Читайте также:
|
Сабақтың мақсаты – Исламдық стандарттар. Шариғаттың стандарттарын реңірек қарастыру
Дәріс сұрақтары:
1. Бухгалтерлік есептің стандарты
2. Мудараба, мушарака стандарты
3. Иджара, мурабаха стандарты
Негізгі (түйінді)түсініктер – Мудараба, мушарака стандарты, Иджара, мурабаха стандарттары
1. Исламдық стандарттар.Бухгалтерлік есептің стандарты
І.Ислам банктеріне жэне қаржылық мекемелерге арналған қаржылық есептің мақсаты (МФУ).
2.МФУ-ға арналған қаржылық есептің концепциясы.
З.Бас ұсынулар жэне қаржылық есептіліктің МФО ақпаратының ашылу.
4.Мурабаха жэне мурабаха тапсырысшының табысында.
5. Мудараба қаржыландырылуы. б.Мушаракақаржыландырылуы.
7.Раскрытие базы для распределения прибыли между собственниками капитала и владельцев инвестиционных счетов.
Б.ЕяиіІу инвестициялық есепшоттың иесі және оның баламалары. 9.Салам жэне Параллельді Салам.
10. Иджарах және Иджарах Мшііаһіа Віпшпіеек.
11. Закят.
12. Із1:ізпа'а и параллельді І8іізпа'а.
13. Провизия и резервтер.
14. Бас үсынулар жэне қаржылық есептіліктің исламдық сақтандыру компанияларының ақпаратының ашылуы.
15.Ислам сақтандыру компанияларында профицитті немесе
дефвдштайнлқтау жже бешшиеу.
16. Инвестициялық қорлар.
17. Ислам сактандыру компанияларындағыпровизия жэне резервтер.
18. Шетелдік валютадағы жэнешетелдік қызметтегіоперациялар.
19. Инвестициялар.
20. Дәстүрлі қаржы институттарымен үсынылған исламдық қаржылық қызметтер. \
21. Ислам сақтандыру компанияларының салымдары.
22. Бөлініп қойылған төлем. Сату.
23. Активтерді беру туралы ақпараттардың ашылуы.
24. Сегменттік отчет.
25. Консолидация.
26. Ассоцияцияланған компаниялардағы инвестициялар.
Аудиттік стандарттар:
1. Аудиттің мақсаттары мен принциптері.
2. Аудиторлар.
З.Аудиторлық тапсырманың шарттары.
4. Шариғаттың ережелеріне жэне сыртқы тексеруші қағидаларына
сәйкестігін тексеру.
5. Алаяқтықты қарастыруы бойынша жэне қаржылық есептілік аудиті
оарысында қателікті анықтаудағы тексерушінің жауапкершілігі
Этикалық стандарттар
1- Есепші жэне МФУ аудиторлары үшін этиканың кодексі.
2.МФО қызметкерлерініңэтика кодексі.
Шариғат стандарттары:
1 • Валютамен сату.
2-Дебеттік карта, кредиттіккарточка жэне кредиттіккарталар
•^■Қарызгердің ақысын өтемеуі.
4.Сынақ бойынша қарызды реттеу.
5.Кепілдемелер.
б.Ислам банктің эдеттегі банкінің өзгерісі.
7.Хавала.
8.Мурабаха табысқа тапсырысшыдан.
9.Иджарах және Иджарах Мипіаһіа Віпшпіеек.
Ю.Салам и Параллельді Салам.
11.Ізизпа^а и параллельдіізіізпа^а.
12.Шарика (Мушарака) және жаңа бағыттағы корпорациялар.
13.Мудараба.
Н.Аккредитивтер.
15. тиа'1а.
Іб.Коммерциялық құжаттар.
17. Инвестициялық сукук.
18. доппен иеленуші (О^аЪсІ).
19. Займдар (Кард).
20. организациялық нарықтағы тауарлар.
21. қаржылық құжаттар (акциялар мен облигациялар).
22. Концессиондықкелісімшарттар.
23. Агентс гволар.
24. Көрсеткен қаржыландыру. 25.Келісімшарттың тіркесі. 26.Исламдық сақтандыру. 27.Индекстер.
28. Банктік қызметтер.
29.Этика жэне фетва бойынша жағдайлар.
ЗО.Монетизациялар (Та\уагшя)
31.Қаржылық операциялардағы Оһагаг жағдайлар
32.Арбитраж
ЗЗ.Вакф '
34. Еңбек туралы Иджарах (жеке тұлғалар)
35.2акаһ
Зб.Міндеттеменің өзіне қабылданған оқиғадағы шарттардың әсері.
37. Несиеліккелісім
38. қаржы операцияларының желісі
39. Қазіргі шарттардағы ипотека жэне оның қолданыстары.
40. Инвестициялық шоттар негізіндеМударабахтағы пайданы бөлшектеу.
41. Исламдық алдын ала сақтандыру.
42. Адамның қаржысы жэне басқарма бойынша эмірі
43. Өтімділік жэне оның аспаптары
44. Банкроттылық
45. Капитал жэне инвестицияны қорғау.
Зерттеу көрсеткендей, (арабия, Кубейт, Бахрейн, Катар, біріккен
аРабэмираттары жэне Оман) парсылық шығанақтың араб мемлекеттершынтымақтастықтың кеңесішң елдеріне араб елдерінде қаржы есептің ерекшелігін бейнелеу ушінкөрсетілгенқаржылық есептілік халықаралық стандартты түрлендіруге тура келеді.
Экономисттергесол ел ССАПЗды тарихи келешегінде бухгалтерлік есептің
(ғылыми семинар ислам материалдары және қаржы есептің тэжірибесін
үйлестіру)жүргізуіне батыс тәсілдері әлденеше
тураайғақтанылатынынбелгілеукажет.
ИсламелдеріндеХҚЕСқабылдау түзу есептеудіңСтандарт қаржылық есептіліктің жергілікті қолданушыларын қажеттілігін бейнелеп көрсетпегендіктен,ерекшеліктері есептеусіз мүмкін негативті зардабы болатында Воллонгог университеті ұйымдастырылған қос қаласының зерттеу нэтижелері презентацияда танылған негізгі ойлардың бірі болады.
Сонымен бірге және ислам есептеуі іс жүзінде өз талап салатын бір қатар қүндылықтарды жоққашыгаруғаболмайды. Мысалы, осындайға "гакаГ (қайырды, садақа)жэне "гіЪа" (капитал бойыншапайыздарды есептеп шығаруғатыйым салу) жатқызуға болады.
Жоғары көрсетілген зерттеуде "Халықаралық стандарттарды енгізу жэне қосымша түзетулердің араб елдерінде талап етеді, жүзеге асыру бойымен мүмкін бүл екі негізгі жолдардың жолығады",-деп айтылады. Ең дұрыс шешім қалып ч"ислам" ХҚЕСескертулер, қосымша касына жәнеерекшеліктері келтіруіболып көрінеді.
Халықаралық стандарт "гіЪа"және "гакаГ сияқты мүндай сүрақтарды жала жаппайды жэнемысалы, бізге дурысэзірлеуімен ААОІҒІ реттеудің органдары алатын тиісті стандарттар енгізуге айналысады.
Мүмкін тәсілді екінші үсынылатынзерггеушшерменстандарттардың жүйелеріне екі-екіден қаржылықесептердіңқүрастыруындақосылады.Бухучет бойынша¥йым жэне ислам қаржы институттары үшін аудит, ислам сақтандыруын болып көрінген Такафкуларналған жылжымайтын мүлікке, акционерлік капиталдың бір бөлігінің инвестицияларына арналған бухгалтерлік стандарттардың түзетуін қазіргі уақытта өндейді. Одан басқа осы кеңесте жүмыс істейтін ғалымдардыңқызметті реттеген Шариаттық байқаушы кеңесі үшін басқарудың сүрақтарына арналған жаңа стандарт жасалады.
Шариаттық кеңесхері - ислам қаржы институттарықызметінің маңызды ерекшелігі. Шариаттық кеңестерінде, дэстүрлі директорлар кеңестерімен жүмыс істейтін қатарға,бүрын барлығы, заңгер шариаттық білімімен, сонымен бірге экономистар, банкирлер кіреді. ААОІҒІ кепілдемелерге сэйкес, лайымүшін Шариаттық кеңесінде кеміндеқарағанда үш адамнан түрды. Шариаттық кеңестіңқызметі туралы есебіүйымның жылғы қаржылық есебіне қосылады. Банктердің сайттарында және қорларқүрамы туралы ақпарат жайласады.
2. ААОІҒІ (Ислам қаржы мекемелерінің бухгалтерлік есеп жэне аудит ұйымы) эзірлеген шариғаттың негізгі стандарттарының мазмұнын қарастырамыз.
«Мудараба» стандарты.
№ 13 Шариғат стандарты исламдық қаржы мекемесінің басқарушы ретінде (салымшылардың инвестициялық шоттары бойынша қаражатпен) немесе инвестор ретінде түсетіндігіне қарамастан, инвестицияларды сенімгерлікпен басқару шарты үшін шариғаттың қағидаларын түсіндіруге арналады.
Осы Стандарт мекеменің жэне жеке немесе заңды тұлғалардың арасындағы Мудараба шарттарына қолданылады. Ол сондай-ақ, егер ондай шоттар Мудараба шартының негізінде жүргізілсе, бірлескен инвестициялық шоттарғажәне арнайы мақсаттағы инвестициялық шоттарға да қолданылады.
Осы Стандарт Сукук Мударабаға және жекелеген стандарттарды реттеудің нысанасы болып табылатынэріптестік шарттарының өзге де түрлеріне қо л даныл май ды.
Мудараба шартының айқындамасы. Мудараба шарты - бұл пайда алудағы эріптестік шарты, оның негізінде бір тарап (раббуль-маль) капитал береді, ал екінші тарап (мудариб) капиталды басқару үшінөзінің кәсіпкерлік қабілетін (еңбегін) ұсынады.
Мудараба шарты мүлікті сенімгерлікпен басқару қағидатына негізделген шарттарға жатады. Сондықтан мудариб өзіне сенім негізінде Мудараба шарты бойынша берілгенкапиталға инвестиция сала отырып, мудариб капиталды тиісті дәрежеде пайдаланбаған, ұқыпсыздық, немқұрайдылық білдірген немесе шарттың талаптарын бұзған жағдайларды қоспағанда, мүмкін болатын шығындар үшін жауапкершілікте болмайды. Аталған жағдайлардың кез келгенінде мудариб Мудараба шарты бойынша алынган қаражаттың бүкіл сомасы үшін жауапкершілікте болады.
Мудараба шарттары шектелмеген жэне шектелген болады.
Шектелмеген Мудараба шарты - бүл капиталды беруші ол бойынша мударибке берілген қаражатқақандай да бір шектеулерсіз билік етуге рүқсат береді. Мүндай жағдайда мудариб сенімді жэне өзінің іскерлік тэжірибесін негізге ала отырып, сауда мэмілелерін жасауда және кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруда үлкен еркіндікті иеленеді. Капиталды беруші: «Өзіңнің біліміңе жэне тэжірибеңе сэйкесқызметті жүзеге асыра бер» деп айтқандағы жағдай шектелмеген Мудараба шартының мысалы болып табылады. Алайда шектелмеген Мудараба шарты бойынша осындай шексіз эрекет еркіндігі мақсаты пайда алу болып табылатын тараптардың мүдделеріне жэне Мудараба шартыныңмақсаттарына сэйкестікте ғана жүзеге асырылуға тиіс. Демек, мударибтің Мудараба шарты бойынша эрекеттері, яғниМудараба шартының мәніне қатысты эрекеттері іскерлік дэстүрлерге сэйкес болуға тиіс.
Шектелген Мудараба шарты - бүл капиталды беруші мударибтің іс-әрекеттерін капиталдың иесі қолайлы деп санайтын оларды жасаудың белгілі бір орнымен немгхе инвестициялардың нақты бір түрімен ол бойынша шектейтін, алайда мударибтің қызметін шамадан тыс шектемейтін шарт.
Капиталды берушіге мударибтен орындауға болатын жэне мөлшері бойынща шарттың көлемімен салыстырмалы кепілдіктер алуға рүқсат етіледі. Алайда, капиталды беруші мүндай кепілдіктерді орындаудымударибтің тарапынан заңсыз эрекеттер, немқүрайдылық болған немесе шарттың талаптары бүзылған жағдайларда ғана талап ете алады.[41]
Пайданы бөлу тетігі кез келген белгісіздікті немесе дау туындау мүмкіндігін жоққа шығаратын тәсілмен айқын белгіленуге тиіс. Пайданы бөлу түрлаулы соманың немесе капитал пайызының негізінде емес, келісілген тепе-теңдікте жүзеге асырылуға тиіс.
Қағидатында Мудараба шартында пайдадағы үлестен басқа қандай да бір қосымша сыйақы алу туралы талап белгілеуге рүқсат етілмейді. Алайда тараптар Мудараба шартында көзделгеноперациялардың бір бөлігі болып табылмайтын белгілі бір қызметтісыйақы үшін жүзеге асырудыбір тарапқа тапсыру туралы Мудараба шартына байланысты емес жеке шарт жасаса алады. Осындай жеке шарттың Мудараба шартына тэуелді еместігі қосымша шарт қолданысының тоқтатылуыМудараба шартына эсер етпейтіндігін білдіреді.
Мудараба шартын жасасқан кезде тараптар ол бойынша пайда бөлінетін тепе-теңдікті келісіп алуға тиіс. Тараптар сондай-ақ осындай тепе-теңдікті кез келген уақытта өзгерте алады жэне тепе-теңдік оның бойында қолданыста болатын мерзімді белгілей алады.
Мудараба шартының қолданьісы мынадай түрде:
а) бір жақты тэртіппен кез келген тарап, өйткені Мудараба шартының
міндетті күші болмайды, оның қолданысы тоқтатылуы мүмкін;
б)екі тараптың келісімімен;
в) оның мерзімінің өткен күні, егер тараптар осындай мерзімді белгілеу
туралы алдын ала уағдаласса;
г) Мудараба шарты бойынша қаражаттүгесілсе немесе шығындардың
нэтижесінде жоғалса;
д) мудариб қайтыс болған немесе мудариб ретінде эрекет еткен мекеме
таратылған жағдайда тоқтатылуы мүмкін.
Осы Стандарт 2003 жылғы 16 мамырға сэйкес келетін 1424 жылғы Рабиуль-эувел айының 4-ші күні шығарылды.
Дата добавления: 2015-11-26; просмотров: 106 | Нарушение авторских прав