МазмҰны. ТерапиялыҚ стоматология

ТЕРАПИЯЛЫҚ СТОМАТОЛОГИЯ

ОҚУЛЫҚ

БӨЛІМ

ТІСТЕР АУРУЛАРЫ

УДК 616.31(075.8)

ББК 56.6я73

Т35

Авторлар ұжымы:

Доцент Абдикаримов С.Ж.; проф. Мезгілбаева Д.М. [С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті, терапиялық стоматология кафедрасы]

С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті≪Терапиялық стоматология≫ кафедрасы

Т35 Терапиялық стоматология. Тістер аурулары: оқулық: 1 бөлім. / С.Ж: Абдикаримов.; Д.М. Мезгілбаева.;— М.: ГЭОТАР-Медиа, 2014. — б. — 168 бет.: ил.

ISBN 978-5-9704-2628-9 (жалпы.)

ISBN 978-5-9704-2629-6 (1б)

С.Ж.Асфендияров атындағы Қазаз Ұлттық медицина университетінің терапиялық стоматология кафедрасының қызметкерлері оқулықты толық аударып басылымға даярлаған. Оқулық үш бөлімнен тұрады: 1-бөлім «Тістер аурулары», 2-бөлім «пародонт аурулары», 3- бөлім «Ауыз қуысы кілегей қабық аурулары». Оқулық замануи психологиялық- педагогикалық қағидаларды есепке ала отырып жазылған және басқа басылымдарға қарағанда теориялық және суретпен сипаттау жағынан көптеп айырмашылық болына қарай оны меңгеруге өте жеңіл болып келеді. Басылымда терапиялық стоматологияның соңғы жетістіктері толық берілген. Оқулықта салыстырмалы диагностика әдістері, науқастарды тексерудегі жаңа тәсілдері түсінікті етіп жазылған.

Бірінші бөлімде тістің қатты тіндерінің ауруларының, ұлпа және периодонт қабынуларының диагностикалау сұрақтары, салыстырмалы диагностикасы және замануи емдеу әдістері берілген. Оқулықта клини- калық жағдайларға және тестік тапсырмаларға үлкен көңіл бөлінген. Оқулықты суретпен сипаттау сапасын жақсарту мақсатында науқастардың түрлі-түсті суреттері, кестелер, сызбалар қолданылды.

Басылым медицина жоғары оқу орындарының стоматология факультеттерінің студенттеріне, дипломнан кейін білім беру факультеттерінің тыңдаушыларына және дәрігер стоматологтарға арналған.

УДК 616.31(075.8)

ББК 56.6я73

Осы басылымға тек қана ААҚ «ГЭОТАР-Медиа» баспа тобы құқықты. Басылымның қандай да бір бөлігін немесе толықтай қайтадан өңдеу және тарату ААҚ «ГЭОТАР-Медиа» баспа тобының қағаз жүзіндегі рұқсатынсыз іске асыруға болмайды.

© Авторлар ұжымы, 2014

© ААҚ «ГЭОТАР-Медиа» баспа тобы, 2014

© ААҚ «ГЭОТАР-Медиа» безендіру баспа тобы, 2014

ISBN 978-5-9704-2628-9 (жалпы.)

ISBN 978-5-9704-2629-6 (1б.)

МАЗМҰНЫ

1 Тарау. Тістердің дамуы және құрылымы..........................................7

1.1. Жалпы мағлұмат.....................................................................................7

1.2. Тістердің дамуы.........................................................................................9

1.3.Тіс кіреукесінің, дентиннің және цементінің құрылымы........................11

1.3.1. кіреукенің құрылымы..........................................................................11

1.3.2. Дентиннің құрылымы............................................................................... 12

1.3.3. Цементтің құрылымы...............................................................................13

1.4. Тістердің анатомиялық құрылымы..........................................................14

1.4.1. Күрек тістер тобы....................................................................................14

1.4.2. Сүйір тістер тобы......................................................................................17

1.4.3. кіші азу тістер тобы...................................................................................18

1.4.4. Үлкен азу тістер тобы..........................................................................20

1.5. Тіс ұлпасы.....................................................................................................24

1.6. Периодонт...............................................................................................24

2 Тарау. Тістердің тісжегісі..........................................................................27

2.1.Тісжегімен зақымдану белгісін бағалау................................................27

2.2.Халықтар арасында тісжегінің таралуы

және қарқындылығы......................................................................................28

2.3. Тұрғындар арасында тіс емдеу қажеттілігі...........................................29

2.4. Тістерде тісжегінің пайда болу қауіп факторы......................................29

2.4.1. Тістерде тісжегінің пайда болу қауіп-қатерін анықтау әдістері........29

2.5. Ауыз сұйықтығы мен тіс қақтарының қасиетін бағалау.......................31

2.6. Тістерде тісжегінің пайда болу теориясы..............................................33

2.7. Тісжегінің пайда болуындағы тіс қақтарының, сілекейдің және кіреукенің өткізгіштігінің орны.....................................................................35

2.8. Тісжегі жүйесі........................................................................................36

2.9. Тісжегінің патологиялық анатомиясы....................................................37

2.10. Тісжегінің диагностикасы, клиникалық көрінісі, салыстырмалы диагностикасы…………………………………………………………………..38

2.10.1. Тісжегіні диагностикалау әдістері....................................................38

2.10.2. Тісжегінің клиникалық көрінісі........................................................39

2.10.3. Тісжегінің салыстырмалы диагностикасы........................................41

2.10.4. Цемент тісжегісі..................................................................................43

2.10.5. Тістерде тоқтаған тісжегі..................................................................43

3 Тарау. Тісжегіні емдеу.............................................................................46

3.1.Реставрациялық технологияны және тісжегіні емдеуге арналған аспаптар, қосымша қондырғылар және жабдықтар......................................46

3.2. Стоматологиялық емхана жағдайында жансыздандыру.......................50

3.3. Бастапқы тісжегіні емдеу. Кіреукені қайта минералдау........................52

3.4. Тістің қатты тіндерін егеп тазалау техникасы және негізгі қағидалары. I‒VI класс тісжегі қуысын егеп тазалаудың және пломбылаудың замануи көзқарасы. ……………...........................................52

3.5.Блек бойынша I класс тісжегі қуысын егеп тазалау және пломбылау..54

3.6.Блек бойынша II класс тісжегі қуысын егеп тазалау және

пломбылау....................................................................................................55

3.7.Блек бойынша III класс тісжегі қуысын егеп тазалау және пломбылау......................................................................................................58

3.8. Блек бойынша IV класс тісжегі қуысын егеп тазалау және пломбылау......................................................................................................59

3.9. Блек бойынша V класс тісжегі қуысын егеп тазалау және пломбылау......................................................................................................60

3.10. Блек бойынша VI класс тісжегі қуысын егеп тазалау және пломбылау.......................................................................................................61

3.11. Тісжегіні емдеу кезінде қолданылатын матрицалық жүйе...............62

3.12. Тісжегіні емдеу кезінде қолданылатын пломбалық материалдар…………………………………………………………………….65

3.12.1. Тісті уақытша пломбылауға арналған материалдар.........................66

3.12.2. Төсемдік материалдар........................................................................66

3.12.3. Минералды цементтер......................................................................67

3.12.4. Тұрақты пломбаға арналған материалдар..........................................72

4 Тарау. Тістің қатты тіндерін зақымдайтын тісжегіден басқа аурулар.......................................................................................................... 80

4.1. Кіреуке, дентин гипоплазиясы...................................................................80

4.2. Флюороз....................................................................................................84

4.3. Жетілмеген амелогенез, дентиногенез...................................................86

4.4. Кіреуке, дентин эрозиясы........................................................................89

4.5. Сына тәрізді ақау....................................................................................92

4.6. Тістің қатты тіндекрінің қышқылды некрозы.......................................94

4.7. Тістің жоғыры сезімталдығы. (гиперестезия)........................................96

4.8. Тістің жарақаттануы................................................................................98

4.8.1. Тістің зақымдануы....................................................................................98

4.8.2. Тістің сынуы.......................................................................................99

5 Тарау. Ұлпа қабынуы................................................................................104

5.1. Ұлпа қабынуының жүйесі.........................................................................104

5.2. Ұлпа қабынуының патогенезі..................................................................105

5.3. Ұлпа қабынуының диагностикасы.............................................................106

5.4. Ұлпа қабынуының салыстырмалы диагностикасы...............................113

5.5. Ұлпа қабынуын емдеу әдістері............................................................116

6 Тарау. Периодонт қабынуы.......................................................................125

6.1. Периодонт қабынуының жүйесі.................................................................126

6.2. Периодонт қабынуының диагностикасы.................................................126

6.3. Периодонт қабынуының салыстырмалы диагностикасы.......................131

6.4. Периодонт қабынуын емдеу.................................................................133

6.5. Эндодонттық аспаптар........................................................................136

6.6. Түбір өзектерін пломбылауға арналған материалдар........................140

6.7. Түбір өзектерін механикалық өңдеу және пломбылау әдістері.…….140

6.7.1. Түбір өзектерін механикалық өңдеу әдістері.................................140

6.7.2. Түбір өзектерін пломбылау әдістері................................................141

7 Тарау. Тісжегіні, ұлпа және периодонт қабынуын емдеу кезінде жіберілетін қателіктер мен асқынулар.....................................................143

7.1. Тісжегіні емдеу кезінде жіберілетін қателіктер мен асқынулар.........143

7.2.Ұлпа қабынуын емдеу кезінде жіберілетін қателіктер мен асқынулар.......................................................................................................145

7.3. Периодонт қабынуын емдеу кезінде жіберілетін қателіктер мен асқынулар......................................................................................................150

8 Тарау. Тістердің аурулларын алдын алу (профилактика)..................152

8.1. Тісжегіні алдын алу (профилактика)....................................................152

8.1.1. Халық арасында стоматологиялық ағарту жұмысы.......................152

8.1.2. Ауыз қуысының жеке гигиенасы......................................................152

8.2. Тамақтанудың тісжегіні алдын алудағы ролі.....................................158

8.3.Фторидқұрамдас препараттарды тісжегіні алдын алуда қолдану..........................................................................................................160

8.3.1. Фтор препараттарын эндогенді қолдану..........................................161

8.4. Қайта минералдаушы препараттарды қолдану......................................162

8.5. Тістердің табиғи сызаттарын герметизациялау..................................... 164

8.6.Тістің қатты тіндерінің тісжегіден басқа зақымдануының алдын алу шаралары......................................................................................................165

8.6.1.Флюороздың алдын алу шаралары........................................................165

8.6.2.Тіс шыққаннан кейін тістің қатты тіндерін жарақаттайтын тісжегіден басқа аурулардың алдын алу шаралары (сына тәрізді ақау, тіс эрозиясы, тістің қажалуы)..............................................................................................165

8.6.3. Тістің жоғары сезімталдығын алдын алу............................................165

Тарау

Дата добавления: 2015-10-13