Літаратурная крытыка М.Танка

Вывучэнне газетных, часопіс.матэрыялаў ваеннай пары паказвае, што тагачас.бел. крытыка выяўляла сябе пераважна праз пафаснае публіцыстычнае, агітацыйна-заклікальнае слова. Належыла яно ў асноўным пяру паэтаў, празаікаў — К. Чорнаму, Я.Коласу, М.Лынькову, К. Крапіве, А.Куляшову, В. Вітку, М. Танку, — таму гэтую крытыку з поўнай падставай можна назваць пісьменніцкай, публіцыстычнай.

У друг.палове 50-х гадоў бел.крытыка і літаратур-ва ўступаюць у новы этап развіцця. Якасная навізна навук.і крытыч. думкі была народжана глыб.зменамі ў грамадска-пал.жыцці краіны. Заканам-на, што літ.крытыка як галіна дзейнасці, блізкая да публіцыстыкі, аператыўна зрэагавала на нов.павевы часу.

Творчае жыццё М.Танка ўвасабляе агромністы свет трывожных роздумаў і асабістых глыб.перажыванняў, аб'ектыў. зрухаў у грамадстве, пераломных падзей і набалелых праблем, што вызначаюць лёс бел.народа.

У форме падкрэсленага асабістага сцвярджэння М.Танк уражвае дзейнасцю, бунтоўнай напорыстасцю. 3 гадамі, этапамі да ранейшай эмацыянальнасці дадалося нямала рацыянальна-аналітычнага, філасофскага, прычым філасофія светабачання набывае ўсё часцей умоўна-шматмерныя формы. Дыяпазон роздуму і эстэтыч.шуканняў шырэе, ускладняецца, як само жыццё. У «Трактаце аб паэзіі» акцэнтуецца як выбар, узаемавыкл-не антонімаў: пуцяводныя зоры і зоры згаслыя, кавалак хлеба і кавалак цэглы астрожнай, глыток жывой вады і атрутнай. Як бы і няцяжка адрозніць. А ўсё ж. Бо чаму ж у «Інструкцыі», уводзячы прыём такога несутыкнення антонімаў, паэт кажа не так другім, як сабе: «Калі не змагу хлеб ад камня адрозніць, няпраўду ад праўды, слана — ад барана», то гэта ўжо не варта самога існавання, не тое, што наймення паэта («без труны пахавайце, а дошкі майстрам на цымбалы аддайце»).

У М.Танка каля 100 літ.-крыт.прац. Уласна артыкулы: “Міхась Васілёк”, “Да справы перакладу маст.л-ры”, “М.Багдановіч”, “А.Міцкевіч”, “Надзённыя задачы” (аб часопісе Полымя), “Час і літ-ра”. Рэцэнзіі аб тв-ці М.Машары, М.Засіма. Выступленні-артыкулы Танка як літ.чыноўніка: “Л-ра шырокіх прастораў”, “Прамова на I з’ездзе”, літ-ра для дзяцей і інш.

Найбольш каштоўнае для паэта — першароднасць рэчаў, іх жыццядайнасць, як «глыток вады», што сімвалізуе спаталенне дух.смагі. Танк — выключны майстар менавіта паэтыч.пераасэнсаваня, узвядзення рэчаў у шматзначны план, у сімвал. “Танк, — як слушна падкрэслена У. Калеснікам у кнізе «Паэзія змагання: Максім Танк і заходнебел.л-ра» (1959), — увёў заходне-бел.паэзію ў свет вялікай л-ры, яго творы зрабілі станоўчы ўплыў на прагрэсіўную польс.паэзію, спрыяючы пашырэнню ў ёй грамадскіх праблем і рэалістычных тэндэндэнцый”.

Дата добавления: 2015-08-02