Датчик - өлшенетін шаманы тіркеуге және тасмалдауға ыңғайлы сигналға айналдыратын құрал.

Электр емес шамаларды электр әдісімен өлшеу негізінен 3 бөлімнен тұрады

1. Датчиктің көмегімен электр емес шамалар электрлік шамаларға түрленеді
2. Электр сигналын одан әрі күшейтеді
3. Күшейтілген электр сигналы тіркегіш қондырғыға беріледі.
4. Кіретін шама мен шығатын шама арасындағы сызықтық байланыс (2 сурет)

Генераторлық датчиктер - к іретін шаманың әсерінен сигнал кернеуге немесе токқа айналады.

Генераторлық датчиктерге жататын бірнеше типтер:

1. Пьезоэлектрлі датчик (поляризация)
2. Термоэлектрлі датчик (жылу)
3. Индукциялық датчик (электромагниттік индукцияға (э.қ.к) негізделген)
4. Фотоэлектрлік датчик (жарық әсері)

Пьезоэлектрлік датчик. Пьезоэлектрлік датчиктің жұмыс істеу принципі кристалл диэлектриктерді деформациялау кезіндегі поляризация құбылысына негізделген. Осы датчиктердің кіріс шамасы- қысым, механикалық кернеу, ығысу болса шығыс шамасы -электрлік кернеу. Медицинада пьезодатчиктер кеңінен артериялық қысымды және артерия пульсін тіркеуге қолданылады.

Индукциялық датчик. Индукциялық датчиктің жұмыс істеу принципі тұрақты магниттегі катушканың ЭҚК негізделген. Индукциялық датчиктің кіріс шамасы механикалық орын ауыстыру, сондықтан оларды (индукциялық датчиктерді) жылдамдық өлшейтін құралдарда пайдаланады. Мысалы, өкпенің вентиляциясын тіркеу аппаратында.

Параметрлік датчиктер-к іретін шаманың әсерінен параметрлері өзгереді

(кедергі, электросыйымдылық, индуктивтік т.б.)

Параметрлік датчиктерге:

• Реостаттық (омдық кедергіге негізделген)

• Сыйымдылық (сыйымдылыққа негізделген)

• Индуктивті (индуктивтілік немес өзара индуктивтілікке негізделген)

Тензодатчик. Тензодатчиктің жұмыс істеу принципі механикалық деформация нәтижесінде өткізгіштің активті кедергілерінің өзгеруі -тензоэффектіге негізделген. Медициналық техникада пневмограмманы тіркеуде, кеуде қуысының жасушаларының периметрлерінің, дем алу жиілігін анықтауда қолданылады.Тензодатчиктер жилет түрінде созылмалы болып келеді. Сезгіш элемент екі резиналы, графитпен толтырылған деформация кезінде кедергісі өзгеретін түтікше.

Датчиктің сезгіштігі деп аталады.

Дата добавления: 2015-08-13