1 Қызметтер кӨлемі жӘне жҮйеніҢ даму жоспары

1 ҚЫЗМЕТТЕР КӨЛЕМІ ЖӘНЕ ЖҮЙЕНІҢ ДАМУ ЖОСПАРЫ

Осы бөлімде байланыс жүйенің келесі даму көрсеткіштері есептеледі:

- жүйенің телефон тығыздығы;

- жоспар кезеңіңде сыймдылықты еңгізу және қажетті күрделі қаржы;

- жоспар кезеңңің сонындағы телефон аппараттардың саны. Байланыс құралдардың даму процесінде байланыс жүйенің құрамында маңызды сандық және сапалық өзгерістер болып жатады. Байланыс құралдардың қол жетімділігінің жоғарлауында, байланыс бекеттердің тұтынушыларға жақындауында және байланыс орнату уақытының көбеюінде бұл даму процесі өз-өзін білдіреді.

Жүйедегі 100 тұрғынға келетін телефон тығыздығы формула бойынша есептеледі:

ТТ ағым= N / Н *100 (1.1)

ТТ _ағым=215,2 / 924 * 100=23,29 (ТА/100тұр)

N – ағымдағы (жоспарлы) кезең сонындағі телефон аппараттардың жалпы саны, мың аппараттар.

Н – ағымдағы (жоспарлы) жылдағы халықтын саны, мың адам.

Телефон тығыздығы ағымдағы және жоспарланған кезең бойынша есептеледі.

ТТжос =((Nағым *Ptp) /(Н*Iтұр))*100 (1.2)

ТТ _жос=((215,2*1,09) /(924*1)*100=25,39

Ptp=9,1+100 / 100=1,09

Iтұр=100,4 / 100= 1

Ptp- телефон тығыздығының өсуі

Iтұр- болжам кезінде халықтың өзгеру индексі

Жоспарланған кезеңңің сонындағы телефон аппараттар саны формула бойынша анықталады:

N_{жа жос} = (ТТ_жос *Н*I_хал)/ 100 (1.3)

N_{жа жос} = (25,39* 924* 1)/ 100=234,60ТА

ТТ_жос – жоспарланған кезең бойынша 100 тұрғынға келетін телефон

тығыздығы, (ТА/100 тұр.)

Н – ағымды жылдағы халықтын саны (мың адам)

I_хал – халық санның өзгеру индексі

Жоспарланған жылда телефон аппараттардың өсімі формула бойынша анықталады:

DN_жос = N_{жа жос} – N _{жа ағым} (1.4)

DN_жос =234,60–215,2=19,4

N_{жа жос} – жоспарланған кезеңңің сонындағы телефон аппараттар саны, мың

дана

N _{жа ағым} – ағымды кезеңңің сонындағы телефон аппараттар саны, мың дана

Сонын ішінде квартал бойынша:

DN_{жос i} = DN_жос * х% / 100%

DN_{жос I} = 19,4 *22% / 100%=4,27

DN_{жос II} = 19,4 *24% / 100%=4,66

DN_{жос III}= 19,4 * 26% / 100%=5,04

DN_{жос IV} = 19,4 * 28% / 100%=5,43

x% - квартал бойынша жүйедегі сыймдылықты еңгізу.

Жалпы күрделі қаржынын сомасы келесіформула бойынша есептеледі:

S_k.v = DN_жос *КV_сал (1.5)

S_k.v = 16,43 *24000=394320

КV_сал – күрделі қаржынын салмағы (тг/ном.);

DN_жос - Жоспарланған жылда телефон аппараттардың өсімі

Сонын ішінде квартал бойынша:

S_k.v.i = DN_{жос i} * КV_сал

S_k.v.I = 4,27 *24=102,48

S_k.v.II = 4,66 *24=111,84

S_k.v.III= 5,04*24=120,96

S_k.v.IV= 5,43*24=130,32

DN_{жос I} – жоспарланған жылда квартал бойынша телефон аппараттардың өсімі;

КV_сал - күрделі қаржынын салмағы (тг/ном.)

Ағымдағы кезеңде тұтынушылар топтары бойынша телефон аппараттардың орташа жылдық саны мына формула бойынша есептеледі:

N_{орт i} = N_{орт ағым} * UV_{ТА i} /100 (1.6)

N_{орт хал} = 204*94,9/100=193,59

N_{орт ұйым} = 204 *3,8/100=7,75

N_{орт такс} = 204 *1,3/100=2,65

N_{орт ағым} –ағымдағы кезеңде телефон аппараттардың орташа жылдық саны

дана.

UV_{ТА i} – тұтынушылар топтары бойынша ағымдағы кезеңде телефон

аппараттардың (ТА) салмағы.

Тұтынушылар топтары бойынша ағымдағы кезеннің сонындағы телефон аппараттардың саны төмендегі формула бойынша есептеледі:

N_{жа ағым i} = N_{жа ағым} *UV_{ТА i} /100 (1.7)

N_{жа ағым хал} = 215,2*94,1/100=202,50

N_{жа ағым ұйым} = 215,2 *4,8/100=10,32

N_{жа ағым такс} = 215,2* 1,1/100=2,37

N_{жа ағым}– ағымдағы кезеңңің сонындағы телефон аппараттардың саны.

Тұтынушылар топтары бойынша жоспарланған жыл сонындағы телефон аппараттардың саны келесі формула бойынша анықтадалады:

N_{жа жос i} = N_{жа ағым i} + DN_жос *d_i / 100 (1.8)

N_{жа жос хал} = 202,50+19,4 * 94,9 / 100 = 220,91

N_{жа жос ұйым} =10,32+ 19,4* 3,8/ 100=11,05

N_{жа жос такс} = 2,37+ 19,4* 1,3 /100= 2,62

N_{жа ағым i} - тұтынушылар топтары бойынша ағымдағы кезеннің сонындағы

телефон аппараттардың саны (дана);

DN_жос – жоспарланған жылда телефон аппараттардың өсімі (дана);

d_i – тұтынушылар топтары бойынша телефон аппараттар өсімінің салмағы (%).

Ағымдағы кезеңде мың тұрғынға келетін таксофондардын саны келесі формула бойынша анықталады:

N_{такс. ағым.} = (N_{такс жа ағым} /Н) *1000 (1.9)

N_{такс. ағым.} = (2,37/924) *1000= 2,19

N_{такс жа тек} – ағымдағы кезең сонындағы таксофондардын саны (мың дана).

Жоспарлы кезеңде мың тұрғынға келетін таксофондардын саны келесі формула бойынша есептеледі:

N_{такс. жос.} = (N_{такс жа жос} /(Н* I_хал)) * 1000 (мың дана) (1,10)

N_{такс. жос.} = (2,62/(750* 1)) *1000= 2,84

N_{такс жа жос} – жоспар кезең сонындағы таксофондардың саны

Есеп нәтижелерін кестеге еңгіземіз.

Кесте 1.1 - Байланыс жүйенің даму жоспар - болжамы

Көрсеткіштер	Ағымдағы	Жоспарланған	Өзгерістер
Абсолюттік	Қатынасты
1) жыл сонындағы ТА саны, мың дана	215,2	234,60	19,4	1,09
Сонын ішінде:
2) тұрғындар бойынша	202,73	220,91	18,41	1,09
3) ұйымдар бойынша	10,32	11,06	0,74	1,07
4) таксофондар саны	2,37	2,62	0,25	1,10
5)100 тұрғынға келетін телефон тығыздығы	23,29	25,39	2,1	1,09
6)1000 тұрғынға келетін таксофондар саны	2,19	2,48	0,65	1,29

Қорытынды: Бұл бөлімде байланыс жүйесінің жоспар кезеңіңде сыймдылықты енгізу және қажетті күрделі қаржыларды, жоспар кезеңіндегі сонындағы телефон аппараттардың саны даму көрсеткіштері, жүйенің

Телефон тығыздығы есептелінді. Есептелген күрделі қаржыларды төрт кварталға бөліп қарастырдық.

2 НЕГІЗГІ ҚЫЗМЕТТЕН АЛЫНҒАН ТАБЫС ЖОСПАРЫ

Бөлімде келесі көрсеткіштер есептеледі:

- қосымша құн салығын есепке алып және есепке алмай тұрғындардан, мекемелерден абоненттік төлем түрінде түсетін табыс;

- таксофондардан түсетін табыс;

- телефон аппараттарды орнатқан үшін түсетін табыс;

- басқа табыс түрлері.

Тұтынушыларға өткізілген қызметтердің барлық көлемі үшін тарифтерге сәйкес байланыс кәсіпорындардын алатын табысы- байланыс құралдарды пайдаланғаннан түскен табыстын жалпы сомасын құрайды. Бұндай табыс негізгі қызметтерден түскен табыс деп аталады.

Телефон аппараттардың және таксофондардың орташа жылдық өсімі жоспарланған кезеңде формула бойынша анықталады:

DN_жос. = DN_жос. /2 (2.1)

DN_жос. = 19,4/2=9,7

Ағымдағы жылда күтілген орташа абоненттік төлем тұрғындар бойынша формула бойынша есептеледі:

m_хал = АТ_хал / N_{орт хал}, (2.2)

m_хал = 408340/ 193,59= 2109,30

АТ_хал – ҚҚС есепке алғанда тұрғындардан түскен абоненттік төлем, мың

тенге;

N_{орт хал} – тұрғындар бойынша орташа жылдық телефон аппараттар саны,

(I бөлімде қара).

Ағымдағы жылда күтілген орташа абоненттік төлем ұйымдар бойынша формула бойынша есептеледі:

M_ұйым = АТ_ұйым / N_{орт. ұйым} (2.3)

M_ұйым =215780 / 7,75= 27842,58

N_{орт. ұйым} – ұйымдар бойынша орташа жылдық телефон аппараттар

саны, (I бөлімде қара);

АТ_ұйым – ҚҚС есепке алмағандағы ұйымдардан түскен абоненттік төлем,

мың тенге.

Ағымдағы жылда 1 таксофонға күтілген орташа абоненттік төлем келесі формула бойынша есептеледі:

m_так. = С_{так.ағым} / N_{орт. так. ағым} (2.4)

m_так. = 41410 / 2,65= 15626,042

С_Т. – ҚҚС есепке алғандағы таксофондардан түскен табыс, мың тенге;

N_{орт. такс} –таксофондардын орташа жылдық саны, (I бөлімде қара).

Тұтынушылар топтары бойынша жоспарланған кезеңде абоненттік төлем түрінде алынатын табыс формула бойынша анықталады:

Т_{жос. i} = (N_{кг ағым i} + DN_{жос.орт} * d _i/100) * m_i *Iинф (2.5)

Т_{жос. хал} = (202,50+9,7 *94,9/100) *2709,30 *1,07 = 477819,09

Т_{жос. ұйым}= (10,32+9,7*3,8/100) *27842,58*1,07 =318471,78

Т_{жос. такс} = (2,37+ 9,7*1,3/100) *15626,42* 1, 07=41633,46

N_{кг ағым i} - жыл басындағы тұтынушылардың i тобы бойынша телефон

аппараттардын саны (мың дана);

m_i – тұтынушылардың i тобы бойынша ағымдағы кезеңдегі орташа

абоненттік төлем (тенге);

I – бағанын өсу индексі (инфляции).

Жоспарланған кезеңде телефон аппараттарды орнатудан түскен табыс формула бойынша анықталады:

Т_орнат.i = ТА_{орт.төл} *DN_жос.i *I (2.6)

Т_{орнат. хал} = 12500*18,41*1,07 = 246 233,75

Т_{орнат.мек} =15200* 0,74*1,07= 14,569,12

ТА_{орт.төл} – телефон аппаратты орнатқан үшін орташа жылдық төлем (тенге)

DN_жос.i – тұтынушылар топтары бойынша жоспарланған жылда телефон

аппараттардың өсімі (мың. дана)

DNжос.i= DNжос.орт*di/100

DNжос.хал=19,4*94,9/100=18,41

DNжос.ұйым=19,4*3,8/100=0,74

Iинф – бағанын өсу индексі (инфлияции).(берілген тапсырмада инфляция көрсеткішін 100% қосамыз, шыққан нәтижені 100%бөлеміз);

Ағымдағы кезеңдегі жалпы табысы 2.7 формула бойынша есептеледі:

Т_{жал. ағым} = АТ_хал + (АТ_ұйым * ҚҚС’) +C_{Так.ағым} + БТ_ағым (2.7)

Т_{жал. ағым} = 408340+ (215780 *1,12) +41410+ 18340=709763,6

ҚҚС’ = (12 +100) /100 = 1,12; ҚҚС – қосылған құн салығы.

БТағым – ағымдағы табыстың басқа түрлері, мың тенге

Ағымдағы кезеңдегі табыстың басқа түрлерінің үлесі формула бойынша анықталады:

¥d_басқа. = БТағым / Т_{жал. ағым.} (2.8)

¥d_басқа. = 18340 / 709763.6= 0,03

Жоспарланған кезеңдегі жалпы табысы формула бойынша есептеледі:

Т_{жал. жос.} = T_{жос.хал.} + (T_{жос. ұйым} * ҚҚС’)+Т_{жос. такс} (2.9)

Т_{жал. жос.} = 477819,09+ (318471,78 * 1,12) + 41633,46= 876140,94

Т_{жос.хал} - жоспарланған кезеңде тұрғындардан абоненттік төлем түрінде

түсетін табыс, мың тенге

Т_{жос.ұйым} –жоспарланған кезеңде ҚҚС-ті есепке алмағанда ұйымдардан

түсетін табыс, мың тенге;

Т_{жос.такс} – ҚҚС-ті есепке алғанда жоспарланған кезеңде таксофондардан

түсетін табыс.

Табыстын басқа түрлері (ҚҚС-ті есептегенде) формула бойынша анықталады:

Т_{басқа. жос.} = (Т_{жал.жос}* ¥d_басқа.)/ (1- ¥d_басқа) (2.10)

Т_{басқа.жос}= (876140,94* 0,03) / (1- 0,03) = 27097.14

Т_{жал.жос} – жоспарланған кезеңдегі жалпы табысы, мың тенге;

¥d_басқа – ағымдағы кезеңдегі табыстын басқа түрлерінің салмағы.

Жоспарланған кезеңде өткізуден тыс табыс:

Төтк.тыс.таб =Тсат.тыс. таб* Iинф

Төтк.тыс.таб =18340*1,07=19623,8

Тсат.тыс. таб- ағымдағы кезеңдегі сатудан тыс табыс, мың тенге (берілген тапсырманы қара)

Жоғарыда шыққан есептерді белгілі кестелерге еңгіземіз. Жетіспеген көрсеткіштерді пропорция бойынша анықтаймыз.

Кесте 2.1 - Ағымдағы кезеңдегі ҚҚС анықтау

Табыстын атауы	ҚҚС-сіз табыс	ҚҚС	ҚҚС-пен табыс
1)абоненттік төлемден барлығы: Сонын ішінде: - тұрғындардан - мекемелерден	580369,28 364589,28	75644,32 43750,72 31893,6	650073,6 241673,6
2) таксофондардан алым:	36973,22	4436,78
3) ТА орнатудан барлығы: Сонын ішінде: - тұрғындардан - мекемелерден	132243,57 116553,57	15869,23 13986,43 1882,8	148112,8 17572,8
4) табыстын басқа түрлері:
Барлығы:	765961,07	97615,33	857936,4

Кесте 2.2 - Жоспарланған кезеңде ҚҚС анықтау

Табыстын атауы	ҚҚС-сіз табыс	ҚҚС	ҚҚС-пен табыс
1.Абоненттік төлемден барлығы: Сонын ішінде: - тұрғындардан - мекемелерден	710973,03 426624,19 284348,84	85317,84 51194,9 34122,94	796290,87 477819,09 318471,78
2. Таксофондардан алым:	37172,73	4460,73	41633,46
3. ТА орнатудан барлығы: Сонын ішінде: - тұрғындардан - мекемелерден	232859,7 219851,56 13008,14	27943,17 26382,19 1560,98	260802,87 246233,75 14569,42
4. Табыстын басқа түрлері:	224193,88	2903,26	27097,14
Барлығы:	1005199,34	119637,5	1125824,34

Кесте 2.3 - Негізгі қызметтен түскен табыс жоспары

Көрсеткіштер	ҚҚС мың. тг.	ҚҚС-сіз табыс	Табыстын өзгеруі
Ағымдағы	Жоспар- ланған	Ағымдағы	Жоспар- ланған	Абсолют- тік	Қатысты
1)абоненттік төлем түріндегі табыс барлығы:	650013,6	796290,87	580369,28	710973,03	130603,75	1,23
Тұрғын-р:		477819,09	364589,28	426624,19	62034,91	1,17

Мекеме-н:	241673,6	318471,78		284348,84	68568,84	1,32
2)таксофон- дардан алымдары		41633,46	36973,22	37172,73	199,51	1,02
3)ТА орнатудан түскен табыс барлығы:	33,108	260802,87	132243,57	232859,7	100616,13	7,88
Тұрғын-н:		246233,75	116553,57	219851,56	103297,99	1,89
Мекеме-н:	17572,8	14569,12		13008,14	-2681,86	0,83
4)табыстын басқа түрлері:		27097,14		24193,88	7818,88	1,48
Барлығы:	857936,7	1125824,34	765961,07	1005199,34	138622,14	7,71

Қорытынды: Бұл бөлімде қосымша құн салығын есепке алып және есепке алмай тұрғындардан, мекемелерден абоненттік төлем түрінде түсетін табысты, таксофондардан және телефон аппараттарын oрнатуынан түсетін табыстар мен басқа табыс түрлерін есептедік.Табыстарды ағымдағы және жоспарланған жыл бойынша қарастырдық.

Табыс көзінің жағарылауы телефон аппараттарын орнатудан күтіледі. Бұл телефон аппараттарының орнатуына сұраныстың жоғары болуымен және байланыс кәсіпорынның байланыс сапасын жоғарылату үшін қаржы салуымен байланысты.

3 ПЕРСОНАЛ ЖӘНЕ ЕҢБЕКАҚЫ ЖОСПАРЫ

Бұл бөлімде келесі көрсеткіштер анықталады:

- Негізгі қызмет жұмысшыларының тізімдегі орташа саны;

- Негізгі қызмет жұмысшыларының еңбек ақы қоры;

- Негізгі қызмет жұмысшыларының орташа еңбек ақысы;

- Жұмысшылардың еңбек өнімділігі.

Негізгі қызмет жұмысшыларының тізімдегі орташа саны формула бойынша анықталады:

А_нқ = А_орт ·УД_ж/100

А_нқ =810· 80/100 = 648 (3.1)

Ч_ср – жоспарланған кезеңдегі жұмысшылардың орташа тізімдегі саны;

УД_р – байланыс құралдарына тікелей қызмет жасайтын негізгі қызмет жұмысшыларының салмағы (үлесі).

Желідегі бір номерға қызмет жасайтын орташа еңбек сыйымдылығын формула бойынша анықтаймыз:

b_о = А_нқ / Nотр ағым (3.2)

b_о =648/ 200 = 3,24 (адам/ном)

Ч_од – ағымдағы жылда байланыс құралдарына тікелей қызмет жасайтын негізгі

қызмет жұмысшыларының тізімдегі орташа саны;

Nср тек – ағымдағы жылда желідегі телефон аппараттарының орташа саны,

дана.

Жосапарланған кезеңде байланыс желінің дамуымен байланысты жұмысшылардың қажетті қосымша саны формула бойынша анықталады:

D_адам = b_о· DN_жос (3.3)

D_адам = 3,24·16,43= 53,23

b_о – бір нөмерге қызмет жасаудың орташа еңбек сыйымдылығы;

DN_жос –жоспарланған жылдағы телефон аппараттардың және таксофондардың

орташа өсімі.

Жұмыстан шыққан жұмысшылардын санын ескере отырып жоспарланған кезеңге кәсіпорындағы жұмысшылардың орташа тізімдегі саны формула бойынша анықталады:

А_{орт.жос} = (0,5·А1.01+А1.04+А1.07+А1.10+0,5·А1.01к):4 (3.4)

А1.01 – жыл басындағы жұмысшылардың саны;

А1.04 – 2 кварталдың басындағы жұмысшылардың саны;

А1.07 – 3 кварталдың басындағы жұмысшылардың саны;

А1.10 – 4 кварталдың басындағы жұмысшылардың саны;

А1.01к – келесі жыл басындағы жұмысшылардың саны.

А_{орт.жос} = (0,5 · 818 + 816 + 813 + 807 +0,5 · 806) / 4 ≈ 812

А 1.01 = 818

А 1.04= 818 -2 = 816

А 1.07= 816 - 3 =813

А 1.10= 813 - 6 = 807

А 1.01= 807 - 1 = 806

Жоспарланған кезеңдегі жұмысшылардың орташа тізімдегі саны

формула бойынша анықталады:

SА_жос = А_{орт.жос} + DА_даму (3.5)

SА_жос = 812+53,23 ≈ 865,23

Сонын ішінде байланыс құралдарға тікелей қызмет жасайтын жұмысшылардың саны:

SА_қыз = SА_жос · УД_жұм /100 (3.6)

SА_қыз = 865,23· 80 /100 ≈ 692,18

Ағымдағы кезеңдегі бір жұмыскерге келетін орташа айлық еңбек ақы

формула бойынша анықталады:

Е_{ң.орт.ағым}= ФОТ / Аорт / 12 (3.7)

Е_{ң.орт.ағым} = 312200 / 810/ 12 = 32,11

ФОТ – ағымдағы кезеңдегі еңбек ақы қоры;

Чср – ағымдағы кезеңдегі жұмысшылардың орташа тізімдегі саны.

Ағымдағы кезеңде күтілетін еңбек өнімділігі формула бойынша

анықталады:

Е_ө.ағым = Д_ағым / Аорт (3.8)

Е_ө.ағым = 661240/ 810= 816,34

Д_{од тек} – ағымдағы кезеңде негізгі қызметтен келетін табыс, мың тенге.

Жоспарланған кезеңде еңбек өнімділігі формула бойынша анықталады:

Е_ө.жос = Д_жос / SАжос (3.9)

Е_ө.жос = 867055,33/865,23 = 1002,10

Д_{од пл} – жоспарланған кезеңде негізгі қызметтен алынатын табыс, мың тенге.

Еңбек өнімділіктін өсу қарқыны формула бойынша анықталады:

Е_ө.қ = Е_ө.жос /Е_ө.ағым · 100 (3.10)

Е_ө.қ = 1002,10/ 816,34 ·100=122

Орташа еңбек ақы жоспарлы кезеңде:

Е_{ң.ақы.орт.ағым}= Е_{ақы.ағым}·110/100 (3.11)

Е_{ң.ақы.орт.ағым}=32,11· 110 / 100 = 35,32

Еңбек өнімділігінің өсу қарқыны орташа еңбек ақының өсу қарқынынан озып отыру керек. Осы ұстанымды ескере отырып жоспарланған кезеңге орташа еңбек ақыны анықтау керек.

Е_{ө.ең.ақы} = 100 /Е_ө.ө.қ ·100 (3.12)

Е_{ө.ең.ақы} = 100 / 122· 100 = 81,96%

Жоспарланған кезеңге еңбек ақы қорын формула бойынша анықтаймыз:

ФОТ_жос = Е_{ақы.орт.жос} · 12 · SА_жос, (3.13)

ФОТ_жос = 35,32·12·865,23 = 366719,08

мұндағы Е_{орт.жос} – жоспарланған жылда күтілетін орташа еңбек ақы, тг.

Шыққан есеп нәтижелерін 3.1 кестеге енгіземіз.

Қорытынды: Бұл бөлімде негізгі қызмет жұмысшыларының тізімдегі орташа санын, негізгі қызмет жұмысшыларының еңбек ақы қорын, негізгі қызмет жұмысшыларының орташа еңбек ақысын, жұмысшылардың еңбек өнімділігін анықталадық.Байланыс желісінің дамуымен, осыған байланысты жұмыскерлер адамға көбейтілуі жоспарлануда, бұл көрсеткіш 1,03% тең. Сонын ішінде негізгі қызмен бойынша жұмыскерлер саны 29 адамға тең. Еңбек ақы қоры 3,68жоғарылайды.

Дата добавления: 2015-11-04