|
Читайте также: |
Алар шулай бик озак сөйләшеп утырдылар. Рушания Нурлыбанат әбине мунчалар кертеп, күчтәнәчләр төяп озатып калды. Нурлыбанат әби белән утырып сөйләшкәч, җиңеллек килер дип өметләнгән иде дә бит, юк, җиңеллек I үгел, үз-үзенә мең сорау туды: дөрес яшәдеме соң ул, балаларын дөрес тәрбияләдеме? Ул иркә хатын булып назланып өйдә генә утырды. Акча эшлим дип кара таңнан торып чапмады, тәмле ашады, туйганчы йоклады, балаларын да үзе тәрбияләде, хәрефен дә, укырга да үзе өйрәтте. Ире эшләп тапканны чамалап кына тотты, иренә беркайчан хыянәт итмәде, тугры хатын булып рәхәт тормышта яши бирде. Карасаң, барысы да дөрес, гөнаһы да юк кебек. Әйе, аның нинди гөнаһы булсын, кеше әйберсенә тимәде, кеше сөйләмәде, хыянәт итмәде. Дөресен әйткәндә, дүрт стенадан чыкмады, ире баскан эзгә генә басты, читкә тайпылмады. 111 ул ай да бая Нурлыбанат әби зиратлар турында сөйләгәндә сискәнеп китте. Рушания да авылына егерме елдан артык кайтканы юк. Аны карап үстергән кешеләрнең каберенә кайтып баш игәне, аларны искә алып хәер биргәне юк, шратларының хәзер кайда икәнен дә белми бит. Йөрәгендә мәңге юылмас үпкә утыра. Аны табып ташлаган әнисен кичерә алмады, шунлыктан авылына да бүтән кайтмады. Ул моның турында уйламаска тырышты. Нурлыбанат вби авырткан җиргә бик каты китереп басты. Ул хаклы иде. Сашаның үлгән әти-әнисенең каберенә елына әллә ничә барып, искә алып җыештырып-тазартып кайталар.
Үз уйларына чумып утырып, ире кайтып кергәнне дә ишетми калды, ә ул һәрвакыт Рушанияны читтән күзәтергә, сокланырга ярата иде, бүген дә башына ак яулык бәйләгән хатынын күреп, карап торды.
Кич йокларга яткач, иренә тел очында әйләнгән беренче сорауны бирде:
- Сашенька, мин синнән алда үлә калсам, мине кайда күмәрсең икән?
Саша бермәлгә тынсыз калды, бераз тын гына яткач, торып төнлекне яндырды, түшәмгә карап яткан хатынына карап тора башлады, аның йөзе бик җитди иде.
- Ни сөйлисең, ни булды сиңа, анысы ни дигән сүз тагын? Мин бу тормышны синсез күзалдына да китерә алмыйм.
- Ә шулай да, Саша?
- Мин кайда - син шунда, - диде хатынын кочаклап. - Телисеңме, икебезгә дә янәшәдән урын алып куям?
- Ә кайдан?
- Кайдан телисең - шуннан. Хәзер бөтен нәрсә дә сатыла, зиратның иң яхшы җиреннән.
- Юк, я, ярый, бүтән аның турында сөйләшмик.
Тик йөрәк түрендә ниндидер канәгатьсезлек пәйда булды, юкса, егерме җиде ел бергә гомер иттеләр, шулай булырга тиештер дә бит. Үзе дә аңламады, никтер йөрәген нәрсәдер талады.
-Дөрес әйтәсең, иртәрәк әле безгә анда җыенырга, безнең әле синең белән әби-бабай буласы бар.
«Булсаң иде дә бит, вакыт көтми шул», дип, эчтән генә уйлап куйды Рушания. Ул хәзер күбрәк Нурлыбанат әби әйткән әйберләр турында уйлана иде. Чын кеше итеп үстерә алдымы соң ул аларны - уку да эш, эш тә уку. Бу дөньяның нечкәлекләрен ничек аңлатырга соң аларга, әллә күреп үскәннәре дә җитәрлекме? Алар һәрвакыт тату гаилә булып яшәделәр, кыерсытылуны белмәделәр, тормышның авыр ягын да күрмәделәр. Әтиләре аларга бәхетле булыр өчен бөтен мөмкинлекләр тудырды, кайда теләсәләр, шунда укыдылар, ни теләсәләр, шуны ашадылар, шуны киделәр. Әтиләре тырышлыгы белән ярты җир шарын диярлек сәяхәт кичтеләр. Ә өйдә дөньяның вак-төяк нечкәлекләрен әниләреннән күреп үстеләр, әниләре аларга беркайчан да ярамый димәде, балалар беркайчан да әниләрен тәртипсез хәлдә күрмәделәр, ул һәрвакыт сабыр һәм йомшак, җыйнак кеше. Балалар беркайчан да өйдә тавыш, ыгы-зыгы күргәннәре булмады, ул һәрвакыт балаларына үрнәк булырга гырышты. Моны балалары ничаклы үзләштергәннәрдер, монысы инде үз гаиләләрен корып яши башлагач кына билгеле булыр. Ә дингә килгәндә, алар әлегәчә бер якны да тотмадылар, соңгы елларны шулай да балаларны ире чиркәүгә алып баргалый башлады. Пасхага булсын, ата- аналар көненә булсын, зиратка алар бергәләп баралар, чәчкәләр утыртып, җыештырып, искә алып кайталар. Саша да әти-әнисенең кабере өстендә чукынып баш ия. Калганнар шым гына карап торалар. Олыгая килә Рушанияның чиркәүгә аягы тартмый башлады, яшь чакта ул моның бер нәрсәсен дә күрми иде, ә менә хәзер һич аягы да, җаны да тартмый. Дөрес, мәчетләргә дә йөрми, шушы яшенә җитеп, алай Аллага ышанып, табынып та утырганы юк. Соңгы ике елда гына нишләптер үз дине исенә төшә башлады, бер дога белмәсә дә, тора-торып никтер әнисе өйрәткән догаларны исенә төшерергә тырышты. Моны әле үзе дә аңлап бетерми, ахрысы, бөтенләй имансыз түгелдер, әнисе өйрәткәннәр барыбер сеңеп калган бит. Аның ишеткәне бар иде: яшь чакта ничек тә үтә, менә олыгайгач һәркем үз Алласына кайта дип, әллә шулаймы икән? Сашасы да бит, әнә, чиркәүгә кергәләштерә, балаларны да алып бара. Рушания бармыйм дисә, кыстамый; ул да хәзер аңлый, күрәсең, һәркемнең үз Алласы икәнне. Яшь чакта алар моның турында уйламадылар. Саша өйләнгәндә, мөселманча ике дә уйламый никахка риза булды, хәтта биатасы да. Алла ни дә, бог ни, мулла ни дә, поп ни - алар өчен бер мәзәк кенә иде. Карт.шисен рәнҗетмәс өчен генә барысы да ризалаштылар. Менә хәзер ризалашыр идеме икән Сашасы? Балаларга да нинди дин белән барырга икәнен әйтү кыен, татарча белмиләр, кул күгәреп әппәр итмиләр, урысча чукынмыйлар. Мөселман диненә ышаныгыз, аны гына тотыгыз дисә, ирен рәнҗетер. КяферНекен тотыгыз, аларча чукыныгыз дияргә теле бармас. Менә кайда ул яшьлекнең картлыгы, яшь чакта ничек тә ирый, яшисең берни уйламый. Ә хәзер ни дип керә соң бу уйлар? Яшәде бит моңа чаклы динсез дә, тик менә ни галәмәт, тормышының азагын уйлаган саен әллә нинди уйлар керә башына. Сашаның кабере өстенә алтын ай куеп булмаган кебек, аның да каберенә тәре урнаштырып булмый бит инде. Юк, ул моны күз алдына да китерә алмый. Шулай булгач, ничек бергә рәттән ятмак кирәк? Моның турында аның беркайчан да моңа чаклы уйланганы юк иде. Гомер буе бергә булуны гына теләде, ә хәзер югалып аптырашта калды.
Көн артыннан көн үтте, май үтеп, җәй дә җитте. Кичә Илья Ильич шалтыратты, килеп анализлар бирергә кушты. Бүген шуңа иртән иртүк өйдәгеләр эшкә китеп бетү белән Саматны чакыртты да больницага китте. Илья Ильич аны серле генә елмаеп каршы алды.
- Хәлегез ничек, Рушания ханым? - диде башын кыек сала биреп. - Болай бик күркәм күренәсез.
- Рәхмәт, болай Аллага шөкер, бернигә дә зарланмыйм.
- Бик шат, алай булса, анализлар бирегез, карап карыйк. Шулай да кисәтеп куям, сезгә аз гына да кояшта кызынырга ярамый, кояштан сакланырга кирәк, сез болай да каралып өлгергәнсез. Тәмле шоколад төсенә кергәнсез, әйтергә кирәк, бик тә килешә үзегезгә, шулай да сакланыгыз. - Ул бераз аңа текәлеп карап торды да тагын да елмаеп, карашын читкә борды. Рушания да торып басты.
- Китим алайса, рәхмәт җылы сүзегезгә, - дип матур итеп елмайды.
- Хушыгыз, - диде яшь табиб аның йомшак кулларын кысып. - Мин иртәгә шалтыратып, анализларның нәтиҗәсен әйтермен.
Рушания куе кара керфекләрен аска төшерде дә чыгу ягына борылды. Ул үзенә текәлеп караганны яратмый иде, ә бу яшь егетнең карашы аның йөрәк түренә үрелеп карагандай тоела, ул болай да аның турында артыгыннан күп белә. Тик бу аңа табиб булган өчен генә рөхсәт ителә. Иреннән башка бер ир-атка да тәнен дә, җанын да күрсәткәне юк, һәм күрсәтмәс тә.
Җәй башында Самат Нурлыбанат әбине кече ике оныгы белән авылга кайтарып килде, Лилия җәйлектә каникулда эшкә урнашты. Ул инде быел укуын ташлап, эшкә урнашу турында уйлый башлаган иде, ярый, көзгә күз күрер, дип, әлегә энесе белән икесе дә эшкә урнаштылар. Рушанияның да Алесясы, студентлар белән чит илгә эшкә китәм, дип җыена башлады. Кызы киткәнче Рушания ешрак аның белән булырга тырышты, янына утыртып сөйләшергә, аның эчке дөньясын аңларга теләде. Аның әтисенеке кебек аксыл сары озын чәчләреннән сыйпап, бакчадагы атынчыкта икәү генә кочаклашып утырулар үзе бер җан рәхәте иде. Кызы шундый чибәр булса да, янында ах итеп йөргән кешесе күренмәде, инде укуының да соңгы елы, бергә укыган иптәшләре инде ойләнешә дә башладылар. Әнисе сак кына сорамакчы булды.
- Кызым, нишләп бер дә йөргән кешең юк, бер дә ошаган кеше юкмыни соң?
Бар да ул андый кеше, ул миңа карамый шул.
Бәлки үзеңне бик эре тотасыңдыр?
Юк ла, ул бөтенләй беркемгә дә карамый.
Ә ниндирәк егет соң ул?
Гап-гади, укудан башка берни дә күрми торган. Аның өстендә юньле киеме дә юк, ничә ел бер кием белән йөри.
Ә сиңа аның нәрсәсе ошый соң, шундый ябай, гади булгач?
Әнә шундый булганы белән. Әни, башкалар минем өчен әллә ниләр эшләргә дә әзер, ә ул борылып та карамый. Кайбердә шундый итеп карап куя, минем тезләрем бөгелеп куя, ә ул бер сүз әйтсә ичмасам. Ике ел шулай интектерә инде.
Кызык, күрсәң иде, минем бербөртегемне кем шулай интектерә икән?
- Ох, әнием, мин үзем дә көненә бер күрергә тилмерәм,.1 ул, кире татар, бер борылып караса, бер сүз эндәшсә ичмасам.
Шулай ук эшләр харап җитди мени, кызым? - Рушания кызын кочаклап алды, чәченнән сыйпап маңгаеннан үпте.
- Татар дисеңме?
- Әйе, әни, Айрат исемле.
Бигрәк матур исем.
Син дә шулай уйлыйсыңмы, әни?
Минем кызым гашыйк булырлык булгач, ул бик чибәр һәм яхшы кеше булырга тиеш. Минем кызым ялгышмас,
- дип елмайды. - Минем дә аның белән танышасым килә.
Эх, ничек итеп, әни? *
Соң, уйлап табыйк берәр нәрсә, ә нигә берәр кичә оештырмаска? Уку елы беткән уңай белән. Шунда мин дә күреп калыр, кем икәнен чамалар идем, уйлап кара. Мин I вмле итеп татарча бәлеш пешерер идем, татар егетләре бик ярата андый ризыкны.
Әни, чынлап та, син акыл иясе. Әле мин китәргә бер •и на бар, өлгерәбез. Ә килмәсә?
Чакыра белсәң, килер.
Кызының йөзе яктырып китте, күзләрендә әллә нинди v I лар чаткысы уйнады. Рушания үзе дә кызына бик тә
булышасы килде, бигрәк тә татар егете булгангамы.
- Кызым, татар егетләре алар тыйнаклыкны яраталар, алар бик эшчән дә, тотнаклы да булалар. Син шуңа күрә бик игътибарлы булырга тиеш, өс киемең дә гадирәк һәм ябыг рак булырга тиеш. Урыс халкы моңа бик исе китми, әмма татар егетләре ярты шәрә йөргәнне яратмыйлар. Әйдә, мин сиңа бик матур гади генә тукымадан күлмәк тегеп бирим, кибеттән сайлап алабыз да тегәбез. Менә күрерсең, син аны аяктан егачаксың. Син бит минем шундый чибәрсең. Аңа ошыйсың килсә, кулыңа сыра, тәмәке ала күрмә, эчкән-тарткан кызга татар егете алтынга төреп бирсәң дә өйләнми, алар өчен иң мөһиме - тыйнаклык, оялчанлык. Аннан тагын мөһим нәрсә - татар кызлары тәмле итеп токмачлы аш белән бәлеш пешерә белергә тиеш, ә синең моңа өйрәнәсең килми.
- Әни, өйрәнәм, мин барысына да өйрәнәм.
- Менә шуларны күрсә, ул сиңа бөтенләй башка күзлектән караячак. Минемчә, ул сиңа бай, иркә, берни белми торган җилбәзәк дип карый.
Менә шулай итеп Рушания кызына өйрәтәсе килгән нәрсәләрне өйрәтергә җай килеп чыгуга үзе дә бик сөенде. Тормышта болар барысы да бик кирәк булачак, әзрәк татар теле дә өйрәткәндә зыян итмәс иде. Рушания үз чирен онытып, бөтенләй башка хыялга кереп китте, кызының киләчәген матур итеп күзалларга тырышты. Аның киләчәге әнисе салган тәрбия нигезенә бәйле, ул да әнисеннән ни өйрәнсә, үз гаиләсендә шуны кабатлаячак. Алар икәүләшеп шәһәрдән тукымалар алып кайтып, күлмәк тектеләр. Вак кына зәңгәр чәчкә төшкән җиңсез күлмәкне Рушания кызының тез өстеннән, нечкә билен матур итеп бөреп, киң итәкле итеп текте. Бу аның яшь чагын хәтерләтә иде, аның әнисе оста тегүче иде, Рушанияга да унҗиде яшенә шундый күлмәк тегеп кидергән иде. Алеся көзге алдында әйләнде.
- Әни, матурлыгын матур, тик бигрәк авылча, кызлар көлмәс микән?
- Ә синең кемгә ныграк ошыйсың килә, кызларгамы, Айраткамы?
- Әни, үзең беләсең бит инде.
- Шулай булгач, борчылма. Кара, күзләреңә ничек килешә, ә билеңне нинди матур итеп сызып төшә. Минем дә шундый күлмәгем бар иде, әтиең, беләсеңме, нинди сокланып карый иде?! Ә хәзер кендек күрсәтеп йөриләр, бу нәрсә һич тә башка сыя торган нәрсә түгел. Хатын-кызда сер булырга i иеш, ә ул бөтен җирне чишеп күрсәткәч, нинди сере калсын ди. Элекке заманада беләкнең ак йомшак җирен күрсәләр дә, ирләр ах иткәннәр. Аларның шуннан да башлары әйләнгән, алар кызларның күзләрен, иреннәрен күрер өчен генә дә шр-интизар булганнар. Кызлар сер сандыгы булганнар, ә ирләр шул серне гомер буе сүткәннәр. Хәзер нигә мәхәббәт юк дисез, чөнки сер юк. Әнә, урамга чык та кара, сере дә юк, сүтәр әйберсе дә юк, ул инде сүтелеп беткән. Хатын-кыз серле булып бер генә кешегә ачылырга тиеш, кызлар әрсез, азгын карашлардан сакланырга тиеш. Яман күзләр бар, кул белән кагылмасалар да, күз белән күпме ир-ат капшый ул ншь тәнне, бөтен кеше капшап беткәч, кемнең өйләнәсе килсен? Салкын тию бар, сакланмыйлар, аннан бала таба алмыйлар, кеше ташлаган балалар эзләп йөриләр, чөнки бала тапмаган хатын - җимеш бирмәгән агач ул, исеңнән чыгарма, балам.
Алеся берсүзсез әнисен тыңлап утыра бирде. Менә нигә онисе башкаларга охшамаган, ул чынлап та серле хатын иде, аның хәтта баш борылышларына, торып китүләренә чаклы ниндидер серлелек бар. Алеся әнисенә карап утырды да килеп муенына сарылды.
Син иң серле әни! Элек без синең белән бер дә болай ачылып сөйләшкәнебез булмады, ә нинди рәхәт болай серләшеп утыру, - дип әнисенең битеннән үбеп алды.
Алеся бергә укыган группасын кунакка чакырды, Айратка да килми калма, диде. Үзе белән укыган бер егеткә калдырмаска, үзе белән алып килергә кушты, Алеся бу көнгә бик зур өметләр баглый иде. Рушания да кызыннан ким дулкынланмады, әйтерсең, аның язмышы хәл ителә. Төштән соң яшьләр җыела башлады, ә көткән кеше һаман күренмәде, инде бөтен курс җыелып бетте. Алесяның кәефе кырылганнан-кырылды, күзендә яшь тә ялтырый башлады. Яшьләр бакчада шау-гөр килделәр, ә Алеся әнисе яныннан өйдән чыгасы килмәде. Шулчак сакчы телефонга шалтыратты: «Монда тагын берәү килде, кертергәме?»
Кертергә-кертергә, - диде кабаланып, үзе тәрәзәгә ташланды. Капкадан киң җилкәле, хәйран гына гәүдәле, карап торуга әллә ни чибәр дә булмаган бер егет керде. Кая барырга белмичә, тирә-ягына каранып тора башлады.
Кызым, бу кем?
Алесяның йөзе кып-кызыл булды, кабынып киткән лампочка кебек йөзе яктырып ук китте.
- Әни, бу бит Айрат, - диде дулкынланып.
- Чү, тынычлан, бар, өйгә чакыр.
Алеея инде чыгып чабарга җыенган иде, Рушания кызын туктатты.
- Килешми алай ир-атка ташлану, үзеңне кулга ал.
Тик кызының куллары калтырый, кая куярга белми
җәфалана, шулай да ул бит Рушания кызы - үз-үзен кулга алып, кунакка каршы чыкты. Кызының дулкынлануы аңа да күчте, «эх, яшьлек, эх, бала», дип куйды әнисе.
- Мама, бу Айрат, - диде кызы. Рушания бик матур итеп елмаеп:
- Исәнмесез, Айрат, узыгыз, - диде матур итеп татарча. Айрат аптырап бер Рушанияга, бер Алесяга карады.
- Исәнмесез, апа.
- Мин Рушания апа булам, - дип тагын матур итеп елмайды. - Әйдә, узыгыз, сез азрак соңга калдыгыз, башкалар ашап-эчеп чыгып киттеләр инде.
- Ә мин эзләп йөрдем, сөрый-сөрый көчкә таптым.
Рушания бу олпат гәүдәле егетне астан гына күзәтте: әллә
ни чибәр булмаса да, аңарда көчле ирләргә генә хас эчке рухи көч һәм беркемгә дә охшамаган үҗәтлек сизелә иде.
- Кызым, аш сал кунакка.
- Гафу итегез, мин сезне мөселман гаиләседер дип белмәдем.
- Безнең әтиебез урыс, - дип елмайды Рушания. - Мин генә мөселман.
Егет каршысында утырган Алесяга ниндидер аптыраган караш белән, кабат беренче күргәндәй карап куйды.
- Аңлашыла, - диде алдындагы ашка карап. Рушания юкны бар итеп чыгып китәргә ашыкты, икесен генә калдырырга булды.
- Сез ашагыз, минем эшләрем бар, - дип бакчага чыгып китте.
Яшьләр җыелышып Кама буена су керергә төшеп киттеләр, Рушания кабат үзенең яраткан атынчыгына килеп утырды, уйга чумды, ул кабат-кабат әле килгән егет турында уйлады. Уйлана торгач, бер нәрсәне аңлады: үзе исән чакта кызын ышанычлы кеше кулында күрәсе килде, бәлки әле әби булырга да өлгерер. Уйларын кинәт ят тавыш бүлде, ул сискәнеп китте.
- Рәхмәт, Рушания апа, бәлешегез бик тәмле булды.
- Бәлеш өчен рәхмәтеңне Алесяга әйт, ул пешерде.
Егет тагын беренче күргән кебек итеп кызга карап куйды. Аның янында торган кыз бер әнисенә, бер егеткә карады. Рушания елмаеп:
Аңлыйсың килсә, кызым, татарча өйрәнергә туры килә, диде русчалап. - Утыр, Айрат улым, - дип яныннан урын бирде. - Мин шушында уйланып утырырга яратам, безнең Г>у бөтенебезнең дә яраткан урыныбыз.
Бик матур монда, бакчагыз да бик зур, кем карый бөл арны?
Без карыйбыз, менә әтисе эштән кайта да бакчага чыга, улым да. Ирләр казыйлар, тирес кертәләр, без Алеся белән утыртабыз, утыйбыз, су сибәбез, безнең өчен беркем дә эшләми. Эшләмәсәң бер нәрсә дә булмый, улым, - дип елмайды үзен дикъкать белән тыңлап утырган егеткә.
- Дөрес әйтәсез, апа, мин дә шул уйда. Безнең дә бакча бар, зур түгел, дүрт сутый гына, безгә җитә, урламасалар.
- Ә син кем белән яшисең?
- Мин, әни һәм сеңлем белән.
Аның астан гына Алесяны күзәткәнен Рушания күреп утырды, ахрысы, ул үзе дә ошата иде Алесяны. Тик бөтен кеше дә байлар белән туганлашасы килми шул, тиң түгел дип саныйлар. Алеся авызына су капкандай шым гына утыра бирде, күбрәк Рушания сөйләште. Күреп тора егетнең карашы үзгәргәнне: байлар эш эшләми, шоколад кына ашап утыралар, дип уйлагандыр.
Кызым, бар, Айратка тиеннәрне күрсәт, менә, чикләвек I ә ал, ашатырсың.
Яшьләр бакча читенә киттеләр, Рушания бик канәгать елмаеп куйды.
Бер атнадан кызы башка студентлар белән чит илгә эшкә китте, китәр алдыннан ул әнисен кочаклап:
Әни, рәхмәт, синдәй әниләр җир йөзендә юк, син иң чибәр, иң серле әни, иң акыллы! - диде.
Сиңа ни булды, кызым? Бер юлга бик күп түгелме? - дип елмайды.
Син булмасаң, мин һаман Айрат белән аңлаша алмыйча газап чигәр идем әле. Ул сине, «әниең нтундый чибәр, искитмәле хатын», диде. Аннан, әни, синең биргән киңәшләрең дә нәкъ син әйткәнчә булып чыкты, Айрат ■'Күлмәгең бик килешә», диде.
Алеся иртәгә китә дигән көнне кич белән капка төбендә бер роза чәчәге тоткан Айрат тора иде.
Июнь ахырына Рушанияны тагын Иьля Ильич чакыртып алды. Анализлар алгач:
— Берәр атна капельница алырга туры килер, ничек тә йөрергә тырышыгыз, бу сезнең өчен бик кирәкле дарулар, - диде.
Рушания иртән Сашага:
— Мин әзрәк массажга йөреп алам, мине югалтма, Самат йөртер, -дип кисәтеп куйды. Сашасы каршы килмәде. Кисәтеп куйгач, үзенә дә тыныч иде. Иртән Илья Ильич үзе каршы алды, мөлаем итеп елмайды.
— Мин инде килмәссез дип курыккан идем.
— Сезгә каршы килеп буламы соң? - дип елмайды Рушания.
— Күрәм, кәефегез дә бик яхшы күренә.
— Мин сезгә ышанам, сез яхшы дигәч, яхшы инде алайса.
— Ышаныгыз, бар да яхшы булыр, һәрвакыт яхшыга гына өметләнергә кирәк.
Рушанияны бер палатаның буш койкасына кертеп урнаштырдылар. Ул кереп ятуга, каталка белән бер хатынны алып керделәр дә ипләп кенә койкага күчереп салдылар. Теге хатын ыңгырашып куйды, аның күкрәге кысып бәйләнгән иде. Рушания ул якка карамаска тырышты. Йөри алганнар торып, аның янына җыелдылар, ул бер кулы белән һаман күкрәген капшамакчы булды, үзе елый-елый ирен чакырды. Ире:
— Мин монда, елама, бар да яхшы, - дип, аның кулларын кысып тотты. Палатага Илья Ильич белән тагын бер табиб килеп керде.
— Сезнең бар да яхшы, операция бик уңышлы үтте, борчылырлык бернәрсә дә юк.
Теге хатынның ире күзләрендәге яшьләрне яшерә алмады, килеп докторның кулларын кысты.
— Рәхмәт яхшы сүзегезгә, рәхмәт, - диде дә хатыны ята торган карават кырыена тезләнде. Аннан Рушанияга да чират җитте, аңа да берничә шешә дару китереп куйдылар. Моны күзәтеп торган Илья Ильич:
— Бу сезнең организмны чиргә каршы торырга булышачак, тыныч кына ятыгыз, йоклап алсагыз да була, - диде.
Бераз торгач, шәфкать туташы кереп, Рушанияның беләкләренә энәләрне ялгап чыгып китте. Бу шулай тыныч кына атна буе барды. Илья Ильич та «бар да яхшы», диде.
Шулай да ике атнага бер күренеп торырга кушты. Рушания кабат кайтып үз бакчасына бикләнде, монда тыныч, рәхәт иде, ул шәһәрләрдә ничек яшиләрдер.
Беркөнне Саша эштән кайткач:
Әйдә, әнисе, берәр җиргә ял итәргә барабыз, җитәр су дүрт стенада бикләнеп ятарга, - диде. Рушания моңа шатланып та куйды, тик шулай да доктордан сорарга булды. () ул: «Кирәкмәс, самолетта очу, юл йөрү авыр булачак, һорхәлдә, җәйге эссене кичерү авыр булыр», дигәч, Рушания кире какты. Кызынырга ярамый, озак йөри алмый, ә болай ярыйсы - үзен начар хис итми. Болай гына торса, хәле ишәрлек. «Тагын бер ун ел гына яшәргә иде ичмаса» дип чыялланып куйды Рушания. Саша бертуктаусыз Мәскәүгә командировкаларга очты, әтиләре өйдә юк чакта улы әтисенең эшләрен алып бара. Саша улына ышанып, күп кенә ипләрне аңа тапшыра, үзенә алмаш җитәкче үстерә. Игорь огисе юкта әнисен берүзен генә калдырмады, алар икесе кичләр буе бакчада сөйләшеп, чәйләр эчеп утыралар. Шулай да Рушания җае чыкканда үзен кызыксындырган сорауны ©иреп калырга булды.
Дата добавления: 2015-11-26; просмотров: 70 | Нарушение авторских прав