Гульнёвыя дзеі кірмаша

Адметнай асаблівасцю традыцынага беларускага святочнага гандлю, з’яуляецца разнастайныя гандлёва – гульнёвыя дзеі. Так, у зоне продажу хатніх жывёл можна наладзіць сельскагаспадарчую латэрэю з розыграшамі бычкоу, авечак і г.д; у зоне продажу птушак – птушыны аукцыён, у месцы дзе прадаецца рыба – гандлёвая атракцыёны “Павук”, “Палеская рыбалака”, “Рыбная латэрэя”, у радах гародніны і садавіны – мінскую латэрэю “Па спісу”, “Воранаускі чугун”, “Валожанскую забаву”, у зоне продажу кандытарскіх вырабау – атракцыён “Пастаускі пернік”, на кніжным гандлі – кніжную латэрю і г.д.

Арганізацыя гандлёвых формау гандлю даемагчымасць уцягнуць у дзею значную колькасць людзей, садзейнічае іх актывізацыі, стварае жыцярадасны настрой у гледачоу. Адной з галоуных задач пры увасабленні гульнёвых формаугандлю з’яуляюцца захаванні у структуры кірмашу традыцыйных беларускіх гандлёвых атракцыёнау і стварэнне на гэтай аснове новых ганлёвагульнёвых формаутварэнняу. Гульнёвыя атракцыёны узніклі на кірмашы Беларусі у канцы 19 ст. Шырокай папулярызацыі гандлёвых дзей садзейнічала менавіта тое, што яны былі не толькі формай набыцця тавару, але і ператвараліся у своеасабліваю форму адпачынку. У сучаснай кірмашовай культуры гандлёвыя атракцыёны сталі адметнай рысай беларускіх кірмашоу. Пачынаючы з 80-г.г 20ст. яны былі адроджаны ва усіх рэгіёнах Беларусі.

Атракцыён “ Палеская рыбалка ”

Гэтую форму гандлёвай гульнедзеянне у старадаунія часы ладзілі на кірмашах Пінска, Сталіна, Турава.

У драуляны ган запускалі жавую рыбу. Удзельнікі, заплаціушы поуную суму грошау рыхтаваліся да рыбалкі. Адначасова у атракцыёне маглі удзельнічаць да двух дзесяткау чалавек. У час гульні ім дазвалялася або стаяць у краю гана, або залазіць у ган, але лавіць рыбу яны павінны былі толькі голымі рукамі. Па свістку арганізатара гульцы пачыналі лавіць рыбу. Гэты атракцыён раней і па штодзённа збірае мноства гледачоу і удзельнікау.

“ Не супыніся у лужу ” – гандлёвы атракцыён, які праводзілі на Спас. Вядомы яшчэ да Вялікай Айчынай Вайны. На агароджанай плотамі пляцоуцы, на козлах памерамі 7х 1 м. стаялі некалькі начовак з вадой. На паверхні вады плавалі велізарныя, прыгожыя, смачныя яблыкі. Начаукі былі так замацаваны на козлах, што лёгка пераварочваліся. Гулец заплаціушы суму, выходзіу на пляцоуку і адмервау ад начовак 10 крокау. Затым яму завязвалі вочы. Падняушы рукі па камандзе арганізатара, гулец павінен быу тры разы павярнуцца вакол сябе, зрабіць 10 крокау і рэзка апусціць рукі. Калі рукі падалі на яблык, гулец атрымлівау яго у якасці прыза, а калі няудала – з начараквылівалася на удзельнікка вада. У 1984 г. на першым народным кірмашы Мінскай вобласці у Валожыне гэтая гульня мела вялікі поспех і распаусюдзілася па усёй Беларусі.

У сучаснай святочнай культуры Беларусі ніводны юбілей ці свята, ніводная урачыстасць гарадскога, абласнога, рэспубліканскага маштабу не абыходзіцца без святочнага гандлю з відовішчамі і забавамі. Культурная праграма кірмашовага свята павінна складацца з наступнага: ( тэатралізаванае адкрыццё, работа гандлёвых выстау і творчых экспазіцый, фестываль мастацтвау, спартыуныя спаборніцтвы, конкурсы народнай муыкі,кірмашовыя атракцыёны, гульні і забавы ); дзіцячая зона: урачыстае закрыццё з падвядзеннем выніку. У час правядзення кірмашу яготэрыторыя падзяляецца на відовінную, массавагульнёвую, спартыуную і дзіцячую зоны.

У масава-гульнёвай зоне -павінна быць наладжана работа гарадка традыцыйных кірмашовых забау, дзе кожны чалавек можа праявіць свае здольнасці, паказаць сілу і спрыт.(такія традыцыйныя забавы як “Слуп-Кола”, Палескі слуп, турнір “Кароль курка”, “Грунвальд”, турнір рыцарау упрыгожыць любы кірмаш).

Разам з традыцыйнымі забавамі у масава-гульнёвай зоне можна правадзіць фестываль культарганізатарау горада, раёна. Менавіта там, дзе адначасова выступаюць дзесяткі арганізатарау розных гульняу,так званае “ гульнёвае поле ” з’яуляецца адным з самых яркіх і запамінальных фрагментау культурнай праграмы.

- спартыуная зона – абавязкавай часткай сучаснага кірмашу з’яуляецца спартыуная праграма. Паулярнасцю карыстаюццатут традыцыйныя спартыуныязабавы беларусау: турнір асілкау, а таксама барцоу – прадстаунікоу розных вёсак, барацьба з ражаным мядзведзем, выпрабаванні скакавых і рысістых парод каней.

Разам з тым,на кірмашах праводзяцца і сучасныя спартыуныя гульні.

- дзіцячаязона – на гэтай пляцоуцы арганізатары шмат увагі падаюць дзецям, дзе выступаюць кал-вы мастацкай самадзейнасці школ, Дамоу юнацтва і г.д; культарганізатары праводзяць разнастайныя сюжэтна-гульнёвыя праграмы для дзяцей. Вялікую цікавасць уяуляюць і сучасныя дзіцячыя пацехі.

Гульнёвая дзіцячая пляцоука – адметная асаблівасць сучаснага беларускага кірмашу – дазваляе з маленства далучаць сяброу да нацыянальнай культуры, выхоуваць у іх павагу і любоу да спадчыны бацькоу і дзядоу.

Дата добавления: 2015-08-02