Электр сигналдарының көздері

Траекторияның бастапқы және соңғы нүктелеріндегі потенциал мәндерінің айырмасын U = φ₁ – φ₂ кернеу деп атадық.. Сонымен қатар біз денелерде электрондар болатынын, олардың қозғалысы арқылы әр түрлі құбылыстарды түсіндіруге болатынын білеміз.

Өткізгіште электр тоғы ұзақ уақыт болып тұру үшін, бүкіл сол уақыт ішінде өткізгіште электр өрісінің болып тұруын қамтамасыз ету қажет. Өткізгіште электр өрісін тудыратын және оның ұзақ уақыт болып тұруын қамтамасыз ететін электр тоғының көздері болды.

Ток көздері әр түрлі болады, бірақ қай-қайсысында болса да, оң және теріс зарядталған бөлшектерді ажыратып бөлу жұмысы орындалып отырады. Ажыратылып бөлінген бөлшектер ток көзінің полюстерінде жинақталады. Ток көзінің бір полюсі – оң, екіншісі теріс зарядталады. Зарядталған бөлшектерді ажыратып бөлу жұмысының процессінде ток көздерінде механикалық энергия, ішкі энергия немесе энергияның басқа бір түрі электр энергиясына айналады.

Гальваника элементінде химиялық реакциялар болады да, сол реакцияларда бөлініп шығатын ішкі энергия электр энергиясына айналады.

Гальваникалық элементтердің полюстеріндегі (+) (-) кернеу ЭДС (электр қозғаушы күші.) немесе ішкі кернеу деп аталады. Сонымен ЭДС дегеніміз ток көзінің ішіндегі басқа бір (меха-никалық немесе химиялық) энергияның көмегімен пайда болған кернеу. Электр станцияларда электр тоғын өндіру үшін генераторлар қолданылады.

Байланыс техникасында, радиоэлектроникасында өндірістік генераторлардан

алынған (ток көзі) кернеуінің сигналдық генераторлар арқылы өңделеді де,

басқадай кернеулер алынады.

Кернеу негізінде уақытқа тікелей байланысты болады. Кернеу айнымалы және тұрақты болып бөлінеді. Уақыт өлшемі өзгергенде, өзгермейтін кернеуді тұрақты, өзгеретін кернеуді айнымалы кернеу деп атаймыз. (u)

Айнымалы кернеудің уақытқа байланысты өзгерісі сигналдың пішінін құрайды. Сигналдар периодтық және периодтық емес деп бөлінеді.

Периодтық емес сигнал деп, қайталанбайтын сигналды айтады. Белгілі бір периодта қайталанып отыратын сигналдарды периодтық сигнал деп атайды.

Байланыс техникасында төртбұрышты сигнал кеңінен қолданылады

(импульс деп аталады). Осы импульстермен сигнал жіберіледі. Сигнал пішіндерін анықтау үшін осциллограф қолданылады:

Бұл сигналдар сезімталдық (скважносmь) деп аталады:

S = T/T_u

T_U – импульсті жіберу уақыты.

Т – период.

Айнымалы мәнінің ең үлкен және ең кіші мәнінің айырмасы құлаш д деп аталады. (U_Р)

Айнымалы мәнінің sin синус пропорционалдығы – синустық сигнал

(синусойдальдық) деп атаймыз.

Егер кернеу көзінің мәндері уақытқа байланысты өзгермесе, онда оны тұрақты кернеудің көзі деп атайды.

U = U_m = U_Р.

Бұл кернеу көзі радиотехникада, телефон байланысында кеңінен қолданылады. (батарея)

Сигналдар бірнеше түрге бөлінеді:

1.Синусоидалық. 2.Периодты.3.Периодсыз.4.Тұрақты сигнал.

Бақылау сұрақтары:

1. Грамматикалық норма дегенім не?

2. Төртбұрышты сигналдарды графикке сызып көрсетіңіз.

3. Сигналдарды сипаттайтын негізгі параметрлер.

4. Байланыс техникасында қолданылатын сигнал көздерінің түрлері.

Глоссарий:

өзгеру	изменяться	alter
қосу	присоединять	connect
лайықты	подходящий	apposite
дәнекерлеу	паять	solder
эмиттер	эмиттер	emitter
коллектор	коллектор	collector
база	база	base
электрод	электрод	electrode

СӨЖ: Берілген мәтіндегі сөйлем ішінен қиыса байланысқан сөз тіркестерін жазыңыздар. «Қазақ тілі для всех». 418 бет, 11 – жаттығу.

СОӨЖ: Мәтінді оқып, түсінгеніңізді айтыңыз.

«Справочник» 50бет, 1суретті сипаттаңыз.

Дата добавления: 2015-08-20