Читайте также:
|
Сабақтың мақсаты – Такафул стандартының түсінігі мен скук стандартын ұғыну
Дәріс сұрақтары:
1. Такафул стандарты
2. Сукук стандарты
Негізгі (түйінді)түсініктер – Такафул стандартының түсінігі мен скук стандарты
1. «Исламдық сақтандыру» (Такафул) №26шариғат стандарты исламдық сақтандыру шартына қойылатын шариғат талаптарының сипаттамасын қамтиды.
Исламдық қаржыландыру индустриясы соңғы ондаған жылдардың ішінде қарқынды серпін жасады. Өткен ғасырдың 60-жылдарындағы ауылдағы кооперативтік өзара көмек кассаларынан ол XXI ғасырдың бірінші он жылдығында көп миллиондаған мэмілелерге ауысты. Осы сектордың табысы исламдық қаржыландырудың қолайлы этикалықбояуына ғана емес (ислам қаржысы саласында этикалық аспектілер аса маңызды орын алады), сонымен бірге экономикалык қызметтегі ынтымақтастық қағидатына да негізделеді. Егер дэстүрлі сақтандыру жүйесінде сақтандырушы және сақтанушы өзіндік «пари-мэміле» жасасса, жэне олардың өзара қарым-қатынасының нэтижесібастапқыда белгілі болмаса, онда ислам экономикалық моделіндегі сақтандыру сақтандырушы (сақтандыру қорының басқарушысы) жэне сақтанушылар (қатысушылар) эріптестер болып табылады. Оның үстіне, исламдық сақтандыру компаниясының қатысушылары сақтандыру қорын басқарушыныөз қатарынан сайлай алады. Сақтандыру қорлары бүл ретте олардың қызметі шариғат түрғысынан тыйым салынған немесе күмэнді болып табылмайтынкомпаниялардың бағалы қағаздарына (эдетте акцияларына) орналасуы мүмкін. Ислам қүқығы пари-мәмілелерге тыйым салады, сондықтан ислам қорлары әлемдік қаржы дағдарысынан барынша зардап шеккен СЭО/СВО (соііаіегігесі ЙеЫ/Ьопё оЫщаііопз) нарығын қоса алғанда, туынды қүралдардың көпшілігінің нарықтарына ақша салмайды.
Ислам қаржы қүралдарының жалпы нарығы эр түрлі бағалаулар бойынша түрақты өсу үрдісімен бір триллионнан бір жарым триллионға дейінгіні қүрайды. Осы нарықтың негізі қаражатты тарту кезеңінде де, сондай-ақ оларды орналастыру кезеңінде де үлестік қатысудың (му-шарака/мудараба) эр алуан түрлері болып табылады. Сондай-ақ клиенттердің сүрауы бойынша кейіннен қайта сату (мурабаха) арқылы банктердің активтерді сатып алуы жөніндегі лизингіге үқсас операциялары да аса танымал. Бағалы қағаздар нарығы да (сукук) даму үстінде. Көптеген елдерде такафул деген атаумен кең таралған исламдық сақтандыру нарығы 500 млрд. АҚШ долларынан астам шамада кезшде шариғат нормалары мен қағидаттарыныңсақталғандығы туралы куәландыратын қажетті растамалар мен кепілдіктер алуды ұйымдастыру қажет. Осындай шарттар компанияның қызметін шариғат нормаларын сақтайтын тұлғаның басқаратындығы немесе бақылайтындығы туралы кепілдікті қамтуға тиіс.
Шарика шарты бойынша барлық эріптестер активтерге сенімгерлікпен басқарудың негізінде иелік етеді. Осылайша, заңсыз іс атқару, немқұрайдылық немесе шарт талаптарын бұзу жағдайларын қоспағанда, әріптестердің бір де біреуі жауапкершілікте болмайды. Шарика шартының ережелеріне шығындар туындаған жағдайда эріптестердің біреуінің бастапқы капиталдың сақталуына кепілдік беруін көздейтін ережелер енгізуге жол берілмейді.
Кэсіпорын Шарика шарты бойынша шарттың мерзімі өткеннен кейін, немесе эріптестердің келісуі арқылы осы мерзімге дейін немесе эріптестік құру туралы шарттың мэнін, құрайтынактивтердііс жүзінде тарату жолымен белгілі бір саладағы эріптестік жағдайында өзінің қызметін тоқтатады.
Шарика (Мушарака) шарты жэне қазіргі заманғы корпорациялар туралы Шариғат стандартын 2002 жылғы 11-16 мамырға сэйкес келетін 1423 Хижра жылының Сафар айының 28-күні мен Рабиуль-Әувәл айының 4-ші күні аралығындағы кезеңде Медина қаласында (әл-Мэдина эл-Мунаввара) өткізілген № (8) жиналыстың барысында Шариғат кеңесі қабылдады.
Дата добавления: 2015-11-26; просмотров: 58 | Нарушение авторских прав