Сайлау технологиялары 6 страница

Билет

27.Мемлекеттің пайда болуы туралы теориялар?

Мемлекеттің пайда болуы теориялары - мемлекет - көпқырлы құбылыс. Оның пайда болуы, шығу тегі әртүрлі факторлармен түсіндіріледі. Оның пайда болуынан бірнеше теориялар жасалған, алайда оны бір әмбебап теорияның шеңберінде түсіндіру мүмкін емес. Мемлекеттің пайда болуын түсіндіретін алғашқы теориялардың бірі - теократиялық теория. Бұл теорияға сәйкес мемлекет - Құдайдың ісі. Кез келген мемлекеттік билік Құдайдан. Жер бетіндегі Құдай ісін атқарушыларға бағынбау Құдайға қарсы шығумен тең. Келесісі - патриархалдық теория - мемлекет тікелей отбасының кеңеюінен пайда болды деп түсіндіреді. Отбасылардың бірігуі отағаларының мемлекеттің азаматына айналуына, ол өз кезегінде олардың үстінен қарайтын жаңа билік түрін - монархты тудырды дейді. Мемлекеттің пайда болуының табиғи-құқықтық теориясы мемлекеттің адамдардың өзара қоғамдық келісімі нәтижесінде шыққанын айтады. Соғыстан қажыған адамдар қорғану жолында бірігіп, мемлекет құрған деп сенеді. Күштеу теориясы (өкілдері: Дюринг, Каутский) мемлекет жаулап алу, күш қолдану негізінде пайда болған дейді. Мемлекеттік билік күш қолданудан туындайды. Органикалық теория мемлекетті тірі ағза ретінде қарастырады. Оның қызметі қалай жүрсе, мемлекет қызметі де солай атқарылады (Г.Спенсер). Психологиялық теория мемлекет адамдардың өзара бірлесіп, қауымдасып өмір сүру қажеттілігінен туындады дейді. Материалистік теория мемлекеттің ең алдымен, экономикалық себептерден туындағанын айтады. Марксистік теория мемлекет қоғамның біріне-бірі қарама-қайшы антогонистік таптарға жіктелуі, жеке меншіктің пайда болу нәтижесінде пайда болған деп түсіндіреді. Қоғамдық келісім теориясы адамдар өздерінің табиғи құқықтарының бір бөлігін мемлекетке беріп, шарт жасасқан, соның нәтижесінде мемлекет пайда болды дейді.

57. Саяси модернизация теориялары мен модельдері

Саяси модернизация теориялары: 1)50-60жж. Кең тарағанның бірі – бейімделудің сызықтық теориясы.Бұл теорияны жақтаушылардың ойынша,дәстүрлік деңгейдегі елдер ерте ме,кеш пе капиталистік даму жолына түседі.Мысалы,саяси салада парламенттік жүйе және партиялық институттарды орнату,билікті тармақтау,оның жаңа шығарушы және атқарушы органдарын,көппартиялық жүйені жаңғырту.Бұл мағынада бейімделу-осы жолға түскен елдердің әлеуметтік экономикалық және саяси дамуының алғашқы шарты.60 жылдардың аяғына қарай бейімделудің сызықтық теориясын сынаушылар көбейді.Олардың ойынша,әртүрлі елдердің бейімделуі құрылым жағынан болсын,мәдениет жағынан болсын бірыңғай болмайды.2)Сондықтан 70-80жылдары жаңа жағдайға бейімделу мен келешектегі дамудың арасындағы байланысқа қатысты қөзқарас қайта қаралды.Бейімделуді дамудың шарты емес,қызметі ретінде қарайтын болды. Бейімделудің либералдық және консерваториялық қөзқарастары бар.Либералдар жаңа жағдайға көшуге орта тапқа,халықтың білім дәрежесіне баса назар аударады.Консерваториялық бұған керісінше қарайды.олардың ойынша,демократиялық үрдісте тәрбиеленбеген,билік институттарын дұрыс пайдаланып басқара білмейтін халықты билікке араластырып керегі жоқ.

87. Көпэтникалық қоғамда тұрақтылықты сақтаудағы қазақстандақ модель

Елімізде этносаяси процестің негізгі субъектісіне мемлекет,Қазақстан халықтарының Ассамблеясы,азаматтардың ұлттық мәдени бірлестіктері,саяси партиялар мен қоғамдық саяси ұйымдар жатады.Тіл туралы,иммиграция туралы заңдар қабылданды.Республикада әртүрлі ұлттық мәдени орталықтар жұмыс істейді.Республикамызда әрбір азаматтың қай ұлтқа, қай партияға,қай дінге жататынын өзі ұйғаруға болады.Әркімнің ана тілі,төл мәдениетін пайдалануға,қарым қатынас тілін, тәрбиені,оқуды,шығармашылықты еркін таңдап алуға құқығы бар.Қазақстанда қазір 130-ға жуық ұлттар мен ұлыстардың,этникалық топтардың өкілдері өмір сүріп жатыр.Біз өзге ұлтты кемсітпеуіміз,шеттетпеуіміз керек.Біз Қазақ Республикасын мекендеуші әр халықтың санасында «қазақтандық ұлтжандылық»,«жалпықазақстандық мақтаныш» рухын, сезімін оятып,қалыптастырғанымыз жөн.Біздің міндетіміз этникалық өзіндік өзгешеліктерді дамыту және Қазақстанның ұлттық мәдени алуантүрлігін сақтау.Мұның бәрі дұрыс жүргізілген ұлттық саясат нәтижесінде ғана іске асады.

Билет

28.Мемлекеттің жіктелуі?

М емлекет алғашқы қауымда пайда болған жоқ. Ол құл иеленушілік қоғамда дүниеге келді.Оның пайда болуы және мәні жөнінде әртүрлі көзқарастар бар.Солардың ішінде ең кең тарағандары мыналар:

1.Теологиялық теория.Оның негізін салушы А.Августин мен Ф.Аквинский мемлекеттің пайда болуын құдайдың құдіретімен түсіндірді.

2.Патриархтық теория.Оның негізін салушы 18ғ өмір сүрген ағылшын ойшылы Роберт Филмер мемлекеттің пайда болуын рулардың тайпаға,тайпалардың одан үлкен қауымдастыққа,олардың одан әрі мемлекетке дейін бірігуінен деп санайды.

3.Қоғамдық келісім теориясы (Т.Гоббс, Г.Гроций, Ж.Ж.Руссо) егеменді әмірші мен оның қол астындағы адамдардың келісімінің арқасында мемлекет пайда болды дейді.

4.Зорлық жасау теориясы (Е.Дюринг, Л.Гумплович, К.Каутский) бір елді екінші елдің басып алуының нәтижесінде арадағы қатнастардың реттеу үшін мемлекет пайда болды деп пайымдайды.

5.Географиялық теория. (А.Ратцель, В.Соловьев, Б.Чичерин) мемлекеттің пайда болуы географиялық ортаның (ауа райы,жер бедері және т.б.) өзгешеліктерінен деп түсіндіреді.

6.Психологиялық теория адамдарға бағыну мен құлшылық ету қажеттігі мәнгі бақи тән болған дегенді айтады.

7.Марксистік теория мемлекеттің пайда болуын жеке меншік пен таптардың шығуымен байланыстырады

Дата добавления: 2015-09-01