горечь ж 1) кьут1кьудеш 2) дард-дец1 горизонт м горизонт, муси-сирт горизонтальный, -ая, -ое бетх1ел-сатх1елси, бет садси
горилла ж адамличи мешуси маймалаг гористый, -ая, -ое дубуртар горланить несов. ахъли вявикГес горло с сурс-кьакьари; -4 Стоять поперек горла анцГулкьес, бек1махулхъес горн м 1) дяд 2) г1евдухьла ц1абилкь, пушни горный, -ая, -ое дубурла город м шагьар
городить несов. гьабарес, х1ярн бяхъес 4- Городить чепуху абдулта угьес горожанин м шагьарлаи адам горох м шибшиб хъара
горсточка ж кьялшн биц1ибти; горсть ж кьялши гортань ж хъар кьакьари горшок м къаркъала кьям, хъаба горький, -ая, -ое кьутГкьуси горько нареч. кьут1кьулн (горянка ж дубурлан хьуиул адам горячий, -ая, -ее буц1арси 4- По горячим следам бусяг1ятал, къел дехъайчи горячиться несов. гьалакнк1ес, руржесирес, терси- рес, х!ял гьалакбирес
горячка ж 1) берх1ила изала 2) хГянчи демжурси мвнзил
горячность ж гьалакдеш, терсдеш, х1ял гьалакбир-
ии
гостеприимный, -ая, -ое г1ях1ти г1ях1ялдеш дируси гостйиец м гьунгела, савгъат
гостить несов. г1ях1ладли вак1или виэс, г1ях1лад ва- шес
гость м г1ях1ял
государство с пачалихъ
государь м пача
готовить несов. х1ядурбирес
готовиться несов. х1ядурирес
грабеж м хъям-кьац1, гъармукадеш, гъара
грабитель м гъармука, хъямчи
грабли ед. нет билла, бирхла, къярда
гравий м гъягья
град м миъби, хъибхъя, хъябхъя градобитие с хъябхъяли дуъни, заядарни грамота ж багьуди
грамотный, -ая, -ое белк1-белч1 далуси гранат м 1) нар 2) дурхъаси къаркъа грандиозный, -ая, -ое гьайбатси, зурбаси гранёный, -ая. -ое музурбар (стакан) гранит м чГумаси къаркъа, зубх1яр къаркъа граница ж дазу
граничить 1 и 2 л. не употр., несов. дазуличиб биэс грань ж 1) дургьала. дазу 2) дуб + На грани Сех1ла бехГличи ветнкили грация ж жагадеш, гьайбатли вашес балнн, кегГсб- деш
грач м ц1удара къяна; грачонок м къянала жибх1я грёбеиь м 1) дурега 2) журда, хъар кьама грёза ж 1) хьул, хиял 2) гьанарусн сскГал
грезить несов. хьуликГес, гьанарес, хиялтаиркьес греметь несов. къукъубикГес, гурбикГес, к1ухбик1ес греть несов. ванабирахъес + Греть руки х1ярам шайчив давлачеввирес греться несов. ваиаирес, умжес грех м бунагь + С грехом пополам х1илх1и, халаси къияйчил
-4 Как на грех вайбаркьлисван -+■ От греха подальше хГейгеси бетаайчи гриб м шайт1а кьап1а
грйва ж ял, ял-кьама; гривастый, -ая, -ое ялчебси гривенник м к1ел шагьи; 10 кепек гроза ж заб, чях1-заб, къукъу-рямкьяр гроздь ж чубк, бухъ грозить несов. урухирес, урехи балахъес грозный, -ая, -ое кахси, кьяркьсп, урехнла гром м къукъу Как гром среди ясного неба хабарагарли хапли
громадный, -ая, -ое дебалн халаси громить несов. дарбадягъинбирес. тГутГу-кьякья- бирес громко нареч. ахъли
громкий, -ая, -ое ахъси, г1ях1ли нргъусн громоотвод м лямц1 чебарбикаи громоздить несов. тях1ярагарли бекГадирес громоздкий, -ая, -ое дек1си, зугьаси грот м иникъ, кьунт1а, т1ункьу грохот м к1ухла (гурла) т1ама грохотать несов. к1ухбик1ес, гурбикГес грош м нухратГ, кГел байхъу кепек, дебали камеи багьа
-4 Ни гроша за душой бекГлил арц агара -4 На грош дебали камли барес + Ни за грош бекГлил дуг! шайчи, хГяжатагар шайчн
-4 Ни в грош не ставить бек1лил х1урмат-кьимат хГедирес
грубеть несов. ц1ахирес, чурхси ветарес, кьяркьи- рес
грубить несов. кьяркьли гъайик1ес, х1ейгести гъан- ли угьес
грубиян м чурха т1абиг1ят; т1яг1ямагар грубость ж чурхдеш, кьяркьдеш грубошёрстный, -ая, -ое кьяркьти (кьимат камти) балала
грубый, -ая, -ое кьяркьси, чурха + Грубая ошибка кьяркьли хат1аикни грудной, -ая, -ое 1) михъирла 2) михъирличивси, мамаличивси,(дурх1я) груда ж бек1а грудинка ж михъирла диъ
грудь ж михъири + Грудь в грудь дебали гьамли, аржурлн
>- Стоять грудью жан хъябла дигьи дсргьли дура ухъес груз м дех, дек1деш, мах грузить несов. дех чебирхьес
грузный, -ая, -ое халаси, зугьаси, бабза, дек1сн; сах1ек1убси грунт м г1яижила къат, г1яижи-къаркъа группа ж кьукья
группировать несов. кьукьначи бут1ес, кьукьнад- двркес
грустить несов. шишимик1ес грустный, -ая, -ое хумарси, пашманси грусть мн. нет ж шишимала, анц1кьи груша ж хъяр
6 Зак. 1406
грызия ж 1) миц1ираг дях1ни 2) къалмакъар, кьи- жъала
грызть несов. 1) кьацДбирес 2) кьиржбик1ес грызться несов. кьижик1ес; пунтиэс грызун м кьургу ваца
гряда ж 1) хъучир дарибти тугъи 2) дубурти-му- зурбала сирт грядущий, -ая, -ее 1) челябкьуси 2) челябкьла + На сон грядущий усаэс гьалаб грязнить несов. жяргабирес грязно нареч. жяргали, нясли
грязный, -ая, -ое жяргаси + Облить грязью ц1а- харсс, бугьтан чебихьес грязь ж жярга, жярга-зскъ, няс. чярт; дарма чярт грянуть сов. 1) гурбухъес, т1ама-гьама ахъдиэс
2) хапли вагьариэс
губа ж к1ент! + Губа не дура г1ях1сигъуна сунес чеббнк1ес
-+ Молоко на губах не обсохло к1уит1убачир ниъ дерубли ах1еи
губительный, -ая, -ое 6ебк1а.пис шарт1 бетаруси, жанасеси, жапаси
губйть несов. бебк1ахъес, заябарес гудеть несов. т1амрабиркьес, гурбик1ес гул м к1ухла т1ама
гулкий, -ая, -ое 1) г1еб-г1ебаруси т1амала бег! 2) гьарахъли нргъуси
гулянье с шаднбгьуни, шадлихъ, бужала гулять несов. шадив вашес, шадибгьуии бирес, ке- пама виркьес
гумио с дург1елала, х1ент1рукъ гурт м х1енкь
гуртовщик м х1енкьула, х1еикь бикаи
1 у ртом нареч. х!енкь барили, лерилра дарх
и
гурьба ж кьукья
гусак м марга къаз; гусёнок м къазла жибх1я густеть 1 и 2 л. не употр., несов. буцбирес, рур- •ее. зумабирес густой, -ая, -ое зумаси 2) буцси густота ж 1) зумадеш 2) буцдеш гусыня ж г1ярг1я къаз
гусь м къаз -4 Гусь лапчатый дебали г1ямултар адам, макрукья -♦■Как с гуся вода селалра х1яжатагара; къазли- чэад шин кьяйда
гуськом нареч. тугъбуцили, цалис гГергъи ца къи- 7И барили, г1яш-г1яшли гусятина ж къазла диъ
гуща ж 1) удиклуми 2) зумаси вац1а, зумаси кьар гяур м гавур, царал диниа адам
д
да* 1) частица г1е, саби, гьайгьай 2) частица мар- див? х1ебиэс гъарн? 3) гьа, агьа, 4) мар саби, бархь- си саби, кьабуллира
да2 частица в сочетании с глаг. наст, и буд. вр. биаб, сеналра бетааб дабы союз багьандан
давать несов. 1) лугес 2) бедлугес 3) ичкаибик1а- хъес 4) дурайэс
-4 Давать себя зиать чи-виалра селизив-виалра ва- гьариухъес -4 Давать прикурить (чи-виалра) дебали ват1ес, зигарварес, вяч1ес даваться несов. 1) бедлугес, лугес 2) биркес, убир- кес
давеча нареч. гьалабван, гьаниа-гъамли, даг-ар- х1ели
давйть несов. 1) г1ииибик1ес, гъяжбик1ес 2) г1и- иибирес, гъяжбирес 3) бялч1ес 4) г1яидбик1ес, г1яид- бушили бубк1ахъес давйться несов. 1) сунени сай г1яндушес 2) г1яид- бикес 3) г1яндибиэс давка ж кьакьадеш, барцдеш, гъяжъала, хъяч1- хъурс
давление с 1) гьяж, гъяжбихьни 2) ибкь, гуж давний, давийшний, -яя, -ее гьаб-убла, жяв зама- нала
давно нареч.. жявли -4 Давно бы так жявли барес г1яг1иисири
давным-давно нареч. дебали жявлиличибад даже частица бархлн, х1ятта, булан далее нареч. г1урра, тяйдиси
далеко нареч. гьарахъли, тяйдили -4 Далеко зайти бахъ лайикьагарси барес
даль ж гьарахъдеш, х1ули бетиуси манзил дальнейший, -ая, -ее гьаннала г1ергъила, челябкь- лала
дальний, -яя, -ее гьарахъси + Без дальних слов имц1ати гъай х1едарили дальновидный, -ая, -ое челябкьла ункъли пикриби- руси
дальше нареч. 1) гьарахъли 2) г1ур, к1инайс + Дальше — больше челис-че ц1акьбирули дамба ж шии т1ашаэс барибси гьалабиз данные баянти
данный, -ая, -ое лебси; гьарли-марли сабеи -4 ® данный момент ишх1ели даиь ж 1) удибикибтазибад чедибикибта сайсуси х!екь 1) чебла; хъарси, лайикьси 4- Отдать дань
лайикьси кьимат бедес
дар м 1) савгъат, кьурбан 2) пагьму даргйнец м даргаи; даргинка ж дарган хьунул адам; даргинцы дарганти даргйиский, -ая, -ое даргала
дарёный, -ая, -ое пешкешбарибси, савгъатбарибси дарйть несов. пешкешбирес, савгъат бедлугес дармоед м баркьагар, х1янкруж, урх1ла къияи бу- кан
даровитый, -ая, -ое пагьму лебси, пагьла вег1 даровой, -ая, -ое багьа агарли, матъал бнкнбси, пешкешбарибси даром нареч. 1) иткъи, дург1ели, матъал 2) дуг1ли, пайда агар шайчи + Даром не пройдет танбнх1 агарли ках1евлан дата ж чебаахъибси, кабизахъурси, белгиси замаиа дать сов. бедес, гес + Дать зиать багьахъес -ф- Дать руку буцес яра кумекбарес или някъ гьа- батес два числит. к1ел
дважды нареч. к1ииа + Как дважды два дебали якьинси, г1ячихъси дверь ж унза + Хлопнуть дверью гьимук1или, ун- за зямхъдарили арукьес двигать несов. (се-биаллира) шишбик1ахъес, вяш- 6нк1ахъес
двйгаться несов. 1) вяшбикГес, вяшбулхъес, шикь- бик1ес 2) башес движение с вяшъала, вяшат1ала. башни двое числит, собир. к1ел -ф- На своих двоих хьу- рали укьес, вак1ес двоедушие с к1ибях1яидеш
двоеточие с к1ел к1ант1 (предложениелизир кадал- тутн)
двойной, -ая, -ое 1) к1инали халаси 2) к1иркаси, к1иурк1си двойня ж к1илизаити
двойственный, -ая, -ое 1) к1иурк1си 2) к1ибях1яи двор м азбар, юрт-г1яя -4 Со двора вег1ла хъай- г1ибад
+ Не ко двору (чи-биалра) г1ях1х1ейзни, лайикь- х1ейкни
дворец м к1ялг1я
двоюродный, -ая, -ое узикьар (я рузикьар) двуликий, -ая, -ое к1ибях1ян -4 Двуликий Янус к1ибях1яи адам двустволка ж к1икьяран тупанг двусторонний, -яя, -ее цагъунти к1ел шалила бег1. к1ел бях1ла бег1 дебаты жалти дебош м къалмакъар
дебют м бег1ла гьалаб барибси сек1ал (бег1 гьав сценаличи дураухъни) дева ж рурси -4" Старая дева шсри х1ярякьи рухъ- нараибси рурси девать несов. 1) диг1янабирес, бетахъахъес, 2) харжбирес, мерлабирес девичий, -ья, -ъё> рурсила девочка ж ришт1аси рурси девушка ж рурси (халараибси) дед, дедушка м хала дудеш (дедовские обычаи хала бег1тала г1ядатуии) дезертйр м армиялизибси къуллукълизивад веб- шибси
дезертировать сое. и несов. армиялизивад г1елумнзес. къуллукъх1ебарес багьандан гьавухъес дезинфекция ж чейхъути излуми т1ннт1х1ейахъес дармуитп дарии
действие с баркьуди, бузери, асар, г1ямал (военные действия дявти) действительность ж 1) х1якьикьат 2) г1ямру, яшав действительный, -ая, -ое 1) гьарли-марси 2) ас;-р- бируси
действовать несов. 1) бузес, вяшбик1ес 2) асарби- рес
действующий, -ая, -ее бузуси, бургъуси делать несов. 1) бирес, узес 2) бетарахъес -4 Де" дать честь х1урмат барес -4 Делать нечего г1ур бареси агара, кьабулиркулра Делать упор на что-нибудь селичи-биалра имц1а- лн пикри бя\1чиаэс
делегат м делегат, вакил; делегация ж делегация, вакилти
делёж м бут1ни, бурт1ии (делёж имущества мае 6урт1ии)
деление с бут1ни делить несов. бурт1ес
дечйться несов. 1) бурт1ес 2) урк1н бурее урк1и бурее
дело с къуллукъ, х1янчи, авара -4 Дело в шляпе гьар сек1ал ункъли сари -4 Дело табак аги лебг1еб вайт1а саби ■+ Не у дел къуллукълнчив ах1ен
дельный, -ая, -ое узес балусн, къайгъила, жигарла, чевстаибси
демагог м п1ягьи, п1ирик1, дахъал гъай диран, п1ягън
демон м илбис, шайт1ан
демонстрация ж 1) демонстрация 2) чебаахъни день м барх1и -4 Деиь-деньской абзур барх1и Дии сочтены (чи-биалра) гъамли убк1ар; кьац1 абурхули саби; сяг!ят гъамбик1ули саби -4" Изо дия в день гьар барх1и, къяббердни агарли деньги арц + Они ие при деньгах итала нмканти агара, арц. агара дёргать несов. 1) тямхъдалтес, тямхъдирес 2) абнл- т1ес, адилт1ес 3) чи-биалра рах1ятагарирес, г1ясни- рес
+ Черт дернул меия шайт1ай гьирарили бетаурси саби; шайт1а баркьуди дервиш м дарбиш, шаддикь
деревня ж ши -+ На деревню дедушке гьарли- марли адрес х1ебалули дерево с галга деревяшка ж урца къег1 держава' ж пачалихъ, х!укумат держать несов. 1) бурцес, т1ашиэе, бих1ес 2) кабур- цес 3) бя\1чииэс + Держать себя сабурбарес, яхЮуцес, белгиси баркьуди дураберк1ес держаться несов. 1) бурцес, дебабирес, бирхес
2) буцили кес 3) буцили бих1ес 4) сегъуиа-бналра пикри гк-ббурцулп виэс
дерзание с 1) хьул, гьира 2) урехиагни, черсин; къайгъни
дерзкий, -ая, -ое 1) кьяркьси, дях1 х1едируси, терс- си 2) урехиагар дерзость ж кьяркьдеш, терсдеш, чурхдеш дери м кьарла кьала, гъябжа
десиа ж как, цулбала к1иич1; дёсны мн. кукби, к1пнч1би, к1уич1би
деспот м зулмукар, жапаси; деспотизм м зулму кардеш, жападеш десять числит. вец1ал детвора ж, собир. ннк1а дурх1ни детёныш м (села-бналра) дурх!я (къача, кец!а)
д
дети дурх1ии, дурх1ии-рурсби, уршби-рурсбн аетйна м халаси кьаркьа кьуватчевси жагьил дур- х!я
детище с 1) вег1ла урши я рурси 2) вег1ли бариб- си сек1ал
детство с дурх1ядеш 4" Впасть в детство ухъна- аили ахаравиэс деть сов. чина-биалра бушес (харжбарес, бегъес), мерлабарес
деться сов. 1) всг1 чина-биалра викес, ветахъес
2) мерлаиэс
дефект м г1яйнб, жагъал, иукьсандеш дефицит м х1ебиудеш, кьиматдеш, камдеш деформация ж куц-кабиз буъни, букьбуъии, зая- кабнънн
дёшево нареч. дург1ели, гьамадли дешёвый, -ая, -ое 1) дург1еси 2) усалси, кьимата- гарси
деяние с баркьуди, х1янчи, вайси баркь деятельность ж гъирачебси бузери, х1яичи, баркь деятельный, -ая, -ое гъирачевси, къайгъичсвси, жи- гарчсвси
джигит м г1улухъа, вялхъя (серхурси, игитси) мур- диагноз ж изала белгибарни
диагональ ж ца къямзилабад итил къямзила каиб- сн тугъ
диалект м лугъат (акушинский диалект ахъушала л; 1 ъат, мез)
диалог м к1ел яра имц1ати адамтала лякьир, их- тн.-;ат
диафрагма ж 1) мури диъ (михъирла умхара ка- нила умхара дек1ардирусн диъла х1ярза) 2) фото- аппаратла г1яг!ниахъала
дивиться несов. тамашаирес, х1яйранирес дйвиый, -ая, -ое тамашала, х1яйраниэси дйво с тамаша, г1яжаибдеш + На диво тамаша лис
диёта ж зяг1ипсилис кабизахъурси бсрка низам дизентерия ж чейхъуси дек1си рудала изала; х1ила чях1ни
дикарь м 1) дуг1ла, багьниагарси 2) адамтачил камли гъудурси
дйкий, -ая, -ое 1) культура агарси 2) гъявсн, бу цала агарси 3) урузк1уси диктатура ж чедибикибсигъуна классла ц1акьличи хъарахъибси х1укумат диктовать несов. 1) бурули лук1ахъес 2) бунрухъи- к1ес, г1еббурес дипломат м 1) дураулкализив узуси 2) левг1св валкайкес балуси директива ж чсбкад гьунн чсбиахъни; амру, г!еО- бур, хъарбаркь диск м ч1ап1ли журуга г1яг1ииахъала, диск дискуссия ж ца сек1айчила яра анц1букьличила гьарилли пнкрн бурни дйспут м лебтас якьинси ва лебта бикьуси жал диссимиляция ж мешудеш; дек1арти лишаити да- к1удухъни
дистанция ж бел1иси манзил, гьунила бут 1а дистиллйровать сов. и несов. пар детаахъурли шин умудирес
дисциплйна ж 1) зегъа, ннзам-кьяйда, г1ядлу-зегъа
2) г1илмула кьяли
дисциплинированный, -ая, -ое низам-кьяйда дуза- хъуси, зегъачевси
дитя с вишт1аси (дурх1я яра рурси) дифирамб м гап-ьала, 1}ебях1барни, деза
дичиться несов. урузк1ес, адамтачил вархх1еркес, убшес
дичь ж дуг1ла арцан, дуг1ла арца диъ длина ж бухъянди, г1еркъад
длинный, -ая, -ое бухъянси, г1еркъаси длительный, -ая, -ое г1еркъа-бухъянбит1унси, бахъ- кавлуси
длиться 1 и 2 л. не употр., несов. бухъянбилт1ес для предлог с род. п. -лис (для матери нешлис); дневать несов. барх1и бурк1ес дневной, -ая, -ое х1ерила, ца барх1ила днём нареч. х1ерели
днище с лут1и (чармала); дно с лут1и (х1ерк1ла) -ф- До дна лут1ила кабаайчи -ф- Золотое дно хайри халаси х1янчи /
до предлог с род. п. -личи (бикайчи, баайчи, бети- кайчи), -чи (до речки х1ерк1личи баайчи); -лизи, -личи
бикайчи,гъам падеж); -эс, -эсли (скучно до смерти вебк1если анц1букьи саби) + Не до смеху урк1илис дек1ли саби добавить сов. чебатес, чеимц1абарес, чебихьес добежать сов. дуц1ик1ули ветаэс добела нареч. умули, ц1убдешличи шурбухъайчи добивать несов. 1) вяхъибси каршес 2) таманбирес 31 сархес
добиваться несов. се-бналра сархес къайгъилизи внкес
добираться несов. (къиян харжбарили) чина-биал- лнра виэс, сайэс
доблестный, -ая, -ое асилси адам, г1ях1на гъабза
доблесть ж асилдеш
добраться сов. ветаэс, каэс, саэс, аэс
добреть несов. 1) г1ях1си ветарес, урк1и г1ях1бу- хъахъес 2) вабзик1ес добро с 1) г1ях1деш 2) лебдеш, хазна 3) кьабулли- ра, г1ях1си сабн доброволец м сай г1ях1улали сунечи сегъуиа-биал- ра х1янчи чекаснбси добродушный, -ая, -ое урк1и г1ях1си, г1ях1 дигуси добром нареч. г1ях1улали, г1ях1 някъли. г1ях1личнл добросовестный, -ая, -ое х1ялалси, чебетаахъили хъарси х1янчи бируси доброта ж г1ях1деш, цараллис г1ях1 барес дигни добротный, -ая, -ое г1ях1си, ункъси, чебетаахъили барибси
добрый, -ая, -ое 1) г1ях1деш бируси, урх1лис г1ях1- биубли дигуси, г1ях1си т1абнг1ятла 2) гьарли-марси, багьана агарси, сагъси 3) гьалмагъси, малх!ямси + Будьте добры гьаригу, х1ела хъалн, х1ела бекЬшчнра добряк м урк1п г1ях1си адам
добудиться сов. къияйчил чевсаргъахъес, т1ат1атес добывать несов. 1) биргъес, бурчес 2) ванзализн- бад абилт1ес
добыть сов. 1) баргъес, бучес 2) ванзализибад абит1ес
добыча ж I) баргъни, т1алаббарни 2) абит1ни
3) баргъибси, т1алаббарибси
доведение с чина-биалра баайчн арбукни, бетаахъ- ни
довезти сов. бухилн бетаахъес, белгиси мерличи са- баахъес
доверенность ж 1) дирхала бихьннла х1екьлизиб- сн документ 2) бирхауди
доверенный, -ая, -ое сунечн дирхала бихьнбси, чи- ла-биалра вакил доверие с игьдибар, бирхауди
доверить сов. игьдибар бихьес, бирхауди бнхьес довериться сов. чичи-биалра игьдибар бихьес, или- V ягьарахъес д верху нареч. бег1ла хъарличи бикайчи, либх1ли доверчивый, -ая, -ое царалтачи гьамадли вирхаруси, шрхуси
довершйть сов. абзурбарес (в довершение таман- '«ахъес багьандан) довесить сов. бит1ак1 абикахъес довести сов. (чнна-биалра) бетаахъес, баахъес, са- ' амъес
довод м (се-биалра кабизахъес) бурибси пикри,
1АЛНЛ
довольно нареч. 1) кьабуллн, иштях1личил 2) баари
3) кьадарла 4) биур довольный, -ая, -ое кьабулси, разиси, ирх1илавси дог м къант1а гъезла бег1 халаси хя догадаться сов. шакикес, бархьси пикриличн вар- хьизес
догадка ж гьанбик, шакдеш + Теряться в догадках вирхх1ерхес, ташмишик1ес догадливый, -ая, -ое шакиркуси, г1евветиуси догнать сов. г1еваэс договор м вяг1да, лнч1аб догорать несов. тамаибиайчи бигес доделать сов. ахирличн бикайчи барес дождаться сов. мурад баайчи х1ерли кайэс, х1ерли киес
дождливый, -ая, -ое забла, зумали заб дашуси дождь м заб 4" После дождичка в четверг мурт Сетарарал, белгиагри доза ж кьадар
дозор м гьалаб башуси х1ялумц1уси бургъантала Ьзукъя; къараул бирни
дозревать несов. (ц1едеш, хъу) дикьес, садаэс доисторический, -ая, -ое жяв заманала, сунечила баянтн агарси дойть несов. изес (ниь) дойный, -ая, -ое изуси, ниъ лугуси дойти сов. 1) ветаэс, саэс 2) белгиси даража сархес 3) бикьес, сабаэс доказательство с се-биалра кабизахъес бнкьрн, баян, далил доказать сов. кабизахъес
доказуемый, -ая, -ое кабизахъес вируси, виэсн докрасна нареч. х1унт1енбиайчи доктор м 1) тухтур 2) г1ялимдешла чебях1си да- ража
документальный, -ая. -ое баянтачи, далнлтачи хъа- рахъибси
долбйть несов. 1) вирхъули шакъу барес 2) тикрар- бирули нргъахъес долг м чебла + В долгу чила-биалра чеблалиув виэс
+ Не остаться в долгу чеблалиув ках1елес, ламус чарбатес + Долг платежом красен г1ях1лис г1ях1ли- чил, вайлис вайличил жаваб чарбалтес
долгий, -ая, -ое I) бухъяна, 2) зузбитГунси -ф- В долгий ящик откладывать барес г1яг1ннси сек1ал бслгиагар заманалнчи г1елабирхъес долго нареч. бахъх1и -ф- Долгая песня ахирагарси, анц1букьесн х1янчи долговой, -ая, -ое чеблала
долювязый, -ая, -ое ч1укьасн ахъсн кьаркьа, ухъя- на
долгожданный, -ая, -ое сунечи бахъх1и х1ерси долголетие с дахъал г!ямру дерк!ни
д
долголетний, -яя, -ее дахъал дусми ардякьунси, 6гхъх1ила
долгосрочный, -ая, -ое халал заманалис бедибси долгота ж бухъяндеш долететь сов. арцурли ваэс, ветаэс должник м чеблалиувси
должен хъарли саби, чебла саби, сск1ал бетаруси сабн
должность ж къуллукъ, х1янчн долина ж къада, къярд доложйть сов. багьахъес, бурее долой нареч. пяхГли уэн, вегън, ветахъи, к1унац1н доля ж пай, бут1а + Львиная доля халасигъуиа бут1а дом м юрт, хъали дома нареч. хъулив, хъайг1ив домашний, -яя. -ее хъалила, хъулнбеи домна ж мегь биц1ахъуси печь
домовитый, -ая, -ое сунсла яшавличила халаси къайгънлизнвеи
домовладелец м хъа вег1 домовладение с юрт ва юрт-алавси ванза домогаться несов. анц1укьесли тиладиик1ес, чекай- эес
домой нареч. хъайг1и, вег1 ак1убти мер-мусализи домолоть сов. делкьи тамаидарес домосед м хъулн дебакайубси, палдак1уч1 доморощенный, -ая, -ое 1) хъайг1нб халабаахъиб- св 2) г1ядатласи, чебетх1еибсн, черик1ла ах1енси донесение с багьахъни донести сов. багьахъес донизу нареч. хьарличи баайчн донимать несов. аиц!укьес, бек!лизивад вак!сс
донор м зяг1иптас сунела х1и дедлуган донорство с х1и дедлугни
донос м г1ярзбарни, Диг1янаси багьахъни, мез дихйи
доносчик м г1ярзик1ан, мез днхан доиыие нареч. гьаннара, гьанна бикайчи, иш замана баайчи доподлинный, -ая, -ое гьарли-марси дополнение с 1) чебиц1ахъни 2) чеимц1абарни 3) грамматикализиб к1иибил даражала член дополнительный, -ая, -ое чеимц1аси, имц1абарибси дополнить сов. чебиц1 ахъес
допотопный, -ая, -ое эскибиубси, жяв заманала допризывник м армиялизи живарес ах1еибси допрос м хьараъни, хьарбауд барни; х1исаб-суал допросить сов. хьараэс, хьарбауд дураберк1ес допуск м I) (чина-биалра) айц1ес ихтияр 2) асу- бирусила кьадар
допускать несов. 1) асубиахъес 2) батес допустимый, -ая, -ое асубируси, имканбик1усн допустить сов. I) асубиахъес 2) батес 3) имкан бетаахъес
доработать сов. 1) бируси ахирличи бикахъес 2) хъарси замана узес
дорасти сов. белгиси даражаличи базе, халабаэс, берхъес
дорога ж гьуни + Стоять поперек дороги вирхес зарулта внркьес, къаршили кайзес + Скатертью до рога дигна вашен, гьуни гьаргли саби
+ Открыть дорогу чис-биалра кумеклаиэс, гьунк бедес
+ Идти своей дорогой чичилра хъарх1яхъес; вег1ла гьуйчивад вашес дороговизна ж дурхъадеш
дорогой нареч. гьунчнвх1ели
дорогой, -ая, -ое 1) халаси багьала, дурхъали ису- си-бирцуси 2) ах1ерси, г1язизси Любо-дорого х1яз- духъесли саби, иштях1духъесли саби дорожить несов. 1) кьимат бирес 2) ах1ерабирес. мях1камбирес досада ж г1ясикайъни, урк1и г1ергъибухъни досадить сов. дец1агахъес, дец1лизи ушес доска ж доска, уркьули + От доски до доски гьа- лабад ахирличи бикайчи + Ставить на одну доску к1ел адам (яра к1ел сек1ал) даража-кьиматлизиб цугли чебиэс; к1илис цагъуна кьимат бедлугес -4 Свой в доску жявли гьалмагъиркуси, лякьир ди- гахъуси, г1ях1сн адам дословный, -ая, -ое гьар дев х1ясибли чекайзурли шурбатурси
доставить сов. баахъес, кабаахъес, сабаахъес доставать несов. 1) дургес 2) айэс 3) бут1али биэс
достаток м гьарзадеш, эркиндеш, лебдеш достаточный, -ая, -ое баарицад, х1яжатсицад достаться сов. даэс, дикес, кьадарбиэс достигнуть сов. ваэс, сархес достижение с ваъни, сархибдеш достоверный, -ая, -ое бархьси, вирхаэси достоинство с 1) асилдеш 2) адабдеш, инсап-х1яя, умути х1ял-т1абиг1ят достояние с мас-мулк, лебдеш, давла доступный, -ая, -ое 1) гьуни лебси 2) аргъеси
3) к1ант1иси 4) дург1еси досуг м акьуси замана + Не досуг х1янчилизибад шали агара
7 Зак. 1406
досыта нареч. велкъайчи дотемна нареч. барх1иахъайчн, ц1ябдиайчи дотла нареч. сек1ал ках1ели бигес, тамай бнгес, налдааэс дотронуться сов. къячикес
дохлый, -ая, -ое 1) бебк1ибсн 2) лебг1еб ч1укьаси дохнуть 1 и 2 л. не употр., несов. бебк1ес, алхес (мнц1ираг, арцан) доход м сабухъ
доходить несов. 1) визе (вашули) 2) бикьес, ир- гъес дочь ж рурси
дошкольник м школала г1ямруличн ах1енбси, ба- лугъла х1еибсн
дощатый, -ая, сов. уркьлала, уркьлазибад барибен дощечка ж уркьа кссек
дразнить несов. гьимурк1ахъес, г1ерднрес, г1ясии- к1ахъес
драка ж къалмакъар -+ После драки кулаками не машут биубси бнубли г1ергъи селра барес х1ейрар; заблис г1ергъи варгьи челгьхеи х1ебирар дракон м аждагьа
драма ж I) драма 2) балагьла анц1букь кабикни драматург и пьесаби лук1ан
драть несов. 1) гъярудес 2) ирхъес, чебудес 3) би- т1ик1ес (лих1и) 4) халал багьа -4 Драть горло ахъли вявнк1ес -4 Драть нос халаверхсс драться несов. бирх1ес, къалмакъурта бнркьес драчун м къалмакъарчи
древесина ж урцул, галгала ар ва кьялубн (г1янк1а ца к1ари ах1еити) древко с ар (байрахъла я жидала) древний -яя, -ее гьаб-убла, жяв заманала дремать несов. гьанк!ик1ес, рахаэс
дремучий, -ая, -ее зумасн. ц1ябси (дремучий лес хараба куц1и вац1а) дрессировать несов. миц1нраг (жаниварти) дяр- къес
дробить несов. дибг1яндирес дробь ж 1) чячма 2) абзурдеш агарси луг1и дрова урцул + Наломать дров дахъал ме.\1урти (хьт1урби) дарес дрогнуть сов. тирхьбухъес, урухбиэс, г1ела бнт1а- к1ес -ф- Рука не дрогнет се-бналра барес урух-уруз- х1гйрар
-ф- Дрожать мелкой дрожью урухк1ес, руржес + Колени дрожат селнзивад-биалра урухиэс дрожжи хамнрдан, берхет1, ит1ари дрожь ж ружери бухъни ф- В дрожь бросает к1.аркьайзи ружери бухъун дрофа ж кьанкь
друг м гьалмагъ, тяинш, ашна, валликьяна + Старый друг лучше двух новых вахъх1ила гьалмагъ са- 1ати к1ел гьалмагълнзи улхъуси сай другой, -ая, -ое I) царал, дек1арси 2) кЬшбил, г1ергъила
дружба ж гьалмагъдеш + Не в службу, а в дружбу гьалмагъдеш сабабли дружить несов. гьалмагъдеш дузахъес, гьалмагъир- кес
дружно нареч. 1) цабалги 2) къалабали дружный, -ая. -ое гьалмагъси, цаурк1си, урк1и ар- гьибен
дрязги дибг1ян гъай-мез, питии дряхлый, -ая, -ое бухъна, гьунар каберхурси, бур- кьа, эскисн
дуб.и 1) мнг 2) къакси адам + Дуба дать веб- к1ес
дубасить несов. вит1ак1или вирхъес дубина ж 1) халал т1ерхьа 2) дагьри камеи адам дубление с рурхьни, дабагъбирнн дубить несов. рурхьес, дабагъбарес дублировать несов. урх1ли барибен бирес, тикрар- бирес, урх1ла мер бурцес дубняк м мигла вац1а дубрава ж к1ап1рар вац1а, мигла дуз дуга ж 1) къям, авари 2) мургиала гьала биршуси къяма урцул + Согнуть в дугу гужлн мут1иг1варес, арнлиу уцес
дудка ж шят1ахьи + Плясать под чужую дудку
урх1ла арилиув визе дуло с тупангла х1ярала хъар
дума ж 1) пикри, пикриухъни 2) украинала халкь- ла далуйтала ца жура
думать несов. пикриик1ес, пикрибирес дуновение с гьава шишбухъни, ц1уэри кункли лам- бухъни дуиуть сое. кабухъес, уфэе дупло с шакъа, умха
дурак м ахмах, абдал, мех1ур 4" Остаться в дураках вирг1якайэс, ц1ахиэс дурмаи м загьрула бухъала дурной, -ая, -ое абдал дурость ж ахмахдеш, к1алт1ъала дуть несов. 1) кабулхъес, дяг1 бик1ес 2) уфик1ес
3) пушбарили бнрес + В ус не дуть мучлах1ебарес, х1яжатх1ебарес, някъ гьак1барили батес
дуться несов. гьимурк1ес, вамкьес, кьабулх1еркес дух м 1) г1якьлу, дагьри 2) урк1ичевдеш, ях1, гьав
3) рух1, жан 4) х1якьикьат, гьарли-марси мяг1на
5) тях!яр-кьяйда, хасдеш
4 Во весь дух вируг1ев дуцДухъес + Не в духе гьава агарли, ватх1евхъи
+ Не хватает духа гъабзадеш, кайзурдеш диули ах1ен + Падать духом урк1и бячес, гьавала пях1иэс, урк1иагариэс + ДУХ вон вебк1иб духи духи, миск1
духовка ж печьла бух1набси кьац1 ва царалти берклуми дуц1уси мер духбвныб, -ая, -ое I) урк1ила, рух1ла сабси 2) дин- ва
духота ж 1) хъип1си, гяг1си гьава 2) гьигьик1ес буц1арси гьава душ м кьаркьала бирцни, шин чахьдарни душа ж 1) рух1, жаи, урк1и, урк1и-х1ял 2) урк1и- чевдеш 3) урк1ила гьав 4) адам + Без души урк1и- агарли, х1яжатагарли + Отвести душу урк1и бурее
-ф- Душа в пятки ушла дебали урухиуб + Душа нараспашку урк1и гьаргси
+ Стоять над душой анц1укьесли чекайзес + Душа ие лежит урк1и кабилзули ах1ен + Сколько душе угодно вег1лис дигарцад душевный, -ая, -ое рух1ла + Душевная беседа урк1и гьаргси лякьир душегуб м адам кавшибси, жаллад, х1иллакар, рух1 ансан
душенька ж дила дигуси! дила ах1ер! (хьуиул адам- личн дугьабиз)
душистый, -ая, -ое бизиси, дигеси т1емла душить! несов. г!яндик!ес
душить* несов. (се-биалра чахьбарили) бизиси т1ем бак1ахъес душно хъии1ли саби (ему душно нтис гьнгьик!ес гьава биули ах1ен) дуэль ж дуэль, варгьи; варгьиличи дурабухъунти, бях!ес дурабухъунти дуэт м к!ел бархли буч1уси далай, к1ел бархли бяхънбси макьам дыбом нареч. чихьли, даргъли + Волосы стоят дыбом гъез чихьдизур
дыбы: на дыбы г!ела кьяшмачн т1ашбизес, кьяиа- лангбиэс
дылда.и и ж ахъси адам, ухъяна дым м гав, вера + Дым коромыслом ннзамагар- деш В дым тамании, лебг1еб
дымить 1 и 2 л. не употр., несов. ваят1а улкес, дахъал гав дурайэс дымовой, -ая, -ое гавла дымоход м кьяп1н дымчатый, -ая, -ое гавла рангла дыия ж паст1аи дыра ж тГярхъи, г1ями дырявый, -ая, -ое т1ярхъбарси дыхание с гьигьик1ни, гьигь башни дыхательный, -ая, -ое гьигьла
дышать несов. 1) гьигьик1ес 2) гьергьербикГес, пус- пусбик1ес (дяг1)
Дышать на ладан бебк1ала х1яйчнв визе; беб к1ала бурушлав визе
дьявол м шайт1ан, илбис + Дьявольски устал вебк1если вамсурра дюжий, -ая, -ее ц!акьсн, кьуватчевси, халаси
дюжина ж 12 сек1ал (дюжина яблок 12 г1инц) Чертова дюжина 13 сек1ал
дюна ж гъумла муза, дяг1ли барибси гъумла бск1а дядя м адавзи (адала, дудешла узи); абавзи (аба- нешла узи), абзи + На дядю работать урх1лис зес; вег1 узули — х1скь урх1ли кайсули + На дядю надеяться вег1лис кьаднн чили-биалра биру или гьан- бнркес
дятел м жярикьурт, кьут!кьут1и
Е
евангелие с евангелие, иижил евнух,и урхъибси къуллукъчп, урхъа егерь и г1яяркьянадеш бск1либиубси саииг1ят саб си; егерь
египтяне египетлан -+ Тьма египетская х1ярала д1уливан цГябли -ф- Казнь египетская дебали къиянти аги-\1яйзив виэс его мест, илала, с>нела
Дата добавления: 2015-08-28; просмотров: 39 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая лекция | | | следующая лекция ==> |