Тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләре

Кагыйдә

Мисаллар

Тиңдәш кисәкләр үзара санау интонациясе ярдәмендә бәйләнсәләр, алар арасына өтер куела. Каршы куючы яки кабатланып килгән җыючы һәм бүлүче теркәгечләр белән бәйләнгән тиңдәш кисәкләр арасына өтер куела. Кискен каршы кую интонациясе ярдәмендә бәйләнгән тиңдәш кисәкләр арасына сызык куела. Теркәгечсез бәйләнгән тиңдәш кисәкләр җәенке булып, үз эчләрендә тагын өтерләр булса, тиңдәш кисәкләр арасынанокталы өтер куелырга мөмкин.

Уйналмаган уен, сөйләнмәгән сүз, җырланмаган җыр калмады. (Җ.Д.) Өй эченә күз салмакчы булды,тик бер нәрсә дә күрә алмады. (М.Х.) Илсөяр әледән-әле әнисе янына килде, аңа анарында, өрегендә, виноградында авыз иттерде. (Ф.С.) Әллә гарьләнүдән, әллә башка сәбәптән ташып чыккан күз яшьләрен күрсәтмәскә тели бугай ул. (Р.Г-н) Бабай йомырканы ватып караган – вата алмаган. (Ә.) Алай гына да түгел, аның үзенең дә китми торуын, тагы бераз, тагы бераз гына янымда торуын телим; йөзенә туры карый алмасам да, рәхәтләнеп, сөйләвен тыңлыйм. (Х.С.)

Гомумиләштерүче сүзләр янында тыныш билгеләре

Кагыйдә	Мисаллар
Тиңдәш кисәкләр алдыннан килгән гомумиләштерүче сүздән соң ике нокта куела. Тиңдәш кисәкләрдән соң килгән гомумиләштерүче сүз алдыннан сызык куела.	Бу сагышлы елмаюга һәммәсе: әйтелмичә калган кадерле сүзләр дә, үтелгән гомер дә, аның ачы газаплары да, шатлык-куанычлары да сыйган иде. (Ф.С.)   Умарта кортлары, төклетуралар, шөпшәләр –һәммәсе мәш килеп очарга, безелдәргә, бал җыярга тотынды. (Г.Б.)

Дата добавления: 2015-08-20