Работа рэжысёра над словам у свяце».

Работа рэжысёра над словам уключае ў сябе веданне і асэнсаванне ролі і функцый слова ў свяце. Слова ў свяце з’яўляецца адным з галоўных выразных сродкаў, якое ажыццяўляе рознастайныя функцыі: эмацыянальную, гістарычную, пазнаваўчую і інш.

Выбар і выкарыстанне слова ў свяце будзе залежыць ад тэматыкі і ідэйнай накіраванасці свята, уліку ўзроставай аўдыторыі, стылістыкі самога сцэнарыя.

У творчай працы над тэкстам вялікае значэнне мае фантазія:

- дапамагае выканаўцу “дамалёўваць” характары, з’явы, падзеі, якія аўтар толькі намеціў скупымі рысамі;

- дапамагае “дамаляваць”, у якой ролі дзейнічае герой.

Вобразныя ўяўленні – фундамент пачатковай працы над тэкстам. Калі выканаўца навучыцца ўяўляць тое, пра што расказвае, ён як бы ператвараецца ў сведку апісаных з’яў і падзей.

Аналізіруя тэксты, выканаўца выпрацоўвае ўменне карыстацца і такім сродкам вуснай мовы, як падтэкст.

Падтэкст (Станіслаўскі) – не яўнае, але ўнутрана адчувальнае жыццё чалавечага духу ролі, якое няспынна цячэ пад словамі апраўдваючы і ажыццяўляючы іх.

Функцыі слова ў абрадзе.

Славесныя кампаненты абраду: тэксты віншаванняў, урачыстыя запаветы, наказы, абяцанні, замовы, словы абрадавых песень, прысягі. Узаемасувязь слова і мовы з сімволікай і абрадавымі дзеяннямі.

Маналагічная і дыялагічная, загадзя падрыхтаваная і імправізацыйная мова ў абрадзе. Асаблівасці абрадавай мовы: сціслаць і дакладнасць, яснасць і эмацыянальнасць. Прыёмы дасягнення моўнай выразнасці: рытм і інтанацыйны строй.

Класіфікацыя абрадавых прамоў па прызначэнні: урачыста-афіцыйная, прывітальная, віншавальная, развітальная, памінальная.

Выражэнне павагі да ўдзельнікаў абраду (гаспадароў, юбіляраў і інш.) з дапамогай прывітальнай прамовы. Прамова – паказ і адлюстраванне ў ёй пажаданняў удзельнікам абраду паспяховага завяршэння грамадскіх і асабістых спраў. Віншавальная мова, яе роля і значэнне пры ўшанаванні асобных людзей у сувязі з пэўнымі падзеямі, якія адзначае абрад. Развітальная прамова – частка абраду пахавання, у якой даецца ацэнка заслуг нябожчыка. Накіраванасць памінальнай прамовы на замацавнне добрай памяці аб тым, хто закончыў жыццёвы шлях.

Тэхніка мовы ў абрадзе: лагічная стройнасць, інтанацыйнае багацце і гучанне голасу, захаванне норм літаратурнага вымаўлення (арфаэпія), дакладнасць вымаўлення гукаў (дыкцыя).

Логіка абрадавай мовы. Моўны такт. Недапушчанасць манатоннасці ў абрадавай мове. Сэнсавае і мастацка-эстэтычнае значэнне інтанацыі ў вуснай мове. Дыханне і яго тыпы ў час маўлення ў абрадзе. Работа з гукаузмацняльнай апаратурай.

Для дальнейшага развіцця нацыянальнай святочнай культуры вялікае значэнне мае пільная ўвага рэжысёра-пастаноўшчыка да слова, яго вытокай і гісторыі развіцця.

Рэжысёру народнага свята неабходна ўважліва прааналізаваць, глыбока асэнсаваць традыцыйныя абрадава-рытуальныя і гульнёвыя дзеянні. І ў зележнасці ад задумы рэжысёра ці захаваць іх у існуючым выглядзе, альбо трансфарміраваць і прыстасаваць іх змест да сучасных умоў.

Дата добавления: 2015-08-02