АССО Лтд» ЖШС қызмет көрсету аясы кәсіпорынының шаруашылық қызметіне талдау

2006 жылы директорының бұйрығымен серіктестіктің есеп саясаты қабылданды. Соның негізінде «АССО Лтд» ЖШС-нің бухгалтерлік есебі келесі нормативтік-құқықтық құжаттар негізінде жүргізіледі:

1. «Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасының заңы, 2002 жылғы маусымның 24-і № 329 –II;

2. Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарты;

3. Әдістемелік ұсыныстар, нұсқаулар және басқа да нормативтік актілер;

4. Серіктестіктің қызметін реттейтін ішкі құжаттар;

«АССО Лтд» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігіндегі бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп берудің негізгі мақсаты қызығушылығы бар сыртқы қолданушыларға серіктестіктің қаржылық жағдайы жайлы толық, әрі шынайы мәліметтерді ұсыну.

«АССО Лтд» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі меншігіндегі жылжымайтын мүлігін жалға берумен айналысады.

«АССО Лтд» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің, Қазақстан Республикасының 22 сәуір 1998 жылғы «Жауапкершілігі шектеулі және қосымша серіктестіктер туралы» Заңының, Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына және басқа қолданыстағы заңнамаларға сәйкес және жарғысы мен құрылтайшылармен келісім-шарттар негізінде құрылған.

Қатысушысы: 2010 жылы дара құрылтайшысы (қатысушысы) Нугуманова Айжан Сериковна, туған жылы 20.08.1975, тұрғылықты мекен-жайы Астана қаласы, Победа даңғылы, 50 үй, 18 пәтер.

Серіктестіктің фирмалық атауы: Қазақ тілінде: «АССО Лтд» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі.

Орыс тілінде: Товарищество с ограниченной ответственностью «АССО Лтд»

Ағылшын тілінде: «ASSO Ltd» Limited Liability Partnership.

Серіктестіктің тұрғылықты жері: Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Қабанбай батыр көшесі, 140/140а.

Алматы қаласының Әділет Департаментінде Заңды тұлғаны мемлекеттік қайта тіркеу туралы куәлігі, тіркеу номері 77196-1910-ЖШС (ШҚ) Серия В № 0464504, 2009 жылы қазан айының 6-да қайта тіркеуден өтті.

«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Сериясы 60 №0048356, 20 сәуір 2006 жылдан бастап салық төлеуші ретінде тіркелген (СТН) 600700572319 салық төлеушінің тіркеу нөмері.

Басқару, ұйымдастыру құрылымы:

Серіктестіктің жоғары органы – құрылтайшысы: Нугуманова Айжан Сериковна.

Серіктестіктің атқарушы органы – директор: Туткумбаева Зауре Бейкутовна.

Серіктестіктің меншік түрі – жеке меншік.

Кәсіпкерлік субъектісі – активтерінің жылдық жалпы құны үш жүз жиырма бес мың еселік айлық көрсеткіштен аспайтын, жұмысшыларының орташа жылдық саны 250 адамға дейін орташа кәсіпкерлік.

Серіктестіктің қызметінің мақсаты болып - жарғыдағы қызметтерін орындау барысында таза табыс алу.

Мақсатына жету барысында, серіктестіктік келесі негізгі қызмет түрлерін іске асырады:

- жылжымайтын мүлікті сатып алу, сату және жалға беруді қоса алғандағы жылжымайтын мүлік саласындағы қызмет;

- коммерциялық қызмет;

- делдалдық қызмет;

- көтерме, бөлшек құрылыс саудасын ұйымдастыру;

- дүкендердің, супермаркеттердің, сауда орындары мен сауда үйлерінің желісін ұйымдастыру;

- құрылыс материалдары мен құрастырмаларын өндіру және сату;

- тұрғын үй, өндірістік, әлеуметтік, әлеуметтік-тұрмыстық және өзге мақсаттағы объектілерді салу;

- мұнайды, мұнай өнімдерін, газды және газ өнімдерін сатып алу, сақтау, қайта өңдеу және сату саласындағы қызмет;

- автокөлікке жанар май құю станцияларын ұйымдартыру;

- жылжымайтын мүлік нарығындағы риэлтерлік қызметтер, кеңес беру қызметтері;

- ғылыми зерттеу қызметтері;

- қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарын ұйымдастыру, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарына қызмет көрсету;

- автоқызмет көрсету, автосервистік қызмет көрсету, соның ішінде арнайы орындардың торабы (ТҚС) арқылы;

- сыртқа шығару, сырттан алып келу операциялары мен басқа қолданыстағы заңдарға сәйкес сыртқы экономикалық қызмет

- Қазақстан Республикасының әрекеттегі заңдарымен тыйым салынбаған өзге кәсіпкерлік.

«АССО Лтд» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептіліктің мақсаты мүдделi тұлғаларға серіктестіктің қаржылық жағдайының толық және сенiмдi мәлiметтермен, қаржылық жағдайының өзгеруі туралы ақпараттармен қамтамасыз ету.

«АССО Лтд» ЖШС-нің бухгалтерлік есебі мына қағидалармен жүргізіледі:

- Есептен шығару, мұнда кіріс – тускен кезде есептілікте танылатын болады.

- Қызметінің үздіксіздігі, серіктестік болашақта да қызмет етуіне негізделіп қаржылық есептілік құрастырылады.

Есеп саясатының мақсаты мен қолданыс аясы.

«АССО Лтд» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің есеп саясаты – бұл серіктестігінің есептік нұсқасын нұсқалар рұқсат еткен есеп объектілерін бағалаудың, сондай-ақ белгіленген нормалардың талаптарына және серіктестік қызметінің ерекшеліктеріне орай Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есепті және қаржылық есептіліктің халықаралық стандарты (ары қарай мәтін бойынша ҚЕХС) және бухгалтерлік есеп шоттарын ұйымдастыру техникасының нысандарын таңдау.

Есеп саясаты серіктестік басшылығының үнемi жұмыс iстейтiн бухгалтерлiк есеп және есеп беру жүйесiн қалыптастыру талпынысын қамтып көрсетеді. Сондықтан серiктестiктегi қаржылық есеп беру ҚЕХС-ке сәйкес құрастыру процессі бiртiндеп өзара байланысты екi кезеңдерде өтедi:

1. Қаржылық есептіліктің элементтерін тану және бағалау

Негізгі құралдар

Есеп саясатының бұл бөлімінде серіктестіктің негізгі құралдарының есебінің тәртібін Қаржылық есептіліктің халықаралық (ары қарай мәтін бойынша ҚЕХС) 16 «Негізгі құралдар» стандарына сәйкес анықтайды.

Алғашқы тану мен бағалау.

Негізгі құралдар объектісі келесі екі талапқа сай келсе актив деп танылады:

1. Серiктестiк жылжымайтын мүлiктiң объекттерi, ғимараттар, жабдық және басқа негiзгi құралдардан болашақ экономикалық пайда алу сенiмдiлiгі бар болса;

2. Жылжымайтын мүлiктiң объекттерi, ғимараттар, жабдық және басқа негiзгi құралдарды сатып алу шығындары сенімді бағалануы мүмкін.

Негізгі құралдар объектілері болашақ экономикалық пайда алу үшін:

1. Серіктестіктің тауарлар мен қызметтер өндiрiсiнде бөлек, сонымен қатар басқа негiзгi құралдармен тiркесте қолданылуы;

2. Сатылуы немесе басқа негізгі құралға ауыстырылуы;

3. Мiндеттемелер бойынша есептеулердiң есебiне тапсырылуы мүмкін.

Негiзгi құралдар объектісін бастапқы тануда өзiндiк құн (бастапқы құн) бойынша бағаланады.

Кез келген шығындарды өзiндiк құнға қосудың ең негізгі шарттары объектінiң сатып алуынуы мен оны жұмыс күйiне жеткізуге дейiн тiкелей байланыс болып табылады.

Маңызды емес шығындар негiзгi құралды бастапқы бағалағанда қосылмайды, ол ағымдағы мерзiм шығындар сияқты есепке алынады.

Негізгі құралдардың пайдалы қолдану мерзімі

Активтiң пайдалы қолдану мерзiмнiң анықтауында келесi факторларды есепке алынады:

1. Пайда алады деп болжанып отырған негізгі құралдардың өнімділігі немесе шығарылымның жалпы көлемі.

2. Эксплуатация тәртібінен болатын физикалық тозу.

3. Технологияны өзгерткеннен, негізгі құралда шығарылатын өнімге деген сұраныстың өзгеруінен болатын техникалық құнсыздану.

4. Объектіні қолданудағы нормативті - құқықтық және басқа да шектеулер (мысалы, жалдау мерзімінің аяқталуы).

Негізгі құралдардың жіктелуі:

1. Серiктестiктiң негiзгi құралдары мақсаттық тағайындалуы мен функцияларының орындауына байланысты топтарда бөлшектенедi.

2. Негiзгi құралдары өндіріске қатысуына байланысты өндірістік және өндірістік емес болып бөлінеді.

3. Қолданылуына қарай өзіндік не жалға берілген болып бөлінеді.

4. Тозудың есептелу деңгейіне байланысты:

- Толық амортизацияланған, бірақ эксплуатациядағы;

- Толық емес амортизацияланбаған, бірақ эксплуатацияда емес;

- Толық емес амортизацияланбаған, бірақ эксплуатациядағы;

- Сатып алынған, бірақ әлі эксплуататцияға енбеген;

- Толық амортизацияланған, бірақ консервациядағы (объекті ұзақ уақыт сақтауға арналған).

Қайта тану және бағалау.

Негізгі құралдарды бастапқы танығаннан кейін, қаржылық есептілікте олар бастапқы құннан жинақталған амортизациялық құн мен құнсызданудан болатын шығындарды алып тастағандағы құнмен көрініс табады.

Амортизация.

Амортизацияны есептеп шығару объект пайдалануға тапсырылған айдың біріншi күнінен бастап және ай сайын жүргізіледі.

Амортизацияны есептеуді тоқтату объект істен шыққан немесе сатылуға арналған активтер қатарына ауысқан айдың біріншi күнінен бастап келесі айда жүргізіледі.

Серiктестiктiң амортизациясыны есептеу үшiн негiзгi құралдардың барлық класстарға арналған құнның есептеуін (бiр қалыпты) тура әдiстi қолданады.

Құнсыздану.

Серiктестiк әрбiр есеп беру күнінде негiзгi құралдардың құнының азаюына әсерін тигізетін кез келген белгiлердi тексередi. Кез келген мұндай белгiнiң анықталулары жағдайында, Серiктестiк негiзгi құралдың орнын толтыратын құнын бағалайды.

Негiзгi құралдардың құнсыздануына тест есеп беру күнінде iске асады, егер негiзгi құралдардың құнына қандай да бір факторлар әсер еткендігі белгілі болса. Жауапты тұлға болуы мүмкiн негiзгi құралдардың құнсыздануы туралы мәлiметтi ұсынады және болуы мүмкiн құнсызданудың барлық маңызды iшкi және сыртқы белгілерін қарап шығуы керек.

Келесі шығындар.

Объекттердiң пайдаланулары мерзiмнiң барысында негiзгi құралдың келесi шығындардағы қажеттiлiгi жиi пайда болады:

Капиталдық шығындар. Капитализация (объекттiң бастапқы құнын көбеюі) негiзгi құрал объекттiң жұмыс жасауының бастапқы қабылданған көрсеткiштерi жақсарғанында (жоғарылауда), тек қана сол жағдайда болады. Соның салдарына:

- Қуат;

- Қолданылу сапасы;

- Пайдалы қолдану мерзімі жақсарады және көбейеді.

Капиталдық емес шығындар. Негiзгi құралдардың сапалық маңызын өзгертпейтін, ағымдағы мерзiмнiң шығындарына жататын шығындар. Мұндай шығындарға жөндеу немесе негiзгi құралдардың қалпына келтiру шығындар жатады.

Егер негiзгi құралдардың кейбiр объекттерiнiң негiзгi компоненттерi, жүйелi алмастыру уақыттың нақтылы аралықтары арқылы талап етсе, онда мұндай компоненттердiң алмастыруының жанында есепке алудағы алмастырылған компоненттерi не шарт кезiнденi жеке активтiң алулары сияқты есепке алынады жеке активтер және шығарылған шығындары сияқты қайтарған активтердiң мойындауының белгiлерiне қанағаттандыруға алып кеткен келесi шығындар. Алмастырылған актив сонымен бiрге бухгалтерлiк баланстан алмастыруды жүзеге асырудан кейiн шегеріледі.

Тануды тоқтату және істен шығу.

Негізгі құралдардың объекттісі бухгалтерлік баланстан істен шыққан кезде немесе ары қарайғы қолданылуынан болашақ экономикалық пайдалар күтілмесе.

Тануды тоқтау кезіндегі пайда және шығын пайда мен залал туралы есептілікте істен шығудан түскен бағаланған құн мен баланстық құн арасындағы айырма ретінде анықталуы керек. Негізгі құралдарды жоюдан алатын пайда мен шығын өзге де кірістер мен шығынтар ретінде жіктеледі.

Жалдау

Есеп саясатының бұл бөлімі қаржылық және ағымдағы жалдау түрлерінің есебін 17 «Жалдау» ҚЕХС –на сәйкес жүргізілуін анықтайды.

Жалдаудың жіктелуі

Жалгерліктің екі түрі бар: олар ағымдағы және қаржылық жалдау.

Жалгерлікті ағымдағы және қаржылық жалдау түріне бөлу келісім-шарт мазмұнына байланысты болуы керек.

Мына жағдайларда әдетте жалдауды қаржылық ретінде жіктеуге болады:

(а) жалдау мерзімінің соңында активті иелену құқығы жалға алушыға көшеді;

(ә) жалға алушының жалдау мерзімінің басында осы құқықты іске асыру күні әділ құннан айтарлықтай төмен бағаға осы активті сатып алуға құқығы бар, ал жалдауды қабылдаған күні бұл құқықтың жүзеге асырылатыны туралы негізделген сенім бар;

(б) егер меншік құқығы мүлдем берілмейтін болса да, жалдау мерзімі активтің экономикалық қызмет көрсету мерзімінің елеулі бөлігін құрайды;

(в) жалдау қабылданған күнгі жалдау төлемдерінің ең төменгі дисконттық құны ең кем дегенде жалға алынған активтің барлық әділ құнының елеулі үлесін құрайды;

(г) жалға алынған активтердің тек жалға алушы ғана оларды елеулі түрдегі түрлендірусіз пайдалана алатын арнаулы сипаты бар.

Қаржылық жалдау - актив иеленумен қатар жүретін барлық тәуекелдер мен пайдаларды елеулі түрде көтеретін шарттар бойынша жалға беру. Қорытындысында құқықтық мәртебе берілуі де, сондай-ақ берілмеуі де мүмкін.

Ағымдағы жалдау – қаржылық жалдан өзгеше жал. Ағымдағы жалда жалдаған мүлікке меншік иелігі берілмейді және мүлік жалға берушінің балансында көрініс табады. Ағымдағы жалдың жалдық төлемдері жалгердің пайда мен залал есептілігінде жалдау мерзімінде бiр қалыпты таралған шығыстар ретінде болады.

Жалға берушінің ағымдағы жал бойынша есебі.

Жалға беруші өз балансында операциялық жалдауға берілген негiзгi құралдарын негiзгi құралдардың есепке алуы шотында қамтып көрсетедi.

Ағымдағы жалға берілген активтерден түскен кіріс жалдау мерзімінде бір қалыпты негізде танылады.

Шығындар, оның ішінде жалдау табысын алу кезінде шеккен амортизациялық шығыстар құрамына кіреді.

сурет 1 - жалдау түрін анықтау

ие

жоқ

ие

жоқ

ие

жоқ

ие

жоқ

Кезең шығыстары

Кезең шығыстарының құрамына: жалпы кезең шығыстары, оның ішінде әкімшілік шығыстары, өнімді сату мен қызмет көрсетудің шығыстары жатады.

Кезең шығыстары есеп беру кезеңінде есептен шығарылады, кезең шығыстарына кейінгі кезең шығыстарын жатқызуға болмайды.

Жалпы кезең шығыстары мен әкімшілік шығыстарына:

- Қызметкерлердің еңбек ақысы;

- Еңбекақыдан ұсталынатын аударымдар;

- Техникалық құралдарға арналған шығыстар;

- Қызметкерлердің іс-сапарға арналған шығыстары;

- Кеңсе шығыстары;

- Комиссиондық шығыстар;

- Банктердің қызметтер шығыстары;

- Кеңес беру мен ақпараттық қызметтер шығыстары;

Корпорациялық табыс салығы есебі

«АССО Лтд» ЖШС – де салықтық төлемдер Қазақстан Республикасының Салық кодексімен анықталады.

Серіктестіктің қаржылық есептілігінде анықталады:

- Табыс салығы бойынша шығыстардың компоненттері;

- Салықтық кірістермен (шығыстар) бухгалтерлік кірістердің (шығыстар) салыстырылуы;

Жарғылық капиталы

«АССО Лтд» ЖШС-нің жарғылық капиталы серіктестіктің қатысушысы-құрылтайшысымен салынған активтердің сомасынан құралады. Жарғылық капиталға өзгеріс енгізулер құрылтай құжаттарымен анықталынады.

«АССО Лтд» ЖШС-де резервтік капитал құрылмаған. Капиталдың өзгеріс есебі мен қозғалысы тек бухгалтерлік есеп шоттар жүйесінің жарғылық капитал шотында жүргізіледі.

2. Қаржылық есептілікті құрастыру

Қаржылық есептілікті құрастыру процессі:

«АССО Лтд» ЖШС-нің қаржылық есептілігін құрастыру компоненттері:

1. Бухгалтерлік баланс;

2. Пайда мен залал туралы есептілік;

3. Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептілік;

4. Капитал өзгерісі туралы есептілік;

5. Түсіндірме жазбалар.

Серіктестіктің қаржылық есептілігін құрастыруда басқада ҚР-ның заңдары мен бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілікке сай материалдармен толықтырылуы мүмкін.

Қаржылық есептілікті құрастырудың негізгі қағидаттары

Қаржылық есептіліктің құрастырылуының негізгі қағидаларын қамтамасыз ету үшін серiктестiк қаржы есептіліктің жүйесін ұйымдастырады:

- Есептеу қағидасы – бұл қағида бойынша кірістер алынған кезде есепке алынып, танылады және шығындар ақша қаражаттары түскен уақытында емес төленген уақытында есептен шығарылады. «АССО Лтд» ЖШС есептеу қағидасымен кірістер мен шығыстарды есепке алады;

- Қызметінің үздіксіздігі – ұйым ашылғаннан бастап, толық тоқтатылғанға дейін ондағы қаржылық есептілік жұмысы үздіксіз жүргізілетін болса үздіксіздік қағидасы қолданылады;

Қаржылық есептілік Серіктестіктің қызметінің үздіксіздігі қағидасына сәйкес жасалынады.

- Толықтылық – қаржылық есептіліктегі мәліметтер толық болуы қажет;

- Түсініктілік – қаржылық есептіліктің ақпараттық мәліметтері пайдаланушыларға түсінікті болуы қажет;

- Лайықтылық – қаржылық есептіліктің мәліметтері оны пайдаланушылардың қажеттілігін қанағаттандыруы қажет. Яғни олардың қабылданатын шешімдерін қанағаттандырып және операциялық, қаржылық және шаруашылық, қызметтерін бағалауға көмектесуі қажет;

- Маңыздылық және жалпылау;

- Сенімділік - қаржылық есептіліктің мәліметтерінде қате болмаса және оған пайдаланушылар сенімді болса сенімді қағидасы болады;

- Шынайы ұсыныс - қаржылық есептілікте көрсетілген мәліметтер қаржылық жағдайының шынайылығын көрсетуі қажет;

- Нысанның мазмұнынан басымдылығы - мәліметтер операциялардың шынайылығын көрсетуі қажет, сонымен қатар ол тек қана заңдық нысанымен қатар өздерінің экономикалық мазмұны және негізімен де есепке алынуы тиіс;

- Бейтараптық - қаржылық есептіліктің мәліметтері алдын ала ойластырылмаған болып келеді;

- Байқау – қаржылық есептілік алдын ала сақтанылуын ескере отырып құрастырылады: активтер мен кірістер, міндеттемелер мен шығыстар жоғары сенімді бағалануы қажет;

- Салыстырмалық – ұйымның қаржылық есебі, қандай да бір кезеңнің қаржылық есеп мәліметтері өткен уақыттағы мәліметтермен салыстырылып, көрсетілген кезде ғана оның пайдалылығы мен мазмұндылығы арта түседі.

Бухгалтерлік баланс ҚЕХС талаптарына сай жасалынады. Бухгалтерлік баланс ұйымның мүліктерінің қорлану көздерін белгілі бір мерзімдік кезеңге екі жақты кесте түрінде бөліп, көрсетеді. Активтер мен міндеттемелер және капитал.

Серіктестікте қысқа және ұзақ мерзімді активтер мен қысқа және ұзақ мерзімді міндеттемелерге ҚЕХС сәйкес баланста жіктеп көрсетеді.

Ағымдағы активтер

Серіктестікте мына жағдайларда активтерді ағымдағы деп жіктейді:

1. Серіктестік активтерді жүзеге асыруға арналса немесе сатуға деп арналса немесе активтерді операцияларға қолданса;

2. Серіктестік негізінен активтерді сату үшін ұстаса;

3. Серіктестік активтерді 12 ай мерзімі ішінде есеп беру соңына дейін жүзеге асыруға арналса; немесе

4. Бұл активтер тез арада жұмсалынатын, өзінің заттық пішінін тез арада басқа мүліктерге айырбастай алатын активтер, яғни олар ақша қаражаттары немесе ақша қаражаттарының эквиваленттері.

Осыларға жатпайтын активтердің барлығы ұзақ мерзімді активтерге жатады.

Қысқа мерзімді активтер

Серіктестікте мына жағдайларда міндеттемелері ағымдағы деп жіктейді:

1. Серіктестікте ағымдағы міндеттемелерді операциялық циклі ішінде төлесе;

2. Серіктестік негізінен міндеттемелерді сату үшін ұстаса;

3. Серіктестік міндеттемелерді он екі ай мерзімі ішінде есеп беру соңына дейін жүзеге асыруға арналса;

4. Серіктестік міндеттемелерді он екі ай мерзімі ішінде есеп беру соңынан кейін жүзеге асыруға тоқтата тұруға құқығы бар.

Басқа міндеттемелердің барлығы ұзақ мерзімді активтер қатарына жатады.

Қосымша баптарды баланста серіктестіктің қаржылық жағдайынына орынды болған жағдайда ғана көрсетіледі.

«Пайда мен залал туралы» есептілік

«Пайда мен залал туралы» есептілік ҚЕХС сай құрастырылады. Пайда мен залал ұйымның белгілі бір мерзім ішіне кірістер мен шығыстарды көрсетеді. Бұл есептілік ұйымның белгілі бір мерзімі ішінде қаржылық жағдайын көрсететін есептілігі. Пайда мен залал туралы есептілік кезең ішіндегі есепке алынған кірістер мен шығыстардың барлық баптарын қолданыстағы заңдардың негізінде қамтуы тиіс. «АССО Лтд» ЖШС пайда мен залал туралы есептілігінде кірістер мен шығыстардың талдауын көрсетеді.

«Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы» есептілік

«Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы» есептілік ҚЕХС сай құрастырылады. «Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы» есептілікке мерзім ішіндегі ақша қаражаттарының қозғалысы және ақша қаражаттарының эквиваленттерінің қозғалысы ақпараттары жатады. Олар операциялық, қаржылық және шаруашылық қызметтерінен түскен ақша қаражаттарының қозғаласына жіктелініп көрсетіледі.

Операциялық қызмет

Ақша қаражаттарының ағынының негізі операциялық қызметтен түскен кірістерден құралады. Сонымен, олар пайда мен залалды анықтағанда қорытынды қызмет болып табылады. Операциялық қызметтен түсетін ақша қаражаттарының ағымына жататындар:

- Ақша қаражаттарының тауарларды сатудан және қызмет көрсетуден түсуі

- Алынған аванстар, дивиденттер және өзге де ақша қаражаттарының түсуі;

- Жеткізушілерге тауарлар мен қызметтерге төленетін ақша қаражаттары;

- Берілген аванстар, жалақы бойынша төлемдер, қарыздар бойынша сыйақылар төлеу, корпоративтік табыс салығы, бюджетке төленетін басқа да төлемдер;

Инвестициялық қызмет

Ақша қаражаттарының инвестициялық қызметтен түсетін ағымының құрамына:

- Ақша қаражаттары негізгі құралдарды, материалдық емес активтерді, қаржы активтерін сатудан, фъючерстік және форвордтық келісім-шарттар, опциондардан мен своптардан түсетін қаражаттар;

- Ақша қаражаттары негізгі құралдарды, материалдық емес активтерді, қаржы активтерін сатып алуға төленетін, фъючерстік және форвордтық келісім-шарттар, опциондардан мен своптарға төлейтін төлем қаражаттары;

Қаржы қызметі

- Акциялардың және басқа да бағалы қағаздардың эмиссиясынан түсетін қаражаттар;

- Қарыздар алу, қаржыланатын жалгерлік бойынша сыйақы алу, өзге де түсімдер;

- Қарыздарды өтеу, меншікті акцияларды сатып алу, дивиденттерді өтеу шығындары.

«Капитал өзгерісі туралы» есептілік

«Капитал өзгерісі туралы» есептілік ұйымның қаржылық жағдайындағы капиталдардың өзерісі (пайдалар мен залалдардың) деңгейін қолданушыларға толық ақпараттарын көрсетеді. Сонымен қатар пайда мен залал туралы есептілікте көрсетілмейтін негізгі құралдарды қайта бағаланғаннан түсетін пайда не залалдардың өзгерісін көрсетеді.

Қаржылық есептілікке түсіндірме жазбалар

Есептілік ҚЕХС сәйкес құрастырылатындығы туралы өтініш;

- Ұйымда қабылданған және қолданатын есеп саясаты мен қаржылық есептілігінің негізі қаланғандығы жайында ақпараттарды қамтиды;

- Қаржылық есептілікте толық ашылып қарастырылмаған ҚЕХС талап ететін ақпараттарды қарастырады;

- Қаржылық есептіліктің шынайы болуын көрсететін қосымша ақпараттарды ашып көрсетеді;

Түсіндірме жазбада бухгалтерлік баланста, пайда мен залал туралы есептілікте, ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептілікте және капитал өзгерісі туралы есептіліктегі көрсеткіштерінің толықтай талданған және қолданушыларға тиімді басқа да ақпараттарды қамтыды. Түсіндірме жазба ақпараттарды анықтауы ҚЕХС талап етуімен байланысты, оның талап етуі есептіліктің толық түрде көрсетілуі және басқа да есептіліктің шынайы болуын көрсететін ақпараттар анықталынады. Түсіндірме жазба мына тәртіппен жүргізіледі:

- ҚЕХС сай келетіні туралы арыз;

- Қолданыстағы есеп саясаты мен бағалау жөніндегі ақпараттар;

- Қосымша ақпараттар;

«АССО Лтд» ЖШС есептілігінде құрылтай құжаттарына (жарғыда) сай ұйымның толық атауы; тұрғылықты жері, заңды түрдегі мекен – жайы; қызметінің түрі; қаржылық есеп тапсыратын басқару органы; меншігінің ұйымдастыру – құқықтық нысаны.

Есеп саясатына өзгеріс енгізу

Есеп саясатына өзгерістер келесі жағдайларда ғана болады:

- Егер ҚЕХС – мен талап етілсе;

- Өзгерістер серіктестіктің қаржылық есептілігіндегі оқиғалар мен мәліметтерін сенімдірек көрсетсе.

Дата добавления: 2015-07-11