Нағи. . . . . . Нысанбай

НАҒИ - араб тілінен алынған нәки — таза, қоспасыз.

НАҒЫМ - араб тілінен алынған нәгим — амансаулық, есендік, бақытты өмір, рақат, ләззат.

НАҒЫМБЕК - араб тілінен алынған нагым + қазақ сөзі бек. Мықты саулық, бақытты өмір.

НАЗАР - араб тілінен алынған нәзәр - қарау, көзқарас, көз салу; ықылас, ілтипат. Метафоралық мағынасы — жәрдем, көмек, игі ниет, сүйеушілік, жақтаушылық.

НАЗАРБАЙ - жұрттын ықыласына, ілтипатына бай болсын деген тілекпен қойылған есім. Фонетикалық түрі — Назарбек.

НАҚЫП - араб тілінен алынған нәкиб — бастык, басшы.

НАҚЫСБЕК - араб тілінен алынған нәкш - сурет, әшекей, өрнек; түрлі жазба, яғни көрікті, әрлі адам.

НАРБАЙ - нар - жалғыз өркешті ірі түйе; ауыспалы мағынасы — үлкен, мықты, ерекше, зор + бай. Бала үлкен, зор, мықты болсын деген тілекпен қойылған есім. Біріккен тұлғалы есімдер — Нарбек, Нарбол.

НАРИМАН - иран тілінен алынған нари - батыл, ержүрек + ман, яғни батыл, ер адам.

НАРКЕС - өткір, батыл.

НАРМАҒАМБЕТ, НАРМҰҚАМБЕТ – қазақтың сөзі нар + араб тілінен алынған Мағамбет — зор, мықты Мұқамбет. Қысқартып еркелету түлғалары - Нарымбет, Нармат, Нарыш, Наркен, Наржан, Нартай.

НАРТАУ - бала тау сияқты зор, үлкен болсын деген тілекпен қойылған есім.

НАРТУ - дүниеге ірі, зор боп кел деген мәндегі есім.

НАРЫМЖАН - нарым — менің нарым, менің сүйіктім, менің жаным.

НАСЫР - араб тілінен алынған наср — жәрдем беруші, көмек етуші; жеңімпаз. Біріккен тұлғалы есімдер Насыролла, Насырбай.

НАУРЫЗ - иран тілінен алынған нов — жаңа + руз - күн. Новруз ирандықтардың календары бойынша жаңа жылдың басы — 21 март. Бұл мейрам күні туған балаларға Наурыз, Наурызбай, Наурызғали, Наурызбек деген есімдер берілген. Қысқаша айтылу түрі — Науан.

НӘБИ - араб тілінен алынған нааби — әулие, құдірет, жаратушы, елші; яғни жаратушының елшісі.

НӘБИБОЛЛА - араб тілінен — жаратушының, құдіреттің, әулиенің елшісі.

НӘДІР - араб тілінен алынған надыр — сирек, таңдаулы.

НӘДІРБАЙ – араб тілінен алынған - қазақ сөзі бай — сирек, тандаулы бай.

НӘДІРБЕК - сирек, таңдаулы бек, әкім.

НӘЖІП - араб тілінен алынған нәджибь — мейірбан, қайырымды, ақ көңіл, кең пейілді, құдіретті.

НӘЗІР - араб тілінен — салтанатты уәде, серт; ант.

НӘЗІРБЕК - уәдеде, сертте тұратын, берік адам.

НӘРІК - араб тілінен алынған нари — отты, жалынды.

НЕСІП - араб тілінен — үлес, сыбаға; бақыт, тағдыр.

НЕСІПБАЙ - өз бақыты, өз тағдыры бар, байлыкқа кенелген.

НЕТӘЛІ - (қараңыз: Ниетқали).

НИЕТҚАЛИ - араб тілінен алынған нийат — пиғыл, ой, талап. Яғни жоғары пікірлі, ақылды, парасатты адам. Фонетикалық түрі — Нетәлі.

НИЗАМ - араб тілінен алынған тәртіп, орнығушы.

НИЯЗ – тәжік тілінен алынған ниязъ — өтініш, тілек, жалбарыну; үміт; сый, тарту. Біріккен тұлғалы есімдер — Ниязбай, Ниязғали.

НИЯЗМҰХАМБЕТ – тәжік тілінен алынған - Мұхамбет пайғамбар сыйға тартқан.

НОҒАЙБАЙ - ноғай — халық аты + бай.

НОИЛЬ, НОЭЛЬ - араб тілінен - мақсатқа жетуші, жетістік.

НОЯН - моңғол тілінен алынған ноен 1/10000 адамның яғни түменнің бастығы, әкімі; ханзада, патша баласы; мырза, төре, әмір, үстемдік етуші. Біріккен тұлғалы есімдер — Ноянбай, Ноянбек. Фонетикалық түрі — Доян.

НӨКЕРБЕК – моңғол тілінен алынған нохэр — жолдас, дос.

НҰҒМАН - көне еврей тілінен келген - амандық, есендік, жақсылық.

НҰР - араб тілінен - жарық, сәуле.

НҰРАБАЙ - Нұра өзенінің бойында туған балаға қойылған есім.

НҰРАЙДАР - араб тілінен алынған нұр + айдар. Айдары жарқыраған бақытты бала. Қысқарған түрі — Нұрақ.

НҰРАҚЫН - нұрлы, сәулетті ақын.

НҰРАЛЫ - араб тілінен алынған нұр - жарык, сәуле. Әлидің нұры яки Әлидің жарығы. Фонетикалық түрлері — Нұрәли, Нұрғали. Қысқарған түрі — Нұран. Еркелете айтылатын түрі — Нұраш.

НҰРБАЙ - араб тілінен — нұрлы, көрікті ер бала.

НҰРБАҚ - араб тілінен алынған бағы жанған, бақытты, нұрлы.

НҰРБАПА - араб тілінен алынған нур + қазақ сөзі бапа — баба — үлкен ата, арғы ата.

НҰРБЕК - араб тілінен алынған нұр + қазақ сөзі бек — берік, мықты; өте нұрлы, әдемі, көркем.

НҰРБОЛ - нұрлы, көркем, көрікті болсын деген тілекпен қойылған есім. Фонетикалық түрлері — Нұрболат, Нұрболсын.

НҰРГЕДІ - араб тілінен алынған нұр + қазақ сөзі келді, яғни өмірге әдемі, көркем, бақытты бала келді деген мәнді есім.

НҰРҒАЗЫ - араб тілінен алынған нұр + ғазы — әскер, қосын; яғни нұры тасыған, керемет әскери адам.

НҮРҒАЛЫМ - араб тілінен алынған нұр + ғалым - тамаша, нұры тасыған, бақытты ғалым.

НҰРҒИСА - араб тілінен алынған нұр + ғиса - Иса, яғни келбетті, сұлу, көркем тұлғалы Иса, Ғайса.

НҰРДАН - нұрдан туған, жаратылған деген мағынаны білдіреді.

НҰРДӘУЛЕТ - араб тілінен алынған нұр + дәулет; яғни байлығы, дәулеті, сәулеті жарасқан.

НҰРЖАҚАН - араб тілінен алынған нұр + иран тілінен алынған жиһан — дүние, әлем, шартарап; яғни дүниедегі, әлемдегі адамзаттың нұрлысы, сұлуы.

НҰРЖАН - араб тілінен алынған нұр + иран тілінен алынған жан; яғни жан біткеннің нұрлысы, әдемісі, көріктісі.

НҰРЖАУ – араб және қазақ тілдерінен - нұр жаусын, бақытты болсын деген мағыналы есім.

НҰРЗАДА - араб тілінен алынған нұр + иран тілінен алынған зада — перзент, бала; әдемі, ажарлы, сұлу бала.

НҰРЗЕРЕК - араб және қазақ тілдерінен - көрікті, нұрлы, зерек бала.

НҰРЖІГІТ - араб және қазақ тілдерінен - нұрлы, әдемі, көрікті жігіт.

НҰРИ - араб тілінен алынған — нұрлы, көрікті.

НҰРҚАСЫМ - араб тілінен алынған нұр + қасым; аса әдемі, сұлу, шырайлы.

НҰРЛАЙ - нұрлы және ай сөздерінен жасалған есім, яғни жарық ай.

НҰРЛАН - араб тілінен - ажарлану, өрлену, нұрлы, бақытты болу.

НҰРЛАТ - араб тілінен - нұрландыру, көріктендіру; бақытты ету.

НҰРЛЫ - араб тілінен алынған — өте әдемі, көркем, сұлу. Біріккен тұлғалы есімдер — Нұрлыбай, Нұрлыбек.

НҰРМҰҚАМБЕТ - араб тілінен алынған нұр + мохаммед — Мұхамбеттің нұры, сәулесі. Қысқарта, еркелетіп айту тұлғалары — Нұрмат, Нұрым, Нұртай, Нұрқан, Нұркен, Нұрыш, Нұржан.

НҰРНИЯЗ - араб тілінен алынған нұр + тәжік тілінен алынған нияз - өтініш, сый. Тілеп алған көркем, сұлу бала.

НҰРПЕЙІС - араб тілінен алынған нұр + иран тілінен алынған пейиш - ұжмақ; ұжмақтың, пейіштің сәулесі, нұры.

НҰРСАПА - араб тілінен алынған нұр + сафа. Ең көркем, өте сұлу деген мағынаны білдіреді.

НҰРСЕЙІТ - араб тілінен — ажарлы, нұрлы мырза.

НҰРСҮЛТАН - араб тілінен — әрлі, нұрлы сұлтан.

НҰРТАЛАП - талабына нұр жаусын, талабы зор, талантты болғай деген тілекпен қойылған есім. Қысқартылған тұрі — Нұртай.

НҰРТАС - араб тілінен алынған нұр + қазақ сөзі тас. Бұл есім, негізінде, баланын нұры тасысын, сәулесі, шапағаты басқаларды да шарпысын деген тілекпен қойылған.

НҰРХАН - араб тілінен - нұрлы, көрікті хан.

НҰРЫМ - араб тілінен алынған — менің сәулем, жарығым, нұрлым.

НҰСҚАБАЙ - араб тілінен алынған носхе — көшірме, бейне; тұлға, келбет, сырт көрініс. Мұндай есімдер бала келбетті, тұлғалы болсын деген тілекпен қойылса керек.

НҰСҚАР - ақыл-кенес берер ақылды бала болсын деп қойылған есім.

НҮСІП, НҮСҮП - (қараңыз: Жүсіп).

НЫҒМЕТ - араб тілінен алынған нигмәт — береке, дәулет, байлық; бақытты, бақытты өмір.

НЫҒМЕТЖАН - араб тілінен - дәулетті, бай адам.

НЫҒМЕТҚАЛИ - араб тілінен алынған нигмәт + қали - ғали; аса дәулетті, байлығы артық.

НЫҒМЕТОЛЛА - араб тілінен алынған — берекелі.

НЫСАНБАЙ - (қараңыз: Белгібай).

ОБАЙ - моңғол тілінен алынған овоо — көрім, тәуір, жақсы.

ОЖАРБАЙ – қазақтың есімі ожар — қайсар, бірбет, өжет + бай.

ОЗАРБЕК – озар, озу — алға тусу, озып кету + бек.

ОЗАТ - ол қатарынан озып кетеді, алға жетеді, алдыңғы қатарлы деген мәнде қойылған есім.

ОЙЛЫ - ақылды, парасатты, дана.

ОЙРАТ – моңғол тілінен алынған ой - орман, тоғай + рат — орат — халық; яғни орман халқы.

ОЛЖАБАЙ - олжадан түскен, бере салған бала.

ОЛЖАС - ол жас қайрат, жас жігер деген мәндегі есім.

ОМАР - араб тілінен алынған гумәр — өмірлі, ғұмырлы. Біріккен тұлғалы есімдер — Омарбай, Омарбек, Омарғали. Фонетикалық түрлері - Ғұмар, Құмар.

ОМАРБАЙ - өмірлі, ғұмырлы адам.

ОМАРБЕК - өмір-жасы, ғұмыры ұзақ, мықты, берік.

ОМАРҒАЛИ - ұзак өмір сүруші, көп жасаушы.

ОМАРХАН - өмірі ұзақ, ғұмырлы хан.

ОНБАЙ - бала өз теңінен он есе артық бай болсын деген тілекпен ертеде қойылған есім.

ОҢАЛБАЙ, ОҢАЛБЕК - шаруасы, халжайы жақсы, оңды бай болсын деген тілекпен қойылған есім.

ОҢҒАР - оңда, түзе.

ОҢҒАРБАЙ - ісі алға басқан, ісі оңған бай болсын деген мәнді есім.

ОҢДАСЫН - құдай оңдасын, тәңір жарылқасын. Синонимі — Оңласын.

ОПАБЕК - араб тілінен алынған вафа — орындау, айқан сөзде тұру, адалдык, тазалык + бек. Сөзінде тұратын адам деген мағына береді.

ОРАЗ - көне түркі тілінен келген - ырыс, құт, бақыт.

ОРАЗАҚ - араб тілінен алынған разақ — өмірге, тіршілікке алғыс сезімін білдіру.

ОРАЗАҚЫН - араб тілінен - бақытты, ырысты ақын.

ОРАЗАЛЫ, ОРАЗҒАЛИ - көне түркі тілінен келген ораз + араб тілінен алынған алы - ғали; яғни өте бақытты. Синонимдері — Құтқали, Бақытқали.

ОРАЗБАЙ - араб тілінен алынған ораз + қазақ сөзі бай, Бақытты, ырысты бай. Синонимдері — Оразбек, Бақтыбай, Құттыбай.

ОРАЗБЕК - араб тілінен алынған ораз + қазақ сөзі бек. Өте бақытты, ырысты. Синонимдері — Бақытбек, Рысбек, Құттыбек.

ОРАЗГЕЛДІ - араб тілінен алынған ораз + қазақ сөзі келді, бақытты, ырысты боп келді деген мағынада. Синонимдері — Бақыткелді, Рыскелді.

ОРАЗҒҰЛ - бақытты қызметші.

ОРАЗМҰХАМБЕТ - бақытты Мухамбет.

ОРАҚ - көне түркі тілінен егін оратын орақ, қолшалғы. Ауыспалы мағынада орып түсетін, өткір. Эпостағы батырдың есімі.

ОРАҚБАЙ - астыққа, егінге бай болсын деп қойылған есім.

ОРАЛ - өзен атынан қойылған кісі аты. Біріккен тұлғалы есімдері — Оралбай, Оралбек, Оралхан, Оралтай, т. б.

ОРАСАН - ерекше, ерен.

ОРДАБАЙ - көне түркі тілінен орда - ерте кезде үлкен мәселе шешерде немесе жауға аттанарда бас қосатын жиынды атаған; кейін ол «хан тұрағы, мекені, хан сарайы» дегенді білдіретін болған. Ал бұдан да кейінірек жаңа мағынаға ие болып, «орталық», «астана» деген ұғымды да танытқан. Бұл сөз арқылы жасалған кісі есімдері — Ордәлі, Ордабек, Ордағали, т. б.

ОРМАНБАЙ, ОРМАНБЕК - орман-тоғай, баланы орманға ие болсын, соның байлығына бас болсын деген тілекпен осындай есім берген.

ОРМАНШЫ - бала орман байлығын қорғайтын адам болсын деген тілекпен қойылған есім.

ОРЫНБАЙ - өмірде өз орнын таба алатын адам болсын деп қойылған есім.

ОРЫНБЕК - өмірде орны берік, мықты.

ОРЫНҒАЛИ - өмірде алатын орны жоғары, биік.

ОСПАН - араб тілінен алынған — кеңінен тараған есім. Мағынасы - ерлік, батырлық, батылдық. Фонетикалық түрлері — Ғұсман, Құспан, Осман. Біріккен тұлғалы есімдер — Оспанәлі, Оспанғали (аса жоғары, аса үлкен батырлық), Оспанбай, Оспанбек, Оспанбет, Оспанхан.

ОТАН – жаңа есім, туған ел, өскен жер, сүйікті мемлекет.

ОТАР - отарда туған балаға берілген есім.

ОТАРБАЙ - отарға, отарлы қойға бай болсын деген ниетпен қойылған есім.

ОШАҚБАЙ - жанға, балаға бай болсын деген тілекпен де байланысты.

Дата добавления: 2015-12-01