Аа а'1 _ союз -ма (мур, -ми); брат ушёл, а сестра осталась уссу лавгунни, ссумур ливч1унни. а'2 _ межд. агьа; а, попался! агьа, иривсса акъарав! а'3 _ гьу; ты слышал, а? гьу, вин баврив? 16 страница
Тт
- та _ мест. см. тот. ◊
- табак _ м мн. нет тутун, таммаку ◊ ни за понюшку табаку ккаччил ххуллий гьан.
- табакерка _ ж къути, ссунт1лил гуни.
- табаководство _ с мн. нет таммаку бугьлагьаву, тутун бугьаву.
- табачн/ый, _ -ая, -ое таммакулул, таммаку байсса; табачный лист таммакулул ч1ап1и.
- таблетка _ ж дарурал гурга.
- таблица _ ж таблица; таблица умножения цаннищал ца ласулул таблица.
- табун _ м илхъи (дучрал, аврдал, м. ц.).
- табунщик _ м илхъичи.
- табуретка _ ж ч1иви к1ану (табуретка).
- таврить _ несов. дагъ дизлан, аьш ришлан (дучрай, м. ц.).
- тавро _ с 1. ттангъа, аьш; 2. аьш рищу, аьш рищай мах.
- таган _ м к1юххул мах; к1ач.
- таёжн/ый, _ -ая, -ое 1. тайгалул, тайгалувусса; 2. тайгалуву ялапар хъанахъисса.
- таз '1 _ м мн. тазы т1яс; медный таз дувссилул т1яс.
- таз '2 _ м мн. тазы бухч1инссаннул ттарк1, бухч1инсса.
- тазов/ый '1, _ -ая, -ое т1ясрал; т1яс байсса.
- тазов/ый '2, _ -ая, -ое бухч1инссаннул ттурч1ал; тазовые кости бухч1инссаннул ттарк1, бухч1инсса.
- таинственно _ нареч. кьюлт1ну; дукъарч1инну, оьну аьжаивну, цирвав т1унну, цукуннивав т1унну.
- таинственн/ый, _ -ая, -ое 1. кьюлт1сса; 2. щинч1ав дукъарч1айсса, къаккарксса, тач1ав бакъавсса; 3. аьжаивсса.
- таить _ несов. 1. кьюлт1 буллан; 2. ялун къаливчунма буну 6ик1ан; ◊ чего греха таить аьй дакъасса цуч1ав къаик1айхха.
- таиться _ несов. 1. ци-бунугу кьюлт1 буллан, щинч1ав авара къабуллан, цавува битлан; 2. кьюлт1 хъанан, лаик1лан; 3. ялун къаливчуну буну бик1ан.
- тайга _ ж мн. нет тайга.
- тайком _ нареч. кьюлт1ну, щинч1ав хавар къахьунну.
- тайна _ ж 1. кьюлт1мур, кьюлт1сса зад; 2. букъавч1аймур, букъавч1айсса зад.
- тайно _ нареч. 1. кьюлт1ну, щинч1ав къак1улну; 2. цавува цала, цавува бивтун.
- тайн/ый, _ -ая, -ое кьюлт1сса, щинч1ав къак1улсса; вив бивтсса, кьюлт1 бувсса (пикри); ◊ тайное голосование кьюлт1ну ч1у булаву, кьюлт1мур ч1унахун бутаву.
- так _ 1. нареч. мукун, укун; 2. частица муксса; укунма; масала; 3. союз туну; ◊ и так укунмагу, му бакъанмагу; так и быть 1. бик1уча; 2. хьумур хьуссар.
- также _ нареч. мукунма, -гу; мы также согласны (мукунма) жугу рязиру.
- так/ой, _ -ая, -ое мест. мукунсса, муку-мукунсса; ◊ таким образом 1. му куццуй; 2. вводн. сл. х1асил, х1асилгу; гьаннайсса.
- такой-то, _ -ая-то, -ое-то мест. пулан, пулансса, пулан-пусттан.
- такса _ ж нирх (такса).
- такт _ м мн. нет дух1ин, дух1ин-дуцин, мяълипат, ихтилатрал сант.
- тактично _ нареч. дух1индарай, мяълипатрай, сантирай.
- тактичн/ый, _ -ая, -ое 1. дух1ин дусса, мяълипат дусса (инсан); 2. дух1индарайсса, мяълипатрайсса, сантирайсса (ихтилат).
- талант _ м мн. таланты 1. пагьму, гьунар, пагьму-гьунар; 2. пагьму бусса, пагьму-гьунар бусса; пагьмулул заллу, пагьму-гьунарданул заллу.
- талантливо _ нареч. пагьму буну (дурсса ци-дунугу).
- талантлив/ый, _ -ая, -ое 1. пагьму бусса, гьунар бусса, пагьму-гьунар бусса (инсан); 2. пагьму буну чивчусса.
- талисман _ ж гьайчали, савав.
- талия _ ж 1. ляла лаваймур чурх; 2. лялу; лялалу.
- тал/ый, _ -ая, -ое бавссусса (марххала); талая вода марххалттанил щин.
- там _ нареч. 1. микку, тикку, к1икку, гикку; 2. яла, мунил хъирив; там видно будет яла ххал банссарча ◊ что там и чего там ссая гъалгъа т1ий ура; вил къаттай.
- тамада _ м тямада.
- танец _ м мн. танцы 1. къавт1аву; 2. къавт1аву, хъарт1, къиссу; 3. къавт1аврил макьан; къиссулул макьан; 4. танцы мн. ссувх1ат.
- тампон _ м туртлу.
- танцевальн/ый, _ -ая, -ое къавт1аврил; къавт1ун бизайсса; къавт1ун бизаврил; танцевальная музыка къавт1аврил макьанну; танцевальный зал къавт1ун бизай зал.
- танцевать _ несов. 1. къавт1ун, къавт1аву дуллан; 2. къавт1ун изан к1улну бик1ан; 3. къавт1ун изуну зий ик1ан; 4. перен. къавт1ий бик1ан (чу); ◊ танцевать от печки муна мичча айихьу.
- танцор _ м къавт1ала, къавт1унизу.
- таракан _ м гъангъарат1и.
- тарелка _ ж бушкъап; глубокая тарелка курт1 бушкъап; ◊ быть не в своей тарелке наша бакъа ик1ан.
- тарелочка _ ж ч1ири бушкъап; нярачи; чяйлул бушкъап.
- таскать _ несов. тиху-шихун ласлан, ххюрхху дуллан; ххюрхху ласлан; ◊ еле ноги таскать ччаннахун ччан бахчилай бик1ан.
- таскаться _ несов. 1. тива-шива занан, мяймурц1ух уклан; 2. эшкьи-ччаву дуллай занан, хъанниц1ух занан.
- тат _ м тат, тат инсан.
- татарник _ м бюру.
- татка _ ж тат щарсса, тат душ.
- таты _ мн. тат, татнал халкь.
- тачать _ несов. дурухлан (янна, усру), дуллан (усру).
- тачка _ ж усру даву.
- тащить _ несов. 1. ххюрхху дуллан, ххюрхху ласлан, ххилан; 2. буклан (мярду); ◊ клещами тащить щивату-бунугу кьац1ливун к1исса бувтун буккан буллан.
- тащиться _ несов. 1. щях дуклай дик1ан, ххюрхху ласлай дик1ан; 2. ххюрхху хьуну ачин; наннавай-ттаттавай т1ун.
- таять _ несов. 1. баслан; бавц1уну нан (майлул чирахъ); 2. перен. авссуну нан, кьавкьун нан.
- таяние _ с 1. дасласаву; дарц1лац1аву; 2. перен. авссуну нанаву, кьавкьун нанаву.
- твердеть _ несов. см. затвердеть.
- твердить _ несов. см. затвердить.
- твёрдо _ нареч. кьянкьану, ц1акьну; мин-тин бакъа.
- твёрдость _ ж 1. кьянкьашиву; ч1уяву; 2. ях1 бушиву, жард къачаву, цала мукъуй бац1аву.
- твёрд/ый, _ -ая, -ое 1. кьянкьасса, ц1акьсса; 2. перен. кьянкьасса, цалий авц1усса, хилип къашайсса, жард къаучайсса; 3. мин-тин бакъасса, хъиривппа-хъиривсса.
- твой, _ твоя, твоё мест. вил; ◊ по-твоему 1. ина т1ийкун; будь по-твоему ина т1ийкун бик1уча; 2. вил зумуну; сделаю по-твоему вил зумуну данна, ина т1ийкун данна.
- творить _ несов. дуллан, ляхъан дуллан, дуккан дуллан, чичлан.
- твориться _ несов. хъанан, хъанай бик1ан.
- творог _ и творóг м мн. нет оьлил нис.
- творожить _ несов. нис-вит хьун дуллан; нис дуллан.
- творожиться _ несов. нис-вит хъанан, нисирайн дуклан.
- творожн/ый, _ -ая, -ое оьлил нисирал, нисирал, нисирай бувсса; творожный сыр оьлил нис.
- театр _ м 1. т1ият1ир (театр); 2. т1ият1ирданул къатри, т1ият1ир.
- театральн/ый, _ -ая, -ое 1. т1ият1ирданул; 2. т1ият1ирданувусса; 3. перен. т1ият1ирдануву куннасса (т1уллу).
- тёзка _ м адикъардаш.
- текуч/ий, _ -ая, -ее 1. хьюмусса, экьигьайсса; 2. экьинанисса; 3. перен. цалий къадац1айсса, ца к1анай къадац1айсса.
- текущ/ий, _ -ая, -ее 1. экьинанисса; 2. х1акьинусса, ц1анасса, жуйвасса (гьантри); 3. перен. даиман бик1айсса кунмасса, гьарца кьинисса кунмасса.
- телевидение _ с телевидение.
- телевизионн/ый, _ -ая, -ое телевидениелул; телевизорданул; телевизионная антенна телевизорданул антенна.
- телевизор _ м телевизор.
- телега _ ж мукьва я бу аьрава.
- телеграмма _ ж ххал, тил.
- телеграммн/ый, _ -ая, -ое ххалул, ххал рищайсса (ци-дунугу).
- телеграфировать _ сов. и несов. ххал рищун, ххалуй баян бан.
- телёнок _ м мн. телята 1. бярч; 2. перен. букъавщу бярч ◊ телячьи нежности хъиннура ххишаласса ч1ана-ганашиву.
- телесн/ый, _ -ая, -ое 1. чурххал, хханххирал, кьаркьаллул; 2. хъахъичаннасса, лач1алкьач1асса (ранг).
- телефон _ м т1илипун (телефон).
- телефонизировать _ чун-дунугу т1илипун дишин.
- телиться _ несов. см. отелиться.
- тёлка _ (разг.) ж оьлсса бярч, кьунча; ч1ава оьл.
- тело _ с мн. тела 1. зат; жидкие тела хьюмусса затру; небесные тела ссавнийсса затру; 2. чурх, кьаркьала; 3. нурч1и, жаназа.
- телятина _ ж бюрчулил дик1.
- телятник _ м 1. бюрчурдил ппал; 2. бюрчурдил х1ухчу.
- теляч/ий, _ -ья, -ье 1. бюрчулил; бюрчулил бурчул (ци-дунугу); 2. бюрчулил кунмасса (яру).
- тема _ ж тема; мурад, мяъна.
- темнеть _ несов. см. потемнеть.
- темнить _ несов. 1. ц1ан дуллан; 2. перен. х1илларду дуллан, ци-бунугу кьюлт1 буллан.
- темно _ 1. нареч. ц1анну, чани бакъа; букъавч1лай, лич1лул къахъанай, кьюлт1ну; 2. сказ. ц1анну дик1ан, ц1ан дуну дик1ан.
- темноволос/ый, _ -ая, -ое лух1исса ч1арарду дусса.
- темнолиц/ый, _ -ая, -ое ц1ансса бурчу бусса, лух1ипурщисса.
- темнота _ ж мн. нет 1. ц1ан; 2. перен. букъавч1лач1аву, лич1лул къахъанахъаву; 3. перен. аьвамсса инсан, х1айван.
- тёмный, _ -ая, -ое 1. ц1ансса, чани бакъасса; 2. ц1ансса, лух1и дирщусса (ч1арарду. м. ц.); 3. перен. оьсса, мусиватсса, балаллунсса; 4. перен. букъавч1лач1исса, лич1лул къахъанахъисса; 5. перен. аьвамсса, махънин агьсса ◊ от темна до темна к1юрххия кьунниялнин.
- темп _ м темп, бущи, ххарххурду, анаваршин ◊ в темпе анаварну, хъап-шаплий, хъит увкуну.
- темперамент _ м темперамент, гьавас, гъира, къицци, гьава, дак1нил тарлан.
- темпераментно _ нареч. гьавасрай, гъирарай, къицци буну, дак1нил тавлищал.
- темпераментный, _ -ая, -ое 1. гьавас бусса, гъира бусса, къицци бусса, дак1нил тав бусса; 2. гьавасрайсса, гьирарайсса, къицци буну дуллалисса.
- температура _ ж 1. температура, дяркъу-гъелишиву; 2. инсаннайсса к1иришиву.
- температурить _ несов. к1иришиву лахълан, к1ирину ик1ан.
- темя _ с мн. темена кьабакь.
- тенев/ой, _ -ая, -ое _ 1. дагьсса ххютлил; 2. ххютулусса, ххют думур чулухсса; ххютулу дик1айсса, ххют ххирами (ххяххияртту).
- тенист/ый, _ -ая, -ое 1. ххют дайсса, ххют дутлатисса; 2. ххютулусса, ххютулумур.
- тень _ ж мн. тени 1. ххют; 2. къаралти; 3. перен. бакъу, бухттан, ттангъа ◊ одна тень осталась илт1ашиврул царай ттарк1ру лирч1ун дур.
- теперешн/ий, _ -яя, -ее ц1анасса, жуйвасса, уттисса.
- теперь _ нареч. утти, ц1ана.
- теплеть _ несов. см. потеплеть.
- тепло '1 _ с мн. нет 1. гъелишиву; 2. перен. иминшиву, нах1ушиву.
- тепло '2 _ 1. нареч. гъелину; 2. сказ. гъелину дик1ан, гъелишиву дик1ан.
- теплота _ ж мн. нет см. тепло '1.
- тепл/ый, _ -ая, -ое 1. гъелисса; 2. перен. ненттабак1 т1ивт1усса, янусса, нах1усса.
- тереть _ несов. 1. ссуку буллан; 2. х1уен буллан; 3. уссул ччан ласун буллан.
- тереться _ несов. 1. лихьлан (лажин); 2. ссуку т1ий дик1ан; цаннийх ца дуклан.
- терзать _ несов. 1. парчакьала дуллан; 2. перен. аьзав дуллан, рух1 дуклан.
- терзаться _ несов. аьзаврал канай ик1ан, цала-цува кьуц1у уллан, угь-къаклий ик1ан, хажалатрай ик1ан.
- тёрка _ ж къавахъ лиссу.
- тёрн _ и терн м мн. нет 1. бухълил къат1а; 2. бухъ.
- терновник _ м мн. нет см. тёрн.
- терпеливо _ нареч. ссавурданий, ссавур дурну; ях1 буллай, ях1 бувну.
- терпелив/ый, _ -ая, -ое 1. ссавур дусса, ях1 байсса; 2. ссавурданийсса, ях1-ккух1лийсса.
- терпение _ с мн. нет ссавур, ях1.
- терпеть _ несов. см. потерпеть ◊ время терпит цич1ар ччурччуну най дакъархха.
- терпим/ый, _ -ая, -ое 1. дух1ан бюхъансса, ссавур дан бюхъансса; дуч1исса, къаоьккисса (тагьар); 2. ссавур дусса, ях1 байсса (инсан).
- терпимо _ нареч. ссавур дуну, ссавурданий.
- терпк/ий, _ -ая, -ое туршсса, маз ххартта буллалисса.
- терраса _ ж 1. хъунил, м. ц. магъ, чуртту; 2. бавякъулу, ларзу.
- территория _ ж мн. территории лухччи, аьрщи; билаят.
- тёрт/ый, _ -ая, -ое 1. лирссусса, къавахълиссулийх дурксса; 2. х1уен дурсса, мюрш дурсса, руртусса; 3. перен. дуниял ккарксса (инсан).
- терять _ несов. см. потерять.
- теряться _ несов. см. потеряться.
- тёсан/ый, _ -ая, -ое 1. ц1урц1усса, лирссусса; 2. ц1урц1уну дурсса.
- тесать _ несов. 1. ц1уц1лан; 2. ц1урц1уну дуллан, дуклан; тесать доски тахтарду дуклан ◊ хоть кол на голове теши ччарча бак1рай гьарахъалтту гьанагьи да.
- тесёмка _ ж хьхьа, х1ашия, кува.
- теснина _ ж къума рат1.
- теснить _ несов. 1. къума буллан; 2. махъунмай бищун буллан; 3. перен. кьарч1 бик1ан буллан, къума буллан.
- тесниться _ несов. 1. цач1ун бат1лан, ккучун дуллан; 2. къуману бик1ан (ч1ивисса къатлуву).
- тесно _ 1. нареч. къуману, ссуссукьуну; цаннич1ан ца гъанну, лавну; 2. сказ. къуману бик1ан; хьхьачлай бик1ан.
- тесн/ый, _ -ая, -ое 1. къумасса; 2. цаннич1ан ца гъансса; ссуссукьусса; 3. перен. хъинну гъансса, х1аласса.
- тесто _ с мн. нет дурсса иник1ма; ставить тесто иник1ма лахъан дишин.
- тесть _ м щарнил ппу.
- тесьма _ ж см. тесёмка.
- тетерев _ м мн. тетерева х1аллил аьнак1и.
- тётка _ ж мн. тётки 1. буттал ссу; 2. ниттил ссу; 3. буттал ссурахъу; 4. ниттил ссурахъу.
- тётя _ ж см. тётка.
- течение _ с 1. экьинанаву; 2. кьурукь, мугьали; 3. перен. ххуллу, массав (элмулул, политикалул) ◊ в течение года шинал лажиндарай.
- течь _ несов. 1. экьинан; 2. нан (к1ук1); 3. перен. мугьали хьуну най бик1ан (инсантал); 4. перен. най бик1ан (оьрму).
- тёща _ ж щарнил нину, щарнил бава.
- тигель _ м дарц1ай к1ич1у.
- тигр _ м ц1иникь.
- тигрин/ый, _ -ая, -ое ц1иникьрал, ц1иникьрал куннасса.
- тигров/ый, _ -ая, -ое ц1иникьрал; тигровая шкура ц1иникьрал лу.
- тина _ ж мн. нет гьагъ, кьюнув.
- тинист/ый, _ -ая, -ое кьюнув бусса, гьагъ бусса; кьюнуврал, гьагълил.
- тип _ м 1. жура; 2. тайпа; 3. кас.
- типичн/ый, _ -ая, -ое 1. цила дик1айкунсса; 2. ч1явуну хьуна дакьайсса; 4. цин хасъсса.
- типчак _ м къюллу.
- типчаков/ый, _ -ая, -ое къюллул, къюллун хьусса.
- тискать _ несов. 1. бас буллан, ч1увин буллан; хъямала багьлан; 2. к1уч1 т1ун, к1уч1 куну лик1лан.
- тискаться _ несов. бас хьуну нан, хьхьачу-кьючу буллан.
- тиски _ ед. нет 1. бурмакъяц1а; 2. перен. къия, зулму, зур ◊ взять в тиски къукъуццувун акьин.
- тиф _ м мн. нет ц1ал, ц1аллил азар.
- тих/ий, _ -ая, -ое 1. х1аллихсса; лагьсса; 2. паракьатсса; 3. х1алимсса, иминсса ◊ тихой сапой х1аллиц1ух.
- тихо _ 1. нареч. х1аллих; паракьатну; ч1у къахьунну; 2. сказ. паракьатшиву дик1ан, ч1у бакъа бик1ан.
- тихонько _ нареч. 1. х1аллиц1ух; 2. авара къахьунну.
- тишина _ ж мн. нет 1. паракьатшиву, пахъ дагьаву, паракьатшин; 2. аслах1шиву.
- тканн/ый, _ -ая, -ое щаршсса.
- ткан/ый, _ -ая, -ое щарщусса, щарщун дурсса; тканый узор щарщун дурсса накьич.
- ткань _ ж 1. щарщу янна; шёлковая ткань сунттул янна; 2. перен. х1алу, мяъна.
- ткать _ несов. см. соткать.
- ткач _ м яннащащу.
- ткачество _ с янна щащаву.
- ткачиха _ ж яннащащу.
- тление _ с аьллалаву, ц1арак1лак1аву; пурк1уран нанаву.
- тлеть _ несов. 1. аьллан, ц1арак1лан; 2. пурк1уран ччучлан, пурк1уран нан; 3. перен. анжагъ рух1 дик1ан, анжагъ ссих1 бик1ан.
- тмин _ м 1. явщул уртту; 2. явш.
- тминн/ый, _ -ая, -ое явщул, явшлия дурсса.
- то '1 _ союз жагь; то один, то другой жагь ва, жагь та; ◊ не то акъахьурча.
- то '2 _ см. тот.
- товар _ м кьай, хъус.
- товарищ _ м гьалмахчу; х1аласу; кумагчи, ч1арах ац1у.
- товарищеск/ий, _ -ая, -ое гьалмахчушиврийсса, гьалмахталшиврийсса; бакьу бувсса, бавкьусса.
- товарищество _ с мн. нет гьалмахчушиву; уртакьшиву.
- тогда _ нареч. 1. та ч1умал; 2. туну; устал? Тогда отдохни увагу къаувхрав? Туну чансса игьалагу.
- тогдашн/ий, _ -яя, -ее та ч1умалсса, танисса.
- то _ есть (т. е.) 1. союз яъни; 2. частица (разг.) ац1у, вагь; — Я не еду. — То есть, как это не едешь? — На най акъара. — Ац1у, цукунна къанайсса?.
- тоже _ 1. нареч. -гу; я тоже пойду нагу гьанна.
- ток '1 _ м мн. токи 1. хьюмушиву экьинанаву, дачаву, щинал ххуллу; 2. жарт, кьурукь; 3. электричество нанаву, ттук1 нанаву.
- ток '2 _ м мн. тока и токи ттарац1алу.
- толк _ м 1. толки мн. хаварду, махъру; шярал махъру; 2. мяъна, кици; аькьлу, к1улши, тадвир; 3. пайда, хайр, мюнпат; 4. массав ◊ без толку нах1акь; я гьаттан, я къатлун бакъа.
- толкание _ с 1. щилащаву; 2. щилай бачин баву; 3. щуну гьан баву.
- толкать _ несов. 1. щилан; щуну личин буллан; 2. щуну гьан бан; 3. перен. ссайн-бунугу гьуз уллан ◊ толкать в пропасть ахьния утлан.
- толкаться _ несов. 1. цаннайн-ца щилан, хьхьачу-кьючу хъанан; 2. перен. аьдада занан.
- толкнуть _ см. толкать.
- толкнуться _ цаннайн ца щун.
- толкование _ с мак1 лич1лач1аву; мяъна дуллалаву.
- толковать _ несов. 1. мяъна дуллан; лич1лан (мак1); 2. дурч1ин дуллан; 3. ссая-бунугу ихтилат буллан, буслан.
- толково _ (разг.) нареч. бувч1инну, аьямну, бюхханну, дух1индарай; канища даву дуклай.
- толков/ый, _ -ая, -ое (разг.) 1. бувч1инсса, мяъна дусса; 2. ав бувч1айсса, тадвир бусса; 3. аьямсса, бувч1инсса, саргъунсса.
- толком _ (разг.) нареч. бувч1инну, ца-цаних; хъирив лавну.
- толокно _ с мн. нет ини.
- толочь _ несов. см. истолочь ◊ толочь воду (в ступе) к1урч1улттух щин ххилан.
- толпа _ ж мн. толпы 1. ккучун, рут1; 2. лух1и халкь, къара халкь.
- толстеть _ несов. 1. ганз лаглан; 2. уч хъанан.
- толстокож/ий, _ -ая, -ее 1. ганзсса бурчу бусса, бурчу ганзсса; 2. перен. увку къащу, щу къакьут1у.
- толст/ый, _ -ая, -ое 1. ганзсса; 2. учсса ◊ тонкий намёк на толстое обстоятельство мукьав лахъи къакунма хъурзилу увкуну (бувч1ин бан).
- толстяк _ м ганзав, ганзу.
- толчён/ый, _ -ая, -ое бувтусса, х1уен бувсса; толчёный сахар бувтусса качар.
- толчок _ м 1. щаву, къюнч; 2. толчки мн. къюк1 ришлашаву; хъюлчу шаву; 3. хъит.
- толщина _ ж мн. нет ганзшиву; толщина ствола тталлул ганзшиву.
- только _ 1. част. дик1аннарагу, анжагъ, так, дахьа; это стоит только три рубля ва дик1аннарагу шанна къурушранни; он только взглянул та анжагъ урувгуна; только ты меня жалеешь так ца ина бара ттуй рах1му-ц1ими; 2. союз амма, анжагъ, так; я согласен ехать, только не сейчас на къананна т1ий акъара, амма ц1ана къабюхъанссар ◊ только что вана ва ц1ана.
- тонк/ий, _ -ая, -ое 1. к1юласса; 2. бювч1усса, исвагьисса; усттарну дурсса, сантирай дурсса (даву); 3. аькьлу бусса, курт1сса ◊ тонкая бестия! оьккисса къурунсагъри!.
- тонкокож/ий, _ -ая, -ое к1юласса бурчу бусса; к1юласса ккири бусса; тонкокожий мандарин ккири к1юласса пуртихал.
- тонкокор/ый, _ -ая, -ое к1юласса ккири бусса, ккири к1юласса; тонкокорое дерево ккири к1юласса мурхь.
- тонкорунн/ый, _ -ая, -ое к1юласса ппал дусса, ппал к1юласса; тонкорунные овцы ппал к1юла ятту.
- тонкостенн/ый, _ -ая, -ое к1юласса ч1иртту бусса, ч1иртту к1юласса.
- тонна _ ж тонна.
- тонуть _ несов. 1. оькьлан (щинавун); 2. кьут1лан, оькьлан (марххалттанивун, м. ц.).
- топать _ несов. ччанну бишлан, ттап-шап т1ун, къаз-къаз т1ий занан.
- топить '1 _ несов. 1. бюкьан буллан (щинавун.); 2. щинахьхьун гьан дуллан.
- топить '2 _ несов. 1. лахълан (пач); к1ири буллан (к1ара); 2. гъили буллан (къатта).
- топить '3 _ несов. бавц1лан, бавц1ин буллан (хъан); дарц1лан, дуллан (нагь).
- топиться '1 _ несов. цанма цала бан неххайн ххяххан, бярав ххяххан.
- топиться '2 _ несов. 1. лавхъун бик1ан (пач); 2. гъели буллай бик1ан, гъелину бик1ан (къатта).
- топиться '3 _ несов. бавц1лай бик1ан, бавц1уну экьинай бик1ан.
- топлен/ый, _ -ая, -ое шархьсса, шашан дурсса, дарц1усса (нагь); топлёное масло оьлил нагь, шархь нагь.
- топливо _ с мн. нет ччуччия, лак1ия.
- топнуть _ см. топать 1-мур мяъналий.
- тополь _ м х1ави, х1авирал мурхь; пирамидальный тополь х1ави.
- топор _ м рик1.
- топорище _ с рик1ирал к1юй.
- топот _ м ччаннал ттап-шап.
- топтать _ несов. 1. ккуччу буллан; лаян буллан; 2. т1ат1ан дуллан (ус); 3. ччаннах ккуччу т1ун.
- топтаться _ несов. 1. ччанну щях бишлан, ттап-шап т1ун; 2. перен. аглан хъанан.
- топь _ ж мн. топи кунц1а.
- торг _ м 1. дахху-ласу, савда, маша, маша-хаша; 2. ттург; 3. базар.
- торгаш _ м мюршкьай дахху.
- торговать _ несов. 1. дахху-ласу дуллан, маша буллан; 2. ях1 бахлан.
- торговаться _ несов. 1. багьлий дац1ан дуллан; 2. перен. бяс буллан.
- торговец _ м мн. торговцы машачи, ттучанчи, савдажар.
- торговля _ ж мн. нет маша, дахху-ласу, савда.
- торгов/ый, _ -ая, -ое 1. машлул, дахху-ласулул; 2. маша байсса (к1ану); машлухун дагьсса (шяравалу).
- торжественно _ нареч. шадлугърай, шадну.
- торжественн/ый, _ -ая, -ое шадлугърайсса, шадсса; шадлугърал, шадшиврул.
- торжество _ м мн. торжества шадлугъ.
- торжествовать _ несов. шаддугъ дуллан, шадлугърай бик1ан.
- торить _ несов. ча-бунугу занай ххуллу бутлан.
- тормоз _ м мн. тормоза 1. тормоз; 2. дайшишру, бахчу.
- тормозить _ несов. 1. бац1ан буллан; 2. перен. дайщишру дуллан, бах1урду буллан.
- тормозиться _ несов. бац1лай бик1ан, аглан хъанан; багьантту хъанан.
- торопить _ несов. см. поторопить.
- торопиться _ несов. см. поторопиться.
- торопливо _ нареч. анаварну, анавар увккун; анавархъиндарай.
- тороплив/ый, _ -ая, -ое 1. анаварсса, анавар уккайсса; 2. анавархъиндарайсса, ч1ап1-хап1лийсса.
- тоска _ ж мн. нет ц1урюкьаву, дардисан; бизаршиву.
- тоскливо _ нареч. ц1урювкьуну, бизарну.
- тосклив/ый, _ -ая, -ое 1. ц1урювкьусса, дардирайсса, къумасса, бизарсса; 2. ц1урюкьин буллалисса, къума лаган буллалисса, бизаршиву рутлатисса.
- тосковать _ несов. ц1урюкьлан, бизар хъанан, цу-унугу дак1нин агьлай ик1ан.
- тот _ м, та ж, то с мест. 1. та, к1а, га; 2. тава, к1ава, гава, тара, к1ара, гара ◊ тот свет та дуниял.
- тотчас _ нареч. гава ц1ана, гава ссят, мугьлат бакъа.
- точён/ый, _ -ая, -ое 1. дайл дурсса; дайлсса; 2. перен. исвагьисса, усттарнал дурсса куннасса.
- точить _ несов. см. выточить.
- точка '1 _ ж мн. нет дайл даву, нигьирай дишаву.
- точка '2 _ ж 1. к1унт1; точка; 2. к1ану ◊ ставить точку къуртал бан, кут1а бан, ахир дишин.
- точно _ 1. нареч. т1айлану, дурусну; 2. вводн. сл. лап, биялну.
- точность _ ж мн. нет т1айлашиву, дурусшиву ◊ в точности увкусса куццуй, аьщуйн щуну.
- точн/ый, _ -ая, -ое 1. т1айласса, дурусъсса; 2. мукъуй ац1айсса.
- тошнить _ несов. 1. дак1 оьзлан, к1арч1 биллан; 2. перен. бизар хьуну ик1ан, шац1 хьуну ик1ан.
- тошно _ 1. нареч. дак1 оьзлай, к1арч1 биллай; 2. сказ. дак1 оьзлай дик1ан, к1арч1 биллай бик1ан.
- тошнота _ ж 1. дак1 оьзлазаву, гьунк1 биллалаву; 2. перен. к1арч1анну, нажас.
- тощать _ несов. илт1а хъанан, к1юла буклан.
- тощ/ий, _ -ая, -ее 1. илт1асса; 2. ч1укьасса ◊ тощий карман жип к1юласса (инсан).
- трава _ ж мн. травы уртту ◊ хоть трава не расти оьттун ччуччуча.
- травить _ несов. 1. ссан-бунугу загьру бичлан, загьру бичлай бухлаган буллан; 2. ккуччу дуллан (хъу, м. ц.); 3. дукан дуллан (кислат1алух); 4. кусси буллан (ккаччи).
- травлен/ый, _ -ая, -ое 1. загьру бивчусса, загьру бивчуну кьат1 бувсса; 2. ккуччу дурсса 3. кислат1алух дукан дурсса; 4. кусси бувсса, х1апа т1исса.
- травма _ ж 1. ц1унц1ия, щаву; оьзру; 2. нареч. дак1нин щун баву.
- травмировать _ несов. 1. ц1унц1ия дуллан, щаву диян дуллан; 2. дак1нин щун буллан.
- травянист/ый, _ -ая, -ое 1. уртту куннасса, урттул; травянистое растение урттул ххяххия; 2. уртту хьусса (к1ану).
- травян/ой, _ -ая, -ое 1. урттул, уртту дирчусса, урттуя дурсса, урттуву бик1айсса; 2. урттул, урттун хьусса (ар).
- традиционн/ый, _ -ая, -ое ирсирай нанисса, буттахъая шиннайсса, аьдатирайсса.
- традиция _ ж мн. традиции ирсирай дуркмур, аьдат, к1анттул хасият; ххуллу-хха.
- трамбовать _ несов. лаян буллан, ккуччу буллан.
- транспорт _ м мн. нет транспорт, улахъ, машина.
- транспортировать _ сов. и несов. духхин, дичин, диян дан (кьай, инсантал).
- траншея _ ж мн. траншеи ханнакь, кьакьа; сангар.
- трата _ ж мн. нет 1. харж даву; 2. бувксса харж.
- тратить _ несов. см. истратить и потратить.
- тратиться _ несов. см. истратиться и потратиться.
- траур _ м мн. нет дягъу; траурные дни дягъул гьантри.
- требование _ с 1. т1алав даву; 2. т1алавшин; аьркиншин; тавакъю.
- требовательн/ый, _ -ая, -ое 1. т1алав дайсса, кьянкьасса; мюрш ик1айсса; 2. т1алав дуллалисса, т1алавшиндарайсса (ихтилат).
- требоваться _ несов. аьркин хъанан, аьркинну ляхълан.
- требуха _ ж мн. нет ку; вихссака, багъри-сагъри.
- тревога _ ж 1. ццахханну, вас-ццах; ссалах1; 2. леххаву, леххаву-ххяп, лехха-лич1аву, зарзала.
- тревожить _ несов. 1. ццаххандаравун бичлан; 2. бизар буллан, инжит буллан, щин-унугу ч1яву хъанан.
- тревожиться _ несов. вас-ццахлий бик1ан, ташвиш хъанан.
- тревожн/ый, _ -ая, -ое 1. вас-ццахлийсса, аварасса, нигьач1аврийсса; 2. лехха-лич1аву дуллалисса, леххаву рутлатисса.
- трезветь _ несов. х1ан лялиллай дик1ан, цайна-цува ук1лан.
- трезво _ нареч. 1. увччу къавхьуну, х1акъарч1ун; 2. аькьлу-к1улши дуну, сантирай, шархьун.
- трезв/ый, _ -ая, -ое 1. увччу къавхьусса, х1акъарч1сса; 2. х1акъач1айсса; 3. аькьлу-к1улши дусса, шавхьсса (инсан).
- треножить _ несов. т1юванжари бихьлан.
- треск _ м 1. п1ярх, п1ярх-шарх; ххяч; 2. перен. гьура-гьайта, ттуп-ттупханарду.
- трескать _ несов. см. треснуть 2-мур мяъналий.
- трескаться _ несов. см. потрескаться и треснуться.
- треснуть _ 1. хъя учин; кьярш учин, варкь учин; дядуцан; 2. ттявхчин дан, лаян дан (хъат).
- треснуться _ (прост.) ссайх-унугу ивщуну гьан, п1ярх куну щун.
- трет/ий, _ -ья, -ье 1. шамулчинмур; 2. шамма бут1ул ца бут1а; 3. чулух авц1ума ◊ третьего дня цархьхьу.
- треть _ ж шамма бут1ул ца бут1а.
- треугольник _ м шанмурц1у.
- треугольн/ый, _ -ая, -ое шанмурц1усса, шамма мурц1у бусса.
- трещать _ несов. 1. п1якьа т1ун, ц1арха т1ун, кьярша т1ун; хъят1ун; 2. перен. ч1ур-ч1ур т1ун, п1яр-п1яр т1ун ◊ голова трещит бац1 ц1ий бур, къюк1-мурч1и хьунна.
- трещина _ ж 1. хъякру; ххярацлу; 2. т1увт1у.
- три _ шамма ◊ два-три к1ива шамма. В три ручья (плакать) ца-ца иттах ххю-ххюра нани дурну (аьт1ун).
- тридцать _ зувия, зувива, зувира.
- трижды _ нареч. шамила; трижды три — девять шамила шамма урч1вар.
- трогательн/ый, _ -ая, -ое асар хьунсса; язугъ хьунсса.
- трогать _ несов. см. тронуть.
- трогаться _ несов. см. тронуться.
- тройн/ой, _ -ая, -ое 1. шамлийну (ххишаласса); 2. шандарх1усса; шанкъатсса; 3. шаммайва.
- трон _ м аьрш, тах.
- тронуть _ 1. ка щун; 2. асар хьун бан ◊ пальцем не тронуть к1исса къащун.
- тронуться _ 1. ххуллийн багьан, бачин; 2. перен. бак1рал аххана хъанан, аьжаив хъанан.
- тропа _ ж мн. тропы жегъил ххуллу.
- тропинка _ ж см. тропа.
- трос _ м алхъан; муххал алхъан, трос.
- тростник _ м ч1ах1а.
- трость _ ж аьсав; жирит.
- трофей _ м трофеи мн. давла, давлалул хъус.
- труба _ ж бургъу; вярч1у ◊ вылететь в трубу думуниц1а хьун, ппанккурут1 хьун.
- трубка _ ж 1. пут1и; бургъу; 2. къалиян.
- труд _ м 1. заву, зах1мат; 2. жапа, зах1мат-жапа; дурсса, чирчусса ци-дунугу; элмийсса даву.
- трудиться _ несов. 1. заву дуллан, зун, зах1мат буллан; 2. жапа буллан, гуж бихьлан, бюхъай-шай буллан.
- трудно _ 1. нареч. зах1матну; к1уну; аьзиятрай; 2. сказ. зах1матну бик1ан; 3. сказ. сагъ акъа ик1ан, х1ал бакъа ик1ан.
- трудность _ ж зах1матшиву, жапашиву.
- трудн/ый, _ -ая, -ое 1. зах1матсса; жапасса; 2. дакъаркьусса, к1усса, зах1матсса (кьини, м. ц.); 3. аьзиятрайсса, ях1-ккух1лийсса.
- трудолюбив/ый, _ -ая, -ое зах1мат байсса, даву ххирасса.
- трудоспособн/ый, _ -ая, -ое зун бюхъайсса.
- трудящийся _ 1. зах1мат буллалисса, зузисса; 2. зах1матчи, зузала.
- труженик _ м зах1матчи, зузи инсан, зузала.
- труп _ м жаназа, нурч1и.
- трус _ м ккараш, нигьаусу.
- трусить _ несов. нигьа услан, зурзу т1ун.
- трусить _ несов. кьат1 дуллан, дач1ра дуллан (иник1ма, м. ц.).
- труслив/ый, _ -ая, -ое нигьа усайсса, гьутру бакъасса.
- труха _ ж мн. нет бюч1ин; ххалал, сумал мюрш; нахь.
- тряпка _ ж 1. ацци; 2. перен. ацци, варши (инсан).
- тряпочка _ см. тряпка 1-мур мяъналий ◊ молчать в тряпочку бавщуну ик1ан, маз бавх1уну ик1ан.
- тряпьё _ с ацци-кацци, аццив.
- трясина _ ж кьут1анну, кьяркьи, гьагъ.
- трясогузка _ ж ишт1анк1у.
- трясти _ 1. хъюлчу буллан, хъюлчу-к1ут1у буллан; х1ур-ккут1и буллан; хъулту буллан; 2. к1ут1у-кьат1 буллан; 3. зурзу буллан (бургъил, м. ц.).
- трястись _ 1. хъюлчу т1ун; хъулту хъанан; 2. перен. нигьал кар-кар т1ун, кьант1а т1ун, зурзу т1ун.
- туг/ой, _ -ая, -ое 1. ч1увусса; ч1увуну бавх1усса; 2. ккуччу т1ий бувц1усса, к1уч1 увкусса ◊ туг на ухо вич1илух ивхьусса ур.
- туда _ нареч. тиккун, тиккунмай.
- туземец _ м бик1лил инсан.
- туловище _ с чурх; хханхха.
- тулуп _ м рах1у; бартукь.
- туман _ м шархь ттурлу.
- туманить _ несов. 1. ц1ан лаган дуллан, дахьлаган дуллан (пурк1урал, луххал); 2. иттах пардав дакьлан.
- туманиться _ несов. 1. ц1ан лаглан, ттурлу дакьлан; 2. иттах пардав дакьлан.
- туманн/ый, _ -ая, -ое 1. ттурлу даркьусса; ц1ансса; 2. перен. букъавч1инсса (гъалгъа, м. ц.).
- тунеядец _ ж мн. тунеядцы бигьабуку.
- туннель _ и тоннель сива (туннель).
- тупеть _ несов. 1. къуркъа хъанан; 2. перен. къухъна хъанан.
- тупить _ несов. къуркъа дуллан.
- тупиться _ несов. къуркъа хъанан.
- тупица _ м и ж (разг.) къагъа, къухънасса инсан.
- туп/ой, _ -ая, -ое 1. къуркъасса; 2. уттасса (лунттубак1); 3. перен. къухънасса, къагъасса.
- тур _ м ав, бархху.
- турбина _ ж ххуруп1ай.
- тускло _ нареч. гъав лавгун, гъама даркьуну, ц1ай бакъа.
- тускл/ый, _ -ая, -ое гъав лавгсса, гъама даркьусса, ц1ай бакъасса, п1яй бакъасса.
- тускнеть _ несов. гъав лаглан, гъама дакьлан.
- тут '1 _ нареч. шикку, ва к1анай; ва ишираву ◊ тут как тут вич1илухун ивну ивк1ун ур. Не тут-то было бархъара душнил му талих1 шайссияв.
- тут '2 _ м и тута ж тутлил мурхь.
- тутовник _ м см. тут '2.
- тутов/ый, _ -ая, -ое тутлил, тутлия дурсса; тутлил мурхьирал; тутовое дерево тутлил мурхь.
- туфли _ мн. (ед. туфля ж) ттуплив.
- тухл/ый, _ -ая, -ое цух увкусса, кьанкь хьусса.
- тухнуть '1 _ несов. лешлан (къавт1и, м. ц.).
- тухнуть '2 _ несов. цух т1ун, кьанкь хъанан.
- туча _ ж ттурлу ◊ туча тучей арулагу ивк1уну, мяйлчинма хьхьич1ух ивхьуну.
- тучнеть _ несов. 1. буч хъанан; 2. буц1лан (ч1али).
- тучн/ый, _ -ая, -ое 1. бучсса; 2. оьргъасса, аьгъусса (аьрщи); 3. гьалххасса, ццунсса (ххяххияртту).
- туша _ ж хханхха, бах1ахъ, чуллу.
- тушён/ый, _ -ая, -ое хьхьивцусса, цивура-цурда шархьсса, къавур дурсса.
- тушить '1 _ несов. 1. лешлан, лещан буллан; 2. бугъ дуллан; х1аллих хьун дуллан, лагь дуллан.
- тушить '2 _ несов. хьхьицлан, къавур дуллан, бугъур дуллан.
- тщеславн/ый, _ -ая, -ое цаятура ц1а дурну ччисса, пахилсса, пахрузансса.
- тщетно _ нареч. нах1акь, аьдада, оьнма, ссанч1ав бакъа.
- тщетн/ый, _ -ая, -ое нах1акьсса, бач1васса, оьнмасса, аьдадасса, ссайнч1ав къабуккайсса.
- ты _ мест. ина ◊ на тебе ма ивк1у!.
- тыква _ ж къавахъ.
- тыквенн/ый, _ -ая, -ое къавахърал; къавахърая дурсса.
- тыл _ м махъалу, къинтта; архъа.
- тыльн/ый, _ -ая, -ое махъсса, къинттуллухсса.
- тысяча _ 1. азарва; 2. тысячи мн. азарахъул, азарахъайсса.
- тысячелистник _ м к1уннил вич1и, бумадаран.
- тьма '1 _ ж мн. нет 1. ц1ан; зулмат; 2. перен. аьвамшиву, ц1аншиву.
- тьма '2 _ ж хъинну ч1явусса, х1ат-х1исав дакъасса.
- тюбетейка _ ж т1акьа.
- тюбик _ м чила.
- тюк _ м тяй (янналул).
- тюленев/ый, _ -ая, -ое хьхьирил ккаччил; хьхьирил ккаччил луттирал.
- тюлень _ м хьхьирил ккаччи.
- тюльпан _ м лала.
- тюремн/ый, _ -ая, -ое дуснакьрал; дуснакьраву щяивк1сса; дуснакьравусса.
- тюрьма _ ж дуснакь.
- тяга _ ж 1. к1унк1у дуллалаву; ххюрхху дуллалаву, ц1уп1 дуллалаву; 2. ссайн-унугу к1унк1у т1ут1аву; 3. кьанкь ришлашаву; 4. к1унк1у даймур, ххюрхху даймур; 5. пурк1у ласаву.
- тягаться _ несов. бяс-ччал буллан, ччалли уклан, щищал-унугу арх1ал ац1лан.
- тягостно _ нареч. 1. жапану, к1уну; 2. аьзаврай; кьурч1ину, т1ааьн бакъа.
- тягостн/ый, _ -ая, -ое 1. к1усса, зах1матсса; 2. кьурч1исса, т1ааьн бакъасса, аьзав-аькьувалунсса.
- тягость _ ж 1. зах1матшиву; т1ааьн бакъашиву; хажалат, зах1мат, аьзав; 2. тягости мн. зах1мат-жапа; аьзав-аькьува ◊ быть в тягость кому щин-бунугу зах1матну ик1ан.
- тяготение _ с мн. нет 1. цаннич1ан ца к1унк1у т1аву; 2. чун-бунугу, ссайн-бунугу к1унк1у т1аву; 3. гьиву дик1аву, зур бик1аву.
- тяготеть _ несов. 1. ссайн-бунугу к1унк1у т1ий бик1ан; 2. щиц1ун-ссац1ун-бунугу бавх1уну бик1ан; 3. ци-дунугу нах1у ларч1ун дик1ан; щич1ан-унугу к1унк1у т1ий ик1ан; 4. ссал-дунугу гьиву ялув дуну ик1ан, нигьач1аву дуну ик1ан.
- тяготить _ несов. 1. щин-дунугу к1уну дик1ан, к1у дизлай дик1ан; 2. ци-дунугу т1ааьн дакъа дик1ан, дахчилай дик1ан; 3. щин-унугу ч1яву хьуну (зах1матну) ик1ан.
- тяготиться _ ссаяту-унугу бизар-шац1 хьуну ик1ан, цу-унугу ч1яву хьуну ик1ан.
- тягуч/ий, _ -ая, -ее 1. лахъи буккайсса; 2. гъала дусса, синасса, дукьрасса; 3. перен. бизарсса, ккарччив шац1 дуллалисса, кайп зия буллалисса, лахъисса.
- тяжба _ ж дяъви; энад, ччалаччаву.
- тяжелеть _ несов. 1. к1у хъанан; 2. тивтал бакъа хъанан; къухъна хъанан.
- тяжелить _ несов. 1. к1у хьун буллан; 2. перен. зах1мат хьун дуллан, дурч1ин зах1мат хьун дуллан.
- тяжело _ 1. нареч. к1уну; жапану, зах1матну; 2. сказ. к1уну бик1ан, к1уну лякъин; 3. сказ. зах1матну бик1ан, къуману ик1ан.
- тяжел/ый, _ -ая, -ое 1. к1усса; 2. жапасса, зах1матсса; 3. оьсса, аьзаврайсса (бивк1у); 4. т1ааьн акъасса, такаппурсса, зах1матсса (инсан) ◊ тяжёлый на руку ка кьянкьасса.
- тяжесть _ ж 1. к1ушиву; 2. к1усса зад, гьиву; 3. зах1матшиву, жапашиву, аьзият; 4. перен. къумашиву, дардисан, азурдашиву.
- тянуть _ несов. см. потянуть.
- тянуться _ несов. см. потянуться.
- тянущ/ий, _ -ая- ое 1. к1унк1у дуллалисса, к1унк1у т1исса; ххюрхху дуллалисса; 2. кьуркьу уллалисса (къюву).
- тяпка _ ж 1. дагьра, ккаччил бак1; 2. кказа.
Дата добавления: 2015-08-28; просмотров: 110 | Нарушение авторских прав
<== предыдущая лекция |
| |
следующая лекция ==> |
mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.013 сек.)