Студентке арналған тапсырма

Берілген гербардық үлгі бойынша дұрыс баяндаңыз:

1.қосүйлі қалақай жапырағы ҚР МФ, МФХ1.талаптарына сәйкестігі жөнінде баяндаңыз.

2. қосүйлі қалақай жапырағы химиялық құрамын атаңыз.

3. қосүйлі қалақай жапырағы микроскопиясын жасаңыз.

4. қосүйлі қалақай жапырағыанатомо- диагностикалық белгілерін санамалап беріңіз

Кезең бойынша жоғарғы балл - 20

Тапсырмаға берілген уақыт - 20 мин

КЕЗЕҢ  

2 КЕЗЕҢ

(нұсқа – «М» қосүйлі қалақай жапырағы)

Дұрыс жауап эталоны:

1. Қалақайлылар – Urticaceae тұқымдасына жататын қосүйлі қалақай - Urtica dioica L. Гүлденген кезінде жиналған және кептірілген көпжылдық жабайы шөптесін өсімдік.

Жапырақтары бүтін немесе ұсақталған,жәй,сағақты,ұзындығы 20 см-ге дейін,ені 9 см-ге дейін жұмыртқалы-ланцет және ұзынжұмыртқа тәрізді,ұшталған негізі жүрек тәрізді, шеттері өткір,ірі ара тісті.Жапырақтың беті түрпіленген түкті көбінесе жапырақтың түтіктерінде түктері көп. Жапырақтың сағағының ұзындығы 7-8 см,кесілген жері домалақтанған немесе жартылай домалақтанған, сағақтың беті түктермен жабылған,сүйелді.

Жапырақтың түсі-бурыл-жасыл,сағағы –жасыл.Иісі әлсіз.Дәмі ащылау.

2. Химиялық құрамы. Қосүйлі қалақай жапырағының химиялық құрамында әсер етуші заттар- 0,2% -ға дейін К₁ дәрумені,0,6 % С дәрумені,50мг/100г каротиноидтар,В₂дәрумендері, пантотен қышқылы бар.Дәрілік шалфей жапырағының химиялық құрамында ілеспелі заттары: гликозид уртицин, илік заттар, құмырсқа қышқылы мен минералды тұздары бар.Хлорофилге бай – 5%.

3.Микроскопиясы 1. Қосүйлі қалақай жапырағын ағарту үшін дәрілік өсімдік шикізатын калий гидроксидінің 5% ерітіндісінде 3-5 минут қайнатты.Петри табақшасына ауыстырып,2-3 рет ағын сумен жуды. Препаровалдық иненің көмегімен сынаманы заттық шыныға көшіреді.

Жарықтандыру үшін хлоралгидрат ерітіндісінен 1 тамшы тамызылады, жабынды шынымен жабады және микроскоптың кіші және үлкен өлшемімен қаралады.

Қосүйлі қалақай жапырағының препаратының микроскопиясында келесідей диагностикалық элементтерді табады: жапырақтың үстінгі бетінің эпидермисі – көп бұрышты немесе әлсіз иілген, төменгі бөлігі – күшті иілген. Лептесігі 3-5 эпидермис жасушаларымен қоршалған (аномоцитті тип), көбіне жапырақтың төменгі бөлігінде орналасқан. Эпидермис жасушаларында ортасында кішкене дағы – аяқшасы бар және дәнді құрылымды ұзын домалақ түзінді ретінде цистолиттер кездеседі.Жапырақтың екі бетінің де түктері үш типті: реторт тәрізді, күйдіргіш және көпбасты. Реторт тәрізді түктер бір жасушалы, негізі кеңейген, ұшы үшкір, созылыңқы. Күйдіргіш түктер көп жасушалы негізден және оңай сынатын басы бар ірі соңғы жасушадан тұрады. Көп басты түктер бір жасушалы аяқта ұсақ екі, сирек, үш жасушалы бастан тұрады. Ірі талшықта ұсақ өзіне тән тізбек құратын кальций оксалаты кристаллдары бар жасушалар орналасқан.

Кезең бойынша жоғарғы балл - 20

Тапсырмаға берілген уақыт - 20 мин

КЕЗЕҢ

3 КЕЗЕҢ

(Нұсқа –«М» қосүйлі қалақай жапырағы)

Дата добавления: 2015-10-02