3 страница. Вопрос 51 V2 Бірінші экваторлық координаттар жүйесі негізгі

Вопрос 51

V2	Бірінші экваторлық координаттар жүйесі
	негізгі жазықтығы ретінде математикалық көкжиек жазықтығы алынады
	негізгі жазықтығы ретінде аспан экваторы жазықтығы алынады
	Бірінші координат ретінде h биіктігі алынады
	Екінші координат ретінде А азимут алынады
	δ еңкеюі 0º~ 360º аралығындағы мәндерді қабылдайды
	Тек айды бақылауға арналған жүйе
	Бірінші координат ретінде δ еңкеюі алынады
	Негізгі нүкте ретінде аспан экваторының Q жоғарғы нүктеcі алынады

Вопрос 52

V2	Төмендегілердің ішінде аспан сферасының элементтеріне жатпайтындары:
	Z зенит
	Z’ надир
	Ай
	әлем осі
	Күн
	аспан меридианы
	жер
	тал түстік сызық

Вопрос 53

V2	Сатурн
	A. Сатурнның өз өсінен айналу периоды 7 күнге тең.
	B. Сатурнның химиялық құрамы Күнге ұқсас, яғни Сатурн 99% сутегі мен гелийден тұрады.
	C. Сатурн атмосферасының эффективті температурасы 95К.
	D. Сатурнда магнит өрісі жоқ.
	E. Сатурнның орташа тығыздығы 1400 кгм^-3 құрайды.
	F. Сатурнның Күнді айналу периоды 20 жылға тең.
	G. Сатурнның сақиналары әр 20 жылда периодты түрде жоғалып кетеді.
	H. Сатурн өзінің атақты сақинасымен космоста белгілі

Вопрос 53

V2	Марс
	A. Марс өлшемдері бойынша шамамен Жерден екі есе үлкен.
	B. Марс атмосферасында қызыл шаң-тозаң көп болғандықтан қызыл сияқты.
	C. Марстың полярлық қалпағы таза судан тұрады.
	D. Күн жүйесіндегі биіктігі 27 км ең үлкен Олимп жанартауы Марста орналасқан.
	E. Марс бетінің космостық суреттерінде кеуіп кеткен өзен арналары көрінеді. Бұл Марс атмосферасының тығызырақ екендігін, сәйкесінше өткен замандағы климатының жұмсақтығын көрсетеді.
	F. Марс атмосферасы негізінен көмірқышқыл газынан және оттегіден тұрады.
	G. Жерден полярлық қалпақтардан басқа Марстағы теңіздер мен материктер атауын алған ашық және қараңғы облыстар көрінеді.
	H. Марстың ұлы қарсылықтары он жылда бір рет болады.

Вопрос №54

V2	Жер планета ретінде
	A. Өткен заманда Жер сұйық фазада болған.
	B. Жер атмосферасы оның құрылу кезінде пайда болған және содан бері өзгермеген.
	C. Жерде магнит өрісінің болуы оның қойнауының сұйық күйде екендігін көрсетеді.
	D. Жердің айналу өсі мен оның орбита жазықтығы арасындағы бұрыш 13°.
	E. Өткен заманда Жер өз өсі арқылы баяуырақ айналған.
	F. Жердің жасы радиоактивті әдіспен анықталады.
	G. Жердің магнит өрісінің өсі оның айналу өсімен сәйкес келеді.
	H. Жерде мұз дәуірі әр екі мың жылда болады.

Вопрос №55

V2	Ай физикасы - 1
	A. Ай диаметрі Жер диаметрінен 2 есе кіші.
	B. Айда ауырлық күші Жердегіден 81 есе аз.
	C. Ай жыныстарында көптеген қымбат металдар бар.
	D. Айдағы көптеген кратерлердің жанартаулық тегі бар.
	E. Айда мұз түрінде су бар.
	F. Айдағы мұздың кометалық тегі бар.
	G. Айда атмосфера жоқ.
	H. Ай бетіндегі жарық облыстар теңіздер деп аталады.

Вопрос №56

V2	Спектрлік құрылғылар - 2.
	A. Спектр – толқын ұзындығына тәуелді объектінің электромагниттік сәуле шығару энергиясының таралуы.
	B. Дифракциялық тордың негізгі теңдеуі: dsinj = 2kl.
	C. Призмада қызыл сәулелер көкке қарағанда күштірек сынады.
	D. Призманың көмегімен жарықтың спектрге жіктелуі интерференция құбылысына негізделген.
	E. Спектрлік құрылғының негізгі сипаттамасы спектрлік рұқсаттама болып табылады: R = l/Dl. Dl - бөлек көрінетін сызықтар арасындағы минимал интервал.
	F. Дисперсиялайтын элемент қызметін призма, дифракциялық тор және параллель пластинка атқара алады.
	G. Шағылдырғыш дифракциялық тор бетіне тығыздығы 1 мм -ге сәйкес оннан бірнеше мыңға дейін жететін көптеген бірдей қашықтықтағы штрихтар жасалған алюминийленген айна болып табылады.
	H. Тор тұрақтысы – шеткі штрихтар арасындағы қашықтық.

Вопрос №57

V2	Фотометр және фотометрлік жүйелер.
	A. Фабри линзасы – фотокөбейткіш фотокатодында телескоптың кіріс қарашығының суретін құрастыратын фотоэлектрлік фотометрдегі линза.
	B. Фотометр – абсолют жұлдыздық шамаларды өлшейтін құрылғы.
	C. Фотометр – сәуле шығару интенсивтілігін өлшейтін құрылғы.
	D. Колориметрия – жұлдыздар жалтырауын өлшеу әдісі.
	E. Өткізу жолағы – берілген фильтрдің спектрлік сезімталдығының қисығы.
	F. Фотометрдің міндетті элементтері кіріс диаграммасы, фильтрлер жиынтығы, көрсететін окуляр, сәуле шығару қабылдағыштары болып табылады.
	G. Астрономиядағы ең танымал фотометрлік жүйе – uvby жүйесі
	H. Түс көрсеткіші – бір объектінің әр түрлі жолақтардан (түстерден) алынған екі жұлдыздық шамаларының қосындысы

Вопрос №58

V2	Сәуле шығаруды қабылдағыштар - 3
	A. Фотоэлектрлік сәуле шығаруды қабылдағыштар сыртқы және ішкі фотоэффект құбылыстарына негізделген.
	B. Фотоэффект келесі формуламен сипатталады: A = mv^2/2 + hν, мұндағы A – шығу жұмысы, m – электрон массасы, v – электрон жылдамдығы, ν – квант жиілігі, h – Планк тұрақтысы.
	C. Сыртқы фотоэффект эффектісі фотоэлементтер, фотокөбейткіштер, фотокедергілер жұмысына негізделген.
	D. Фотокөбейткіш – сәуле шығаруды кернеуге түрлендіретін электр-ваакумдық құрылғы.
	E. Фотокөбейткіш – сәуле шығаруды эмиттер-динодтардың көмегімен күшейетін токқа түрлендіретін электр-ваакумдық құрылғы.
	F. Тіркеудің фотоэлектрлік әдісінде фотокөбейткіште пайда болатын ток немесе импульс күшейткіші қажет.
	G. Электрон-оптикалық түрлендіргіш анод, катод және линзадан тұрады.
	H. Фотокөбейткіштердің шуылдары фотокатодтың спектрлік сезімталдығына тәуелді емес.

Вопрос №59

V2	Сәуле қабылдағыштары - 1.
	A. Адамның көзі ең сезімтал сәуле қабылдағыш болып саналады.
	B. Қабылдағыштың сезімталдылығы деп шығыс сигналының өлшенетін ағынға немесе жарықтылыққа қатынасын айтамыз.
	C. Көз сызықтық сәуле қабылдағышы болып саналады.
	D. Көздің максималды сезімталдылығы спектрдің қызыл аймағына тиесілі.
	E. Қабылдағыштың спектрлік сипаттамасы - ол сезімталдықтың толқын ұзындығына тәуелділігі.
	F. Қабылдағыштың сезімталдылығы сигнал шамасының әр түрлі заңдылығына тәуелді.
	G. Адаптация деп көз хрусталикы формасының өзгеру қасиетін және сәйкесінше фокустық қашықтықтың өзгеру қасиетін айтамыз.
	H. Аккомодация – жарықтың жарықтылық дәрежесіне байланысты көздің сезімталдығын өзгерте алу қасиетін айтамыз.

Вопрос №60

V2	Радиотелескоптар.
	A. Радиотелескоптардың антенналарының пішіні тек параболалық бола алады.
	B. Радиотелескоптың сезімталдылығының нүктелік сәуле шығару көзінің орнына тәуелділігін бағытталу диграммасы деп атаймыз.
	C. Параболалық антенналы телескоп тек бірлік толқын ұзындығында ғана жұмыс істейді.
	D. Телескоптың сезімталдылығы антеннаның өлшеміне тәуелді емес.
	E. Радиотелескоптың рұқсат етілген мүмкіндігі толқын ұзындығына тура пропорционал.
	F. Радиотелескоптың рұқсат етілген мүмкіндігі диаметрдің екінші дәрежесіне тура пропорционал.
	G. Радиоинтерферометр жолының айырмасы а = b sinα, b – база ұзындығы, α - база бағыты және беткі жазықтыққа түсетін толқындар арасындағы бұрыш.
	H. Диаметрі 306 м болатын дүниежүзіндегі ең үлкен радиотелескоп Пуэрто -Рикода орналасқан.

Вопрос №61

V2	Телескоптардың монтировкасы
	А. Альт-азимутальдік монтировкада телескоп осінің біреуі эклиптика әлемінің осіне параллель жатыр.
	B. Альт-азимутальдік монтировкада сағаттық жүргізулер телескопты өзінің горизонталды осі маңында бұру арқылы іске асады.
	C. Кіші көлемді телескоптар (диаметрі 1м аз) неміс монтировкасында қойылады,онда остердің біреуі Жердің айналу осіне параллель.
	D. Ағылшын монтировкасында телескоптың негізгі (полярлық) осі өзінің шетімен екі тіреуіш колоннаға сүйемелденеді.
	E. Неміс, ағылшын және америкалық (вилочтық) монтировкаларда құбырдың объекті артынан қозғалуы сағаттық механизм көмегімен полярлық ось айналасында айналуымен іске асады.
	F. Күнді бақылау үшін толық қондырғылар қолданылады, олардың бір айнасы жазық, ал екіншісі - сфералық.
	G. Қазіргі таңда ең ірі телескоп АҚШ орналасқан.
	H. Гидирлеу – бұл телескопты фокустау процесі.

Вопрос №62

V2	Телескоптың сүлбелері мен сипаттамалары.
	A. Кеплердiң рефракторы фокустерi қатар қолданылған екi таратылған қос-дөңес линзалардан тұрады.
	B. Менистік телескоп екі менистен тұрады.
	C. Кассегрен жүйесінде сфералық айна объектив болып келеді.
	D. Кассегрен жүйесінде теріс линза окуляр болып келеді.
	E. Аспанның үлкен аумақтарын суретке түсіру үшін жарыққа төзімді телескоптар: Шмидт камералары және Максутов телескоптары қолданылады.
	F. Объектив диаметрі телескоптың негізгі параметрі болып табылады.
	G. Салыстырмалы саңылау – бұл объектив диаметрiнiң окулярдың фокус қашықтығына қатынасы болып табылады.
	H. Бейненің сызықты өлшемдерiн есептеуге арналған формула L = F cos α, мұндағы F - телескоптың фокустық қашықтығы, ал а - аспан объектісі көрiнетiн бұрыш.

Вопрос №63

V2	Астрономиядғы ең белгiлi спектрлiк сызықтар және ең маңызды физикалық эффектілер.
	A. Спектрдiң көрiнетiн облысындағы ең белгiлi сызықтар: сутектің бальмерлік сызығы Hα - Hε, кальцийдің екi рет иондалған сызығы H және K, натрийдің D1, D2 сары дублеті, гелий сызығы, екi рет иондалған оттегiнiң тыйым салынған сызықтарының жасыл дублеті.
	B. Сәуле шығарудың поляризациясы симметриялық емес молекулаларда, ұсақ тозаңдарда, еркiн электрондарда жарықтың ыдырауы кезінде пайда болады.
	C. Зееман эффектісі – бұл сәулелену көзi магнит өрісінде болған жағдайда спектрлiк сызықтардың екi немесе төрт құрамдас бөлiкке ыдырауы.
	D. Доплер эффектісі - астрономияда ең эффективті. Сызықтардың жылжуы бойынша объектінің радиальді жылдамдықтарын және оған дейінгі қашықтықты анықтайды.
	E. Спектрлiк сызықтың енi бойынша температура, тығыздық және сәулелендіретін ортаның химиялық құрамын анықтауға болады.
	F. Спектрлiк сызықтардың пайда болуы атомдардың iшкi қуатының тұрақты өзгерiсiмен (жұту-сәулелендіру) байланысты.
	G.Қызыл жұлдыздар - ыстық, көктері - суық, ал сарылары күннің температурасына ие.
	H.Эффективті температура - ол Вин ауысуы заңымен анықталатын температура.

Вопрос №64

V2	Электромагнетизм және оптика бойынша негізгі мағлұматтар.
	A. Лоренц күші электр және магнит өрістерінің кернеуліктеріне, заряд шамасына тәуелді және бөлшектер жылдамдығына тәуелді емес.
	B. 1граммға есептелген жұтылу коэффициентін заттың әр шаршы сантиметріне 1 грамм масса сәйкес келетін қабатының оптикалық қалыңдығы деп қарастыруға болады.
	C. Бірлік көлемді кернеулігі Н магнит өрісінің энергиясы Н^2/2p тең.
	D. t ³ 0.1 болатын қабат оптикалық қалың қабат деп аталады.
	E. Еркін жүгіріс ұзындығы – бөлшектің кезекті екі соқтығыс аралығында жүріп өтетін жолы: Λ = 1/nσ, мұндағы n – бөлшектер концентрациясы, ал σ – эффективтік қима.
	F. Эффективтік қима соқтығысатын бөлшектер табиғатына және температураға тәуелді, толқын ұзындығына тәуелді емес.
	G. Оптикалық қабат – зат қабаты арқылы өткенге дейінгі жарық ағынының өткеннен кейінгі жарық ағынына қатынасының ондық логарифмі: τ = lg (F0/F)/
	H. Жұқа оптикалық қабат – бұл оптикалық қалыңдығы t << 1 болатын қабат.

Вопрос №65

V2	Жұлдыздық шамалардың энергетикалық шамалармен байланысы.
	A. Жұлдыздық шама – бұл объектінің спектрі энергиясының түйіні және прибордың өткізу жолағы.
	B. Спектрде энергияның таралуы – бұл дененің сәуле шығару энергиясы мөлшерінің толқын ұзындығына тәуелділігі.
	C. Спектрде энергияның таралуы – бұл дененің сәуле шығару энергиясы мөлшерінің температураға тәуелділігі.
	D. Болометрлік жұлдыздық шама – барлық спектрлік интервалдағы сәуле шығарумен анықталатын объектінің жұлдыздық шамасы.
	E. Болометрлік жұлдыздық шама – спектрдің көрінетін диапазонындағы сәуле шығарумен анықталатын объектінің жұлдыздық шамасы.
	F. Толық Айдың көрінетін жұлдыздық шамасы -10^m тең.
	G. Күннің абсолют жұлдыздық шамасы -27^m тең.
	H. Бесінші шама жұлдызы екінші шама жұлдызынан (2.512)^3 есе жарығырақ.

Вопрос №66

V2	1 – Астрофотометрия негіздері
	A. Абсолют көпшілік сәуле шығаруды қабылдағыштар үшін сезімталдық толқын ұзындығына тәуелді емес.
	B. Өткізу жолағы – қабылдағыш сезімталдығының спектрлік облысы.
	C. Ағын – бірлік уақытта бірлік ауданнан шығарылатын сәулелік энергия мөлшері.
	D. Жарықтылық – бірлік уақытта аудан арқылы өтетін энергия мөлшері.
	E. Ағын сәуле шығару көзіне дейінгі қашықтыққа кері пропорционал кемиді.
	F. Берілген аудан арқылы өтетін ағын сәуленің түсу бұрышының косинусына пропорционал.
	G. Жарықтылық қашықтықтың кубына кері пропорционал кемиді.
	H. Жарқырау – сәуле шығару көзінің бірлік уақытта шығаратын барлық энергиясы.

Вопрос №67

V2	Электромагниттік сәуле шығарудың негізгі түсініктері және қасиеттері.
	A. 1 эВ = 1, 6´10^+19 Дж
	B. l = сn
	C. Көрінетін сәуле шығару кванттарының энергиясы 2-3 эВ тең.
	D. 1А = 10^-8м
	E. Жарық жылдамдығы 300 км/с тең.
	F. Көрінетін сәуле шығарудың ұзын толқынды шекарасы – шамаман 760нм.
	G. Гамма-сәуле шығару – бұл 0.01нм -ден қысқа электромагнитниттік сәуле шығару.
	H. Күлгін сәуле шығарудың қысқа толқынды шекарасы 300нм –ге тең.

Вопрос №68

V2	Астрометриядағы тым ұзын базалы радиоинтерферометрлер (ТҰБР).
	A. ТҰБР базасы 10 -нан 100 км аралығын құрайды.
	B. ТҰБР базасы бірнеше мың километрді құрайды.
	C. Радиотелескоптардағы сағаттар секундтық дәлдікпен синхрондалулары керек.
	D. Радиотелескоптардағы атомдық сағаттар секундтың миллиондық бөлігі дәлдігімен синхрондалулары керек.
	E. t сигналының уақыттық іркілісі база ұзындығына тәуелді және кеңістіктегі ориентацияға тәуелді емес.
	F. Сигналдың уақыттық іркілісі телескоптар арасындағы қашықтыққа тәуелді емес.
	G. Радиоинтерферометрлердің көмегімен Халықаралық аспандық тіреу жүйесі құрылған.
	H. Бұрыштық сындырғышта барлық бұрыштар 60 градусқа тең.

Вопрос №69

V2	Жұлдыздардың өзіндік қозғалысы
	А. Инерциалды координат жүйесіне айналу мен үдеу қатысады.
	В. Жұлдыздардың өздік қозғалысы – ол олардың кеңістіктік жылдамдығы.
	С. Өздік қозғалыс жылдамдық бірлігінде км/ тәулікпен өлшенеді.
	D. Жұлдыздардың өздік қозғалысы қашықтыққа тәуелді емес.
	Е. Жұлдыздардың өздік қозғалысы қашықтыққа тәуелді.
	F. Өздік қозғалыс ол прецессияны, нутацияны және абберацияны ескермей бір жыл ішінде жұлдыздың ығысу бұрышы.
	G. Өздік қозғалыс бір бірлікте өлшенуі: бұрыштық секунд/жыл.
	H. Өздік қозғалыс үшін арналған формула: m = (mδ^2 - mα^2)^0,5.

Вопрос №70

V2	Фотосфера факелдерінің басқа фотосфералық түзілістерден ерекшелігі:
	Затының аз сәуле шығару қабілеті.
	Эмиссиялық спектрінің болуы.
	Магнит өрісінің болмауы.
	Локальды магнит өрісітерінің болуы.
	Температурасының жоғарырақ болуы.
	Салыстырмалы төмен температурасының болуы.
	Зат тығыздығының кенеттен төмендеуі.
	Затының көп сәуле шығару қабілеті.

Вопрос №71

V2	Күндегі сутегі мен гелийден кейінгі көп таралған элемент:
	Мырыш.
	Марганец.
	Азот.
	Оттегі.
	Кальций.
	Көміртегі.
	Қалайы.
	Фтор.

Вопрос №72

Дата добавления: 2015-10-24