Культура Беларусі ХІV–ХVІ стст. Узнікненне кнігадрукавання. Францішак Скарына і Мікола Гусоўскі

Беларуская культура развівалася на аснове засвойвання багатых традыцый высокаразвітых візантыйскай і старажытнарускай культур. У той жа час кантакты з Заходняй Еўропай прывял да ўзнікнення новых з’яў у беларускай культуры. У беларускую мову пранікаюць новыя словы, літаратура ўзбагачаецца перакладнымі творамі, у архітэктуры і мастацтве назіраюцца элементы гатычнага стылю.

У канцы ХV – пачатку ХVІ ст. склаліся эканмічныя, сацыяльныя і палітычныя перадумовы Адраджэння (Рэнесансу) на Беларусі. Агульнаеўрапейскае Адраджэнне – эпоха станаўлення і росквіту ранняй буржуазнай культуры. Вялікія геаграфічныя адкрыцці, з’яўленне кнігадрукавання, развіццё навукі і тэхнікі прывялі да ўзнікнення новай, пераважна свецкай культуры. Сфарміраваўся гуманістычны светапогляд – сцвярджэнне аб высокай годнасці чалавека. Адраджэнне – умоўная назва, звязаная з памкненнем адрадзіць антычную культуру.

Прадстаўнікамі рэнесансавай культуры на Беларусі былі першадрукар, гуманіст і асветнік Францыск Скарына, паэт-гуманіст Мікола Гусоўскі.

У архітэктуры Беларусі шырокае распаўсюджанне набыла готыка, якая панавала па працягу другой паловы ХІІІ–ХV стст. Готыка на Беларусі была прадстаўлена шматлікімі абарончымі збудаваннямі – замкамі, храмамі абарончага тыпу. Абарончую сістэму ВКЛ складалі замкі ў Лідзе, Навагрудку, Крэве, Вільні і Троках. У пачатку ХVІ ст. быў пабудаваны выдатны помнік беларускага дойлідства – Мірскі замак. Да храмаў абарончага тыпу належаў касцёл у в.Ішкалдзь, Сынковіцкая царква-крэпасць, Мураванкаўская царква-крэпасць. У другой палове ХVІ ст. у архітэктуру Беларусі пранікаюць элементы стылю Рэнесанс.

У рамках выяўленчага мастацтва развіваўся манументальны жывапіс, іконапіс. З распаўсюджаннем ідэй Адраджэння звязана і развіццё свецкага жывапісу, пераважна партрэтнага па жанры. Былі створаны выдатныя ўзоры паліхромнай драўлянай скульптуры.

Дата добавления: 2015-08-02