Студопедия
Случайная страница | ТОМ-1 | ТОМ-2 | ТОМ-3
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатика
ИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханика
ОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторика
СоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансы
ХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника

Абай, алтыншы кара соз.

 

Адамды істеген ісінен білесін. Коптеген адамдардын табыска жетпеуінін, жокшылыкта омір кешуінін, денаулыгынын нашар болуынын себебі, озі туралы оте томен пікірде, кабілетім жок, орем жетпейді деп есептейді. Бул алган тарбиенін натижесі, себебі – саби, бала кунінен кейбір аналардын, акелердін: надандыктын салдарынан оздерінін туган балаларын каргап-сілеуден, аузына тускен былапыт созбен боктаудан жане ананы істеме, мынаны істеме деп озін силауды умыттырып жібергенінен.

 

Ол озін-озі багалай алмайды. Осы создердін барі барып онын сана сезімінін тубіне (подсознательный разум) жазылып калады. Адамды баскаратын сана болгандыктан, баланын туган анасы мен акесі озінін баласына саби кунінде-ак, жокшылык пен кедейшіліктін омірлік багдарламасын санасына жазып бергенін, омірге деген кулшынысын, арманын, максатын бесікте жатканда-ак туншыктырып, буындырып олтіріп тастаганын білмейді де, сезбейді де...

 

Біздін когамда жалпы мораль озін-озі силаган, суйген адамды жазгырады, сондыктан да озініз туралы баска адамдардын теріс пікірін озініз жокка шыгарган уакытта табыс келеді.

 

Дана халкымыз айтады: «Егер адамды бір кабат тойындыргыныз келсе – тамак бер, ал омір бойы тойындыргыныз келсе – кармак бер».

 

Есінізде болсын! Осы окып отырган кітабыныз – сізге кармакпен балыкты оз бетінізше устауды уйрететін курал.

 

Кім де кім озін дамыткысы келсе, алдымен ойлау жуйесін озгертіп сезімталдыгын жетілдіру кажет. Бул тек дайындыктын басы гана. Осынын бір жолы білім алу. Сіз осы кітапта баяндалган ілімді уйренсеніз, казіргі ХХI гасырдын экономиканын зандылыктарынын тылсым сырларын тусінесіз. Турмысыныз бен денсаулыгыныз да курт жаксара бастайды, себебі біліммен сусындайсыз. Озінізге малім емес кабілет пен касиеттерініз ашылады.

 

Молшылык пен байлык – біз ондіріп, осіріп жаткан заттар емес жане осылай екен деп ойлауымыз да емес. Егер біздін акыл-есіміз бен ойымыз, аз-маз баршылыктын озіне де разы болып – жокшылыкка сенсе, еті уйренсе, онда калган омірініз де тук озгермей-ак осылай отеді. Кайталап айтайын, біз санамыз бен ойымыз кабылдай алатын нарсені – озіміздін калауымыз бойынша гана іске асыра аламыз.

 

Ен жаманы, гарыштан келетін молшылык пен байлыктын келер жолын – санамыз бен ойлау жуйеміздін жудеулігінен жауып тастаймыз. Біз молшылык пен байлык, денсаулык туралы санамыз бен ойлау жуйемізді біртіндеп озгерте алсак керемет болар еді. Онда алдыга жылжыганымызды байкау киынга сокпас еді. Ойткені, алдымен ойлау жуйеміз озгереді, осы ойымызды іске асырып адетке айландырамыз, сонан сон адет мінезге айналмак, ал адамнын калыптаскан мінезі – Озінін тагдырын шешетін кудіретті куш екенін еш уакытта умытпаныз!

 

"Егер адам оз жагдайына канагаттанбаса, оны екі жолмен озгертуге болады: не оз омірінін, не жан-дуниесінін жагдайын жаксарту аркылы. Біріншісі ардайым болмаганмен, екіншісі ардайым оз билігінде". Сократ.

 

Бул кітапта адамнын жокшылык пен кедейшілікте омір сурмеуі керек екені жане ултымызды рухани карангылыктан шыгарудын жолдары баяндалады.

 

Асіресе біздін казак баласына жетіспейтін:

 

бірінші – денсаулык, ултымыздын тен жарымынан астамы тугелдей ар турлі созылмалы аурулардын курбаны екені ешкімге де купия емес. Он жасоспірімнін алты-жетісі аскерге кызмет етуге жарамаса, жас келіншектердін басым болігі баланы оздігінен туа алмай, ішін жардырып алып жатканы барімізге де малім жайт!

 

Екінші – жастарымыздын басым болігінде имандылык азайып бара жатканы жасырын нарсе емес. Онын далелі куннен-кунге кобейіп келе жаткан насбай ататын мектеп окушылары мен жастар. Алматы каласында жане т.б. калаларда темекіні будактатып журген каракоз кыз-келіншектер!

 

Ушінші – Казактын басым болігі кедей, турмыстары томен, Казакстан калалары мен ауылдарында жане кайыршынын о жак бу жагындагы Алматы каласындагы Сейфуллин кошесінін бойындагы «кул базарында», кок базардын жанындагы «жетімдер бурышында» лек-легімен сандалып журген тепсе темір узетін жастарымыз!

 

Себептін де салдары болады, бул – акикат. Адам баласы кылышты ойлап тапканда, осыдан корганатын калканды да ойлап шыгарды гой. Ендеше осыган нактылы жауап беретін адамдарды, осы жокшылык пен кайыршылыктан, акымактыктан шыгатын жол бар екенін далелдеп, заман талабына карай казіргі омірде нарык зандылыгын жете менгеріп, осы заманга бейімделе білген талай;лдарымыз бен кыздарымыз баршылык.

 

Курметті окырман кауым! Адамнын жетiлу жолындагы жететiн денгейi – оз бетінше білімін жетілдіріп, санасынын ояну дарежесiне байланысты. Адамнын сана-сезімі негурлым ояу болса – онын рухани денгейi мен тыгырыктан шыгатын ойлау кабілеті де солгурлым жогары болады. Бул адам алдында турган кедергілерді кайтсе де – ойлау жуйесін озгеру аркылы, акылы мен енбегінін аркасында женіп шыгады, молшылыктын, бакыттын, мыкты денсаулыктын иегері болады, шаттыкка кенеледі.

/СОЗ БАСЫ/

 

"Карапайым, кайырымды, таза, шыншыл, кудайшыл, аділетті, ержурек, мейірімді болып кала бер жане оз міндеттерінді кызган. Не нарседе болсын акыл мен ардын нускауымен арекет етуге тырыс, аркімнін игілігі ушін кам же. Омір кыска. Онын ен багалы жемісі – адамдардын игілігі ушін ізгілікті істер істеуден капы калма".

Марк Аврелий

 

Баягыда біреу улкен гуламага барып, омірімнін сонына дейін бакытты жане сатті болуым ушін не кажет деп сурапты. Гулама осынын барі озінде бар деп жауап беріпті. Бакыт пен саттілік, молшылык пен табыс сырттан келмейтін, ішкі агымдар. Біз омір суру ережесін жокшылыкка, аурушандыкка негіздемей, керісінше гулдену мен молшылыкты, мыкты денсаулыкты омір суруіміздін шарты етіп кабылдауымыз кажет.

 

Бiлiмдi уйрену жане ойлау жуйесін озгерту аркылы – байлыкка, шексіз бакытка жету терен даналык ілім, осы ілімді жаксылап тусініп, сананызга сініріп, журегінізге уялатып, ми кыртысыныздын бір болігіне кашап жазып алмай: бакытты, даулетті, мыкты адам бола алмайсыз. Молшылык пен бакыт бiлiмнен туындайтын: гарышпен, табигатпен ундесіп жаткан, купия сыры, унгыл шунгылы, калтарыстары коп ілім.

 

Дегенмен, аркiм дурыс тусiнiп, барлыгын кабылдап кетпесе де, Абай бабамыз тарізді, бул жазгандарымыздын жалпы журтка пайдасы болар деп умiттенейік.

 

– Адамнын алдына койган максатына байланысты кандай талаптар болуы мумкін?

– Адамнын максатына байланысты кандай талаптардын болатынына келейік. Аркімнін ой-орісіне байланысты сан килы талаптардын болатыны туралы данышпан Абай озiнiн кырык тортінші кара созiнде былай дейді:

 

«Талаптын iшiнде адам баласы кобiнесе басына кадiр iздеп, сол талапта болады. Бiреуі мал куып жатыр. Сарандыкпен, арамдыкпен, айтеуiр мал тапсам, «мал тапкан ердiн жазыгы жок» дейтугын, «малдынын бетi жарык» дейтугын макалга сенiп, халыктын турiне карай, ит те болса, малдыны соге алмайды деп, бул мал хам пайда, хам касиет болады бойыма дейдi. Мунысы рас, казактын оз кулкына караганда, бiрак адамдыкка, акылга караганда, казак тугiл, конiл жиiркенетугын iс. Осыган карай бiреу ер атанамын, бiреу кажеке атанамын, бiреу молдеке, бiреу бiлгiш, ку, сум атанамын деп, сол харекетте жур».

 

Ойшыл адамнын сана-сезіміне байланысты осындай ар турлi жаксы-жаман омiр талабы, ягни максаты болатынын корсетедi. Бiрак осылардын кайсысы болса да туракты емес, озгергіш-турлаусыз максаттар. Сондыктан булар озгермейтiн негiзгi максат бола алмайды. Албетте, булардын барлыгы да адам омiрi ушiн оте кажеттi екенi белгiлi. Адамда омірінін багытын аныктайтын, туракты жалпы бiр максат болса керек...

 

– менін Сіз жане окырмандар ойлансын деп койгым келген бірнеше сауалым бар. Олардын бірі: «Сіз неліктен тырысуыныз керек?» Балалар «Неліктен?» деген суракты жиі кояды. Бул манызды сурак осы сауалдан туындап отыр. Менін сурайын дегенім: «Неліктен ерте туру керек? Неліктен кажымай жумыс істеу керек? Неліктен соншалык коп табыс табу керек? Неліктен коп нарседен бас тарту керек?»

 

«Сіз неліктен тырысуыныз керек?» деген сауалдын ен дурыс жауабы: «Неліктен олай етпеске?» деген екінші сауал болып табылады. Омірінізде будан баска Сіз не істемексіз? Озініздін каншалыкты узакка бара алатынынызды неліктен байкап кормеске? Озініздін каншалыкты табыс таба алатынынызды не оки алатынынызды неліктен байкап кормеске?

 

/Жана гасырда басты багытты калай дурыс тандай білу керек/

 

"Біздін оміріміздегі соншама манызды нарсе казіргі жагдайымыз емес, кай багытта журіп бара жатканымыз".

 

– Казіргі жагдайдын адамы болып, омір агымынан калып калмау ушін не істеу керек?

– Озініздін откен омірініз бен казіргі кундегі тіршілігінізді талдап корініз, айырмасынын барлык жагдайда да жер мен коктей екенін бірден сезе коясыз: адамдардын кулшынысынан, уакыттан, калыпты жагдайдан, жылдамдыгынан т.б. Кей кезде осы омір агынына ілесе алмагандыктан озімізді жайсыз сезінеміз, балкім білмегендіктен не бейімделмегендіктен шыгар...Казіргі жагдайдын адамы болып, омір агымынан калып калмау ушін не істеу керек? Ол ушін ен алдымен 21-ші гасыр бізге не дайындап койды, соны білу кажет.


Дата добавления: 2015-12-08; просмотров: 183 | Нарушение авторских прав



mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.009 сек.)