Гульня ў структуры народнага свята. Абрад гульні народнага календара.

Стараславянскае і старабеларускае слова “ігра” адпавядае сучаснаму беларускаму “гульня”, у славянскіх мовах мае тое ж значэнне, што пацеха, танец, гульня. Месцы, дзе праходзілі гульні, называліся ІГРЫШЧАМІ.

Народныя гульні – від актыўнага адпачынку чалавека, гістарычна сфарміраваных на аснове драматызаваных, умоўных або творчых дзеянняў. Складаліся пэўныя правілы і прыемы, якія з’яўляюцца сродкам фізічнага, разумовага, народна – эстэтычнага выхавання. Ігрышчы – месца, арэна для гульняў, спаборніцтва, збора моладзі для танцаў. На ігрышчы запрашаюць музыку са скрыпкай, гармонікам, бубнам.

Другая распаўсюджаная назва гульняў – ВЯЧОРКІ, ВЕЧАРЫНЫ, ВЕЧАРНІЦЫ.

Гульня ў структуры народнага свята, абрадавая гульня народнага календара займае важнейшае месца ў структуры народнага свята. Гульня – гэта абрады і рытуалы, якія страцілі магічную накіраванасць і ператварыліся ў забаву. Абрадавая гульня народнага календара – інсцэніраванне пэўных рытуальных дзей.

Гульні падраздзяляюцца на:

- Зімовыя;

- Веснавыя;

- Летнія і асеннія;

- Сямейна – абрадавыя.

Зімовыя (“Ваджэнне казы”, “Яшчар”, “Жаніцьба Цярэшкі”, “Падушачка” і г. д.)

Веснавыя (“Проса”, “Журавель”, “Гуканне вясны”, “Перапелачка”, “Ваджэнне и пахаванне стралы”, “Біцце яек”)

Летнія і асеннія (“Зяленыя святкі”, “Завіванне і развіванне вянкоў”, “Варажба на Купалле”)

Сямейна – абрадавыя (“Пазнай нявесту”, “Вазенне Бабкі” і г. д.)

Гульня – грамацкая з’ява. Складалася гістарычна, як самастойны від свядомай дзейнасці чалавека. Але гульня – умоўнае адлюстраванне рэчаіснасці, з развіццем грамацкай свядомасці змяняецца і змест народных гульняў, яны пачынаюць адлюстроўваць характар новых адносін паміжж людзьмі, новую мараль. Але самае каштоўнае – лепшыя традыцыі, звычаі, нацыянальны каларыт трэба беражліва захоўваць.

Дата добавления: 2015-08-02