13. Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
Ескерту: құлақты мақтамен тазалағанда қатты нәрсеге орамаңыз, есту жолы зақымдауы мүмкін.
Рис.5.9. Закапывание капель в ухо. |
Стандарт
Пациенттің аяғын күту іс әрекеттері.
Мақсаты: жеке бас гигиенасын сақтау үшін.
Көрсеткіштері: жағдайы ауыр және әлсіз пациенттер.
Дайындаңыз: клеенка, жылы суы бар леген, сабын, губка, сүлгі, қайшы, қолғап.
Іс әрекеттері:
1. Пациентке түсіндіру, келісімін алу.
2. Қолды гигиеналық деңгейде жуып, қолғап кию.
3. Матрацтың аяқ жағын науқастың беліне дейін домалата ораңыз.
4. Керуеттке клеенка төсеп, пациентті жамбаспен валикке жатқызып, жылы суы бар леген қоямыз.
5. Мүмкіндік болса, пациенттің аяғын тізеге дейін бүгуін сұраймыз.
6. Жамылғыны ашып, пациенттің аяғын легенге саламыз.
7. Индивидуальді губка немесе сабын арқылы пациенттің аяқтарын жуып, жақсылап таза сумен шайямыз.
8. Аяқтарын сүлгігімен кептіреміз.
9. Тырнағын аламыз.
10. Егер теріде қажалу, жарылулар болса, аяққа арналған жұмсартатын крем жағамыз.
11. Қайшы мен мочалканы дезинфекциялық ерітіндіге саламыз.
12.Матрацты орнына жаямыз, пациентті жамылғымен жабамыз.
13.Қолғапты шешеміз, қолымызды жуып кептіреміз.
14.Қолғапты ҚКЖҚға салыңыз.
Стандарт
Дәрет ыдысын беру іс әрекеттері.
Мақсаты: физиологиялық шығаруды қамтамасыз ету.
Көрсеткіші: қатаң төсектік және төсектік режимдағы науқастарда қолданылады (қуықпен ішекті босату үшін)
Әзірле: зарарсыздандырылған дәрет ыдысы, клеенка, пеленка, қолғап, шымылдық, су, дәрет-қағаз, дезинфекциялық ерітіндісі бар ыдыс, ҚКЖҚ.
Іс әрекеттері:
1. Пациентке түсіндіру, келісімін алу.
2. Дәрет ыдысын жылы сумен шайып, түбінде су қалдырыңыз.
3. Пациентті шымылдықпен оқшаулаңыз, көрпесін беліне дейін түріп, пациенттің жамбасының астына кленка төсеп, үстінен пеленка жабыңыз.
4. Қолды гигиеналық деңгейде жуып, қолғап киіңіз.
5. Науқастың тізесін сәл бүгіп, бұтының арасын ажыратыңыз.
6. Сол қолды сегіз көздің астына салып пациентке жамбасын көтеруге көмектесіңіз.
7. Оң қолмен дәрет ыдысын пациенттің жамбасының астына қойыңыз, оның бұты дәрет ыдыстың ашық жағының үстінде болуы тиіс, пеленканы бел жағына жақындатыңыз.
8. Пациенттің үстін көрпемен жауып, жалғыз қалдырыңыз.
9. Дефекация акты аяқталған соң, пациентті бір жанымен жатқызып, оң қолмен дәрет ыдысын ұстап турып, астынан алыңыз.
10. Пациенттің аналь тесігін дәрет қағазбен сүртіп, қағазды дәрет ыдысына тастап, керек жағдайда жыныс мүшелерін жуып (жоғарыдан төмен қарай), бұтын кептіріңіз.
11. Дәрет ыдысын, клеенканы, ширманы алыңыз. Керек жағдайда төсек орнын ауыстырыңыз.
12. Пациентті ыңғайлы жатқызып, көрпесін жабыңыз.
13. Дәрет ыдысын клеенкамен немесе пеленкамен жауып, санитарлық бөлмеге апарыңыз.
14. Дәрет ыдысының ішіндегісін унитазға төгіңіз, ыстық сумен ішін шайыңыз.
15. Дәрет ыдысын дез. ерітіндіге салып, қолғапты ҚКЖҚ-қа тастаңыз.
16. Қолыңызды жуып кептіріңіз.
17.Қолғапты ҚКЖҚға салыңыз.
Стандарт
Әйел адамды төсегінде дәреттендіру.
Мақсаты: жыныс мүшелерінің тазалығын сақтау, пациенттің жеке гигиенасын сақтау, жұқпалардың алдын алуы.
Көрсеткіштері: пациенттің ауыр жағдайы.
Әзірле: құмыра немесе Эсмарх кружкасы (37°-38°жылы су, калий перманганат ер-сі 1:5000, фурациллин ер-сі), корнцанг, залалсыздандырылған салфеткалар, клеенка, жаялық, зәр қабылдағыш, қолғап, дез. ер-сі бар ыдыс, ҚКЖҚ-қа
Іс әрекеттері:
1. Пациентке түсіндіру, келісімін алу.
2. Пациентті шымылдықпен оқшаландыру.
3. Жамбасының астына клеенка төсеп дәретқабылдағыш қойыңыз.
4. Пациентті шалқасынан жатқызып, аяғын бүгіп, бұтының арасын сәл ашамыз.
5. 37°-38°жылысу, калий перманганатер-сі 1:5000, фурациллинер-сі құйылған құмыра немесе Эсмарх кружкасын дайындаңыз.
6. Қолды гигиеналық деңгейде жуып, клеенка алжапқыш, перчатки киіңіз.
7. Пациенттің оң жағынан тұрыңыз. Сол қолға суы бар құмыраны, оң қолға мәрлі салфеткамен корнцангті алыңыз. Үстінен суды құйып тұрып, жыныс мүшелерін жоғарыдан төмен қарай жуыңыз, салфеткаларды ауыстырып отырыңыз.
8. Жуып болғаннан кейін жыныс мүшелерін құрғақ тампонмен жоғарыдан төмен қарай сүртіп құрғатыңыз.
9. Науқастын шаты, терісі ойылмауы үшін вазелин майын жағыңыз.
10. Дәрет қабылдағышты, кленнканы жийнаңыз, қолғапты шешіңіз.
11. Қолдаңған салфеткаларды, қолғапты ҚКЖҚ-қа жойыңыз, корнцангті, дәрет қабылдағышты дез. ер-ге салыңыз.
12. Пациенттің төсегін дұрыстап, көрпемен жабыңыз.
13. Қолыңызды жуып кептіріңіз.
14. Қолғапты ҚКЖҚға салыңыз.
Стандарт
Ер адамды төсегінде дәреттендіру.
Мақсаты: жыныс мүшелерінің тазалығын сақтау, пациенттің жеке гигиенасын сақтау, жұқпалардың алдын алуы.
Көрсеткіштері: пациенттің ауыр жағдайы.
Әзірле: 37°-38°жылы суы бар құмыра немесе Эсмарх кружкасы, залалсыздандырылған лоток, салфеткалар, корнцанг, клеенка, жаялық, зәр қабылдағыш, қолғап, дез. ер-сі бар ыдыс, КБУ.
Іс әрекеттері:
1. Пациентке түсіндіру, келісімін алу, пациентті шымылдықпен оқшаландыру.
2. Қолды гигиеналық деңгейде жуып, клеенка алжапқыш, перчатки киіңіз.
3. Жамбасының астына клеенка оның үстіне пеленка төсеп дәретқабылдағыш қойыңыз.
4. Пациентті шалқасынан жатқызып, аяғын бүгіп, бұтының арасын сәл ашамыз.
5. Пациенттің оң жағынан тұрыңыз.
6. Салфетканы суға малып сәл сығыңыз.
7. Бір қолыңызбен ер адамның жыныс мүшесін ұстаңыз.
8. Жыныс мүшесін зәр шығару каналынан қасағасына қарай, салфеткаларды ауыстыра отырып, айналдыра жуыңыз, кептіріңіз.
9. Жыныс мүшелерін (ұмасын, аналь тесігін) түгел жуып кептіріңіз.
10. Қолдаңған салфеткаларды, қолғапты КБУ-ға жойыңыз, корнцангті, дәретқабылдағышты, клеенкаларды дез. ер-ге салыңыз.
11. Пациенттің төсегін дұрыстап, көрпемен жабыңыз.
12. Қолыңызды жуып кептіріңіз.
13. Шымылдықты жинаңыз.
Стандарт
Дене қызуын қолтық астынан өлшеу.
(Термометрия)
Мақсаты: диагностикалық: ересек пациенттің дене қызуын анықтау.
Көрсеткіштері: науқастың жағдайын бақылау, АІИ алдын алу.
Керікөрсеткіштер: қолтық астының қабынуы, қызаруы.
Дене қызуын өлшейтін жерлер: қолтық асты, ауыз қуысы (тіл астында), шат аралығында (балаларда), тік ішекте, қынапта.
Әзірле: медициналық термометр, лоток, салфеткалар, температуралық парақ, қаламсап, сағат, температуралық журнал, дез.ер-сі құйылған ыдыс, таза термометрлерге арналған ыдыс.
Іс әрекеті:
1. Пациентке түсіндіру, келісімін алу.
2. Қолды гигиеналық деңгейде жуып перчатки киіңіз.
3. Пациентті отырғызыңыз немесе жатқызыңыз.
4. Термометрді алып тұтастығын тексеріңіз, сілкіп сынабын 35°-тан төмен түсіріңіз.
5. Қолтық астын мұқият қарап шығыңыз; жергілікті қабынулар, қызарулар болса өлшеуге болмайды, көрсеткіштері жоғары болады.
6. Пациенттің қолтық астын таза құрғақ салфеткамен сүртіңіз, ылғалдық көрсеткіштерді өзгертеді.
7. Термометрды сынап жағынан салыңыз, пациентті қолын төсіне қысып алуын сұраңыз.
8. Өлшеу уақытын қадағалаңыз.
9. Термометрді 10 минуттан кейін алыңыз, нәтижесіне баға беріңіз.
10. Дене қызу көрсеткіштерін журналға, дене қызу парағына белгілеңіз.
11. Пациентке нәтижесін хабарлаңыз.
12. Қолдаңған термометрді сынабы түскенше сілкіңіз.
13. Термометрді дезинфекциялық ерітіндіге 15 миутқа салыңыз.
14. Термометрді ағынды сумен жуып құрғатыңыз, арнайы ыдысына салып құрғақ күйінде сақтаңыз.
15. Қолды жуып құрғатыңыз.
Ескерту:
Емдеу сауықтыру мекемелерінде барлық науқастардың дене қызуын екі рет өлшейді: таңертең және кешке, ал кейде қажетіне қарай жиі.
Қалыпты жағдайда дене температурасы 36-37 º С, физиологиялық ауытқу 0,2-0,5 º С болады. Дене қызуы 37° градустан жоғары болса оны лихорадка (қызба) дейді.
Дене қызуының 1 градусқа жоғары болуы тамыр соғуын 10 рет артық соғуына әкеліп соғады;
Қуыстарда өлшенген дене қызуы қолтық астындағы дене қызуынан 0,5 - 1 градусқа жоғары болады;
- Етеккір кезінде әйелдердің дене қызуы (овуляция кезінде) жоғарлайды
- Демеркуризация - сынапты зиянсыздандыру
- леталды максималды (өлімге әкелетін) дене қызуы 43º С
- леталды минималды 15-23 ºС
Стандарт
Тыныс алу жиілігін анықтау әдісі.
Мақсаты: Пациенттің жағдайын бағалау.
Көрсеткіштері: Тыныс алу мүшелерінің функционалдық жағдайына баға беру.
Әзірлеу керек: сағат (секундтық тіл бар), дене қызу парағы, көк түсті қаламсап.
Іс алгоритмі:
1. Пациентке іс шараны түсіндіріп, келісімін алыңыз.
2. Қолыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз.
3. Пациентті ыңғайлап жатқызыңыз.
4. Науқастың қолын алып, пульс санағандай болыңыз;
5. Бос қолыңызды кеудесіне қойыңыз (егер кеудемен дем алатын болса) немесе ішіне қойыңыз (ішпен дем алатын болса).
6. 1 минут ішіндегі дем алу санын анықтаңыз;
7. Тыныс алу жиілігін, ырғағын, тереңдігін анықтаңыз;
8. Пациентке тыныс алу жиілігін анықтағаныңызды түсіндіріңіз;
9. Қолыңызды жуып кептіріңіз.
10. Тыныс алу жиілігін дене қызу парағына графикалық белгілеңіз;
Ескерту:
-Тыныс алу жиілігі сырқатқа байқатпай анықталады.
-1 минут ішіндегі дем алу саны тыныс алу жиілігі деп аталады.
- дены сау ересек адамның тыныс алу жиілігі 1 минутына-16-20ға тең.
- Тыныс алу жиілігі мен жүрек соғу жиілігінің арақатынасы орташа 1:4
-Дене қызуы 1°С-ға көтерілсе тыныс жиілігі 4ке көтеріледі.
-Брадипноэ-тыныс алудың төмендеуы 16-дан төмен.
-Тахипноэ-тыныс алудың жоғарлауы 20-дан жоғары.
Стандарт
Жағдайы ауыр пациентті тамақтандыру.
Мақсаты: Пацентті тамақтандыру.
Көрсеткіштері: қатаң төсек, төсек режимы, пациенттің ауыр жағдайы.
Әзірлеу керек: орамал, салфетка, поильник, сұйықтық беруге арналған түтік (трубочка), қасық, тарелка, жылы тамақ.
Іс-әрекеттері:
1. Пациенттен қалай тамақтанғысы келетіндігін сураңыз.
2. Пациентке қандай тамақ беретіңдігінізді ескертіңіз.
3. Қолыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз (өңдеу).
4. Пациенттің кеудесін және мойынын орамал немесе салфеткамен жауып қойыңыз.
5. Дайын жылы тамақты столдың үстіне немесе тумбочканың үстіне қойыңыз.
6. Пациентке ыңғайлы жағдай жасаңыз-отырғызып немесе жартылай отырғызып (Фаулер жағдайы).
7. Сол қолыңызбен пациенттің басын жастығымен бірге көтеріңіз (пациентжатқанкезінде), оң қолыңызбен қасықпен тамақ алып ауызына апарыңыз.
8. Пациентті қасықпен аз аздан тамақ салып тамақтандырыңыз немесе аз мөлшерде жұтқызыңыз.
9. Ауызда қатты тамақ болмаған кезде, сусынды түтікпен беріңіз.
10. Пациенттің еріндерін, ауызын ылғал орамалмен тазалаңыз, содан кейін құрғақ орамалмен сүртіңіз.
11.Ыдысты, пациенттің кеудесін жапқан салфетканы жинаңыз, төсегінен тамақ қалдықтарын тазалаңыз, пациентті ыңғайлы жағдайға жатқызыңыз.
12.Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
Ескерту: пациенте тіс протездері болса оны шешіп сумен жуыңыз.
Стандарт
Пациентті жасанды тамақтандыру. Асқазан зонды арқылы жасандыт амақтандыру.
Мақсаты: Науқасты тамақтандыру.
Көрсеткіштері: Жарақаттар, тілдің, жұтқыншақтың және өңештің ісінуі жұтынудың қиындауы, ессізкүй, психикалық ауруларда тамақтан бас тарту, асқазанның түйілуі, асқазан –ішек жолдарынан немесе асқазанға операция жасау.
Қарсыкөрсеткіштері: Асқазанның ойық жара ауруының өткір кезеңінде.
Әзірле: Залалсыздандырылған жіңішке асқазан зонды, оймыш 200 мл немесе Жане шприці, салфеткалар, қысқыш, фонендоскоп, фурациллин ертіндісі, 3-4 стакан 600-800 мл жылы сұйық тамақ, лоток, қолғап.
Ісәрекеттері:
1. Пациентке және туысқандарына процедураның жүргізу тәртібін түсіндіріп, келісіміналыңыз;
2. Қолыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз;
3. Енгізілетін зонд ұзындығын анықтаңыз: пациент бойының ұзындығынан 100см алып тастаңыз;
4.Лотокқа фурациллин ерітіндісін құйыңыз және оған өлшенген жерге дейін зондты салыңыз;
5. Басы мен мойынының астына жастық қойып пациентті арқасынан жатқызыңыз, басын бір жақ қырына қаратыңыз, кеудесін салфеткамен жабыңыз;
6. Пациенттің мұрын қуысын тексеріңіз;
7. Төменгі мұрын қуысы арқылы жіңішке асқазан зондын 15-18 см тереңдікте енгізіңіз, сол қолыңыздың саусағымен зондтын мұрын жұтқыншаққа түскендігін анықтаңыз және жұтқыншақтың артқы қабырғасына қарай енгізініз, пациенттен белгіленген жерге дейін зондты жұтуын сураңыз,(немесе оң қолыңызбен итерініз);
8. Жане шприціне 30-40 мл ауа толтырып оны зондқа жалғаңыз;
9. Фонендоскоптың басын пациенттің асқазан деңгейінде ұстаңыз;
10. Фонендоскоппен бақылап отырып зонд арқылы ауаны асқазанға жіберіңіз;
11. Зондтың сыртқы бөлігін лотокқа салып, зондтың бір ұшын қысқышпен қысып, шприцті ажыратыңыз;
12. Бинт кесіндісімен зондты бекітіп оны пациенттің бет аймағына және бас аймағына байлаңыз. Жане шприціне дайын жылы тамақты сорып, ауаны шығарыңыз;
13. Зондтан қысқышты алыңыз, оймышты немесе поршеньсыз Жане шприцін зондтын бос жағына жалғап оны пациенттің асқазан деңгейіне дейін түсіріңіз;
14. Оймышты немесе Жане шприцін төмен түсіріп оған тамақты құйыңыз, оймышты тамақ оймыштың түбіне келгенге дейін ақырын көтеріңіз;
15. Оймышты асықпай асқазан деңгейіне дейін түсіріңіз және тамақтандыруды осындай ретпен қайталаңыз;
16. Тамақтандырып болғаннан соң зондты қайнаған сумен немесе шаймен шайыңыз;
17. Зондтың ұшына қысқышты салып оймышты шешіңіз. Зондтын ұшын стерильді салфеткамен орап, пациенттің мойнына бинтпен бекітіңіз және келесі тамақтандыруға дейін қалдырыңыз.
18. Қолғапты шешіп, қолыңызды жуып кептіріңіз.
Ескерту:
- Зондты, жасанды тамақтандырудың соңына дейін, қалдырады; шырышты қабықтың ойылуын алдын алу үшін, 2-3аптадан аспау керек.
- Тамақты су моншасына 38-40°С дейын жылытыңыз.
- Кері көрсеткіштері болмаса, пациентті отырғызып тамақтандырыңыз.
- Егер пациент ес-түссіз болса, оны жатқызып басын бір қырына қарай бұрыңыз.
- Егер зонд пациенттің трахеясына түсіп кетсе, ол көгеріп, жөтеліп тұншығады, сондықтан зондты дереу шығару керек.
Стандарт.
Құсып жатқан пациентке көмек көрсету.
Құсу кезінде көрсетілетін көмек науқастың жағдайына байланысты.
Әзірлеу керек: шара, кленкалы алжапқыш, сүлгі, су немесе 2 % натрий гидрокарбонаты ертіндісі, резеңке баллон немесе электрлі сорғыш.
Есі бар науқасқа көмек.
Іс алгоритмі:
· Пациентті тыныштандырыңыз
· Науқасты отырғызып, кеудесіне клеенка жабыңыз.
· Екі аяғының ортасына шара қойыңыз.
· Пациенттің басын ұстаңыз.
Ескерту:
Құсып болған соң аузын сумен немесе басқа бір ертіндімен шайып, аузын сүлгімен сүртіңіз.
Дәрігер келгенше құсықты шарада қалдырыңыз.
Әлсіз немесе ессіз жатқан науқасқа көмек.
Іс алгоритмі:
· Жоғарғы тыныс жолдарына құсық қалдықтары түспеу үшін пациенттің басын бір жағына бұру керек немесе пациентті төсегінде бір жағына қаратып жатқызу керек.
· Жастығын алыңыз.
· Аузында протезі болса алып тастаңыз.
· Мойынын және кеудесін сүлгімен жабыңыз.
· Пациенттің аузына бүйрек тірізді лоток қойыңыз.
· Құсып болған соң аузын шайып, сүлгімен сүртіңіз.
Ескерту: Егер құсық қалдықтары аузына жиналып қалса, онда оны электрлі
сорғышпен немесе резеңке баллонмен сорып алыңыз
Стандарт.
Асқазанды жуу.
Мақсаты: Асқазаннан жағымсыз тамақ, уландырғыш заттарды сыртқа шығару. Емдік және диагностикалық.
Көрсеткіштері: Тамақпен улану, дәрімен, алкогольмен улану.
Кері көрсеткіштері: Ақазаннан немесе өңештен қан кету, өңештің органикалық тарылуы, ойық жара аурулары, жалпы жағдайы ауыр науқастар (миокард инфарктсы, инсульт, гипертониялық криз);
Әзірлеу керек: стерилды жуан асқазан зонды 100-120см, Жане шприцы, 10-12 литр су-бөлме температурасында, 1 литрлік ожау, 2 клеенкалы алжапқыш, шара, салфетка, дезинфекциялық ертінділері бар ыдыстар.
Іс алгоритмі:
· Пациентке іс шараны түсіндіріп, келісімін алыңыз.
· Қолыңызды жуып, қолғап, киіңіз.
· Пациенттің бойын өлшеп, зондтың енгізілетін бөлігін тауып белгілеңіз (бой ұзындығынан 100 см алып таста);
· Фартук киіңіз (өзіңізде пациентте), пациентті отырғызып,қолдарын орындықтың артына бекуін сұраңыз.
· Сырқыттың аузын ашып, зондтың ұшын сулап, тілінің үстіне қойып, аузын жауып, жұтынып, мұрнымен тыныс алуын сұраңыз;
· Зондты белгіленген жерге дейін енгізіңіз;
· Зондтың бір ұшына суға толған Жане шприцын жалғастырып, асқазаңға еңгізіңіз;
· Асқазан ішіндегі сұйықтықты қайтадан сорып алаңыз да шараға төгіңіз;
· Егер алғашқы жуынды су зерттеуге керек болса, онда оны таза, қақпағы бар ыдысқа (200 мл) жинап, жолдама жазып зертханаға жіберу керек;
· Осылай асқазанды су тазарғанша бірнеше рет жуу керек;
· Абайлап асқазаннан зон
· дты шығарып алыңыз;
· Пациенттің аузын шайғызып, орнына жатқызыңыз.
· Барлық қолданған құралдарды ҚКЖҚға салыңыз.
Стандарт.
Тазалау клизмасы.
Мақсаты: Тоқ ішектің төменгі жағын емдеу және диагноз қою мақсатымен су енгізу арқылы тазалау.
Көрсеткіштері:
Іш қату, ішкі улану, ас қорыту, зәр шығару жүйесінің және кіші жамбас мүшелерін эндоскопиялық және рентгендік тексеріске пациентті дайындағанда, дәрлік клизманың алдында.
Кері көрсеткіштері: асқазаннан немесе ішектен қан кету, тоқ ішек пен тікішектің қатерлі ісігі, ас қорыту жүйесі мүшелеріне операция жасалғаннан соңғы алғашқы күндер, тік ішектің қабынуы, жалпы жағдайы ауыр науқастар (миокард инфарктсы, инсульт, гипертониялық криз).
Әзірлеу керек: фартук, бір рет қолданылатын Эсмарх кружкасы, клеенка, ақжайма, стерилді вазелин майы, штатив, 1-1,5 литр жылы су 18-20С С, дәкеден жасалған стерилді салфетка.
Іс алгоритмі:
· Пациенттің аты-жөнін анықтап, іс шарамен таныстырып, келісімін алыңыз;
· Қолыңызды гигиеналық тәсілмен өңдеп, қолғап, фартук киіңіз;.
· Эсмарх кружкасына 1,0-1,5 литр су құйыңыз(18-20 град);
· Эсмарх кружкасын 1 м биіктікте штативке іліп, ұштығына дәкеден жасалған салфетканы қолданып, вазелин майын жағыңыз;
· Кушеткаға бір рет қолданатын ақжайманы төсеңіз;
· Пациентті сол қырынынан жатқызыңыз, аяғын тізеден бүгіп ішіне қарай тартуын сұраңыз.
· Сол қолмен құйрықты ашып, оң қолмен ақырындап ұштықты бірінші кіндікке қарай 3-4см, сонан соң сегізкөзге қатарластыра 8-10 см тереңдікке айналдыра отырып енгізіңіз;
· Вентильді ашып, ұштықты ұстап тұрып, суды ішекке жіберіңіз.
· Вентильді жауып, ұштықты алыңыз.
· Қолданылған құрал-жабдықты ҚКЖҚға тастаңыз.
· Қолыңызды гигиеналық тәсілмен жуыңыз.
Ескерту: Бұл манипуляцияны арнайы бөлмеде жасау қажет.
Дата добавления: 2015-08-28; просмотров: 695 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая лекция | | | следующая лекция ==> |