|
Читайте также: |
Собака
Перевод с грузинского З.Ахвледиани
ეს ამბავი 1941 წლის აგვისტოში დაიწყო და ზუსტად ორი წლისთავზე გათავდა.
История эта началась в августе сорок первого и закончилась два года спустя.
\ ომი სულ რაღაც ორი თვის გამოცხადებული იყო, მისმა სუსხმა რომ ჩვენს სოფელს მოაღწია. ასეა თუ ისე, შეძლებულ ცხოვრებას მიჩვეულმა გლეხმა უცებ ვერ აწონა ქვეყნად მომხდარი საშინელება, უცებ ვერ დააგდო ხელგაშლილი ცხოვრება და უკვე აგვისტოში, ბევრის ბეღელი, ჭური და სალარო დაცარიელებული აღმოჩნდა, ყოველ შემთხვევაში, ჩვენს ოჯახს ასე დაემართა.
…Суровое дыхание войны наше село почувствовало уже через месяц. Привыкший к зажиточной жизни колхозник не смог сразу осмыслить всего ужаса происшедшего, не рассчитал своих возможностей, и случилось так, что амбары и лари во многих домах опустели уже в августе, а в нашем доме и того раньше…
წყალმანკით დაუძლურებული და ძვალგაციებული ბაბუაჩემი სპირიდონი დღედაღამ ბუხართან იჯდა და მთელი ოჯახის სიმძიმე მე მაწვა კისერზე. სხვას რომ თავი დავანებოთ, მარტო ტყიდან შეშისა და ფიჩხის თრევას ვერ ვუთავდებოდი, რათა ძვალგაციებულ ბაბუას ბუხარი არ გაპარვოდა.
\ измученный водянкой дед Спиридон дни и ночи просиживал у камина, и все заботы по хозяйству легли на мои плечи. Да что хозяйство! У меня и сейчас начинает ломить спина, как вспомню, сколько я тогда натаскал из лесу дров и хвороста: пропал бы бедный старик без тепла.
1941 წლის 25 აგვისტოსთვის ყველაფერი გაგვითავდა. ბაბუაჩემმა განჯინიდან თავზე ტაროს ნაქურჩლებით დაცობილი, მისი ღვიძლის მომნელებელი, არყით სავსე ათლიტრიანი ბოცა გამომატანინა და მითხრა:
25 августа был съеден последний кусок мчади. Дед извлек из стенного шкафа закупоренную кочерыжкой десятилитровую бутыль с водкой и сказал:
- ჩადგი გოდორში, წაიღე ჩოხატაურის ბაზარში და ერთ ფუთ სიმინდში გადაცვალე. ვინც ნაკლები შეგაძლიოს, დაამხვე თავზე ბოთლიანად და წამოდი. ამის ფასი მარტო მე ვიცი, ბჟოლისაა და 80 გრადუსია. - მერე სევდიანი თვალი გააყოლა ბოცას, ამოიოხრა და ხელით მანიშნა - წადიო.
— Положи в корзину, ступай в Чохатаури и обменяй на пуд кукурузы. Того, кто предложит меньше, облей этой самой водкой, разбей бутыль и возвращайся домой… Водка тутовая, и в ней восемьдесят градусов, надо ж понимать!.. Вот так.
\ Дед грустными глазами взглянул на бутыль, тяжело вздохнул и добавил:
\ — Ступай!
ბოთლის თავზე დამხობა კი არა, ბაზარში არყის ისეთი სპეციალისტი შემხვდა, ერთი ფუთი ფრჩხილის სისხო ყვითელი სიმინდის კაკალიც ჩამიჩხრიალა ტომარაში, სამი თუმანიც ჩამიკუჭა ჯიბეში, ლოყაზეც ხელი მომითათუნა და მეორე კვირისათვის ისევ იმ ადგილზე დამიბარა.
… Разбивать бутыль мне не пришлось. На базаре нашелся ценитель водки, который вмиг оценил достоинства моего товара. Он без лишних слов отсыпал мне в мешок пуд отборной желтой кукурузы, всунул в карман красную тридцатку, погладил по щеке и велел явиться на следующей неделе.
ბაზრის პირდაპირ რომ სასადილოა, იმის კარი შევაღე და გოდრიანად მივადექი დახლს.
Спустя минуту я стоял в столовой напротив базара.
- კატლეტი გაქვთ? - ვკითხე მებუფეტეს.
— Котлеты есть? — спросил я буфетчика.
- ფული გაქვთ? - მკითხა მებუფეტემ.
— А деньги у тебя есть? — в ответ спросил буфетчик.
- კი!
— Есть!
- რამდენი?
— Сколько?
- სამი თუმანი.
— Тридцать рублей!
- მაჩვენე!
— Покажи!
ვაჩვენე!
— Вот!
- დაჯექი არა, აგერ და მოგიტან!
— Садись, сейчас принесу!
- სამი პორცია! - ვუთხარი მე და გოდორი მოვიხსენი.
— Три порции! — сказал я, снял со спины корзину и присел к столу.
- შენ, ბიჭო, უდღეური რომ არ ხარ? - გულწრფელად მკითხა მებუფეტემ.
— Ты что, парень, тронулся? — искренне удивился буфетчик.
- მშიერი ვარ მე! - განვუმარტე.
— Нет, проголодался! — объяснил я.
- კარტოფილით მოგიტანო, თუ მაკარონით?
— С картошкой или с макаронами?
- ორი მაკარონით და ერთი კარტოფილით, სამივე პორცია ცალ-ცალკე.
— Две порции с макаронами и одну с картошкой. Каждую отдельно.
- ლიმონათი რამდენი?
— Лимонаду сколько?
- ლიმონათი სამი, - ვუთხარი მე და ქამარი წინდაწინ მოვიშვი.
— Три! — ответил я и заранее отпустил пояс.
მებუფეტე ისე დამაკვირდა, შევატყვე, ისევ უნდოდა ეკითხა - უდღეური ვიყავი თუ არა, მაგრამ გადაიფიქრა. ყველფერი რომ მომიტანა, ალერსით მკითხა:
Буфетчик подозрительно взглянул на меня, но промолчал. Поставив на стол три тарелки с котлетами и три бутылки лимонада, он ласково спросил:
- ის სამი თუმანი რომ მაჩვენე წეღან, რა უყავი!
— Куда ты девал ту тридцатку, а, парень?
- აგერ მაქვს! - ვუთხარი რიხიანად და წითელი სამთუმნიანი დავაძრე ჯიბიდან.
— Вот она! — с достоинством ответил я, показывая деньги.
\ მებუფეტემ ფული გამომართვა, სინათლეზე გახედა. ჭუჭყიანი ხალათის ქვეშ რომ უფრო ჭუჭყიანი ხალათი ეცვა, იმის გულისჯიბეში ჩაიდო - თავისუფალი ხარო, - გამიღიმა და წავიდა.
Буфетчик взял тридцатку, пощупал, посмотрел ее на свет, потом распахнул грязный халат, расстегнул карман еще более грязной блузы и опустил ее туда.
— Ты свободен! — сказал он с улыбкой и ушел.
სასადილოში დაბალი, გრძელი და შავი ძაღლი შემოიძურწა, ფერდები ჩაცვენილი ჰქონდა. რამდენჯერ ამიარ-ჩამიარა, თან ირიბად მიცქეროდა. არაფერი რომ არ ვუთხარი, ახლოს მოვიდა. კატლეტი ვერ გავიმეტე და ჭიაყელასებური მაკარონი გადავუგდე. ჰაერშივე გაქაჩა და გადაყლაპა. გათამამდა. ახლა კუდის ბაკუნითა და ნერწყვის ყლაპვით წინ დამიჯდა. ისევ ვესროლე მაკარონი, ისევ ჰაერში გადასანსლა. მერე, ყურადღება რომ აღარ მივაქციე, დამიყეფა, - მომხედეო!
В столовую забрела длинная, приземистая, тощая черная собака с ввалившимися боками. Она несколько раз прошлась по комнате, искоса поглядывая на меня, потом, осмелев, подошла ближе. Пожалев котлетку, я бросил собаке макаронину. Она на лету схватила ее и проглотила. Я бросил еще. Через минуту, решив привлечь мое внимание, собака несмело тявкнула.
- გადი, ძაღლო, გარეთ, შენი ბანალი დაიწვა! - გაუჯავრდა მებუფეტე.
— Вон отсюда, паршивая! — прикрикнул на собаку буфетчик.
- რა ქვია? - ვკითხე.
— Как ее звать? — спросил я.
- რა ვიცი, მაგის პატრონი გადაშენდა!
— А черт ее знает!
- ვისია?
— Чья она?
- რა ვიცი, მოუკვდა პატრონი. გადი, ძაღლო, გარეთ! - დანა მოუღერა მებუფეტემ.
— А я почем знаю, пропади она вместе с хозяином! Пошла вон! — замахнулся на собаку буфетчик.
ძაღლმა კუდი ამოიძუა და გარეთ გავიდა.
Поджав хвост, собака бросилась на улицу.
მოვრჩი ჭამას, გოდორი მოვიკიდე და კარისკენ წავედი. მართლაც ნამეტანი მომივიდა. სულს ძლივს ვითქვამდი.
…Покончив с едой, я взял свою корзину и направился к двери.
- ხურდა არ მერგება? - ვკითხე სხვათა შორის.
— Сдачи не полагается? — спросил я буфетчика на всякий случай.
- გადაგყვები ზედ! - მითხრა მებუფეტემ.
— Еще чего! — скривился он.
- სულ არა? - ვცადე ბედი.
— Совсем ничего? — не сдавался я.
- უბედური შენი მარჩენალი.
— Иди, парень, иди с богом!
შეეცოდა ბაბუაჩემი მებუფეტეს. გარეთ რომ გამოვდიოდი, თვალი მოვკარი, ის ძაღლი ისევ შეიძურწა სასადილოში. სოფლის გზას დავადექი, ათი ნაბიჯი არ მქონდა გადადგმული, ძაღლის, ენით აუწერელი კივილი მომესმა. უცებ შლიგინით ჩამიქროლა გადარეულმა ძაღლმა, ხიდის ქვეშ წყალში შევარდა, მერე ამოვარდა წყლიდან, სილაზე დაგორდა და საცოდავ წკავწკავს მოჰყვა. მოვიხედე. სასადილოს კარებში ცხვირგარუმბებული მებუფეტე იდგა, ხელში ქვაბი ეჭირა, ქვაბს ოხშივარი ასდიოდა.
При выходе из столовой я увидел давешнюю собаку — опасливо оглядываясь, она приближалась к двери.
Не успел я сделать и десяти шагов, как услышал душераздирающий визг и вой собаки. Затем она промчалась мимо меня, бросилась в воду под мостом, тут же вскочила на берег и с жалобным тявканьем стала кататься в песке.
Я обернулся к столовой. В дверях стоял буфетчик с котелком в руке. Из котелка поднимался пар.
- დადუღრე? - ვკითხე.
— Ошпарил собаку? — спросил я.
- არა, ფეხები დავუთბილე! - გაიკრიჭა მებუფეტე.
— Нет, чуть подогрел ей лапы! — глупо улыбнулся он.
- ვირიშვილი ხარ შენ! - ვუთხარი მე.
— Осел ты! И отец твой осел! — крикнул я.
მებუფეტე გაშტერდა, მერე ქვაბი დადგა, მარჯვენა მკლავი დაიკაპიწა და გალურჯებული სახით წამოვიდა ჩემსკენ.
Буфетчик остолбенел. С минуту он молча глядел на меня, наливаясь злобой, потом поставил котелок на землю, засучил правый рукав и медленно направился ко мне.
- დამიცადე მანდ!
— Подожди-ка меня там! — прохрипел он.
გოდორი ჩამოვდგი, დავიხარე და გზის პირას დაგორებული დიდი ქვა ავიღე. მებუფეტე მონუსხულივით შედგა. ერთხანს ასე იდგა, მერე, სილურჯემ რომ გადაუარა, თავი სინანულით გადაიქნია და სასადილოში შებრუნდა.
Я спокойно снял со спины корзину, нагнулся и поднял с земли здоровенный камень.
Буфетчик остановился словно вкопанный. Он постоял, потом покачал головой и убрался восвояси.
●
ძაღლი ხიდის ქვეშ იწვა, ორივე თათი დადუღრული ცხვირპირზე ჩამოეფარებინა, წყალში გალუმპულს დროდადრო ასლოკინებდა და სიმწრით წკავწკავებდა. ახლო რომ მივედი, შემომიღრინა. დავაკვირდი. მარჯვენა თათიც დადუღრული ჰქონდა.
Собака лежала под мостом, уткнувшись ошпаренной мордой в передние лапы, и жалобно скулила. Увидев меня, она умолкла, потом негромко заворчала. Я подошел ближе, пригляделся. Правя лапа бедняги также ошпарена.
- მომიშვი! - ვუთხარი. - ეს რა მიქენითო, შემომიტია წკმუტუნით. წინ ჩავუცუცქდი. მოლოდინში გაიტრუნა, დაუშავებელი მარცხენა თვალიდან ცრემლი ღვარად ჩამოსდიოდა. რა ვუყო ახლა ამას. - გავიფიქრე, მერე ხალათი გავიხადე, პერანგი შუაზე გავხიე და წყალში დავალბე. თვალის ახვევა რომ დავუწყე ისევ ატირდა. თათიც რომ შევუხვიე ხელი ამილოკა, ვეღარ მოვითმინე, სილაზე დავჯექი და მეც ტირილი დავიწყე. ძაღლი რის ძაღლია, კაცის ტირილის მიზეზს თუ ვერ მიხვდა. მომიჩოჩდა და თავი კალთაზე დამადო.
Дата добавления: 2015-07-20; просмотров: 216 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| II. Должностные обязанности. | | | 2 страница |