Хæдзары хицау

Хæдзары хицау (бинонты сæр) вæййы бинонты хистæр (уынаффæхъом) нæлгоймаг кæнæ та сылгоймæгты хистæр (фылдæр хатт — мад), хæдзары уынаффæхъом нæлгоймаг куынæ уа, уæд.

Хæдзары хицауы хæстæ:

— бинонтæн царды фæрæзтæ амал кæнын;

— бинонты æнæниздзинадæн æмæ æдасдзинадæн мадзæлттæ аразын;

— æрвылбон бинонты ’хсæн ахастдзинæдтæм цæст дарын, се ’хсæн æнæмаст уавæр, уарзондзинад æмæ уæздандзинад фидар кæнын æмæ сæ кæрæдзийыл бæттын;

— кæстæрты хионтæ æмæ сыхбæстыл, хъæубæстыл бæттын, райгуырæн бæстæйыл сæ æнувыд кæнын;

— цыфæнды зынæй дæр кæстæрты ахуыры фæндагыл сæвæрын, ахуырæн сын мадзæлттæ аразын;

— кæстæртæн фæллойы ахадындзинад бамбарын кæнын æмæ сын фæллойы цин банкъарын кæнын;

— бинонтæн фæллойы, уæздандзинады æмæ ирон æгъдæутты фæзминаг уын;

— бинонты адæмы ’хсæн рæсугъдæй æвдисын, сæ номæй адæмимæ ныхас кæнын.

Мыггаджы (хæдзары) хистæр мыггаджы (бинонты) размæ (хæдзармæ, цæлгæнæнмæ, кæртмæ æмæ а.д.) куы ’рбацæуы, уæд ын алы хатт дæр мыггаг (бинонтæ) иууылдæр сыстынц æмæ цалынмæ сбада кæнæ сын «сбадут» зæгъа, уæдмæ фæлæууынц. Хистæр мыггагмæ (бинонтæм) фыццаг хатт куы ’рбацæуы, уæд ын цоты хистæр фæзæгъы: «Баба (Æзнауыр), дæ райсом (де ’зæр, дæ бон) хорз!», хистæр сын фæзæгъы: «Уæ цæрæнбон бирæ!» кæнæ: «Кæй райсом у, уый хорзæх уæ уæд!» Йе та: «Хуыцау уын мæ бæсты раарфæ кæнæд, мæ хуртæ, табу йæхицæн!» Дины бæрæгбон куы вæййы, уæд хистæр мыггагæн (бинонтæн) раарфæ кæны: «Абоны зæдтæ ’мæ дауджыты хорзæх уæ уæд, табу сæхицæн!» кæнæ та: «Уациллайы кувæн бон у æмæ уын ахъазгæнæг уæд, табу йæхицæн!»

Мыггаджы (хæдзары) хистæр куы сысты æмæ цæуыныл куы ныллæууы, уæд кæстæртæ (бинонтæ) иууылдæр сыстынц æмæ, цалынмæ «сбадут» зæгъа кæнæ ацæуа, уæдмæ фæлæууынц. (Бæлвырддæр кæс сæргонд «Хистæр, кæстæр»).

Хæдзары хицау æмæ æфсин кæцыдæр интимон фарстатæй дарддæр кæрæдзийæ ницы сусæг кæнынц.

Дата добавления: 2015-12-01