Ліра-эпас П.Панчанкі.

Метафарыч-ць, даклад-ць, разнастай-ць рытмічных і рыфмавых знаходак уласцівы ўжо першым зборнікам паэта. Ніколі не спыняўся на дасягнутым, рос духоўна і творча. Пільнае назіранне за жыццём, пачуццё адказнасці за ўсё, што робіцца ў краіне, разуменне ролі паэта ў жыцці народа — усё гэта тлумачыць нязменную цікавасць чытачоў да тв-ці паэта на працягу больш як паўвека. Верш «Журавы»: трывожны настрой пачатку ІІ сусв.вайны. У трагічным вобразе жураўлінага выраю («Ты чуеш, дружа мой, як плачуць журавы над зарывам асенніх журавін?») аўтар перадае боль і разгубленасць ад набліжэння грознай навалы. Ён як бы прадбачыць ахвяры і няшчасці род.зямлі і пакутуе ад таго, што не ў сілах павярнуць гісторыю. Сутыкненне кантраст., несумяшчальных эпітэтаў «смяротны дым», «залатыя промні» падкрэслівае трагізм алегарыч. вобраза птушынага няшчасця і страшэннай небяспекі, якая пагражае Радзіме, надае твору горкі, непаўторны лірызм. Зусім у іншым эмац.настроі вытрыманы верш-балада «Герой». Ні яркіх эпітэтаў, ні метафар, ні лір.героя. Падзеі пададзены як бы збоку. Гераізм воіна не паказны, яго ўчынак — гэта выкананне служб.і грамадз.абавязку. Будзённае апісанне подзвігу, сціплая самаахвярнасць героя ствараюць псіхалаг.напружанасць верша: Злосна сказаў: «Уставай, пяхота! Мы не на пляжы, а на вайне». I лёг на змяіныя скруткі дроту. I дзвесце салдацкіх запыленых ботаў Прайшлі па яго спіне. I толькі ў апош.страфе праз адухаўленне роднай зямлі паэт падкрэслівае ступень пакут героя і веліч яго подзвігу: А ён свае косці з іржавых калючак Сваімі рукамі без стогну аддзёр, Зваліўся на травы, і стала балюча: і травам, і росам, і ветрам гаючым, што прыляцелі з валдайскіх азер. П.П. звяртаецца да самых вострых праблем суч-ці, выкрывае недахопы, імкнецца дабрацца да іх вытокаў. У вершы «Ратуйце нашы душы!» паэт б'е ў званы, бо «амаль што гіне пакаленне, а сэрцы раўнадушныя маўчаць.» Бессэнсоўнасць існавання моладзі, адсутнасць ідэалаў, схільнасць да нізкапробнай культуры і шкодных звычак. Але паэт не толькі некага абвінавачвае, ён адчувае і сваю асабістую адказнасць за гэтае пакаленне. Панчанка ніколі не пісаў вершаў дзеля таго, каб толькі паказаць сваё паэтычнае майстэрства, ён пісаў пра тое, што сапраўды яго хвалявала.

6. Лірыка М.Танка: этапы эвалюцыі лірычнага героя, найб.характ. матывы і вобразы на кожным з этапаў.

Паэзія М.Танка ўражвае разнастайнасцю тэм, вобразаў, форм, творч.засваеннем нац.паэтыч.традыцыі і наватарствам. I ўсё ж гал.тэма, як.праходзіць праз усю тв-ць М.Т., - радзіма. У лірыцы М.Т. вылучаюць некалькі этапаў. І эт. – заходнебел.(давераснёўская) лірыка. На танальнасць ранняй паэзіі М.Т. налажыла адбітак паліт.сітуацыя ў Зах.Беларусі і асабісты лёс самога паэта: актыўны ўдзел у рэвалюцый.дзейнасці, арышты, турмы. Асн.тэма - рэвалюцыйна-вызваленчая. Цэнтр.праблема - жыццё пад панамі: “Спатканне”, “Песня кулікоў”, “На пероне”. Гэта спакойныя, класіч.вершы. Ёсць бунтарск.творы: “Не забывай”, “Да штурму”. Гал.герой - рэвалюцыянер, змагар (зб. “На этапах”). У даверас.тв-ці М.Т.вылучаецца вызначальная адметнасць усёй яго тв-сці і маст.стылю - метафарычнасць. ІІ эт. – ваенная лірыка. Стварае заклікава-публіцыстыч.вершы (“Вастрыце зброю”, “Мы вернемся”). Асн.тэма - патрыятычная, узор - верш “Родная мова”. Верш напісаны ў форме лір.прачулага звароту да мовы. ІІІ эт. - 1-ае пасляваен.10-цігоддзе, уздзейнічаюць абставіны, культ асобы. Ёсць адычныя вершы, прысвеч.кіраўнікам народа. Напіс.зб.“Каб ведалі”, “На камні, жалезе і золаце”, “У дарозе”. ІV эт – лірыка з 2 пал.50-х г.- апошн. дзён. Тэмы - прырода, праца, унутр.свет ч-ка, гісторыя і сучаснасць. Зб.“Мой хлеб надзённы”, “Перапіска з зямлёй”, “Хай будзе святло”, “Мой каўчэг” і інш. Паэт выкарыстоўвае розн.паэтыч.ф-мы: белы верш. Стыль піс-ка М.Т. вызначаецца схільнасцю да філасоф.успрымання і адлюстравання жыцця, выкарыстання фальклору, метафарычнасці, і пры ўсёй разнастайнасці метрыкі да выкарыстання вялік.магчымасцей менавіта свабод. верша з усімі характэрнымі для гэт. жанру лірыкі асаблівасцямі. Да як.бы тэм ні звяртаўся паэт: мір паміж народамі, Радзіма, мова, маці, экалогія, праца - усе яны прасякнуты любоўю да сваёй род.Б.

Дата добавления: 2015-08-02