Хейти Одина и кеннинги Одина

Nú skal láta heyra dæmin, hvernig höfuðskáldin hafa látit sér sóma at yrkja eftir þessum heitum ok kenningum, svá sem segir Arnórr jarlaskáld, at Óðinn heiti Alföðr:

Теперь я приведу примеры того, как знаменитые скальды считали для себя подобающим сочинять стихи, применяя такие хейти и кеннинги. Так говорит Арнор Скальд Ярлов, называя Одина «Всеотцом»:

1. Nú hykk slíðrhugaðs segja,
síð léttir mér stríða,
þýtr Alföður, ýtum
jarls kostu, brim hrosta.

[Далее следует соответствующая полустрофа с упомянутым обозначением Одина.]

Hér kallar hann ok skáldskapinn hrostabrim Alföður. Hávarðr halti kvað svá:

Поэзия здесь именуется «бражным буруном Всеотца». Хавард Хромой сказал так:

2. Nú er jódraugum ægis
arnar flaug of hauga;
hygg ek, at heimboð þiggi
Hangagoðs af vangi.

Svá kvað Víga-Glúmr:

3. Lattisk herr með höttu
Hangatýs at ganga,
þóttit þeim at hætta
þekkiligt, fyrir brekku.

Svá kvað Refr:

4. Oft kom, jarðar leiftra
er Baldr hniginn skaldi,
hollr at helgu fulli
Hrafnásar mér, stafna.

Svá kvað Eyvindr skáldaspillir:

5. Ok Sigurð
hinn er svönum veitti
hróka bjór
Haddingja vals
Farmatýs,
fjörvi næmðu
jarðráðendr
á Öglói.

Svá kvað Glúmr Geirason:

6. Þar var, þrafna byrjar
þeim stýrðu goð Beima
sjalfr í sæki-alfi
Sigtýr Atals dýra.

Svá kvað Eyvindr enn:

7. Göndul ok Skögul
sendi Gautatýr
at kjósa of konunga,
hverr Yngva ættar
skyldi með Óðni fara
ok í Valhöllu vera.

Svá kvað Úlfr Uggason:

8. Ríðr at vilgi víðu
víðfrægr, en mér líða,
Hroftatýr, of hváfta
hróðrmál, sonar báli.

Svá kvað Þjóðólfr inn hvinverski:

9. Valr lá þar á sandi,
vitinn inum eineygja
Friggjar faðmbyggvi,
fögnuðum dáð slíkri.

Þat kvað Hallfreðr:

10. Sannyrðum spenr sverða
snarr þiggjandi viggjar
barrhaddaða byrjar
biðkván und sik Þriðja.

[Приводится полустрофа Хаварда Хромого, в которой Один называется «богом повешенных». Далее следуют скальдические полустрофы Вига-Глума, Рэва, Эйвинда Губителя Скальдов, Глума Гейрасона, Ульва Уггасона, Тьодольва из Хвина и Халльфреда, в которых есть следующие кеннинги или хейти Одина: «Тюр повешенных», «ас воронов», «Тюр ноши», «Тюр победы», «Тюр гаутов» («гауты» — это воины), «Хрофта-Тюр», «супруг Фригг», «Третий».]

Hér er þess dæmi, at jörð er kölluð kona Óðins í skáldskap. Svá er hér sagt, at Eyvindr kvað:

Здесь также есть пример того, что земля зовется в поэзии «женою Одина».

11. Hermóðr ok Bragi,
kvað Hroftatýr,
gangið í gögn grami,
því at konungr ferr,
sá er kappi þykkir,
til hallar hinig.

Svá kvað Kormákr:

12. Eykr með ennidúki
jarðhljótr día fjarðar
breyti, hún sá er, beinan,
bindr. Seið Yggr til Rindar.

Svá kvað Steinþórr:

13. Forngörvan á ek firnum
farms Gunnlaðar arma
horna fors at hrósa
hlítstyggs ok þó lítinn.

Svá kvað Úlfr Uggason:

14. Þar hykk sigrunni svinnum
sylgs valkyrjur fylgja
heilags tafns ok hrafna.
Hlaut innan svá minnum.

Svá kvað Egill Skalla-Grímsson:

15. Blætk eigi af því
bróður Vílis,
goðjaðar,
at ek gjarn séa;
þó hefr Míms vinr
mér of fengit
bölva bætr,
er it betra telk.

16. Gafumk íþrótt
ulfs of bági,
vígi vanr,
vammi firrða.

Hér er hann kallaðr goðjaðarr ok Míms vinr ok úlfs bági. Svá kvað Refr:

17. Þér eigu vér veigar,
Valgautr, salar brautar,
Fals, hrannvala fannar,
framr, valdi tamr, gjalda.

Svá kvað Einarr skálaglamm:

18. Hljóta mun ek, né hlítir,
Hertýs, of þat frýju,
fyrir örþeysi at ausa
austr víngnóðar flausta.

Svá kvað Úlfr Uggason:

19. Kostigr ríðr at kesti,
kynfróðs, þeim er goð hlóðu,
Hrafnfreistaðar, hesti
Heimdallr, at mög fallinn.

[В последующих полустрофах скальдов Эйвинда, Кормака, Стейнтора, Ульва Уггасона, Эгиля Скаллагримссона, Рэва и Эйнара Звона Весов встречаются обозначения Одина: «Тюр асов», «Игг», «тот, кого обнимала Гуннлёд», «брат Вили», «друг Мимира», «противник Волка», «бог павших», «Тюр войска», «испытатель воронов».]

Svá er sagt í Eiríksmálum:

Так сказано в «Речах Эйрика»:

20. Hvat er þat drauma, kvað Óðinn,
ek hugðumk fyrir dag rísa,
Valhöll ryðja
fyrir vegnu fólki,
vekða ek Einherja,
bæða ek upp rísa,
bekki at strá,
bjórker leyðra,
valkyrjur vín bera,
sem vísi kæmi.

Странен сей сон, — сказал Один, —
будто встал я до свету
убрать Вальгаллу
для павших воинов.
Велел я эйнхериям
живей подыматься,
скамьи застилать
и мыть чаши.
Вином валькирии
вождя встречают.

Þat kvað Kormákr:

21. Algildan bið ek aldar
allvald of mér halda
ýs bifvangi Yngva
ungr. Fór Hroftr með Gungni.

Þat kvað Þórálfr:

22. Sagði hitt, er hugði,
Hliðskjalfar gramr sjalfum,
hlífar-styggs þar er höggnir
Háreks liðar váru.

Svá kvað Eyvindr:

23. Hinn, er Surts
ór sökkdölum
farmögnuðr
fljúgandi bar.

Svá kvað Bragi:

24. Þat erumk sýnt, at snimma
sonr Aldaföðrs vildi
afls við úri þafðan
jarðar reist of freista.

Svá kvað Einarr:

25. Því at fjölkostigr flestu
flestr ræðr við son Bestlu,
tekit hefk morðs til mærðar,
mæringr en þú færa.

Svá kvað Þorvaldr blönduskáld:

26. Nú hef ek margt
í miði greipat
burar Bors,
Búra arfa.

[Далее приводятся скальдические полустрофы Кормака, Торальва, Эйвинда, Браги, Эйнара и Торвальда Блёндускальда с обозначениями Одина: «Хрофт», «владыка Хлидскьяльва», «быстрый в полете», «отец человечества», «сын Бестлы», «сын Бора», «потомок Бури».]

10. Skáldskaparkenningar.

Дата добавления: 2015-07-20