Тест тапсырмалары

Тақырып

Абілет

Қабілет, оның адам өмірі мен қоғамдағы орны мен маңызы ● Қабілет концепциясы ● Нышандар, бейімділік, қабілет ● Интеллектуалды даму ● Қабілеттің қалыптасуы

Тест тапсырмалары

1. Қабілет мәселелері адамзаттың ойларынан көп уақыттан бері орын алып келген. Ең алғаш осы мәселені зерттеуді кім қолға алған?

А. Аристотель

Б. Дарвин Ч.

В. Гальтон Г.

Г. Галль Ф.

2. Б.М. Теплов өзі ең маңызды деп есептеген қабілеттің 3 нышанын белгілеген болатын. Олардың барлығы төмендегі мысал ретінде көрсетілген пайымдамалардың арасында. Басқа автордың пайымдамасын көрсетініз.

А. Қабілетке тек табысты орындалған әрекеттер қабілеті немесе қайраткерліктің бірнеше түрі жатады.

Б. Қабілет- ол жеке-психологиялық адамды бір- бірінен ажырататын ерекше қабілеттер.

В. Қабілет- ол күрделі жасалу, адамдарды белгілі бір, тарихи қалаптасқан қоғамға пайдалы қызметке үйрететін психологиялық ерекшеліктердің жиынтығы.

Г. Қабілет адам баласының бойында қалыптасқан біліммен, ептілікпен, дағдысымен түйіспейді, бірақ дегенмен де оларды қамтамасыз ету барысында жеңілдетуді және жылдамдықты қамтамасыз етеді.

3. В.Н.Дружинаның кітабында қабілеттің келесі формуласы бар (субъективті түрде):

Қабілет=

Мысалға келтірілген пайымдаулардың ішінде қайсысы осы формуланың мазмұнын ашып көрсетеді?

А. Тапсырма неғұрлым күрделі болса, қабілеттің табысқа қол жеткізу ықтималдығы жоғары болады.

Б. Қабілеттілер табысты тапсырманың күрделілігіне сәйкес бастан өткізеді.

В. Тапсырманы орындау барысында қабілетті адамға табысқа қол жеткізу оңайырақ болады.

Г. Қабілет адамға тапсырма қаншалықты қиын болмасын табысты қамтамасыз етеді.

4. Берілген терминдер мен анықтамалардың арақатынастарын белгілеңіз.

А. Интеллект

(Ж.Пиаже бойынша)

Б. Дарындылық

В. Креативтілік

Г. Интеллект

(Д.Векслер бойынша)

Д. Қабілет

Е. Оқып үйрену

1. Қабілет білімнің қайта құрылуына (өзгеруі) әкеледі.

2. Қабілет білім табысына әкеледі.

3. Ана немесе өзге мардымды қызметтің табысты орындалуының шарты болып табылатын индивидуалды- психологиялық өзгешеліктер.

4. Қызметтің табысты орындалуын қамтамасыз ететін қабілеттің сапалы да ерекше үйлесімділігі.

5. Өмірдің қолма-қол жағдайларына биопсихикалық бейімделу.

6. Мақсатты тәртіпке, рационалды (оңтайлы,тиімді) ойлауға, қоршаған ортамен нәтижелі өзара әрекетке әкелетің индивидтің қабілеті.

5. Л.С.Термен студенттік шағының өзінде ауадан дыбысты ажыратып алуға мүмкіндік беретін «терменвокс» атты құрал жасап шығарды. Кейін Еуропа мен АҚШ-та ол өзін табысты бизнесмен және барлаушы ретінде танытты. Егер ол әр түрлі жетілулерді ойлап таппаған болса және солардың арқасында бірнеше нормаларды орындамаған болса, мүмкін ол сталиндік лагерлерде қолындағы арбасымен мерт болып кетуші еді. Сол жерде ол симфониялық оркестрлер де ұйымдастырған. Осы мысалдардың негізінде қандай қорытынды жасауға болады?

А. Креативтілік негізінде облыстың тұлғасы үшін кейде басқа облыстардың өнімділігімен қосақталып жүруі мүмкін.

Б. Креативтілік негізінде ереже бойынша облыстың тұлғасы үшін басқа облыстардың өнімділігімен ере жүреді.

В. ереже бойынша креативтілік бір жағынан басқа облыстартарда ол толығымен жоқ болғанда, (әсіресе практикалық қызметте) екі едәуір жақын облыста сирегірек көрсетіледі.

Г. Креативтілік негізгі облыстан басқа облысқа сирек көшіріледі.

6. Л.С. Терменнің өнертабыстарының бірі «электрлі қөрегендік құрылғысының» немесе 1,5*1,5 м. экранды телевизордың тағдыры өте қызықты. 1926 жылға таман ол оның 4 нұсқасын таныстырды. Бұл тақырыптағы мәселені бірден құпиялап, бұндай құрылғыны орнату мақсатында шекаралық тексеріс жүйесінде жиналды. Терменнің телевизоры сол күйі неге өтпегенін түсіндіру, Терменнің бұл құрылғының көпшілік мойындаған авторы болмағандығын түсіндіру қиынға соғып отыр. Осы жағдайды қарастыра отыра төмендегі пікірлердің қайсысы шындыққа жанасады?

А. Талант- қоғами-тарихи жағдайларға тәуелденбестен өзін көрсетеді.

Б. Егер ыңғайлы жағдай болса, тіпті орташа интеллектінің өзі кез- келген таланттан көп дүниеге қол жеткізе алады.

В. Лайықты жұмыс жағдайы жасалмаса, таланттың айқындалуы іс жүзінде мүлдем нанғысыз.

Г. Талантың айқындалуы үшін ереже бойынша қоғами-тарихи лайықты жағдайлар жасалуы тиіс.

7. Көптеген белгілі адамдардың өмірбаяндары біреу қысқа, бірақ ауыз толтырып айтуға тұрарлық ғұмыр кешкендігін, ал біреу болса, әжептәуір ұзақ өмір сүріп, өмір бойы жаңадан ойлап табудан жалықпағандығын, енді біреулер өзінің физикалық өліміне көп уақыт бұрын «шығармашыл (жасампаз) мәйітке» айналғандығын көрсетеді. Жас шамасы пен шығармашылыққа қатысты қай пікір дұрыс деп ұсынылады?

А. Шығармашыл адамдар орташа мөлшермен басқа адамдар қанша өмір сүрсе, сонша өмір сүреді.

Б. Көптеген шығармашыл адамдар өз уақытынан бұрын өлімге ұшырайды. Себебі, шығармашыл бастау энергияның көп шығынын талап етеді.

В. Көрсеткішке сәйкес көптеген данышпан да талантты адамдар ораша мөлшермен 37 және 42 жасқа дейін өмір сүреді.

Г. Шығармашыл процесстен зорығудан құтылуға мүмкіндік беретін өзін-өзі реттеп, бақылау данышпан да талантты адамдарға көптеген адамдармен салыстарғанда белсенді шығармашыл қызметпен қосарласа жүретін ұзақ өмірді қаматамасыз етер еді.

8. Шығармашыл белсенділекке табиғатпен тағайындалған уақыт (жалпы өмірге де) шектеулі. Шығармашылық даму өз мәресіне жеткен шақтағы уақытқа көңіл бөлу қызық. Сонымен қатар әр түрлі ғылымда шығармашылықтың ең асқақ түрде айқындалу шақтары әр түрлі жасқа сай келеді. Ең асқақ (максималды) шығармашылық белсенділікке сәйкес жас пен шығармашылық қызметтің облысын сәйкестендіріңіз.

А. 35- 40 жас

Б. 40 жастан кейін

В. 25- 30 жас

Г. 25- 35 жас

1. Физик- теоретеиктер мен химиктер.

2. Физик- экспериментшілер и жаратылыстану ғылымының өкілдері.

3. Гуманитарлық және философиялық ғылымдырдың өкілдері.

4. Математиктер

9. Дарынды адамдардың қалыптасуына бағытталған қандай ғылымның ресми дүниеге келуі Ф.Гальтонның есімімен байланысты?

А. Евгениканың

Б. Генетиканың

В. Онтологияның

Г. Гносеологияның

10. 1980 ж.ортасында Англияда ғылымда әлі беймәлім болып қалған барлық дүниелерді қамтамасыз етілген энциклопедия шықты. Энциклопедия тек 1 том және 450 беттен ғана тұрды. Қай пайымдау осы мәселе бойынша неғұрлым тиянақты көрінеді?

А. Соңғы жүзжылдық аралығындағы ғылымның екпінді дамуы кез-келген облыстардағы «ақ дақтардың» мүлдем аз қалуына әкелді.

Б. Адамзат баласы меңгерген білім- танылмаған мұхиттың жанында тек кішігірім арал.

В. Осындай қарапайым өлшемдегі бұл өзіндік ерекшелі бар бұл энциклопедия- адам баласына проблеманы көрудің, ең болмаса оны жалпы сипатама түрінде қалыптастырудың қаншалықты қиын екендігін көрсететін және оны жүзеге асыруға тек дарынды адамдардың ғана шамасы жететіндігін айқындайтын айғақ.

Г. Адам қоғамында талантты және данышпан адамдар айтарлықтай көп емес, ал проблеманы «көру» үшін дамыған, жетілген қабілеттердің иесі болу керек.

Дата добавления: 2015-12-01