|
Читайте также: |
Қаңқаны қүраушы сүйектер тобы, құрылысына қарай: сүйектік бөліктен, және шеміршектік бөліктен тұрады. Сүйектердің шеміршектік бөлігіне: буын бетінің шеміршектері үзын түтік тәрізді суйектердің эпифиздік ұшындағы шеміршектерден, cartilagines epiphysales, және қабырғалардың шеміршектерінентұрады. Сүйектердің сыртқы беті өте жұқа қан тамырларға және нервтерге бай сүйек тканді қабықшадан, periosteum тұрады.
Сүйектік тканді қабықшасы
Сүйектік тканді қабықшасының терең қабаты орналасуына қарай, сыртқы беті дәнекер ткандардан, терең қабатты остеогендік қабаттан тұрады. Сыртқы талшықты дәнекер тканді қабаты, сүйектік ткандермен тығыз байланысып қоймай, қан тамырлар мен нервтерге өте бай қабат болып саналады. Бұл қабықшаның қан тамырлары сүйектің терең қабатына қарай сүйектік өзекшелер, canalis nutricius, арқылы өтіп, сүйектің кемікті бөлігімен өзара тығыз байланысқан. Сүйек қабықшасының остеогендік қабаты сүйек ткандерін құраушы остебласт клеткаларынан тұрады.
Сүйектік қабықша
Сүйектік қабықша, сүйектің сыртқы бетін жауып, сүйектік ткандарды қоректендіру қызметін атқарып қоймай, сүйектің бетінде беткей орналасқан: өсінділерді,қырқаларды, бұдырларды, ойыстарды, шұңқыршаларды, т.б, жауып орналасады. Түтік тәрізді сүйектің қуысқа қараған беті жұқалау келігі, сүйек іштік қабықшамен көмкерілген. Сүйектер, сыртқы пішініне қарай: үзын, ossa longi, қысқа, ossa brevia, және жалпак, сүйектергe, бөлінеді. Сонымен қатар, сыртқы пішіні өзгеше сүйектер, ossa inangulareae, мен қатар терең қабаты ауамен толықтырылған немесе пневматикалық сүйектерде, кездеседі. Үзын немесе түтік тәрізді сүйектерге: тоқпан жілік, кәрі жілік, шынтақ жілік, алақан және саусақтыңсүйектері, ортанжілік, асықты жілік сүйегі және оның шыбығы жане табан, башпайдың сүйектері жатады. Түтік тәрізді немесе ұзын сүйектердің орталық бөлігі диафиз, және проксимальді, дистальді үштары немесе эпифиздері ажыратылады. Ұзын сүйектердің проксимальді ұшын эпифиздік ұшы, epipliysisproximalisдеп, ол қаңқаға жакын бөлігі, дистальді эпифиз деп, ал біліктік қаңқадан алшақ орналасқан ұшын айтамыз. Бұл сүйектердің диасфизі мен эпифизі аралығында орналасқан бөлігін метафиз, metaphysis, деп аталынады.
Ұзын сүйектер
Ұзын сүйектерінің аралығындағы бөліктері балалар мен жасөспірімдерде эпифиз аралық шеміршектер, арқылы бітіскен. Эпифизаралық шеміршектің негізгі қызметі, үзын сүйектердің бойлай өсуін қамтамасыз етеді. Даму сатысының кейінгі кезеңдерінде эпифиз аралық шеміршектер сүйектік ткандерге ұласуына байланысты, тек қана эпифиз аралық сызықшаны, құрайды. Ересек адамдарда бұл сызықшалар сүйектік тканға айналуына байланысты мүлде байқалмайды. Түтіктәрізді үзын сүйектерді кесіп байқайтын болсақ, сыртында орналасқан тығыз затынан, және терең қабаты кемікті затынан, тұрады. Сүйектердің мүндай кемікті белігі эпифиз майының қуысынан, түрады. Қысқа сүйсктердің сыртқы беті кемікті бөліктің табақшаларын жауып орналасқан, өте жұқа келген тығыз затынан, тіс тәрізді өсіндісімен беттесіп, буын тістік буындық шұңқыршасыорналасқан Артқы доғасының, сыртқы доғалдау келген, мұнда арқа есіндісі нашар дамып, жетілмегендіктен, артқы төмпешігі, айқын байқалады.Бүйір бөліктері, ол алдыңғы, доғаларына қарағанда қомақтылау болып келген. Мұнда: а) жоғарғы буын өсіндісі, бас сүйектің салағының әсерінен жалпайып, ауыз омыртқаның жоғарғы буындық бетін, құрайды. Қызметі: шүйде сүйегінің айдаршығы мен өзара беттесіп, шүйде ауыз омыртқалық буындықұрайды. ә) төменгі буын өсіндісі, жоғарғы буын есіндісіне қарағанда аздап болса да сақталған, буын беттері жалпақтау болып, алға төмен қарап орналасқан. б) бұл омыртқаның қабырғалық және көлденең өсіндісі өзара бірігіп, көдденең өсіндінің тесігін де құрайды. II мойын омыртқа, біліктік немесе тіректік омыртқа, деп аталады. Бұл омыртқа бірінші мойын омыртқаға қарағанда, өзгешелеу болып келумен қатар, негізгі омыртқаларға ұқсастау болып келген.
Негізгі ерекшеліктері
Денесінің жоғарғы бетінде тіс тәрізді немесе тісі,, орналасқан. Тістің алдыңғы бетінде ауыз омыртқаның тістік шүйде қыршасы мен беттесіп, буын құрайтын буын беті, артқы бетінде ауыз омырт- қаның көлденең байламымен бет тесіп, буын құрайтын артқы буын беті, орналасқан.Тістәрізді өсіндінің де қызметі: 1 мойын омыртқа мен және бассүйекпен буындасып, вертикальді біліктің бойында бастың оң немесе солға қарай бұрылып қозғалуын қамтамасыз ету.
Дата добавления: 2015-12-01; просмотров: 286 | Нарушение авторских прав