Қоғамның негізгі даму жолдары қандай?
- революциялық
- эволюциялық
- реформалық
+ революциялық және эволюциялық үйлесімділігі
- секіріп өту жолы
168?
Қоғамның даму тарихын белгілі бір экономикалық формацияларға жіктеген. Революция «тарихтың локомотиві»- деп айтқан кім?
- В И Ленин
- М Вебер
+ К Маркс
- П Сорокин
- Г В Плеханов
169?
Қоғам дамуының бүкіл саласына түбірімен, сапалы да терең төңкеріс жасау, белгілі бір әлеуметтік-экономикалық және әлеуметтік-мәдени жүйені басқа прогрессивті жүйемен алмастыру тәсілі дегеніміз не?
+революция
-эволюция
-даму
-жоғарылау
-өзгеру
170?
Құдайға сиынудың бір формасы. Монотеизм дегеніміз не?
+ Бір құдайға табыну
- Көп құдайға табыну
- Екі құдайға табыну
- Құдай болмысын жоққа шығару
- Құдай мен адам болмысын тепе-тең қарастыру
171?
Халықтың үстемдік етуші саяси билікті мойындауы, оның заңдылықтары мен шешімдерін растауы қалай аталады?
+ легитимділік
-жеке меншік
-плутократия
-егемендік
-әлеуметтік
172?
Әлеуметтік өзара әрекет пен қатынастың алғашқы агентіне не жатады?
+ тұлға
- қоғам
- мемлекет
- ру
- адамдартобы
173?
Әлеуметтану ғылымында салдары қылмыстық жазалауды туындататын іс-әрекетті сипаттайтын ұғым қалай аталады?
-девиация
-аномия
-престиж
-қылмыс
+делинквентті
174?
«Тұлға» ұғымы нені білдіреді?
- жалпы адамзат қасиеттері мен қабілеттерін
- адамзаттың әлеуметтік және психологиялык белгілерін, сананы, жігерді, қажеттілікті, мүддені
- «нақты адам» ұғымын
+ жеке адамның даму нәтижесін, адамдық бүкіл сапаларының толық жүзеге асуын
- индивид ұғымын
175?
Мүшелердің арасындағы формальды және формальды емес байланыстарымен біріккен адамдардың жиынтығы қалай аталады?
+әлеуметтік топ
-шағын топ
-орта топ
-қоғам
-страта
176?
Өзіндік функциясы оқыту болып табылатын, қазіргі білімнің базалық институты қалай аталады?
-саяси
-рухани
-экономикалық
-діни
+мектеп
177?
Қоғамдық ресурстарды таратушы, басқаруды жүзеге асырушы әлеуметтік ұйымдардың жиынтығы және әлеуметтік институт болып табылатын не?
+мемлекет
-қоғам
-бюрократия
-неке
-дін
178?
Некенін түрлерінің бірі. Бір әйелдің бірнеше күйеуінің болуын қалай атаймыз?
-моногамия
-полигамия
-полигиния
-нуклеарлы
+полиандрия
179?
Әлеуметтану пәні қоғамдағы демографиялық мәселелерден туындап отырған қайшылықтардың шешімін көп жағдайда экономиканың өсуімен түсіндіреді. Осы мәселені ескере отырып әлеуметтану пәні қазіргі қоғамдағы дүниеге келетін бала санының көрсеткішін анықтады:
- екі-үш бала
- екі бала
+бір бала
- бала болмауы
- үш баладан аз
180?
Әлеуметтану ғылымының тарихына көз салсақ, әлеуметтанушылардың көпшілігінің отбасы және неке мәселелері төңірегінде ой қалдырғанын көруге болады. Бұрыңғы ССРО аймағында отбасылық-некелік қарым-қатынастар аясында әлеуметтік зерттеулерді жүргізген біршама әлеуметтанушылар болды. Солардың ішінен ең көрнектісі деп кімді айтуға болады?
+О.Конт
- А.Сахаров
- Д.Лихачев
- Т.Заславская
- В.Староверов
181?
Халықтың ұдайы өсуі мен күнделікті бала тәрбиелеу жөніндегі мәселелерді бір-бірімен ұштастыратын орта – отбасы. Ол дұрыс қалыптаспай сәбидің, баланың жан-жақты дамуы мүмкін емес. Оның үстіне отбасын бұл мәселеде бірде-бір институт не ұйым алмастыра алмайды. Отбасындағы баланың рухани-адамгершілік негізінің қалыптасуы қандай факторларға байланысты?
- баланың өзіне байланысты
- үлкендердің атақ-дәрежесіне байланысты
- қорқыныштықпен
+өмір сүру салтына, үлкендердің үлгісіне байланысты
- физиологиялық жақындықтың арқасында
182?
Қоғамда әлеуметтік институттардың алатын орны өте маңызды. Олар қоғам мүшелерінің бірлесіп өмір сүруін және қоғамдағы тұрақтылықты қамтамасыз етеді. Әлеуметтік институттардың көмегімен адамдар арасындағы қарым-қатынастар белгілі бір тәртіп пен стандарттарға келтіріліп, олардың іс-әрекеттері мен мінез-құлықтары реттеліп отырады. Дегенмен институттардың ішінде де маңыздысы бар. Ол –
- адвокатура институты
- жеке меншік институты
- билік институты
+отбасы институты
- жоғарыда айтылғандардын барлығы
183?
Отбасының құрылымының әр түрлілігіне сәйкес отбасының түрлері де әр түрлі болады. Қазіргі заманғы индустриялизация және урбанизация процестері отбасының түрлерінің қалыптасуына әсер етуде. Отбасының қазіргі қоғамда ең кең тараған түрі – негізін ерлі-зайыптылар мен олардың балалары құрайтын, яғни екі ұрпақтың өкілдері бірге өмір сүретін отбасы. Әлеуметтануда бұл отбасын қалай атайды?
- пунуальды отбасы
- қос отбасы
+нуклеарлық отбасы
- толық емес отбасы
- патриархальдық отбасы
184?
Қоғам – адамзаттың қауымдастығы, оны адамдар құрайды және соңын құрамында өздері өмір сүреді. Ол адардың тұрақты, орнықты және мейлінше тығыз өзара ықпалы мен өзара әрекеттернінің негізінде құрылатын бірлестік. Қоғамның пайда болуы өте маңызды шешімі жоқ сұрақтарға толы. Бірақ алғашқы қоғамның пайда болуы ол – факті:
+жергілікті туыстық топтардан
- патриархалдық топтардан
- туыс емес топтардан
- аймақтық топтардан
- отбасынан
185?
Қазақстан демографиялық өсу мақсатында шет елдердегі қандастарымызды өз тарихи отанына оралуға әлеуметтік жағдайлар жасай бастады. Соның арқасында Қазақстанға қандастарымыздың оралуы қарқынды жүрді:
- 1993
- 1995
+1994
- 1998
- 2000
186?
Халықтың саны әрдайым бірқалыпты тұрмайды, бәресе көбейіп, біресе азайып, өзгеріп отыратыны белгілі. Халықтың санының өсуі немесе азаюы, өзгеруі және олардың себептері мен салдарлары мәселелерін демография ғылымы талқылайды. Әлеуметтанудағы демография ғылымы халықтардың туылуға қарағанда өлудің өсу процесін көрсететін статистиканы былайша атайды:
- корреляция
- аномия
- экспектация
- фрустрация
+депопуляция
187?
Демография ғылымын елімізде халықтардың туылуға қарағанда өлуінің артуы алаңдатады. Жеріміз кең-байтақ болғанымен, халқымыз, оның ішінде қазақ халқы тым аз екендігі демографтарды ойландырмай қоймайды. Демографтар Қазақстандағы орын алып отырған депопуляцияны тоқтату үшін әрбір отбасындағы бала санын мұншаға дейін көтеруді міңдет етеді:
- 2 бала
- 4 бала
- 5 бала
- 6 бала
+3 бала
188?
Әлеуметтану ғылымының өз ішінде белгілі бір мәселелермен шұғылданатын салалары жеткілікті. Мәселен, этнос әлеуметтануы, саяси әлеуметтану, білім беру әлеуметтануы. Ал тұрғындардың кәрілік проблемасын өз алдына мәселе етіп қарастырып, сол саладағы қайшылықтарды шешуге тырысатын әлеуметтанудың саласын қалай атайды?
- этносоциология
- антропология
- этнография
+геронтосоциология
- девиантология
189?
Халық саны әлеуметтік мәселелерді шешуде ен маңызды құрал болып табылады. Біздің елде халық санының артуы тәуелсіздік алған кезеңнен кейін байқалып отыр. Бұны статистикалық деректерден көруге болады. Қазақстан халқының жалпы саны бүгінгі танда қаншаны құрайды?
- 10 млн. адам
- 16 млн астам адам
+15 млн астам адам
- 14,4 млн адам
- 18 млн. адам
190?
Әлеуметтануда отбасының алар орны өте ерекше. Отбасының шағын әлеуметтік топ ретінде атқаратын қызметтері бар: репродуктивтік (бала туу арқылы қоғамды қалпына келтіру), баларды тәрбиелеу, оқыту, экономикалық (өндіру және тұтыну), қорғаныс т.б. қызметтері. Отбасындағы репродуктивтік қызметтің көрінуіне жаткызамыз:
- сұраныс ұйымдарынан
- моральдық міңез-құлықтын талабынан
- отбасының балаларды салт дәстүрмен тәрбиелеуінен
+биологиялық тұрғыдан
- жоғарғы буынның мұрындық болуымен
191?
Отбасын көптеген әлеуметтанушылар институттар ішіндегі ең бастысына қояды. Қазақ халқында «Ұяда не көрсең, ұшқанда соңы ілерсің» деген сөз бар. Яғни балаларды қоғамдық өмірге, тәртіпке, мінез-құлыққа т.б. дайындауда, балаға тәрбие беруде отбасының маңызы басқа әлеуметтік институттарға қарағанда жоғары. Отбасындағы тәрбиелік қызмет көрінеді:
- сұраныс ұйымдарынан
- моральдық міңез-құлықтын талабынан
+тұлғаны әлеуметтендіруден
- биологиялық тұрғыдан
- жоғарғы буынның мұрындық болуымен
192?
Отбасында пайда болып, тұрақты орныққан әлеуметтік жағдайды сараптау, оның мән-мазмұнын ашу, сонымен қатар сол ортадағы әке мен шешенің, олардың ұрпақтарының алатын орнын, рөлін, отбасының ішкі құрылысын, атқаратын функциясын және т.б. зерттеу әлеуметтану ғылымының алға қояр аса талаптары. Әлеуметтануда отбасы туралы бірнеше пікірлер бар. Мысалы,
1. Отбасы – бұл кіші топ;
2. Отбасы – бұл әлеуметтік институт.
- дұрыс тек қана 1
- дұрыс тек қана 2
+екі пікірде дұрыс
- екі пікірде жартылай дұрыс
- екі пікірде дұрыс емес
193?
Ел-жұрттың, халықтың көп немесе аз екені, оның орналасуы, тығыздығы, өсу қарқынының жылдамдығы немесе баяулығы қоғамның, нақты елдің дамуын тездетеді немесе баяулатуға себеп болады. Әлемдегі дамыған елдер мен дамушы елдердің, үшінші әлем елдерінің халық санының өзгерісінде айырмашылықтар байқалады. Қазіргі батыс қоғамындағы демографиялық процесс мынадай белгідегі сипатта көрініс табады:
- нәрестелердің өлімінің көбеюі
+өмір сүру денгейінің өсуі
- туу денгейінің өсуі
- өмір сүру сапасының төмендеуі
- қалалық тұрғындардың өсуінің жоғарылауы
194?
Әлеуметтану пәні қоғамның мәнін ашуда ұғымдармен жұмыс жасайды. Ол ұғымдардың мағыналары бір-біріне жақын болмаулары да мүмкін, бірақ қоғамның мәнін ашуда олар бірдей қызмет етеді. Мысалы, мына ұғым тарихи ескеркіштер, мәдениет, тіл ерекшелігі, өнер, әдет-ғұрып, осыларды біріктіруші ретінде пайдаланылады. Ол қандай ұғым?
- кәсіптік
- демографиялық
- аймақтық
+этникалық
- әлеуметтік+класстық
195?
Әлеуметтанудың көптеген зерттеу әдістері бар және осыған сәйкес әлеуметтанушылар әлеуметтану әдістемелігін түрліше түсіндіреді. Әдістемелікті әлеуметтік талдаудың техникасы мен процедурасының жиынтығы ретінде қарайтындар және әлеуметтануда нақты зерттеу жүргізуді, осылардың негізінде арнаулы әдістерді қолдану (сұрау, бақылау, анкета жүргізу т.б.) арқылы жаңа фактілерді жинап, талдауды, қорытындылауды ұсынатындар бар. Оларды әлеуметтануда қалай атайды?
- дәстүршілдер
- теорияшылар
+ эмпириктер
- марксшілдер
- функционалшылар
196?
ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында Қазақстанда да әлеуметтік ой-пікірлер қалыптаса бастады. Сол кездегі қазақ қоғамындағы әлеуметтік мәселелерді шешуге ат салысқандардың бірі – Ы. Алтынсарин. Ы.Алтынсарин көшпелі қазақ қауымының әлеуметтік дамуындағы қандай басты бағыттарын атап көрсетті?
- өндірістік кәсіпорындарды дамыту
- жұмысшы табын қалыптастыру
+елге оқу-ағартуды тарату, қол өнерді дамыту, отырықшылдыққа көшу, жер шаруашылырына өту жолдарымен қоғамды эволюциялық дамыту
- капиталистік рыноктың дамуы
-темір және автомобиль жол тораптарынын қалыптасуы
197?
Тұлғаның өлшемі мен мәнің анықтауда Абай әлеуметтануға үлкен үлес қосты. Ол тұлға мәселесін әлеуметтендіру процесімен ұштастырады. Әлеуметтендірудің негізгі агенттеріне баланың ата-анасын, ағайын-туыстарын, білім мен ғылым орындарын, дін мекемелерін жатқызады.Тұлғаның әлеуметтік тұрғыда жетілуіне ықпал ететін Абай айтқан алғышарттар қандай еді?
- өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек
- саясат, дін, мектеп
+талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым
- еңбек, өнеркәсіп, талап
- базар, байлық, рақым
198?
Саяси институттар қоғамның саяси жүйесін және саяси сананы қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Қоғамда саяси институттардың жиынтығы оның саяси жүйесінің маңызды буынын құрайды. Саяси функцияларды тек «таза саяси» мекемелер мен ұйымдар ғана атқармайды. Бірақ әлеуметтік дағдарыс жағдайында жаңа кұндылықтардың ең бастысы болып табылатын және бір ғана «зан шығарушысы» болып көрінетін ұйым:
- әлеуметтік топ
- партия
+мемлекет
- тап
- қоғам
199?
Әлеуметтану мәдениетті белгілі бір адамдар үшін ортақ мінез-құлық нормалары мен үлгілері, сенімдер мен адамгершілік құндылықтарының жиынтығы ретінде түсіндіреді. Бұл жүйе қоғам мүшелеріне не істеу керектігін, оны қалай істеу керектігін және қандай жағдайда өзін қалай ұстау керектігін белгілейді. Бірақ қоғамда үстемдік етуші мәдениет құндылықтарын қабыл алмайтын адамдар тобы да кездеседі. Олар жалпы мәдениет өлшемдері мен құндылықтарына қарсылық білдірмейді. Олардың өзіндік құндылықтары бар, олар: жалпы қабылданған біршама ерекшелікті, мінез-құлықтың ерекше ережесі мен үлгілері, киім-кешек стилі, қарым-қатынас мәнері. Мұндай мәдениетті қалай атайды?
+субмәдениет
- контрмәдениет
- этникалық мәдениет
- басымдылық мәдениет
- маргиналдар
200?
Отбасының әлеуметтік институт ретінде атқаратын қызметтерін ерекшелікті және ерекшеліксіз қызметтер деп бөліп көрсетуге болады. Ерекшелікті қызметі: репродуктивті, экзистенциалды және әлеуметтендіру қызметтері. Ал ерекшеліксіз қызметінің бірі – отбасының эмоционалдық қызметі. Отбасының эмоционалдық қызметінің неден көрінеді?
- баланың тұлғаға айналуы
- бос уақыттарын тиімді пайдалануды ұйымдастырк
+өз бақытын сезіне білу
- моральдық міңез-құлықтын талабынан
- отбасының балаларды салт дәстүрмен тәрбиелеуінен
201?
Отбасы институттарының реттейтін мәселелерінің қатарына отбасы мүшелерінің денсаулық сақтау, материалдық игіліктермен қамтамасыз етілу, қауіп-қатерден қорғау, отбасындағы балалар құқықтарын қорғау мәселелері де кіреді. Балалар құқықтарын қорғау тек отбасының емес, қоғамның да, мемлекеттің де мәселесі. Құжат-баланың құқығы туралы конвенция?
+көрсетілген ережелерді сақтауға елдердің қол қойған міңдеттемелері
- балалардың құқығын сақтауға елдердің қол қойған ұсыныстары
- бала құқығы туралы елдердің қол қойылған қоғамдық ақпараттары
- бала құқығының құндылықтарын жария етуші
- бала құқығын сақтау туралы елдердің қол қоюға шақырған үндеуі
202?
Әлеуметтану ғылымы басқа ғылымдармен тығыз байланыста екендігін біз жақсы білеміз. Сол ғылымдардың бірі филосософия жане соның ішіндегі гносиология мәселесі. Гносиологияның екінші бір қырынан қарағанда ол"эпистемалогия" түсігінігін береді. Томендегі анықтамалардың қайсысы эпистемологияның мәнін ашады?
- анықтайтын субъектілердің қатынасы
- зерттеу принципі
- зерттеу әдісі
+ғасырдағы таным бағыттары және ойлау стилі
- белгілі ғылым ортаға тән құндылықтар
203?
Биліктік қатынастар ең алдымен ненің қызметінен көрінеді?
- отбасының
- коғамның
+ мемлекеттің
- ұлттардың
- тайпалардың
204?
Биліктің негізгі қандай бұтақтары бар?
- заң шығарушы және атқарушы
- атқарушы және соттық
- заң шығарушы және соттық
- заң шығарушы, соттык, өндірістік
+ заң шығарушы, атқарушы, соттық
205?
Макроәлеуметтанудың зерттейтін обьектісі?
+ халықаралық қатынастар мен әлеуметтік жүйелер деңгейіндегі әлеуметтік -құбылыстар мен әлеуметтік процестер
- әлеуметтік алмасу теориясы
- әлеуметтік интеракция теориясы
- шағын топтардағы әлеуметтік құбылыстар мен процестер
- тұлға аралық қатынастар
206?
Бақылау, сұхбат, анкеттеу қай әдіске жатады?
- әлеуметтік өлшеу әдісіне
- эксперимент әдісіне
- сұрыптау әдісіне
- эмпирикалық әдіске
+ әлеуметтік өлшеу тәсілдеріне
207?
Қазақстан үшін бірінші орындағы ұзақ мерзімділік приоритет не?
- ішкі саяси тұрақтылық
- энергетикалық ресурстар
- инфрақұрылымдар
- кәсіби мемлекет
+ ұлттық қауіпсіздік
208?
Болашақ қоғамның үлгісін көрсет?
- Ағылшынсаксондық
- Азиаттық
- ресейлік
+ әртүрлі үлгілердің конвергенциясы
- жаңа түріктік
209?
Қазақстан экономикасына шетел инвестицияларын тартудағы аса күшті ынталандыруды көрсетіңіз?
+ тиімді міндеттері бар ашық және либералды инвестициялық саясат
- саяси тұрақтылық
- географиялық орналасудын ұтымдығы
- үлкен табиғи ресурстар
- алдыңғы қатардағы технологиялық базасы
210?
Қазіргі кездегі құқықтық жағдайларға тән нәрселер?
+ халықтын, құқықтық ақпарат алу деңгейінің төмендігі
- халықтын, құқықтық ақпарат алу деңгейінін, жоғарылығы
- құқықты жоққа шығару (нигилизм)
- құқық мәселелеріне ықыластың болмауы
- құқық мәселелеріне ықыластың жоғары болуы
211?
Құқықтық тәрбиенің тиімділігі қай дәрежелерге байланысты?
+ зандарды орындау қажеттілігі
- құқықтық білімдердің қалыптастырылуы
- құқықтық сананың қалыптастырылуы
- заңдардың орындалуын қоғамның бақылауы
- заңдарды бұзушылардың қатаң жазалануы
212?
О. Конт социологияны қандай ғылым деп санады?
- абстрақтылы.
- нақтылы.
- социогуманитарлы.
- әлеуметтік.
+ позитивті.
213?
Қазіргі жағдайда өмір сапасын анықтайтын ұғымды көрсет?
+ өз өмірін тұрақты шығармашылыққа бағыттау
- кәсіби дайындықтың деңгейі
- патриотизм
- отбасылық қатынастар
- адамның белсенді саяси ұстанымы
214?
Қылмыстарды зерттеудің мәліметтеріне қарағанда еңбек пен қылмыстық мінездің арасында қандай байланыс бар?
- байланыс жоқ
- шамалы байланыс бар
- тығыз байланыс бар
+ тікелей байланыс жок
- кездейсоқ пайда болған байланыс бар
215?
«Деликвенттілік» ұғымының анықтамасын бер?
+ қылмыстық тәртіп
- өлшемдерден шықпайтын тәртіп
- әлеуметті мақұлданған әрекет
- рольдік тәртіп
- статустық тәртіп
216?
Ішкі шиеленістер немен анықталады?
- құнды бағдарлардың бірбірінен алшақтауымен
- әртүрлі моральдық жүйелердің қақтығысулары арқылы
+ жеке бастын моральдық санасының қайшылықтарымен
- адамдардын, жеке мәдени денгейлерінін, бірбірініне сай келмеуімен
- адамдардьщ адамгершілік ұстанымдарының түрлі болуымен
217?
Адамдардың санасы мен мінез-құлқында болатын мынадай келеңсіз құбылыстар: немқұрайлылық, дөрекілік, менмендік, қаталдық, арсыздык т б ауытқыған мінезқұлықтың қандай типтік топтарына жатқызылады?
+ адамдар ара қатынасындағы ізгіліктік принциптердің бұзылуына
- моральдық принциптерінің бұзылуына
- қоғамдық сананы қалыптастырудын, бұзылуына
- ұлы державалық шовинизмге
- діни наным-сенімдерге
218?
Шектен асып тұлғаны аздыртатын, әлеуметтік институттардың және қоғамның мүддесіне қауіпқатер төндіртетін ауытқыған мінезқұлықты көрсет?
- нашақорлық
- қанғыбастық
- маскүнемдік
- токсикомандық
+ қылмыскерлік
219?
Әлеуметтік реттеудің негізгі түрін (саясатты) баса бөлудің басты себебі болып табылатын жәйды көрсет?
- төтенше жағдайдағы басшылардың табысты әрекеттері туралы естелік
- адамдардын ісәрекет басқару тізгіні белсенді азшылықтың қолына шоғырлануы
- бүкіл күшжігерді координациялау
+ қоғамнын жіктелуінің артуы
- жаңа территорияларды игеру
220?
Биліктің негізгі саяси институты болып табылатынды анықта?
- қоғам
+ мемлекет
- қауымдастық
- тап
- ұлт
221?
Демократия билікті іске асырудың тәсілі ретінде нені ойластырады?
+ негізгі саяси институттардың құқықтық теңдігін
- жаңа саяси институттардын пайда болуын
Дата добавления: 2015-09-29; просмотров: 116 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая лекция | | | следующая лекция ==> |