Автомобиль бұрылуының динамикасы

Тұрақты радиусты траекториямен тұрақтандырылған қозғалыста автомобильге центрден тепкіш күш әсер етеді, осы күштің алдыңғы оське түсетін бөлігі оның доңғалақтарының сырғанауын тудыруы мүмкін.

Бұл жағдайда автомобиль бұрылғыштық қасиетін жоғалтады, өйткені сырғанап тұрған басқарылатын доңғалақтардың бұрылуы автомобиль қозғалысының бағытын өзгерте алмайды. Егер оларға көлденең әсер етіп тұрған қорытындылаушы күштің шамасы доңғалақтың бүйірлік әсерлестігінің шамасынан үлкен болса, онда доңғалақтардың сырғанауы басталады.

Доңғалақтардың бүйірлік сырғанауын болдырмайтын шарт:

, (9.12)

мұнда -доңғалаққа әсер етіп тұрған қорытынды бүйірлік күш.

Центрден тепкіш күш былай анықталады:

, (9.13)

мұнда -автомобиль массасы; -автомобиль ауырлық центрінің траекториясының қисықтық радиусы.

9.7-суретте табатынымыз:

; ; (кішілеу бұрыштар).

Олай болса

.

9.7-сурет – Бұрылыста бүйір бағытта қатты доңғалақтары бар автомобильге әсер ететін күштердің схемасы.

Центрден тепкіш күштің бүйірлік құрастырушысы:

.

Осыдан, басқарылатын доңғалақтардың бұрылу бұрыштары неғұрлым үлкен болса, яғни неғұрлым кіші болса, соғұрлым центрден тепкіш күш үлкен болады. шамасына автомобильдің жылдамдығының ықпалы үлкен болады.

Алдыңғы оське автомобиль тұрқысынан және центрден тепкіш күштері әсер етеді.

күшін екі құрастырушы күшке ажыратыңыз: -доңғалақтардың айналу жазықтықтарына параллель және -оларға перпендикуляр. Әсер етіп тұрған және күштері автомобиль бұрылғыштығының жойылуына соқтыруы мүмкін (алдыңғы осьтің доңғалақтарының сырғанауы басталады).

Автомобильдің бұрылғыштығы сақталу шарты (алдыңғы осьтің доңғалақтарының сырғанауы жоқ):

. (9.14)

Алдыңғы оське әсер ететін центрден тепкіш күш былай анықталады:

, (9.15)

мұнда -алдыңғы оське түсетін автомобиль массасы.

.

Сонымен:

,

мұнда -алдыңғы оське түсетін автомобильдің ауырлық салмағы.

.

Мұнда -схемадан.

Тұрақтандырылған қозғалыста күші автомобильдің алдыңғы доңғалақтарының домалауға қарсылық күшіне тең.

.

күші схемадан табылады:

.

Күштердің табылған шамаларын автомобильдің бұрылғыштығы сақталу шартына қоямыз:

. (9.16)

Осы байланыстан теңдеу құрастырып, автомобильдің басқарылатын доңғалақтарының сырғанауын болдырмайтын шарттан оның аумалы жылдамдығын табамыз:

. (9.17)

Неғұрлым басқарылатын доңғалақтардың бұрылу бұрышы аз болса және ілінісу коэффициенті үлкен болса, соғұрлым бұл аумалы жылдамдық үлкен болады.

Қатты төсемді құрғақ жолдарда ілінісу коэффициенті домалауға кедергі коэффицентін бірнеше есе үлкен болады және автомобильдің бұрылғыштық қасиеті аздау қисықтық радиустердегі қозғалыста біршама үлкен жылдамдықтарда сақталады.

Ойлы-қырлы мұздалған жылдарда айырмашылығы өте кіші болады, автомобильдің бұрылғыштығы кенет азаяды.

болғанда аумалы жылдамдық жорамал сан болады және автомобиль іс жүзінде бұрылғыштығын жоғалтады. Бұл жағдайда басқарылатын доңғалақтардың бейтарап орындарынан өте аздау ауытқуы олардың сырғанауына соқтырады және қозғалыс бағатын өзгертуге мүмкіншілік болмайды.

Дата добавления: 2015-09-04