Студопедия
Случайная страница | ТОМ-1 | ТОМ-2 | ТОМ-3
АрхитектураБиологияГеографияДругоеИностранные языки
ИнформатикаИсторияКультураЛитератураМатематика
МедицинаМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогика
ПолитикаПравоПрограммированиеПсихологияРелигия
СоциологияСпортСтроительствоФизикаФилософия
ФинансыХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника

Энэ сүүнд орвол би чамтай сууна, чамайг эс орвол би суухгүй гэсанд хаан айж миний өмнөөс Хараадай мэргэн хүү минь ор гэжээ.

Монгольские народные сказки | УХААТ ТАНГАДЫН ХҮҮ ХАРААДАЙ МЭРГЭН | Тэр газарт чинь би далан жил хаан суусан билээ гэж гэнэ. | Над өгсөн өдтэй адил өдтэй шувуу олж ир гэжээ. | Чи одоо бушуу харь. Мангасыхан чамайг авч хатнаа болгохоор ирж явна. Чи гэртээ хариад юмаа бэлтгэж бай. Хойноос чинь би очно. Тэгээд намайг унаад зугатаа гэв. | Чи үүнийг мангасыг гүйцээд ирэхэд хөлгүй их далай бол гэж хаяарай гэж захижээ. | Тэгэхэд морь нь | Би цай зооглохгүй гэж хэлээд босоод суниахад суусан газар нь гурвал өвс хугарсан байжээ. | Очоод цай уу гэж байна гээд аваад ир гэж явуулжээ. | Чи намайг мангасаар тамлан алуулахгүй гэвэл далны минь гол дунд дөрвөн алтан хялгас бий. Түүний нэгийг нь шүдээрээ тас хаз гэж хэлжээ. |


Читайте также:
  1. Алюминий
  2. Алюминий
  3. Миний морийг хэн авах вэ? гээд тавьчихлаа.
  4. Над өгсөн өдтэй адил өдтэй шувуу олж ир гэжээ.
  5. Намайг авчирсан тэр хүү мэднэ гэжээ.
  6. Нээсээ жаахан залуу бол дуу аялж гармаар байна даа гэжээ.
  7. Прогноз мирового предложения и спроса на алюминий

 

Хараадай мэргэн буцламгай сүүнд булхан ороод (Хараадай-мэргэн, в кипящую воду нырнув) гарахдаа орчлонгийн гоо хархүү болоход (когда, вынырнув: «выйдя», стал самым красивым юношей в мире) хаан үзээд (хан, увидев), нэг хүн орсны дараа тэр сүү хор болдгийг мэдэлгүй (не зная, что после того как один человек вошел, то молоко становится ядом; хор — яд; болох — становиться; мэдэх — знать), давхийн ороод хордож үхжээ (прыгнул и, отравившись, умер; давхийх — прыгать; орох — входить; хордох — отравиться и заболеть; үхэх — умирать).

Тэр улсад Хараадай мэргэнд хүрэх ухаалаг, гоо, идэр хүн үгүй болохоор (поскольку в той стране подобного Хараадай-мэргэну: «доходящего до Хараадай Мэргэна» разумного, красивого и удалого человека не оказалось; хүрэх — доходить, достигать) Хараадай мэргэн хаан ор сууж (Хараадай-мэргэн, сев на ханское место) орчлонгийн гоо хүүхнийг хатнаа болгож гэнэ (сделал самую красивую девушку мира своей женой; хатан — госпожа; болгох — сделать). Тэгээд нэгэн шударга түшмэлд хаан ороо захин орхиод (затем, доверив свое ханское место одному честному чиновнику; захих — давать поручение; орхих — оставлять) гоо гэргийгээ авч (взяв свою красивую жену) Хамбарын хар морио унаад (сев на своего вороного коня Хамбара) уугуул гэртээ ирж (приехав в свой родной дом) хаан эцэгтээ, очсон газар, үзсэн бүхнээ өгүүлбэл (когда рассказал своему отцу хану про страну, куда ходил, и про все увиденное; бүхэн — весь, все, каждый; өгүүлэх — говорить) эцэг нь ихэд баясан (отец его сильно обрадовался), би сохроогүй билээ (я не был слепым; сохрох — ослепнуть), харин гурван хүүгийнхээ ясыг үзье гэж (но, желая увидеть характер: «кость» трех своих сыновей) хуурмаг сохорсон юм (притворно ослеп) гээд (сказав) отгон хүү Хараадай мэргэндээ (младшему своему сыну Хараадай-мэргэну) хаан сууриа өгч (свое ханское место передал) хамаг бүгдээр жарган суужээ (и все жили счастливо; жаргах — наслаждаться, блаженствовать; хамаг — все, весь; бүгдээр — все, целиком).

 

Хараадай мэргэн буцламгай сүүнд булхан ороод гарахдаа орчлонгийн гоо хархүү болоход хаан үзээд, нэг хүн орсны дараа тэр сүү хор болдгийг мэдэлгүй, давхийн ороод хордож үхжээ.

Тэр улсад Хараадай мэргэнд хүрэх ухаалаг, гоо, идэр хүн үгүй болохоор Хараадай мэргэн хаан ор сууж орчлонгийн гоо хүүхнийг хатнаа болгож гэнэ. Тэгээд нэгэн шударга түшмэлд хаан ороо захин орхиод гоо гэргийгээ авч Хамбарын хар морио унаад уугуул гэртээ ирж хаан эцэгтээ, очсон газар, үзсэн бүхнээ өгүүлбэл эцэг нь ихэд баясан, би сохроогүй билээ, харин гурван хүүгийнхээ ясыг үзье гэж хуурмаг сохорсон юм гээд отгон хүү Хараадай мэргэндээ хаан сууриа өгч хамаг бүгдээр жарган суужээ.

 


Дата добавления: 2015-07-16; просмотров: 51 | Нарушение авторских прав


<== предыдущая страница | следующая страница ==>
Намайг авчирсан тэр хүү мэднэ гэжээ.| ЭЗЭНДЭЭ ҮНЭНЧ МОРЬ

mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.006 сек.)