Алмастыру шифрлары

Бастапқы мәтіннің Т= (Т₁,Т₂, Т₃, …, Т_N), символдарын алмастыру дегеніміз - оның қайта реттеліп, символдың і позициясынан s(i) позициясына ауысуын атайды, мұндағы .

Мысалы, «Пришлите помощь» мәтіні 15, 2, 5, 7, 9, 1, 6, 13, 11, 4, 14, 3, 12, 10, 8 кілттер негізінде «ЬРЛТ _- ПООШЩИМПЕ» хабарына шифрленеді.

s алмастыру индекстер векторында кілт бар.

N элементтердің Т бастапқы мәтіні алмастыруларының жалпы мүмкін болатын саны мынаған тең:

Алматырулар шифрленген кестелермен жиі беріледі.

Кілт түрінде шифрленген кестелерде мыналар қолданылады

1. кесте көлемі

2. алмастыруға берілетін сөз немесе сөйлем

3. кесте құрылымының ерекшеліктері

1. Мысалы, 5*3 кестесі бойынша «завтра была война» мәтіні «ЗАВАБОВЫЙТЛНРАА» түрінде шифрленеді.

Мәтін: «АЗРВТБААЫЛОВАЙН»

2. Алмастырудың ең сенімді класы - төмендегі кілт негізіндегі жолды-бағанды алмастырулар:

Мысалы, «ЗАМОК» кілті бар «ЗАВТРА БЫЛА ВОЙНА» мәтіні «АЗРВТБААЫЛОВАЙН» түрінде шифрленеді.

PGP – Pretty Good Privacy – бұл криптографиялық программа яғни тұтынушыға толық конфиденциалды режимде электронды түрде ақпарат алмасу.

Интеллектуалдық және эксперттік жүйелер.

Атаң алгоритмге бағынбайтын адам қызметтерінің тармағынан шығатын, медицина саласында адамның практикалық әректтерінің бір қатар ерекшеліктері бар. Дәрігермен диагнозды қою үрдісі аурудың ағзасында болып жатқан барлық физиологиялық және патологиялық үрдісітерінің анализдерінен гөрі үлкен дәрежеде оның тәжірибесіне және интуицасына негізделеді. Есептеу техниканы қолдану оқылатын үрдістері мен құбылыстарыдың қатаң формаларданған жарамды сияқты. Және сонда да дәрігердің көмекшісі ретінде ЭЕМ-ны диагностика есептерін шығаруға қолданып көру тарих та аз емес – бірнеше ондаған жыл. Осы бағыттағы қызығушылық ешқашанда басылмаған. Одан гөрі машиналық диганостикасына бүгінгі күні қызығушылықтың мәнді артуын байқауға болады, ол біздің көзқарасымыз бойынша, эксперттік жүйелердің – диагностикалық программаларының жаңа класының пайда болуына байланысты.

Жасанды интеллект жүйелері.

Жасанды интеллекттің бірінші жүйелері теоремаларды автоматты дәлелдеуге, бас қатырғыштарды және ойын есептерін шешуге, мәтіндерден табиғи тілдіге мәнін және бір тілден басқа тілге машина аударымын алуға жасалған. Мұндай есептерді шығару тривиалды емес логикалық ойша пайымдаулар мен байланысты және нәтиже іздеу, ереже бойынша көп санды нұсқалар ішінен айыру және анализ жасауға келтіреді. Жасанды интеллект жүйелерінде адамның осы ойлау қабілеттігін үлгілеп жасап көруде. Бұл осындай жүйелерде математикалық логикасының әдістерімен қатар қолданылады және эвристикалық деп атаған. Жасанды интеллект программаларында эвристикалық әдістерін қолдану оларды дәстүрлі алгоритмдік жүйелерден ажыратады.

Медициналық эксперттік жүйелер.

Медициналық эксперттік жүйелер – екінші буынның диагностикалық жүйелері олардың идеологтарының ойлары бойынша, келесі талаптарды қанағаттандыру керек. Және бірінші буындағы жүйелер сияқты, медициналық осы проблемалық облысының диагностикалық есептерді шығаруда, солар үшін олар конструкциялынатын, жоғарғы деңгейді көрсету керек. Одан гөрі, олар негізінде дәстүрлі әдістерді қолдану қиындаған проблемалық облысытар үшін жобаланды.

Диагностикалық жүйелер үшін үш қосымша талап қойылған:

Олар алынған шешімдерді дәрігерге де және ауруға да түсінікті түрде түсіндіру керек, яғни білімінің медицина тармағына және қарапайым адам түсінігіне және тіліне сипатты концепциялар және құрылымдарды қолдану керек.

Келесі талап диагностикалық программалардың «стиліне» тиісті. Оның жұмысының логикасы, программаның тұтынушыға қоятын сұрақтары, қабылданатын шешімдері тұтынушының көзқарасы бойынша салыстырмалы түрде логикалық болуы керек. Басқа сөзбен айтқанда, жүйенің мінез-құлқы білімді дәрігердің диагностикалық есептерді шығарудағы мінез-құлқы, оның шығару әдістерін іздеу жолдарын моделдеу керек.

Және соңғы, өте маңызды талап ол, медицина-аурулар туралы білімдері тез дамитын және өзгеретін саласы болғандығымен байланысты. Өңделген программалар тез және салыстырмалы түрде қарапайым, медициналық білімдердің жиынтығының өзгерістеріне бейімделу, жаңалары пайда болғанда немесе көнелерді анықтағанда модификациялану керек.

Жасанды интеллект пән аралық ғылым болып табылады және математика, кибернетика, программалау, лингвистика, психология, биологиялардың қиылысу орнында болады. Жасанды интеллект бағытының ішінде жасалатын машиналық программалар жасанды интеллект жүйелері деп аталған.

Дәл осы жасанды интеллект саласындағы жұмыстар, «эксперттік жүйелер» деп аталады екінші буындағы диагностикалық жүйелерінің негізіне жатады, анық проблема саласындағы эксперттік білімдері салынғанын білдіреді. Эксперттік жүйелер таза теориялық зерттеулер саласынан жүйелерді практикалық қолдануға өтуге мүмкіндік берді.

Сонымен, эксперттік жүйелер – ол алдымен білімдерге негізделген, жасанды интеллект жүйесі. Ол арнайы ұйымдасуы және құру принципі бар, компьютерлік программалардың жаңа класы. Сондықтан кіші эксперттік жүйелерге тоқтамастан бұрын, жасанды интеллект жүйелерінің құру принциптерін қарастырайық.

Эксперттік жүйелерді құру кезеңдері

Эксперттік жүйелерді жасаумен, ереже бойынша 2-5 адамнан тұратын мамандар тобы айналысады. Ол эксперттен қабілетті және өзінің білімін ЭЖ-ге бергісі келетін және интеллектуалды жүйе саласында сыналған ЖИ саласының мамандарынан тұрады. Олар эксперттке өзінің проблемалық облысының білімдерін өрнектеуге, беруге, шешімін алу және т.б. бар құралдарының ішінен кейде білімдер инженері деп атайды. Топқа программист те кіру қажет, құрылатын ЭЖ үшін программалық қамтамасыз етілуін құруды жүзеге асыратын.

Дата добавления: 2015-08-27