Студопедия
Случайная страница | ТОМ-1 | ТОМ-2 | ТОМ-3
АрхитектураБиологияГеографияДругоеИностранные языки
ИнформатикаИсторияКультураЛитератураМатематика
МедицинаМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогика
ПолитикаПравоПрограммированиеПсихологияРелигия
СоциологияСпортСтроительствоФизикаФилософия
ФинансыХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника

Бусыгинскöй керöс йылiсь легенда

ФОЛЬКЛОР СЬÖРТI ГИЖÖМ | КУЗЬКА ДА ГÖРД БОРДА ТУРИ | ВУДЖÖТÖМ | ПÖТТÖМ | КЫДЗ МУЖИК ВÖРДЯДЬЛÖ УДЖАЛIС | ЗАРНИА ЧИКИССЕЗ | БЫДÖССЯ ВЫНАЖЫК ВА | ВАНЬКА-ВАКЫСКАЛIСЬ | ПЕТРУНЬ ДА ПЕТЯ-ПЕТУШОК | МАНЮ ДА ВАНЮ ― СОЙ ДА ВОН |


Читайте также:
  1. Глава 1 ДИЗАЙН В ЛЕГЕНДАХ
  2. Глава 1 ДИЗАЙН В ЛЕГЕНДАХ
  3. Легенда карты
  4. Легенда карты мест
  5. Легенда о моральном самоубийстве
  6. Легенда об Отшельнике

 

Комиэс, шуöны, веритлöмась, что кулöм бöрсяняс мортыс пöртчö кытшöмкö животнöйö нето быдмасö. Висьтавлiсö, ежели пö кулас бытшöм сьöлöма да бур уджалiсь, сiя лоö сэтшöм животнöйöн, кöда отирыслö керö польза и олö лöня. А лёк морт лоас кöинöн, полiсь ― кöчöн, хитрöй ― ручöн, горттöм ― кöкöн...

А татара кулöм бöрсяняс бытьтö бы мукöдпыр петöны могилаись да мыччасьöны йöзыслö вöввезöн. Этадз важся кадö висьтасьлiсö майкарса.

Одзжык Майкарас комиэс да роччес коласын олiсö уна татара. Сымда уна, что нылöн вöлi торья дзебсянiн. Сiя вöлi Бусыгинскöй керöс вылын. Керöсыс лажмыт, небурика лэбтiсьöма Майкар ладорас. И дзебсянiныс умöлика тöдчö, кресттэсö оз сувтöтö да.

Бусыгинскöй керöс йылiсь быдкодь легенда висьтасьöны. То ны коласiсь öтiк.

Заводас уджалiс зонка-татарин, шуисö сiйö Ринат. Полiськодь вöлi, обижайтлiсö сiйö. И бур уджсö сылö эз сетлö, унажыксö öтмöдöрö ыставлiсö.

Мастер часто чирзiс:

― Ринатко, вай молот!.. Ринатко, ёгсö дзимляв!.. Ринатко, контораö котрась!..

Чуть мый не мастерыс сьöртi шогмас ― чужйöны да вачкöны.

Быдмас зонкаыт, мастерлöн отсалiсьöн лоас и лöсьöтчас гöтрасьны. Невестасö ас сьöртi адззас ― Мансура шуисö. Но заводiсь приказчик оз лэдз гöтрасьнытö. Нельки мöдiлаö уджавны ыстас, а Мансура кольччас Майкарас.

Гажтöмсяняс да тöждöмсяняс Ринат пондiс шогавны да кулiс. Дзебасö сiйö Бусыгинскöй керöс вылас, и сы йылiсь сэксянь берся басниыс паськалiс. Öтiккез шувлiсö, что кывлiсö вöв гöняйтöм, мöдiккез ― гöрдлöм, куимöттэс ― гöрдлöм и гöняйтöм.

Отирыс веритiс эта висьтасьöмлö, а приказчик шуис этö бöбöтчöмöн. Етша разь овлö пö, кöр чудитчö кодлö нето вукöй старухалö! А сiя не сiдз. Одзлань берся быльсö да абутöмсö пондiсö висьтасьны вились-виль.

Кыдзкö гожся рытö вöла мужиккез локтöны Майкарö. Бусыгинскöй керöс дынö сибöтчикö нiя кылiсö гармоння шы. Кинкö орсiс дзебсянiнас, и орсiс татарскöй лад вылö.

Мужиккес шуисö: кинкö локтö пö, натьтö, ордча деревняись, кытöн одзза лунас праздник вöлi. Но пондас кывны вöввезлöн гöняйтöм, и обозыс сувтчас. Лöньсяс отирыс да кывзiсьöны и пемытiнас видзöтöны: мый сэтчин, дзебсисянас, сэтшöмыс?

И мый жö?

Бусыгинскöй керöсыс небурика югмас, и керöс йылас мыччасис вöв чукöрок. Вöввес ветлöны кытшöн, сувтчылöны бöрись коккез вылö, бергалöны.

Кин сэтшöмсö кывлiс, кин адззывлiс? Мужиккесö полöм кутас, и нiя бöр бергöтчасö да Öньын узясö. Сэтчин висьтасясö, мый вöлi, а нылö шуöны:

― Дак, натьтö, майкарскöй вöввезöс сэтчин вердöны. А мужиккет öтiк öмись:

― Кытшöм вердöм? Сiдз йöктöны, что бус кайö! Мöдпырся вöввесö нывкаэз да зонкаэз адззыласö. И тожö рытнас, только югытöн.

Мунöны нiя Бусыгинскöй керöс дынöт, а керöс увтсяняс петас табунок да пöльтö-гöнитö ны вылö. Нывкаэс да зонкаэс кежасö туй вывсис, сулалöны да видзчисьöны. Вöввес локтасö ны весьтöдз, гöгöртасö нiйö куимись да сайöвтчасö керöсок саяс. Томöсь, орсiсьöсь. Некинöс оз павкöтö. Приказчик абу веритлöм эттшöмыслö и пыр öмавлöм висьтасисьсö:

― Тырмас сказкаэсö модьны! И не сiйö кывлiм! Кыдзкö приказчикыслö лöсялöм локны Майкарас сёр рытöн. Пукалö телегаын да сунасьö.

Бусыгинскöй керöс весьтас вöлыс сувтчас. Кучер вашöтö-ныкайтö сiйö, а вöлыс сулалö, дзик сибдöм.

Саймас приказчикыс, кылö: кытшöмкö вöв гöрдлö. Дзарьясяс и казялас: дзебсянiн ладорсяняс вöв чукöр локтö. Табунсö югдöтö не öддьöн югыт би, но бура тыдалö, что медодзас чатыра юрöн мунö воронöй жеребец.

Кыкнанныс, кулавтöдз повзясö: кучер зэгсьöмöн-зэгсьö, а приказчик ― садьтöм.

Жеребец зэв сибалас телега дынас, качыкнитас юрнас да морт шыöн висьталас:

― Садясь, приказчик, ме тэнö ог вöрзьöт. Приказчик жагвыв садясяс, кывзö баитiсьсö. Голосыс дзик тöдса, но кинлöн ― тöдвылас оз вермы уськöтны. А вöлыс одзлань баитö:

― Ме ― Ринатко, кöдö гöтрасьны эн лэдз. Локтi тэкöт баитны. Лэдз кучертö, ась мунас, а мийö öтнаным баитам.

Приказчик лэдзас кучерсö: эстöн сiя дугдас пыксьыны, лоас вежöра.

Дыр мыйись приказчик подöн локтас Майкарас, адззас кучерсö да висьталас, медбы сiя некинлö эз баит нёштöм пантасьöмыс йылiсь.

А кынымкö лун бöртi приказчик пондас шогавны, дыр веськöтчас лекаррез дынын, но лекаррес оз вермö сiйö веськöтны ― сiдз кок йылас и косьмас, кыдз дойдöм кача пу.


 


Дата добавления: 2015-11-16; просмотров: 55 | Нарушение авторских прав


<== предыдущая страница | следующая страница ==>
КЫДЗ ДАНЬКО ИНЬСÖ МЕЗДIС| РОМАН-ЛЫЙСИСЬ

mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.014 сек.)