|
Читайте также: |
4. Ашуланганынды сезсеніз, дереу санай бастаныз. Окініште калмас ушін ештеме айтпаныз. Бірден денелік бір жумыс тауып алып істеніз. Ашуды басудын ен дурыс адісі – таза ауада жалгыз озін каркынды турде карыштап серуендеп кайту. Жынына тиген адамнын жанынан кетіп калыныз. Егер де шапілдеп урысса не айтыса ала жонелсен тектен-текке жуйкенді тоздырып, кушінді жогалтасын. Бау-бакшаныздын арасына кіріп жумыс істеніз, малтыныз, уй шаруасын істеніз тек кана карап отырмасаныз – ашуыныз сабасына тусіп, конілініз маркайып, жуйкеніз калпына келеді. Ыза болганда жудырык жумсаманыз. Бакылаудагы жуйке куатынын зияны озінізге гана емес озгеге де тиеді. Озініздін коніл-куйінізді унемі бакылауда устаныз!
Мындаган олімдер, шексіз коре алмаушылык пен окініштер жай гана ангіменін арты дау-дамайга уласканда туады. Пікір таласу мен айтыс адамнын акылын уштап улан-асыр пайда акеледі. Біракта, достык карым-катынаспен кызбаланбай айтысатын адамдар некен-саяк. Осындай адамдармен дауласудан аулак болганыныз жон. Себебі олар дауласканда оздерінін бойларына куат алады. Даудын ен жаман турі – тамак ішіп отырганда айтысу. Тамак жегендегі айтыс асказанга жара тусуге алып келеді. Дауласу шектен шыгып бара жатса колма-кол токтата кою керек. Жай гана айтыныз: «Балкім сіздікі дурыс шыгар, мен казір сізбен дауласпаймын».
Дауласпаныз, баскаларды да туртпектеменіз. Даукестерден аулак журініз. Егер де даукестін біреуін мойнынызга міндіріп басындырып алсаныз, ол сізді азаптай береді. Егер де онын созін кулакка кыстырмай, жауапсыз кетіп калсаныз ол озінен озі кояды. «Ундемеген уйдей паледен кутылады». Аркім сіздін пікірінізбен, козкарасынызбен келісе бермейді. Біз озімізге жакпайтын адамдардан онаша журеміз. Егер де отырыста бірге бола калсаныз олармен аз гана сойлесуге тырысыныз.
/Ойланып-толганыныз/
Омір, дуние дегенін,
Агып жаткан су екен.
Жаксы – жаман коргенін,
Ойлай берсен, у екен. Абай
Сіз откен кундерініздін кезендерін жай гана карап шыкпай, олардан бір нарсе алып калуга тырысыныз. Сананызда сол кундер окигаларынын із калдыруы ушін, айналанызда не болып жатканы жайлы, білуге кулшыныныз. Бул омірде барлыгына уакыт та, орын да табылады. Арекет етуге де, ойланып-толгануга да уакыт табылады. Копшілігіміз байсалды ойланып-толгануга уакыт болмейміз.
Кешке карай кайда бардыныз, немен айналыстыныз, не айттыныз, сол кунгі болган окигаларга коз жугіртіп шыгыныз. Ненін іске асканын, ненін іске аспаганын, нені кайтадан жасагыныз келеді, неге жолагыныз келмейді – сараптап алыныз. Бір кунгі окигаларды мумкіндігінше, корнекі турде еске тусіруге тырысыныз. Тур-тустерді, бейнелерді, дыбыстарды, ангімелерді, бастан кешкендерді есінізге тусірініз.
Адамнын тіршілігі сол адамга не болганымен аныкталмаса керек. Омірімізде алдебір жагымды нарсе жасау ушін, сол омірдін озінен багалы акпарат алуымыз кажет.
– Ойланып-толганудын кандай жагымды жагы бар?
– Ойланып-толганудын тагы бір жаксы кезені: уакыт маусымдарынын соны – апта, ай, жыл. Апта сонында жеті кундегі окигаларды ойланып-толганып акылга салып, багалауга бірнеше сагатынызды болініз. Айдын сонында буларга бір кунінізді арнаныз. Жыл аягында бул кезендегі омірінізде откен букіл окигаларды тугендеп, карап, багалап, ойланып-толгануга бір аптанызды арнаныз.
Откендерді біріктіріп, келешекпен калай жалгастыру керектігін гуламалар білген гой. Омірдін осы жагын Сіздін ойлап корген кезініз болды ма? Ол – тиімді де ардайым ойландыра алатын болар еді. Тагы бір жылды бос сандалып откізуге болмайды. Онын орнына откен жылдарынызды жинактап, омірініздін келесі жылына салыныз. Тагы бір сухбатты жай откізе салуга болмайды. Онын орнына бурынгы сухбаттарыныздын тажірибесін жинактап омірініздін алдагы сухбатына салыныз.
Сойтіп, жана тартіпке кошініз. Оз омірінізді бакылай журіп, бул алемде не жасауга, калай жасауга болады – соны аныктаныз. Бул маселені ешбір аныктамастан тірлік еттім деп ешкашан да айтпаныз. Сіз, мумкін, озініздін сурастырып білгендерініздін барін унемі іске асыра алмайтын боларсыз, дегенмен, Сіз істей алатын нарселерініздін барін аныктауга сенімді болыныз.
Оз омірінізді зерттегенінізде, омірініздегі нашар окигаларды да, жагымды окигаларды да, сатсіздіктерді де, саттіліктерді де бастан кешкендерінізге козініз жетеді. Бастан кешкен сатсіздіктеріміз – олардан сабак алуга септігін тигізетін болады. Олар коп жагдайда жаксы мугалім болып табылады.
Алдебір нарсені дурыс жасау ушін, алдымен бурыс жасап алу адісі бар. Дурыс емес нарселер жасау мумкіндігі – омірдін таптырмас мектебі. Айтсе де, Сіз бул мектепте коп окымассыз.
Озініздін жеке басыныздан откен тажірибелерінізбен алгаш кактыгысу – Сіздін жанынызга бататынын айтып кеткеніміз жон.
/Баскалардан уйренініз/
"Женілге умтылманыз; жаксы жакка умтылыныз. Шыргаландарды ескермеуге тырыспаныз; озініздін дайындыгыныздын денгейін котеруге тырысыныз. Киыншылыктардан кашкалактаманыз; кеменгерлікке умтылыныз". Джим Рон
– Оз білімінді жетілдірудін кандай тасілдері бар?
– Білім алудын тагы бір тасілі – баска адамдардын омірлік тажірибелерінін комегі аркылы косалкы турде білім алу. Сіз баска адамдардын жетістіктерінен де, сатсіздіктерінен де уйрене алатын боласыз.
Тарих тізімінін бір озін «онегелер» деп атауга болады. «Мына адамдардын жасагандарын жасандар» делінеді. Тарихтын келесі тізімін «сактандыру» деп атауга болады. Бул жерде: «Мына акымактардын істегендерін істемендер» – дейді. Кандай бай маліметтер десенізші!
Десе де, мумкін, тіпті тагы баска ундеулер бар шыгар. Егер Сіздін тарихыныз алдебір кезде осыган уксас кітапка енетін болса, тарихыныздын улгі болуы ушін камданыныз...
Баскалардын тажірибесінен уйрену ушін пайдалануга болатын уш тасіл бар:
1. Кітап сиякты жарык корген адебиеттерді, сондай-ак, жарияланган
бейне жане унтаспаларды пайдалану.
2. Баска адамдардын акылды кенестері мен акымак істерін тындау.
3. Женістер мен женілістерді бакылау.
/ Кітаптар мен таспалар (кассеталар)/
Атымды адам койган сон,
Кайтіп надан болайын?
Халкым надан болган сон,
Кайда барып онайын?! Абай
– Жетістіктерге жеткен адамдарымыздын барлыгы жаксы окырмандар. Олар окиды. Білуге кумарлыктары оларды окуга мажбурлейді. Олар жай білуге міндетті жандар. Олар жаксы болулары ушін унемі жана жол іздеп журеді. «Барлык жетістікке жеткен жетекшілер – кітапкумарлар» деген керемет сойлемді еске устаган жон.
Баспа жумысынын кітап сиякты баспахана онімдерімен ардайым байланыстагы кезі болган еді. Ал, бугінде электронды тарату гажайып баспасынын бар болуынын аркасында да оки алатын болдык. Айтып отырганымыз: білім алудын керемет куралы болып отырган бейне жане унтаспалар.
– Жумыс басты адамдар калай окиды?
– Колы бос емес адамдардын оку унтаспаларын пайдаланатындарын білеміз. Маселен, оздерінін коліктерін жургізіп, келе жатып унтаспаларды жиі тындайды. Унтаспаларды тындау – бул жана идеялар мен дагдыларды пайдаланудын карапайым адісі.
Калай кушті болу керек, кайткенде барынша батыл болу керек, калай шешен болу керек, калай ыкпал етуге болады, жубынды калай табуга болады, кайткенде барынша назік жан бола аласын, бизнесті калай бастауга болады, осындай мындаган баска да пайдалы кенестер жайлы білімнін мындаган кітаптары мен таспалары барын Сіз білесіз бе? Сойте тура, осы кунге дейін коптеген адамдар білімнін бул байлыгын пайдаланбауда. Сіз муны калайша тусіндірер едініз?
Жетістікке жеткен мындаган адамдардын оздерінін шабыттандырган тарихтарын кагазга да тусіріп койгандарын Сіз білесіз бе? Айтсе де, адамдар окыгысы келмейді-ак. Сіз муны калай тусіндірген болар едініз?
Біздін адамдардын, мен білсем, колы оте бос емес. Ол: «Ал, жаксы, бірак егер Сіз мен жумыс істейтін жерде жумыс істесеніз, онда уйінізге кеш кайтасыз. Сізге сал-пал тамактануга, босансу ушін сал-пал теледидар коруге, сосын жатып сал-пал уйыктауга аз-маз уакыт калады. Сізге туннін жарымына дейін отырып, окуга жане тагы окуга мумкіндік болмайды» – дер еді. Муны – омірде жолы болмай журген адам айтып отыр. Ол – жумыскер, ынталы жумыскер, адал жумыскер.
Дегенмен, Сіз омір бойы адал боп, кажымай жумыс істеуге, сойте тура кедейшілік куйге тусіп, шырмалып калуга, карызга белшенізден батуынызга болады. Сізге адал жумыскер болып кана коймай, баскаша болган жон. Сіз, тіпті окуды унатпайтын болсаныз да, ары кеткенде, уйінізге келе жатып жолай жаксы унтаспа тындауынызга болады, солай емес пе?
Бул – бугіннен бастап Сіз туннін жарымына дейін кітап окып, таспа тындайсыз деген соз емес. Біздін бар сурайтынымыз: Сіз білім алуга куніне жарты сагат уакыт боліп турсаныз. Бар болганы осы-ак.
Сіз озініздін істерініздін жаксы жургенін шынымен калайсыз ба? Онда алгі отыз минутты бір сагатка дейін созыныз. Идеяларды онегелер мен рухани ілімді біздін ешкайсысымыздын жіберіп алуымызга болмайды.
Адам баласы тек тамакпен гана тіршілік етпейді. Бізге тамактанудын сонынан акыл-ойымыз бен жан-дуниеміз созбен кымталган рухани азыкты тілейді. Окінішке орай, адамдардын кобі рухани азыктын жетіспеушілігінен зардап шегеді.
Біреуге келгендегі біздін бірінші жасайтын шаруамыз, кітапханасымен таныса бастау болады. Ол адамнын кітаптары мен жинаган таспаларын козбен шолып шыгу аркылы біз сол адам жайлы бос ангімеден алдекайда коп білеміз.
Кітапхананын коп болігі не онын жоктыгы ол адамнын не ойлайтыны немесе тукке бас катырмайтыны жайлы жорамал жасауымызга мумкіндік береді. Кітаптар мен таспаларды толгау адам ойынын карымын, онын калауы мен омірлік кундылыктарын ашып корсетеді. Сіздін кітапхананыз озініз жайлы не айта алар екен?
Кордініз бе, кітап оку – бос уакытты откізудін сан-салтанаты емес, кітап оку оскісі келгендердін кажеттілігі. Сондыктан Сіз орта мектепті не колледжді бітіру – енді оларга еш уакытта кітап окымауга кук бергендей ойлайтын кейбір достарымызга уксап токырап калманыз. Кітап окуды бастаныз. Асіресе, озініздін ішкі мумкіндіктерінізді ашуга себеп болатын кітаптарды окыныз.
– Казір неше турлі жаксы кітаптар бар, кайсын окимыз?
– Енді Сіз озініз окуга тиісті барлык кітаптар жайлы ойлайтын боласыз. Мундай жагдайда алдебір жаксы нарсе жайлы айтканым абзал: Сізге ол кітаптардын барін бірден окып шыгудын кажеті жок. Аптасына екі кітаптан окып корініз.
Егер бул Сізге коп корінсе, екі жука кітап алып, соларды окудан бастаныз. Он жылдын ішінде осылай окып отырсаныз, онда Сіз мыннан артык кітаптан сусындайтын боласыз! Сіздінше калай, мын кітаптан алган білімініз омірініздін коптеген кырларына ыкпал ететін боп корінбей ме?
Арине, солай болады.
Бул жерде, егер Сіз сонгы он жылда аптасына екіден кітап окымаган болсаныз, узбей кітап окып журген адамнан мын кітап артта калып коятындыгынызды айту да аділетті шыгар. Нарык жагдайында жумыс істеп журген Сіз енді бір он жылдан кейін тагы екі мын кітапка артта калып, кандай колайсыз жагдайга ушырайтынынызды тусінесіз бе?
Кейбір копті корген басекелестерініз ушін Сіздін жемтік боп кететіндігініз сондыктан. Олар Сізді бір шайнап, тукіріп тастайды.
Бунымен де бітпейді. Сіз білімініздін жетімсіздігінен кейбір тан калдырарлык мумкіндіктерінізді откізіп аласыз. Ал, Сіздін ой орісініз омірініздін барлык ауыртпалык жолдарында септігін тигізе алмайтын, тіптен, устірт болуы мумкін.
Шеберліктін жетімсіздігі, білімнін жетімсізідігі, козкарастын жетімсіздігі, кундылыктын жетімсіздігі, омір орнегінін жетіспеушілігі – осынын барі адамнын кітап окымагандыгынын натижесі. Есінізде болсын: окылмаган кітап – Сізге комекке келе алмайтын кітап. Сіз тіпті коп кітапты окып тауыса алмассыз, айтсе де, жеткілікті дарежеде оки аласыз.
/Бакылау/
"Акыл деген – олшеусіз бір жарык нур,
Сол нурды тан камы ушін жан жумсап жур". Шакарім
– Баска адамдардын тажірибелерін бойымызга кай уакытта сіндіре аламыз?
– Баска адамдардын тажірибесінен уйренудін ушінші тасілі – бакылай білу. Жетістікке жеткен адамдардын не істейтінін бакыланыз. Неліктен? Себебі жетістік – шешудін кілтін корсетеді. Табыскер адамнын калай кол алып амандасатынын бакылап корініз. Табыскер айелдін калай сурак коятынын бакылап корініз. Істері онга баскан адамдардын жетістіктеріне тан оз адеттері болады. Олар женімпаздар журіс-турысынын улгісін жасайды, дал солай, артта калгандардын журіс-турысынын да улгісі болады. Сіз кызмет бабымен жогарлагыныз келе ме? Онда кызмет бойынша, озінізден жогары турган жанды бакылауга алыныз.
Озінізде акшанын коп болганын калайсыз ба? Онда акшалы адамдардын акшаларын калай жумсайтынын, онын турмыс дастурін бакылап корініз. Табыскер адамдарга откізілетін семинарларга катысудын Сіз ушін пайдалы жактарынын бірі – оларды бакылай алу мумкіндігініздін тугандыгында жатыр. Канша жаксы болмасын ешбір кітап не таспа, ешбір материал ундемеген калыптагы унсіз карым-катынастардын куш-куатын бере алмайды. бейнетаспалардын жалпы карым-катынастардын керемет куралы болуы, міне – сондыктан.
Сойтіп, жаксы бакылаушы бола білініз. Омірдегі жаксылыктарга карай озгертуге турткі болатын шешудін бірде-бір кілтін жіберіп алманыз
/ Келешекке каржы кую/
"Ен жаман бірак нарсе бар, сонгы 90 кунде кітапты колга алып окымауыныз жане еш нарсе болмады деп ойлауыныз". Джим Рон
Абай озiнiн жиырма бесiншi кара созiнде былай дейдi:
"Балаларды окыткан да жаксы, бiрак кулшылык кыларлык кана, туркi (тiлiн) танырлык кана таза окыса болады. Онын ушiн бул жер дарулхарап (кауiптi), мунда ауелi мал табу керек, онан сон араб, парсы керек. Карны аш кiсiнiн конiлiнде акыл, бойында ар, гылымга кумарлык кайдан турсын? Асап-iшуге малдын тапшылыгы да, агайыннын араздыгы да – артурлi палеге, урлык, зорлык, кулык, сумдык секiлдi нарселерге уйiрлендiруге себеп болатугын нарсе. Мал тапса, карын тояды. Онан сон, бiлiм тугiл онер керек екен. Соны уйренейiн не балама уйретейiн деп ойына жаксы туседi".
– Осы Абай атамыздын созінен коретініміз, білім іздеу – байлык пен бакытка жету жолындагы амалдардын бірі. Білім іздеу – кейбір каржы шыгару кажеттілігін корсетеді. Шындыгында, сапарыныздын табысты болуы ушін, Сіз жасауга тиісті каржы жумсаудын уш турі бар.
Біріншіден, акша жумсау – кажет. Кітаптар мен таспалар (кассета) сатып алуга біршама акша керек кой. Дал сондыктан да, мен Сізге озініздін білімінізді жетілдіруге каржыныздын бір болігін куюга кенес берер едік.
– Шексіз мумкіндік бар ма?
– Жеме-жемге келгенде акшанын – куны керемет емес. Болашакта – шексіз мумкіндік болмак. Сіздін салымыныздын келесі бір турі – уакыт – акша салуыныздан да артык боп табылады. Сізден білімді кездейсок алуга емес, байыпты окып-уйренуге барынша коп куш салуды талап етеді. Сіз не істесеніз де, сонын барінде бакылау жасасаныз да, окысаныз не баскаларды бакыласаныз да – Сіздін куш-куатыныздын каркыны алар білімініздін колеміне катты ыкпал ететін болады.
IХ. /ОЗГЕРУ МЕН ЖЕТІЛУ/
Такырыбы: Кундылык. Болашакты болжай білу.
Тауекелсіз, талапсыз мал табылмас,
Енбек кылмас еріншек адам болмас.
Есек котін жусан да мал тауып кел,
Колга жукпас, еш адам кеміте алмас.
Кулык, сумдык, урлыкпен мал жиылмас,
Сум напсін уйір болса тез тиылмас.
Зиян шекпей коймайсын ондай істен,
Мал кетер, мазан кетер, ар буйырмас. Абай
– Бакытты болу ушін кандай ережені сактауга тиіспіз?
– Бакытты болгыныз келсе, мына ережені сактаныз – кажымай талмай озінізді жонге келтіруге дагдыланыныз. Жеке басты жетілдіру бизнесі омір бойына жалгаса береді.
Жумыска кірісерде: «Мен не аламын?» – деген суракты коюыныз кажет. Алу мен болу булар – екі егіз угым. Сіздін калай болуыныз, алган нарсенізге тікелей асер етеді. Бул жайлы ойлап корініз: Озініздін бугінгі калпынызга жеке тулга болып барып кол жеткіздініз.
Табыс колемі жеке бастын даму денгейінен асып туседі. Кейде Сіздін табысыныздын кенеттен осуі мумкін. Сіз сол табысыныздын калай пайдалану керектігін, жауапкершілікті уйренбесеніз, онда тапкан табысыныз кайтадан кеми туседі.
Бірде оте бай бір адам: «Егер Сіз алемдегі букіл акшаны алып, оларды тендей гып барлык адамдарга болген болсаныз, ол акшалар дереу осыган дейін болган калталарга кайтадан тускен болар еді» – депті.
Озініздін умітініз бен сенімінізді кагазга жазыныз да жаттап алыныз. Табыска жететін темірказык жулдызына айландырыныз. Ойыныздын барі осы максатка шогырланганда, арбір кадамынызды уактылы шешетін боласыз. Уміттенініз. Умітініз арманга жетелейді. Осы арманынызды коз алдынызга нактылы елестете берсеніз, ойлау жуйеніз озгереді. Осы озгерген ойлау жуйеніз табыс пен молшылыкка, бакытты омірге келудін бірден-бір жолы. Сіз ушін бул ойды баска біреу ойлай алмайды.
Не ойласаныз Жаратушы соны беретінін есінізден шыгарманыз! Жаратушы жокшылыкты ойлай берсен жокшылыктын есігін ашады, молшылыкты ойлап осы багытта іс-арекет жасасаныз молшылыктын есігін ашады. Букілалемдік АДІЛЕТТІЛІК ЗАНЫ унемі жумыс жасайды. Жаксы ойласаныз жаксы ойдын, жаман ойласаныз жаман ойдын карымтасын, ал жаксы іс-арекетініздін жаксылыгын, жаман кылыктарыныздын жаманшылык карымтасын кайтсеніз де аласыз. Осыны миыныздын кыртысынын бір болігіне кашап жазып алыныз!
/Кундылык/
– Кундылык дегенді калай угасыз?
– «Маселенін барі – уакытта жатуы мумкін. Кейбір адамдар соншалыкты улкен табыстарга кол жеткізіп жатады, ойткені олардын уакыты коп. Олардын уакыты жетіп жатыр, сондыктан да олар табыска жетуде. Егер менде де уакыт болса, мен омірде мол табыска кол жеткізер едім» – деп ойлайтынмын.
Тынданызшы, тун жарымда сагат сокканда, туннін ортасы болганы гой. Бітті, таулік аякталды. Ал, егер Сіз тауліктегі жиырма торт сагаттан баска уакыт табам деп талап етсеніз, онда Сізді жындыга балайды.
Егер Сіз уакытты узарта алмайтын болсаныз, онда экономикалык натижелердегі айырмашылыкты аныктайтын не таба алар едініз? Бул – кундылык деп аталса керек. Кундылык – айырмашылыкты аныктайды. Сіз еш уакытта уакыт жасай алмайсыз, дегенмен, Сіз барынша кунды тулга бола аласыз. Кундылыктын бул козкарас жуйесі – экономиканын басты шарты болмак. Курастыратын конвейерде істеніз, не тауар сатыныз, не кызмет корсетініз, Сіздін енбегініз онімділіктін кундылыгы бойынша толенеді.
Бірак Сіз енбек акыны уакыт ушін емес, ондірілген кундылыгыныз ушін, озініздін енбегініздін онімділігі ушін аласыз.
Карапайым адам: «Сагатына мен баленбай табыс табамын» – деп айтканында кателеседі. Булай болуы мумкін емес! Егер булай болса, ол уйінде жатып-ак акша ала бермей ме? Жок, шын манінде, ол сагатына белгілі акшаны алмайды, ол алатын акшасын, озінін бір сагатта жасаган онімінін кундылыгына алады. Сагаттык енбек акы – бул кундылыкты олшеуге мумкіндік беретін ынгайлы тасіл.
Егер... (осы унемі келетін егер солай емес пе? Омір – улкен егерден турады. Философтар «омір, бул – айкынсыздык» деп айткан гой). Егер Сіз ен алдымен озінізді-озініз жонге келтіре бастасаныз – багалы тулга бола алар едініз.
Карапайым адам: «Менін жумыс тажірибеме он жыл. Жумысымнын неге алга баспайтынын тусінсем буйырмасын» – дейді. Ал, шын манінде, онын он жылдык жумыс тажірибесі жок. Онын иелігіндегі – он жыл бойы кайталаган бір жылгы тажірибе гана. Тогыз жыл бойы ол бірде-бір жетілдірушілік істемеген, бірде-бір жаналык енгізбеген.
Журттын барінін коп акша тапкысы келеді. Айтсе де, олар акшаны тиісті жерінен іздемейді. Кейбіреулер: «Маган коп акша керек, мен озімнін бастыгымнан сурап корейін» -– дейді. Арине, онын бастыгы бірден акша толеп, акшасынан айырылгысы келмейді. Мен осы уакытка дейін шабыттанып кетіп, алдекімге ешбір себепсіз енбек акы берген бастыкты корген емеспін.
Кейбір адамдар: «Біз устеме айлык косуды отінеміз» – дейді. Бул жагдайда маселе – калай сурай бастаганыныздан бастап, жасалган келісім-шарттын аякталганына дейін унемі сурай беретін боласыз.
Тагы Сіз устеме косуды сураганда, бір кутылуга азер жететіндей кішкентай жардем сурайсыз. Сіз тыгырыктан шыгуга себептігі гана тиетін адістен аулак болыныз.
Тынданызшы, Сіз киын жагдайдан бір туйір нан жане бір кебіспен гана шыга аласыз. Бірак бул тірлік – Сіз ушін емес. Сіз онтайлы омір дастарканынан тусіп калган кикымдарды жинау ушін окып отырган жоксыз. Сізге мерекеге керек кой, солай емес пе?
Акыл ойынызды жетілдіру
– Біздін казактар жогары оку орнын бітіре салысымен-ак, басым копшілігі оздігінен ізденбек тугілі – кітап окымайды, неліктен?
– Адамдардын кобі оздерінін акыл-ойын дамытуды жастык шактарында-ак токтатып тастайды. Жаксы жумыска ие болса болганы, олар акыл-ойларын одан арі жетілдіруді токтата салады.
Туганнан бастап жиырма бес жаска дейінгі біздін окуымыз бірден биікке умтылады. Біз орасан зор білімді игереміз, сойте тура, есейгенде, нарык жуйесіндегі озіміздін жутандыгымызды байкаймыз, біздін окуымыз заман талабымен уйлеспей жатады.
Откен кездердегі Сіздін калауларыныздын барі – орташа омір денгейі болып калды. Мундай ойлау жуйесінде ешбір осудін болмайтыны анык. Жиырма бірінші гасыр адамдардан унемі осу мен унемі окуды талап етуде.
Технология шапшан ыргакпен ауысатындыктан бір жумыска жабысып, ол жумыстын кырык жыл бойы кала беретініне сенуге болмай калды: «менін атам осында жумыс істеген, менін акем жумыс істеген, енді мен осы салада жумыс істеймін» дейтін ой олген, сонымен бірге осу мен бейімделудін кажеттілігін мойындагысы келмеген жандардын да уміттерін олтірген.
Егер тиімді жагынан карайтын болсаныз, біліміннін денгейін букіл омір бойынызда жетілдірсеніз, онда Сіз кім болар едініз? Соны ойладыныз ба? Кандай шеберліктерге кол жеткізетінінізді, кандай молшылыктарга кенелетінінізді ойладыныз ба?
Жеке бастын дамуынын адеттерін калыптастыру унемі куш салуды талап ететіндіктен, ол куш-куатты тек тартіп кана камтамасыз ете алады, енді тартіптін кілтін корсетейін.
Аздан бастаныз да, оларды біріктірініз. Кішігірім тартіптеуші шарттармен жумыс істей журіп, Сіз манызды тартіптеуші ережені менгергенінізді байкайсыз.
Озініздін колыныздан келетін азгантай маселелерді алып, алдебір нарселерді алып, дал казір жасап тастаныз. Сосын тагы бір нарсемен айналысыныз. Біраз уакыт откен сон алдыныздан улкен бір маселелер шыгады. Сіз оларды толык сенімділікпен шеше алатын боласыз.
Сіз салмагынызды азайткыныз келе ме? Онда нанды майсыз жеп коруден бастаныз.
Сіз шетелдерді аралагыныз келе ме? Ар апта сайын 2 мын тенгеден сактап коя берініз.
Сіз укыпты болгыныз келе ме? Жарты сагат ерте тура бастаныз.
Сіз миллион тенгеге сауда жасагыныз келе ме? Елу мын тенгеге сауда жасаудан бастаныз.
Сіз еш уакытта, озінізге катысты кішкентай адым да жасамаган болсаныз, онда Сіздін улкен тапсырмаларды шеше коюыныз екі талай.
Ондірісім мол табыс акелді деп, озінін жеке кірісін де жонге келтірмей, дандайсып журген адамга уксай корменіз. Ол кімді алдап жур десенізші!
Кордініз бе, бул омірде барі де озара байланыста: бірі екіншісіне ыкпал етеді. Тартіптін пайда болуы не жок болуы, келесі тартіптін пайда болуына асер етеді.
/Болашакты болжай білу/
"Болжай білу жарым ырыс, достасу акылдылыктын жарымы, бала-шаганнын аз болуы женілтектіктін белгісі". Пайгамбарымыз Мухаммед (с.г.с.)
– Бизнесмен болу ушін неден бастау керек?
– Бизнесмен болу ушін – омірде нактылы жоспарыныз болсын. Болашакка сеніммен караныз. Сіз козкарасынызды, жоспарынызды озгертуініз мумкін, бірак болсын. Сіздін шабытты жоспарыныз алдыга кулшынып, омірге ілесе білуі керек. Осы кезде жетілген акылыныз куатты болып, тан ойыныздын сонынан ілесетін болады. Сіз не ойлайсыз, солсыз.
Бул озініздін акылыныз, куатыныз аркылы іске асады. Жумыс жасауы ушін мига корек берініз. Ми тук істемесе, былжырап кетеді. Танге де, акылга да унемі іс-арекет кажет. Егер муны істемесек, онда барымызды жогалтамыз. Дене мен ойдын токырауы аздырады. Акылдын ішіндегі келенсіз ойларды куып, каркынды іс-арекет берініз. Ішкі бакыт пен куш жинауды іздеудін жолында токтап калманыз.
– Неліктен копшілік адамдар жеке бизнестерін кура алмайды?
– Адамдарга когамнын тигізетін ар турлі асерін ескерсек, онда неліктен адамдардын табиги кабілеттерінін, ішкі мумкіншіліктерінін жабылуы белгілі болады. Сондыктан да іс-арекет жоспарын курмас бурын, ен бастысы болашакта кездесетін богеттерді жане оны жою жолдарын аныктап алулары кажет. Буган: аямшактык, «шык бермес Шыгайбай» сиякты сарандык, каттылык, козтоймастык, корсекызарлык, мейрімсіздік, жауыздык, каныпезерлік, коре алмаушылык, коркыныш, мазасыздык, уайым, беті кайту, босандык, ынжыктык, жігерсіздік, бопаулык, суайттык, уадеде турмаушылык, оз-озіне разы болу жане бурынгы кемшіліктерін мен кателіктерін жатады.
Адамдарды озгертуге умтылганнан горі, жаксы адамдар таба білген абзал. Арине, олар оздерін озгертуі мумкін, бірак Сіз де, мен де оларды озгерте алмаймыз. Адамдар кейде: «Колайлы адамдарды калай жинауымызга болады?» – деп сурайды. Мен оларга: «Сіздер колайлы адамдар табуга тиістісіздер» – деп жауап беремін. Менін бере алатын ен керемет жауабым осы.
Табысты касіпкердін бірінші ережесі мынандай: ЖАЛКАУЛАРГА ЖОЛАМАНЫЗ. Неліктен? Ойткені будан тук те шыкпайды. Сіздін колыныз жеткені – бейшара АДАМДАР болады. Олар кырандай аспанга канат жайып шарыктай алмайды. Олар тек кана мынкылдайтын ун шыгарып, комектескеннін орнына жымкырумен айналысатын болады. Сосын олар Сізді «біржола титыктатып бітіреді». Мен білемін... Мен тырысып коргем.
Сонымен, Сіз озініздін жасауынызга тиісті коптеген маселелерге каныктыныз. Бул кітапты окуыныз – Сіздін осу мен озгеруге деген ішкі далелдерініздін барын корсетеді. Біз Сізге озініздін калай бола алатыныныздай тулгага айналуыныз ушін, осы іргетаска суйенуінізге кенес берер едік.
Х. /КАЛАЙ КАРЖЫ ЕРКІНДІГІН ЖАСАЙМЫЗ/
Баяндайтын: Экономикалык география гылымдарынын докторы, доцент, касіпкер Кастер Саркытханулы.
Такырыбы: Калай каржы еркіндігін жасаймыз. Акша туралы жагымды ой ойланыз. Акша туралы кейбір кері кеткен ойлар, тужырымдар. Салыктар. 70/30 Ережесі. Кайырымдылык. Акша каражатын жумсау. Сезім. Унемділік. Аталар мен ажелердін негізгі максаты. Акша корын жинау. Байлык пен бакытка катысты козкарас. Акша агымынын зандылыгы. Шаршы аландагы акша агымынын зандылыгы.
– Кастер Саркытханулы, каржы еркіндігін калай жасай аламыз?
– Асет Ризаулы, бул суракты баскаша да коюга болады. «Сіз акшаны есінізге жиі аласыз ба? Сіздін ойлау жуйенізде акшага орын бар ма? Кунделікті куйбен тіршілігінізде озініздін кірісініз немесе акшаныз туралы ойланып толгануынызга канша уакытынызды арнайсыз?
– Арбір адамнын озінін уакытынын басым болігін арнайтын белгілі ойлау жуйесі, турмысын жаксартсам деген бір кызыгушылыгы бар. Бул дегеніміз – акшаны унемі ойда устау. Акшаны ойда устау дегеніміз озініздін жаксы турмыс куру ушін канша акша молшері керек екенін болжау. Бул дегенініз колын жетпес милллион долларды армандау емес, нактылы казіргі жагдайда озіне кажетті заттарды сатып алу ушін керекті каржынын козін ойлау, осы каржынын табылатынына сенімді болып, осы багытта іс-арекетке кірісу. Егер сіздін максатыныз акшаны коп табу болса, онда осы багытка бар калауынызды, максат-мудденізді арнаныз.
Ол ушін колынызда кунделікті канша акша барын санап, максатынызга жету ушін енді канша керек екенін есептеп журу. Осы акшаны колынызга тусіргеннен кейін, омірініз калай жаксаратынын, калай болатынын унемі коз алдынызга елестетіп, ойыныздан бір сатке шыгармай журініз. Жан-жагынызга караныз, осы акшаны табудын турлі-турлі жолдарын, адістерін карастырыныз, сол кезде осынын шешімін кайтсеніз де табасыз.
/Акша туралы жагымды ой ойланыз/
"Акша адам ушін омір сурудін максаты емес, тек куралы гана".
– Кастер Саркытханулы, бізге акша туралы калай ойлаган жагымды?
– Сіз онсыз да акшаны жагымды жагынан ойлайсыз. Егерде унемі: «менде ешуакытта акша болмайды» – деп ойлай берсеніз, осы ойды озінізге тартып аласыз. Назік алем тілегінізді булжытпай іске асыра береді. Омірінізді осыган калыптастырып аласыз. Сондыктан да канша акша керек екені, оны калай жумсаймын, осыдан кандай лаззат аламын деп, тек кана ылги жаксы жагымды ойларды гана ойласаныз, осы тілегініз кайтсе де кабыл болады!
Дата добавления: 2015-12-08; просмотров: 312 | Нарушение авторских прав