Читайте также:
|
Аповесць “ Муштук і папка ” – бадай, самы суб’ектыўны, адкрыта аўтабіяграфічны твор Я.Брыля – з’яў-ца разам з тым абвінаваўчым актам супраць грамадскай сістэмы, што прынцыпова ігнаруе чалав.асобу. Дзяржава, для якое лёс ч-ка абмяжоўваецца следчай справай з паспешлівым прысудам у канцы, а памяць – архівам КДБ, дзяржава, у якой асабістае імя чалавека лёгка падмяняецца нумарам (“Брат № 17643”), а пакаянне – “танна-жаўтлявым лістком” даведкі пра пасмяротную рэабілітацыю, – такая дзяржава не мае будучыні. Бяздумнай бюракратыі лічбаў і даведак Я. Брыль супрацьпастаўляе сваю братнюю і сыноўскую любоў і ўпэўненасць: “На прыкладзе свайго мне лепш, а можа, і найлепш відно, як гэта жудасна – замучыць, забіць невінаватага”. “Свой” – гэта найстарэйшы брат Я.Брыля, якому выпаў лёс пакутніка, ахвяры 1937 года.
Заганнаму ладу, усяму “балючаму і дымнаму” трэба супраціўляцца. Гэта зусім проста і адначасова складана. Неабходна вызваліць сваю свядомасць з-пад улады амаральнай арыфметыкі, паводле якое дзеля шчасця мільёнаў людзей можна ахвяраваць адзінкамі (у сапраўднасці адзінкавыя ахвяры імгненна вырастаюць да мільёнаў). І тут вельмі дарэчы прыклад лір.прозы Я.Брыля, якая разгортваецца ў прынцыпова іншай сістэме каардынат. У ёй чалавечая асоба з’яў-ца абсалютнай каштоў-цю менавіта з прычыны сваёй адзінкавасці, унікал-ці. На гэтай ідэі грунтуюцца ўсе іншыя марал.высновы майстра, накшталт:
“…Кожная чалавечая сям’я мае права на сагу, як і кожны з людзей на напісанне ўспамінаў”.
“Няма відовішча больш агіднага, чым тое, калі чалавек б’е чалавека”.
“Няўжо гэта конча трэба пасля сябе “пакінуць след” – у сэнсе славы нейкай, шырокай вядомасці? А калі проста жыць на радасць і пашану блізкім і трохі далейшым, з кім зводзіла жыццё? І я такіх ведаў, і шчыра паважаў, і з удзячнасцю ўспамінаю”.
Пералік можна доўжыць. Усё гэта знаёмыя, простыя ісціны. Аднак менавіта яны жыццёва неабходныя нам зараз, на парозе новага стагоддзя, калі мы яшчэ не зусім страцілі надзею дасягнуць лепшай будучыні.
Дата добавления: 2015-08-02; просмотров: 174 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| Апавяданні Я.Брыля: праблемна-тэматыч.дыяпазон, маст.адметнасці. | | | І.Мележ: біяграфія, агляд творчых набыткаў, вызначальныя рысы індывідуальнага мастацкага стылю. |