Студопедия
Случайная страница | ТОМ-1 | ТОМ-2 | ТОМ-3
АрхитектураБиологияГеографияДругоеИностранные языки
ИнформатикаИсторияКультураЛитератураМатематика
МедицинаМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогика
ПолитикаПравоПрограммированиеПсихологияРелигия
СоциологияСпортСтроительствоФизикаФилософия
ФинансыХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника

аккуратно - пөхтә, төгәл, вакытында



a

 

автомобиль - машина

аккуратно - пөхтә, төгәл, вакытында

активный - актив, эшлекле

алфавит - әлифба

апельсин - әфлисун

б

бабушка - әби, дәү әни

бегать, бежать - йөгер-ергә

беда - бәла, каза, бәхетсезлек

бедный - ярлы, фәкыйрь

I без - -дән башка

II без - -сыз, -сез

белый - ак

берег - яр, су буе

беречь - сакла-рга

беседа - әңгәмә

беседовать - сөйләш-ергә

беспокоиться - борчыл-ырга

библиотека - китапханә

билет - билет

бить - бәр-ергә, суг-арга, кыйна-рга

биться - сугыш-ырга, кыйнаш-ырга

благодарить - рәхмәт әйт-ергә

благодарность - рәхмәт

благородный - намуслы

бледный - агарынган

блестеть - ялтыра-рга

блестящий - ялтыравыклы

ближе - якынрак

ближний - якын, бирге

близкий - якын

близко - якында

бог - алла, ходай, хода, тәңре, хак

богатство - байлык, муллык

богатый - бай

бодрый - шат күңелле, дәртле

боевой - хәрби

боец - сугышчы

бой - сугыш

бок - ян, як

более - зуррак, чагыштырмача

болезнь - авыру

болеть - авыр-ырга, сызла-рга

болото - саз, сазлык

боль - авырту, сызлау

больница - хастаханә

больно - авырта

больной - авыру

больше - зуррак

большинство - күпчелек

большой - зур

бороться - көрәш-ергә

борьба - көрәш

ботинки - ботинка

бояться - курк-ырга

брат - абый, эне

брать - ал-ырга

бровь - каш

бродить - йөр-ергә

бросать, бросить - ташла-рга

броситься - ташлан-ырга

будто - гүя, әйтерсең

будущий - киләчәк

буква - хәреф

бумага - кәгазь

бумажный - кәгазь

бурный - давыллы

бутылка - шешә

бывать - бул-ырга

бывший - булган

было -...-ган(...-кан) иде(м, ң)

бык - үгез

быстрый - тиз

быт - көнкүреш, тормыш

быть - бул-ырга

в

в предлог - 1. эченә,эчендә; 2. булып; 3. итеп

важно - кәпрәеп; әһәмиятле

важный - мөһим, әһәмиятле

вверх - өскә

вдоль - буенча, буйлап

вдруг - кинәт

ведь - бит, ич, лабаса

везде - һәркайда

везти - алып бар-ырга

век - гасыр

велеть - куш-арга

великий - бөек

вера - ышану

веревка - бау

верить - ышан-ырга, инан-ырга

верно - турылыклы; дөрес

вернуться - кайт-ырга

верный - турылыклы

верх - түбә

верхний - өске, югарыгы

верховой - атланып йөри торган

весело - күңелле

весенний - язгы

весна - яз

весной - язын, яз көне

весть - хәбәр



весь - бөтен

весьма - бик, шактый

ветвь - ботак, тармак

ветер - жил

ветка - ботак, тармак

вечер - кич

вечерний - кичке

вечером - кичен, кич белән

вещь - әйбер, нәрсә

взволнованный - дулкынланган

взгляд - (күз) караш(ы)

взглянуть - кара-рга, күз сал-ырга

вздохнуть - сула-рга

вздрогнуть - сискәнеп кит-әргә

взрослый - олы, дәү, буйга җиткән

взятый - алынган

взять - ал-ырга, тот-арга,кулга ал-ырга

взяться - тотын-ырга

вид - күренеш

видать - күрәсең

видеть - күр-ергә

видимо - күрәсең

виднеться - күрен-ергә

видно - күренә, күрәсең

видный - күренекле

виноватый - гаепле

висеть - асылынып тор-ырга

вкус - тәм, татым; зәвык

вкусный - тәмле

власть - власть, хакимлек, хакимият

влияние - йогынты

вместе - бергә

вмешаться - тыгыл-ырга

вначале - башта

внезапно - кинәт

внести - керт-ергә

вниз - аска

внизу - аста, астында, түбәндә

внимание - дикъкать, игътибар

внимательный - дикъкатьле, игътибарлы

вновь - яңадан

внутренний - эчке

вовсе - бөтенләй, һич тә, бер дә

вода - су

водить - йөрт-ергә

воевать - сугыш-ырга

военный - гаскәри, хәрби

вожатый - җитәкче, вожатый

возвратиться - кайт-ырга

возвращать - кире кайтар-ырга

воздух - һава

воздушный - һава

возиться - азаплан-ырга

возле - янында

возможно - мөмкин кадәр, бәлки

возможность - мөмкинлек

возможный - мөмкин

возникнуть - килеп чыг-арга

возразить, возражать - каршы әйт-ергә

возраст - яшь

воин - сугышчы

война - сугыш

войско - гаскәр

войти - кер-ергә

вокруг - тирә-юньдә, тирәсендә

волна - дулкын

волновать - дулкынландыр-ырга

волноваться - дулкынлан-ырга

волос - чәч

воля - ихтыяр

вон - кит, әнә

вообще - гомумән

вопрос - сорау

вопросительный - сорау

ворота - капка

ворчать - ырылда-рга, мыгырда-рга

воскликнуть - ди-яргә, кычкырып җибәр-ергә

воскресенье - якшәмбе

воспитание - тәрбия

воспитанный - тәрбияле, тәрбияләнгән

воспитывать - тәрбиялә-ргә

воспоминание - искә төшерү, хатирә

восток - шәрык, көнчыгыш

восторг - зур шатлык

восьмой - сигезенче

вот - менә, әнә

впервые - беренче тапкыр

впереди - алда

впечатление - тәэсир, йогынты

вполне - тулысынча

впрочем - ләкин, гәрчә

враг - дошман

врач - табиб

время - вакыт

вроде - шикелле, кебек

все - бөтен, барлык, барча

всегда - һәрвакыт

всего - барысы

всемирный - бөтендөнья

все-таки - шулай да

вскоре - тиздән

вскочить - сикереп мен-әргә

вслед - артыннан

вслух - кычкырып

вспомнить, вспоминать - искә төшер-ергә, хәтергә төшер-ергә

вспыхнуть - кабын-ырга

встать - тор-ырга

встретить, встречать - очрат-ырга

встретиться - очраш-ырга

встреча - очрашу

встречаться - очраш-ырга

вступить - кер-ергә, бас-арга

всюду - һәркайда

всякий - һәрбер

второй - икенче

вход - керү

входной - керә торган, керү

вчера - кичә

выбежать - йөгереп чыг-арга

выбирать, выбрать - сайла-рга

выбор - сайлау

выборы - сайлаулар

вывести - чыгар-ырга

выглядеть - күрен-ергә

выдать, выдавать - бир-ергә

выделить - аер-ырга

выдержать - чыда-рга

выехать - чыгып кит-әргә

вызов - чакыру

вызывать, вызвать - чакырып чыгар-ырга

выйти - чыгып кит-әргә

вылезти - чыг-арга

вынести - чыгар-ырга, алып чыг-арга

вынуть - ал-ырга, чыгар-ырга

выпить - эч-әргә

выполнение - үтәү

выполненный - үтәлгән

выполнить, выполнять - үтә-ргә

выпуск - чыгарылыш

выпускать - чыгар-ырга

выпускной - чыгарылыш, чыгара торган

выпустить - чыгар-ырга, җибәр-ергә

выражать - әйт-ергә, белдер-ергә

выражение - әйтем, тәгъбир, гыйбарә

вырасти - үсеп чыг-арга, үсеп җит-әргә

вырваться - алга чыг-арга, ычкын-ырга

выскочить - сикереп чыгып кит-әргә

высокий - биек, озын

высоко - югары, биек

высосать - суырып бетер-ергә

высота - биеклек, югарылык

выставка - күргәзмә

выступить - чыг-арга, чыгып бас-арга

выступление - чыгу, чыгып китү, чыгыш

вытащить - алып чыг-арга, тартып чыгар-ырга

выучить - өйрән-ергә, ятла-рга

выход - чыгу, чыгыш

выходить - тәрбияләп үстер-ергә

выше - югары, югарырак, югарыда

г

газета - газет, гәзит

герой - герой, батыр, каһарман

гигантский - гадәттән тыш зур

глава - башлык

главный - төп, иң мөһим

глагол - фигыль

глаз - күз

глубина - тирәнлек

глубоко - тирән, тирәндә

глупый - ахмак

глухой - чукрак

глядеть - кара-рга

говорить - сөйләш-ергә

год - ел

годный - яраклы

годовщина - еллык

голова - баш

голос - тавыш

голубой - зәңгәр

голубь - күгәрчен

голый - ялангач

гора - тау

гораздо - күп, күпкә, шактый

гордость - горурлык

гордый - горур

горе - кайгы

гореть - ян-арга

горизонт - офык

горло - тамак, бугаз

горный - тау

город - шәһәр

горячо - кызу, кайнар

господин - әфәнде

гостиница - кунакханә

гость - кунак

государственный - дәүләт

государство - дәүләт

готовить - әзерлә-ргә

грамотный - укый-яза белүче

граница - чик

грубый - тупас, дорфа, тәрбиясез

грудь - күкрәк, түш

груз - йөк

грустный - күңелсез, ямансу, боек

I грязь - пычрак, баткак

II грязь - кер

губа - ирен

гулять - йөр-ергә

густой - куе

д

да - әйе

давать, дать - бир-ергә

давно - күптән

даже - хәтта

далее - аннары

далеко - ерак

дальше - ераграк

данный - бирелгән, бу

дверь - ишек

двигаться - бар-ырга, хәрәкәт ит-әргә

движение - хәрәкәт

двор - ишек алды

дворец - сарай

девочка - кыз (бала)

дед - бабай

дежурить - дежур тор-ырга

дежурный - дежур торучы, кизү

действие - хәрәкәт

действительный - чын, хокукый

действовать - эш ит-әргә

делать - эшлә-ргә

деление - бүлү

дело - эш

деньги - акча

деревня - авыл

дерево - агач

держать - тот-арга

деталь - аерым яклары

дети - балалар

детство - балачак

дисциплина - тәртип, фән

длина - озынлык, буй

длинный - озын

дневник - көндәлек

днем - көндез

дно - төп

до -....-га,...-га кадәр,...-га чаклы

добавить - өстә-ргә

добиться - иреш-ергә

добрый - яхшы, игелекле

доверие - ышану, ышаныч

долго - озак

дом - йорт, өй

доска - такта

дочь - кыз

древний - борынгы

дробь - вакланма

дрова - утын

друг - дус

дружба - дуслык

думать - уйла-рга

дурак - юләр, тиле

дуть - ис-әргә

душа - җан, рух

дым - төтен

дышать - сулыш ал-ырга

дядя - абый

е

едва - көчкә

единственный - бердәнбер

единый - бердәм

ежедневно - көн саен, һәр көнне

ежегодный - ел саен була торган, еллык

ездить - йөр-ергә

еле, еле-еле - көчкә-көчкә (генә)

если - әгәр

I есть - аша-рга

II есть - бар

ехать - бар-ырга, йөр-ергә

еще - тагы, тагын

ж

жалеть - кызган-ырга

жалко - кызганыч

жаловаться - зарлан-ырга

жаркий - кызу, эссе

жарко - эссе (итеп)

ждать - көт-әргә

I же - ә, исә

II же - ук, үк

желание - теләк, дәрт

желать - телә-ргә

железнодорожный - тимер юл

железо - тимер

желтый - сары

жена - хатын

женщина - хатын-кыз

жест - ым

жесткий - каты

животное - хайван

жизнь - тормыш

житель - торучы, яшәүче

жить - тор-ырга, яшә-ргә

з

I за - артына

II за - артында

заболеть - авыр-ырга

забор - койма

забота - кайгырту

заботливый - кайгыртучан

забрать - ал-ырга

забыть - оныт-ырга

завести - алып кер-ергә

завидовать - көнләш-ергә

зависеть - бәйле бул-ырга

завоевать - яулап (сугышып) ал-ырга

завтра - иртәгә

завтрак - иртәнге аш

завтрашний - иртәгәге

заглядывать - караштыр-ырга

заговорить - сөйли башла-рга

загонять - куып керт-ергә

загораться - яна башла-рга

задание - бирем

задать - бир-ергә

задача - мәсьәлә, бурыч

задний - арткы, узган

задуматься - уйлан-ырга

задумчиво - уйланып, уйчан

зажечь - кабыз-ырга

зайти - кер-ергә

зайчик - куянкай, куянчык

заканчивать - бетер-ергә

заключение - йомгак, ябу

закон - закон, канун

законный - законлы

закончиться - тәмамлан-ырга

закончить - бетер-ергә

закричать - кычкырып җибәр-ергә

закрытый - ябык

закрыть - яб-арга

закурить - тарта башла-рга

заменить - алмаштыр-ырга

заместитель - урынбасар

заметный - күренеп тора торган

замечательный - гүзәл

замечать, заметить - күреп ал-ырга, игътибар ит-әргә

замолчать - тын-арга

занавес - пәрдә

занимать - бурычка ал-ырга

заниматься - шөгыльлән-ергә

занятие - дәрес

занятый - буш түгел

западный - көнбатыш(тагы)

запах - ис

запеть - җырлый башла-рга

записать - язып ал-ырга

записка - язу

запомнить - истә калдыр-ырга

заранее - алдан

заседание - утырыш

заслуженный - атказанган

засмеяться - көлеп җибәр-ергә

заставить - мәҗбур ит-әргә

застать - туры китер-ергә

затем - аннан соң

зато - аның каравы

затылок - баш арты

захватить - ал-ырга

зачем - ни өчен, ник

зачитаться - онытылып укы-рга

защита - яклау, саклау

защитить - сакла-рга, якла-рга

заявить - белдер-ергә

заявление - гариза, белдерү

звание - исем

звать - чакыр-ырга; атарга

звезда - йолдыз

звездочка - йолдызчык

звено - боҗра

зверь - ерткыч

звонить - шалтырат-ырга

звонок - звонок, кыңгырау

звук - аваз

звучать - яңгыра-рга

здание - бина, йорт

здесь - монда

здорово - бик нык

здоровый - сау, сәламәт

здоровье - саулык, сәламәтлек

здравствовать - исән бул-ырга

зеленый - яшел

земля - җир

земной - җир

зеркало - көзге

зерно - бөртек, ашлык

зима - кыш

зимний - кышкы

зимой - кышын, кыш көне

злой - усал

знак - билге

знакомиться - таныш-ырга

знакомый - таныш

знаменитый - атаклы

знамя - байрак

знание - белем

золото - алтын

золотой - алтын

зритель - тамашачы

зря - юкка (гына)

зуб - теш

и

и - һәм, белән

ибо - чөнки

игра - уен

играть - уйна-рга

игрушка - уенчык

идти - бар-ырга

избрать - сайла-рга

известно - билгеле

известный - таныш, билгеле

извинить - гафу ит-әргә

издали - ерактан

из-за - артыннан

изменить - үзгәрт-ергә

измениться - үзгәр-ергә

из-под - астыннан

изучать - өйрән-ергә

или - яки

иметь - ия бул-ырга

иметься - бул-ырга

имя - исем

иначе - башкача

инициатива - инициатива, башлангыч

иногда - кайчакта, кайвакыт

иной - бүтән, башка

иностранный - чит (ил)

инструмент - корал

интерес - кызыксыну

интересно - кызыклы

интересный - кызыклы

искать - эзлә-ргә

искусственный - ясалма

искусство - сәнгать

использовать - файдалан-ырга

испугаться - курк-ырга

испытание - сынау

исторический - тарихи

история - тарих

источник - чишмә, чыганак

исходный - башлангыч

исцарапать - тырнап бетер-ергә

исчезнуть - бет-әргә, юкка чыг-арга

итог - йомгак

ишь - кара

к

каждый - һәр

казаться - күрен-ергә

как - ничек

как-нибудь - ничек булса да

каков - ничек, нинди

какой - нинди

какой-либо - нинди дә булса

как-то - ничектер

каменный - таш

камень - таш

капитальный - капиталь, нигезле

капля - тамчы

карман - кесә

карта - карта

картина - рәсем, картина

касаться - ти-ергә

качество - сыйфат

квадратный - квадрат

квартира - квартир, фатир

кивать - и-яргә, селке-ргә

кивнуть - селкеп куя-рга

кинуться - ташлан-ырга

класс - класс, сыйныф

классный - класс, сыйныф

класть - сал-ырга

клетка - читлек; шакмак; күзәнәк

ключ - ачкыч

книга - китап

книжный - китап

когда-либо - кайчан да булса

кого - кемне

кое-где - кайбер җирдә

кое-как - көчкә-көчкә

кое-кто - кайберәүләр

кое-куда - каядыр, бер җиргә

кое-что - нидер, нәрсәдер

кожа - тире

колено - тез

колесо - көпчәк, тәгәрмәч

количество - сан

комната - бүлмә

конец - оч; бетте

конечно - шиксез, әлбәттә

контрольный - контроль

крик - тавыш

кровать - карават

круглый - түгәрәк

крыльцо - болдыр, ишек төбе

крыша - түбә

кстати - урынлы

кто-либо - кем дә булса

кто-то - кемдер

куда-то - кая да булса, каядыр

культура - мәдәният

купить - сатып ал-ырга

куртка - куртка

кусок - кисәк

куст - куак

кухня - аш бүлмәсе, кухня

л

ладно - ярый, яхшы, ярыйсы

ладонь - уч төбе

лапа - тәпи, аяк

ласково - ачык, назлап, иркәләп

левый - сул

легкий - җиңел

легко - җиңел

легче - җиңелрәк

лед - боз

ледяной - боз

лежать - ят-арга, ятып тор-ырга

лезть - мен-әргә, үрмәләп мен-әргә

лента - тасма

лес - урман

лесной - урман

лет - яшь, ел

лететь - очып бар-ырга

лето - җәй

летом - җәй көне, җәен

летчик - очучы

лечь - ят-арга

ли -...-мы,...-мы икән,...-ме,...-ме икән

либо - я, яки, яисә

линия - сызык, юнәлеш

лист - яфрак; табак

листок - яфрак, бер бит кәгазь

литература - әдәбият

литературный - әдәби, әдәбият

I лицо - бит

II лицо - кеше

лично - үзе (үзем, үзең)

личный - шәхси, үз, зат

лишний - артык

лишь - бары, тик,... гына,... генә

лоб - маңгай

ловить - тот-арга, аула-рга

лодка - көймә, каек

ложиться - ят-арга

локоть - терсәк

лопата - көрәк

лошадь - ат, елкы

луна - ай

луч - нур

лучше - яхшырак, әйбәтрәк

лучший - яхшырак

любимый - яраткан, сөйгән, сөекле

любить - ярат-ырга, сөя-ргә

любоваться - соклан-ырга

любовь - мәхәббәт, гыйшык

любой - теләсә нинди

любопытство - кызыксынучанлык

люди - кешеләр, халык

м

магазин - кибет

маленький - кечкенә

мало - аз, әз

малыш - кечкенә бала, сабый

мальчик - малай, ир бала

мама - әни

масло - май

I масса - масса

II масса - бик күп

I мастер - мастер

II мастер - маһир, оста

мастерство - һөнәр, осталык

материальный - матди, материаль

мать - ана, әни

махнуть - болгап куя-рга, селкер-ергә

медленно - әкрен, акрын

медленный - акрын, салмак

между - арасында, арасыннан

междугородний - шәһәрара

международный - халыкара

мелкий - вак, кечкенә; сай

мелочь - вак, вак акча

мелькнуть - күренеп кит-әргә

менее - кимрәк, азрак

меньше - кечерәк, азрак

меняться - алмаш-ырга, алмашын-ырга

мертвый - үле, үлек, мәет

местность - урын, җир

местный - җирле, урындагы

место - урын, җир, төш

месяц - ай

металлический - металл

метод - метод, ысул, алым, юл

методический - методик

механический - механика, механик

мечта - хыял, уй

мечтать - хыяллан-ырга, уйлан-ырга

мешать - уңайсызла-рга

мешок - капчык

миг - мизгел, бик кыска вакыт

милый - сөйкемле; иркәм

министерство - министрлык

мир - тынычлык; дөнья

мирный - тыныч, дусларча

мировой - дөньякүләм

младший - кече, яшь

мнение - уй, фикер

многие - күп(ләр)

много - күп

многое - күп нәрсә

многочисленный - күп санлы

множество - бик күп

могучий - көчле, куәтле

можно - мөмкин, ярый, була

мой - минем

мокрый - юеш, дымлы, җепшек

молодежный - яшьләр

молодежь - яшьләр

молодец - егет

молодой - яшь, үсмер

молодость - яшьлек

молоко - сөт

молоток - чүкеч

молчание - тынлык

молчать - дәшмә-скә, сөйләшмә-скә

момент - момент, вакыт

море - диңгез

мороз - суык, салкын

морской - диңгез, диңгездә

моряк - моряк, диңгезче

московский - мәскәү

мост - күпер

I мочь -...ал-ырга

мощность - куәт, көч, егәрлек

мощный - куәтле, егәрле

муж - ир, ир кеше

мужество - ирлек, батырлык

мужской - ир-ат, ирләр

муравей - кырмыска

мчаться - җилдер-ергә, җил-ергә, чаб-арга

мыслить - фикер йөрт-ергә, уйла-рга

мысль - фикер, уй

мыть - ю-арга

мягкий - йомшак, нечкә

мясо - ит

мяч - туп

н

на -...-га (ка);...-да (та)

набирать, набрать - җыя-рга, җыеп ал-ырга

наблюдать - күзәт-ергә, кара-рга

наверно - мөгаен

навсегда - мәңгегә

навстречу - каршы, каршыга

над - өстендә, өстеннән

надевать - кидер-ергә, киерт-ергә, кия-ргә

надежда - өмет, ышаныч

наделать - ясап куя-рга, эшлә-ргә

наделить - бир-ергә, бүлеп бир-ергә

надеть - кидер-ергә, киерт-ергә, кия-ргә

надеяться - ышан-ырга, өмет ит-әргә

надо - кирәк

надоедливый - борчучан, басымчак

надоесть, надоедать - борчып бетер-ергә; туйдырырга

надпись - язма, язу

назад - кире, артка

название - исем, ат

названный - аталган, исемләнгән

назвать - исем бир-ергә, ата-рга, әйт-ергә

назначение - билгеләү, вазифа

называемый -...дип әйтелә торган

называть - исем бир-ергә, ата-рга, әйт-ергә

называться - атал-ырга, әйтел-ергә, диел-ергә

наиболее - бигрәк тә

найти, находить - таб-арга, ач-арга, күр-ергә

найтись - табыл-ырга, югалып калма-ска

наконец - ниһаять, ахырда

наладить - төзәт-ергә, юлга сал-ырга

наоборот - киресенчә

напечатанный - басылган

написанный - язылган

написать - яз-арга, яса-рга

напоминать - искә төшереп тор-ырга

напомнить - искә төшер-ергә

направить - юнәлт-ергә, җибәр-ергә, төбә-ргә

направиться - юнәл-ергә, кит-әргә

направление - юнәлеш, уңай, агым

направо - уңга, уң якка, уңда

напрасно - юкка, заяга

например - мәсәлән, әйтик

напротив - каршыда, каршы

напряженный - киеренке, көчәнеп

народ - халык, кешеләр

народный - халык

нарядный - матур киенгән, матур

население - халык, ил-күз

насколько - никадәр, нихәтле

насмешливо - мыскыл итеп, көлеп

насмешливый - кешедән көлүчән

настать, наступить - җит-әргә, башлан-ырга

настолько - шулкадәр, шулхәтле

настоящий - хәзерге; бу; чын

настроение - кәеф, хәл, күңел

насчет - турында, хакында

наука - фән

научить - өйрәт-ергә

научиться - өйрән-ергә

научный - фәнни, гыйльми

находить - таб-арга, ач-арга, күр-ергә

находиться - табыл-ырга; урнаш-ырга

национальный - милли

начало - баш, башлангыч, нигез

начальник - башлык, түрә

начальство - түрәләр, башлыклар

начать, начинать - башла-рга, кереш-ергә, тотын-ырга

начаться - башлан-ырга

наш - безнең

не -...-ма(-мә),...-мый(-ми); түгел

небо - күк

небольшой - зур түгел, кечкенә

невозможно - мөмкин түгел

невольно - ихтыярсыз

негромко - әкрен генә

недавно - күптән түгел

недалеко - ерак түгел, якын

недаром - юкка гына

неделя - атна

недовольный - канәгатьсез

недостаток - җитмәү, кимчелек

нежный - ягымлы, назлы

незнакомый - ят, белмәгән

неизвестно - билгесез

неизвестный - ят, таныш түгел, билгесез

некогда - вакыт юк

некого -...-лык кеше юк

некоторый - кайсыбер, беркадәр

некуда - барыр җир юк

нелегко - җиңел түгел, авыр

немало - байтак, аз түгел

немедленно - хәзер үк, шунда ук

немецкий - немец, немец теле

немного - бераз, аз гына

немножко - бераз гына

необходимо - тиеш, кирәк

необходимый - кирәкле, зарур

необыкновенный - гадәттән тыш

необычайный - гадәттән тыш

необычный - гадәти түгел (булмаган)

неожиданно - көтмәгәндә, кинәт

неожиданный - көтелмәгән

неплохо - начар түгел

непонятный - аңлашылмый торган

непременно - әлбәттә

непривычный - күнегелмәгән

несколько - берничә, аз гына

несмотря -...-га карамастан

нести - бар-ырга, үтә-ргә; ис кил-ергә; сал-ырга

нестись - тиз бар-ырга, оч-арга

нет - юк

неужели - чынлап та...-мы?(мени?)

нечего - юк, ярамый

ни - бер...дә;...гына...-ма

нигде - бер җирдә дә

ниже - тәбәнәгрәк, түбәнрәк

низкий - түбән, тәбәнәк

никак - берничек тә

никакой - бернинди дә

никогда - беркайчан да

никто - һичкем

никуда - беркая да

ничего - ярыйсы, ярар

ничто - һичбер нәрсә, һичнәрсә

новенький - өр-яңа, яп-яңа

новость - яңалык, яңа хәбәр

новый - яңа

нога - аяк

нож - пычак

ножка - аяк

номер - номер, сан

нос - борын, томшык

носить - йөрт-ергә, ташы-рга, кия-ргә

ночной - төн, төнге

ночь - төн

ночью - төнлә

нравиться - оша-рга, ярат-ырга

нравственный - әхлакый, рухи

ну - я, ну, булмас ла

нужда - ярлылык, йомыш

нужно - кирәк

нужный - кирәк, кирәкле

нынешний - хәзерге, бүгенге

нынче - хәзер, бүген

о

о -...-га; турында, хакында, турыда, хакта

оба - ике, икесе дә

обе - ике, икесе дә

обед - төшке аш, төш

обедать - төшке аш аша-рга

обернуться - борыл-ырга; төс ал-ырга

обеспечить - тәэмин ит-әргә

обещание - вәгьдә, сүз

обещать - вәгьдә ит-әргә

обида - хәтер калу

обидеться - үпкәлә-ргә, хәтер кал-ырга

обидно - күңелгә авыр

обидный - хәтер калдырырлык

облако - болыт

область - өлкә; тармак; тирә

облик - йөз, чырай

обнаружить - күрсәт-ергә, белдер-ергә, таб-арга

обнять - кочакла-рга

обойти - үт-әргә

оборудование - җиһаз

обрадоваться - шатлан-ырга, сөен-ергә

образ - сурәт, образ, тәртип

образование - мәгърифәт, мәгариф, белем алу

образованный - мәгърифәтле, белемле

обратиться - мөрәҗәгать ит-әргә, әйлән-ергә

обратно - кире, киресенчә

обращать, обратить - юнәлдер-ергә, керт-ергә

обращаться - куллан-ырга

обстановка - җиһаз; хәл

обсуждать - фикер алыш-ырга

общежитие - тулай торак

общественный - иҗтимагый

общество - җәмгыять

общий - гомуми, уртак, бөтен

объявить - белдер-ергә, әйт-ергә

объяснить - аңлат-ырга

обыкновенный - гадәттәге, гади

обычно - гадәттә

обычный - гадәттәге

обязанность - бурыч, хезмәт

обязанный - тиеш, бурычлы

обязательно - һичшиксез, әлбәттә

обязательство - бурыч, йөкләмә

оглянуться - борылып кара-рга

огонек - ут (яктысы)

огонь - ут, якты

огород - яшелчә бакчасы

огромный - бик зур

одеваться - киен-ергә

одежда - кием

одетый - киеме бар (кеше), киенгән

одеть - киендер-ергә

одеяло - юрган

один - бер, ялгыз

однажды - бервакыт

однако - шулай да, ләкин

одновременно - бер үк вакытта

ожидание - көтү, өмет

ожидать - көт-әргә

озеро - күл

оказываться - табыл-ырга, булып тор-ырга

окно - тәрәзә

около - янында, тирәсендә

окончание - бетү, ахыр

окончить - бетер-ергә, очла-рга

окошко - кечкенә тәрәзә

окружающий - чолгап алган

он - ул

она - ул

они - алар

оно - ул

опасность - куркыныч

определенный - билгеле, ачык

определить - билгелә-ргә

опускаться - төш-әргә, утыр-ырга, иң-әргә

опустить - төшер-ергә, и-яргә, сал-ырга

опыт - тәҗрибә

опытный - тәҗрибәле

опять - тагын

организация - оешма

организованный - тәртипле, оешкан

организовать - оештыр-ырга, тупла-рга

оружие - корал

освободить - азат ит-әргә, чыгар-ырга

осенний - көзге

осень - көз

осенью - көзен, көз көне

осмотреть - күздән кичер-ергә

основа - нигез, буйлык

основной - төп, төп нәрсә

особенно - бигрәк тә

особенный - үзенчәлекле

особый - аерым

оставаться - кал-ырга

оставлять, оставить - калдыр-ырга, ташла-рга

остальной - калганы, башкалар

остановить - туктат-ырга

остановиться - тукта-рга, туктал-ырга

остановка - тукталыш

остаться - кал-ырга

осторожно - саклык белән, сак

остров - утрау

острый - үткен

от -...-дан;...-нан;...-ы;...-да

отвернуться - борылып чыг-арга, борыл-ырга, читкә кит-әргә

ответ - җавап

ответить - җавап бир-ергә

ответственность - җаваплылык

ответственный - җаваплы

отдавать, отдать - кайтар-ырга, бир-ергә

отдел - бүлек

отделение - бүлү, бүлек

отдельный - аерым, кайбер

отдохнуть - ял ит-әргә

отдых - ял

отдыхать - ял ит-әргә

отец - әти

отечественный - ватан

отказываться, отказаться - баш тарт-ырга

открываться - ачыл-ырга, башлан-ырга

открытие - ачыш, ачылыш

открытый - ачык; эчкерсез

открыть, открывать - ач-арга; җибәр-ергә

открыться - ачыл-ырга, башлан-ырга

откуда - кайдан

откуда-то - кайдандыр

отличаться - аерыл-ырга

отлично - бик яхшы

отличный - бик яхшы

отметить, отмечать - билгелә-ргә, язып куя-рга

отнестись - кара-рга

относиться - кер-ергә, кара-рга

отношение - мөнәсәбәт, бәйләнеш

отозваться - җавап кайтар-ырга, бәялә-ргә

отойти - кит-әргә, чиген-ергә, читләш-ергә

отправиться - кит-әргә, олаг-ырга

отпуск - отпуск, җибәрү

отпустить - җибәр-ергә, бушат-ырга

отряд - отряд, төркем

отстать, отставать - артта кал-ырга; куб-арга

отсюда - моннан, шуннан

оттуда - аннан, тегеннән

отходить - кит-әргә, чиген-ергә, читләш-ергә

отчего - нигә, ник

охотник - аучы

охотно - бик теләп

очевидно - күрәсең

очень - бик

очередной - чираттагы, якындагы

очередь - чират

очи - күзләр

очки - күзлек

ошибиться - ялгыш-ырга

ошибка - ялгыш, хата

оштрафовать - штраф сал-ырга

ощупью - капшана-капшана

ощутить, ощущать - сиз-әргә, тоя-рга

ощущение - тойгы

п

падать - егыл-ырга; яв-арга; капла-рга

палатка - чатыр, палатка

палец - бармак

палка - таяк

памятник - һәйкәл, истәлек

память - хәтер, истәлек

папа - әти, ата

пара - бер пар, иш, ике

парень - егет

пассажир - юлчы, пассажир

пауза - пауза, тыныш

пахнуть - аңк-ырга, ис килеп тор-ырга

перевести - күчер-ергә, чыгар-ырга

передать, передавать - бир-ергә, тапшыр-ырга әйт-ергә; йоктыр-ырга

передача - бирү, тапшыру

передовой - алгы, алдынгы

пережить - баштан кичер-ергә

перейти - чыг-арга, күч-әргә, әверел-ергә

перемена - үзгәреш; тәнәфес

перерыв - өзеклек, тәнәфес

перестать - тукта-рга

переходить - чыг-арга, күч-әргә, әйлән-ергә

период - чор, вакыт, период

перо - каурый, йон; каләм

песок - ком

петь - җырла-рга, сайра-рга

печальный - кайгылы, хәсрәтле

печка - мич

печь - мич

пешком - җәяү

писатель - язучы, әдип

писать - яз-арга; рәсем яса-рга

письмо - хат, язу

пить - эч-әргә

плавать - йөз-әргә

плакать - ела-рга

пламя - ялкын

платить - түлә-ргә

платок - яулык

платье - күлмәк

плечо - иңбаш

плита - плитә

плод - җимеш

плотный - тыгыз, еш

плохо - начар, яман

плохой - начар, яман

площадка - мәйданчык

площадь - мәйдан

плыть - йөз-әргә

по - буйлап, уңаена, белән

победа - җиңү

победитель - җиңүче

победить - җиңеп чыг-арга

побежать - йөгерә башла-рга, кач-арга

поближе - якынрак

побывать - барып кайт-ырга, бул-ырга

поведение - тәртип, холык

поверить - ышан-ырга

повернуть - бор-ырга

повернуться - борыл-ырга

поверхность - өс, йөз, өслек

повесить - эл-әргә, асып үтер-ергә

повести - алып бар-ырга

повод - сылтау

поворот - әйләнеш, борылыш

повторить, повторять - кабатла-рга

повышение - күтәрү, зураю

погибнуть - үл-әргә, һәлак бул-ырга

поглядеть - кара-рга

поглядывать - караштыргала-рга

поговорить - сөйләш-ергә

погода - һава торышы

погодить - көт-әргә

подальше - арырак

подарить - бүләк ит-әргә

подарок - бүләк

подать - бир-ергә, китер-ергә

подбородок - ияк

подвезти - китер-ергә

подвести - уңайсыз хәлгә куя-рга

подвиг - батырлык

подготовить - хәзерләп куя-рга

подготовка - хәзерлек

поддержать - тот-арга, булыш-ырга, якла-рга

поднимая - күтәреп

поднятый - меңгереп куелган

поднять, поднимать - күтәреп ал-ырга, күтәр-ергә

подняться - күтәрел-ергә, чыг-арга

подобно - шикелле, кебек

подобный - охшаш

подобрать - җыя-рга, ал-ырга

подождать - көт-әргә

подойти - кил-ергә, яра-рга, бар-ырга

подписать - кул куя-рга

подпись - кул кую, имза

подробно - тулы итеп

подруга - дус (кыз)

подружиться - дуслаш-ырга

подсказать, подсказывать - әйтеп утыр-ырга

подтвердить - дөреслә-ргә; расла-рга

подумать - уйлап тор-ырга

подучить - тагы да бераз өйрәт-ергә

подушка - мендәр

подхватить - эләктереп ал-ырга; йоктыр-ырга

подходить - кил-ергә, яра-рга, бар-ырга

подъем - күтәрү; сөрү; үр

поездка - юл йөрү

поехать - кит-әргә

пожалуй - ахрысы; бугай

пожалуйста - зинһар

пожать - кул кыс-арга

пожелать - телә-ргә

пожилой - олы яшьтәге

позади - артында

позвать - чакыр-ырга

позволить, позволять - рөхсәт ит-әргә

позвонить - шалтырат-ырга

поздний - соң

поздравить, поздравлять - тәбрик ит-әргә, котла-рга

позже - соңрак

познакомить - таныштыр-ырга

познакомиться - таныш-ырга

познать - бел-ергә, тат-ырга

поиски - эзләү

поймать - эләктер-ергә

пойти - бар-ырга, кит-әргә

пока - әлегә

показать - күрсәтеп бир-ергә

показаться - күренеп кит-әргә

показывать - күрсәтеп тор-ырга

покой - тынлык

поколение - замандаш

покраснеть - кызарып кит-әргә

покрытый - капланган

покупать - сатып ал-ырга

пол - идән

полагать -... дип уйла-рга,... дип сана-рга

полагаться - ышан-ырга, аркалан-ырга

поле - кыр

полевой - кыр...

полезный - файдалы

полезть - менә башла-рга

полететь - оч-арга

политический - сәяси

полка - шүрлек, киштә

половина - ярты

положение - торыш, хәл

положенный - куелган, тиешле

положить - куя-рга

полоса - тасма, буй, зона

полоска - озынча тар тасма

полотно - киндер; полотно

полтора - бер ярым

получать - ал-ырга, йоктыр-ырга

получаться - бул-ырга

полученный - алынган

получить - ал-ырга, чыгар-ырга, йоктыр-ырга

получиться - килеп чыг-арга

полчаса - ярты сәгать

польза - файда, сихәт

пользоваться - файдалан-ырга, куллан-ырга

полюбить - ярат-ырга

помешать - комачаула-рга

помещение - бина, бүлмә

помнить - хәтерлә-ргә

помолчать - эндәшми тор-ырга

помочь, помогать - ярдәм ит-әргә

помощник - ярдәмче

помощь - ярдәм

понадобиться - кирәк бул-ырга

понимать - аңла-рга

понравиться - оша-рга

понятно - аңлаешлы, аңлашыла

понятный - аңлаешлы

понять - аңла-рга, төшен-ергә

попасть - тидер-ергә; бар-ырга; бас-арга

поправить - төзәт-ергә, рәтлә-ргә, иплә-ргә

попробовать - татып кара-рга

попросить - сора-рга, чакыр-ырга

пора -...-га вакыт,...вакыт җитү

поработать - эшлә-ргә, эшләп ал-ырга

порог - бусага

порой - кайчакта, кайвакыт

поручение - йомыш, вазифа

порядок - тәртип

посадить - утырт-ырга; яб-арга; бәйләп куя-рга

поселок - поселок, кечкенә авыл

посидеть - бераз утыр-ырга

поскорее - тизрәк, җәһәтрәк

послать - җибәр-ергә, сал-ырга, юнәлт-ергә

после - соңыннан,...-дан соң

последний - соңгы, актык

послушать - тыңла-рга

послушаться - сүз тыңла-рга

послышаться - ишетел-ергә

посмотреть - кара-рга, карап ал-ырга

посоветовать - киңәш бир-ергә

посоветоваться - киңәш-ергә

пост - пост, урын

поставить - куя-рга, бастыр-ырга

поставленный - куелган

постараться - тырыш-ырга

постель - урын, ятак

постепенно - аз-азлап, акрынлап

постоянно - һәрвакыт, өзлексез

постоянный - өзлексез, даими

постоять - басып тор-ырга, сакла-рга

построенный - төзелгән, корылган

построить - кор-ырга, төз-ергә

поступить - эшлә-ргә; кер-ергә; кил-ергә

поступок - кыланыш, эш

посуда - савыт-саба

посылать - җибәр-ергә, сал-ырга, юнәлт-ергә

потерять - югалт-ырга

поток - гөрләвек, ташкын

потолок - түшәм

потом - аннары

потому - шул сәбәпле

поход - поход

похожий - охшашлы; тартым

почва - туфрак; нигез

почему - ни сәбәптән, ни өчен

почему-то - нигәдер, нилектәндер

почетный - мактаулы

почти -... диярлек

почувствовать - сиз-әргә, тоя-рга, хис итә-ргә

поэт - шагыйрь

поэтому - шунлыктан

появиться - кил-ергә, күрен-ергә

пояс - билбау, пояс

прав - хаклы

правда - дөрес, чыннан да

правило - кагыйдә, тәртип

правильно - дөрес

правильный - дөрес

правительство - хөкүмәт

правление - идарә итү

право - хокук

правый - уң; гадел

праздник - бәйрәм

праздничный - бәйрәмчә, бәйрәм

практика - практика, тормыш, гамәл

предел - чик, эч

предлагать - тәкъдим ит-әргә, бир-ергә

предложение - тәкъдим итү; җөмлә

председатель - рәис, председатель

представитель - вәкил

представить - бир-ергә, күрсәт-ергә

представление - тамаша; күзаллау

представлять - вәкиле бул-ырга

предстоять - алда...тор-ырга, көт-әргә

предупредить - искәрт-ергә

прежний - элекке, үткән

прекрасно - бик яхшы

прекрасный - бик матур, бик яхшы

премия - премия, бүләк

преподаватель - укытучы

прибежать - йөгереп кил-ергә

приближаться - якынае-рга

прибор - прибор; савыт

прибыть - кил-ергә; арт-ырга

привезти - китер-ергә

привести - алып кил-ергә, китер-ергә

приводить - алып кил-ергә, китер-ергә

привыкнуть - гадәтлән-ергә, күнег-ергә

привычка - гадәт, күнегү

пригласить - чакыр-ырга

пригодиться - кирәк бул-ырга, яра-рга

пригодный - яраклы

приготовить - хәзерлә-ргә; пешер-ергә

приготовиться - хәзерлән-ергә

придумать - уйлап таб-арга

приезжать - кил-ергә, кайт-ырга

прием - алу, каршылау; ысул

приехать - кил-ергә, кайт-ырга

признаться - тан-ырга

прийти - кил-ергә, җит-әргә, кайт-ырга

прийтись - туры кил-ергә, яра-рга

приказ - приказ, боерык

приказать - приказ бир-ергә, куш-арга

пример - үрнәк, мисал

примерно - якынча, чамалап

примерный - шәп; якынча

принадлежать -...-ныкы,...-ның

принести - китер-ергә, ит-әргә

принимать - ал-ырга, каршыла-рга

приниматься - башла-рга, тотын-ырга

приносить - китер-ергә, ит-әргә

принятый - кабул ителгән, алынган

принять - ал-ырга, каршыла-рга

приняться - башла-рга, үсеп кит-әргә

природа - табигать

присесть - чүгәлә-ргә

прислать - җибәр-ергә

прислушаться, прислушиваться - колак сал-ырга

приходить - кил-ергә, җит-әргә, кайт-ырга

приходиться - туры кил-ергә

причем - өстәвенә

причина - сәбәп

приятель - дус, туган

приятно - рәхәт; тәмле

приятный - рәхәт; тәмле; ягымлы

про - турында

пробежать - йөгереп үт-әргә

пробовать - сынап (тырышып) кара-рга

проведенный - үткәрелгән

проверить - тикшер-ергә

провести - алып чыг-арга; алда-рга

провожать, проводить - озат-ырга

проговорить - әйт-ергә

продолжать - дәвам ит-әргә

продукт - нәтиҗә; ризык; ашамлык

прозвучать - яңгыра-рга

прозрачный - үтә күренмәле

произведение - әсәр

произвести - яса-рга, тудыр-ырга

производительный - җитештерүчән

производить - яса-рга, тудыр-ырга, эшләп чыгар-ырга

производственный - җитештерү

производство - җитештерү, производство

произнести - әйт-ергә

произойти - бул-ырга, барлыкка кил-ергә

происходить - бул-ырга, барлыкка кил-ергә

происхождение - чыгыш

пройти - тарал-ырга; үт-әргә

промышленность - промышленность, сәнәгать

пропадать - югал-ырга

пропасть - югал-ырга, үл-әргә

просить - сора-рга, ялвар-ырга, үтен-ергә

проснуться - уян-ырга

простить - гафу ит-әргә

просто - җиңел; бары тик

простой - гади, беркатлы

простор - киңлек

просторный - киң, иркен

пространство - пространство, урын

просьба - сорау, үтенеч

против - каршы

противник - дошман, каршы як

протянуть - суз-арга, тартып суз-арга

профессия - белгечлек, һөнәр

проходить - тарал-ырга; үт-әргә

прочесть - укы-рга, укып чыг-арга

прочий - башка, калган

прочитать - укы-рга, укып чыг-арга

прочно - нык, какшамаслык итеп

прочный - ышанычлы

прошлый - узган

прощать - гафу ит-әргә

прыгать - сикер-ергә

прыжок - сикереш, сикерү

прямо - туры, туп-туры

прямой - туры

птица - кош

пугать - куркыт-ырга

пускать - җибәр-ергә, керт-ергә, тарат-ырга

пустить - җибәр-ергә, керт-ергә, тарат-ырга

пустой - буш

пустыня - чүл, сахра

пусть - ярар инде, -сын

пустяк - юк-бар нәрсә, зарар юк

путевка - путевка, юллама

путешествие - сәяхәт

путь - юл

пыль - тузан

пытаться - маташ-ырга

р

работа - эш, хезмәт

работать - эшлә-ргә, хезмәт ит-әргә

работник - хезмәткәр, хезмәтче

рабочий - эшче; эш

равно - бердәй үк, тигез

равнодушно - илтифатсыз

равнодушный - ваемсыз, исе китми торган

равномерно - бертигез

равный - тигез, тиңдәш

рад - шат, риза

ради - өчен

радоваться - шатлан-ырга, сөен-ергә, куан-ырга

радостно - шатланып, сөенеп

радостный - сөенечле, шатлыклы

радость - шатлык, куаныч

раз - тапкыр, юлы, чак

разбирать - алып бетер-ергә, тикшер-ергә

разбитый - ватылган

разбор - тикшерү, сүтү

разве -...-мыни(мени), әллә...-мы(ме)

разведчик - эзләүче, разведчик

развести - илтеп куя-рга; аер-ырга; асра-рга

развивать - үстер-ергә; ныгыт-ырга

развитие - үсеш, белем дәрәҗәсе

развитой - таза, үскән

развить - сүт-әргә; ныгыт-ырга

развиться - сүтел-ергә; ныг-ырга, үс-әргә

разглядеть - тан-ырга; бел-ергә

разглядывать - карап тор-ырга

разговаривать - сөйләш-ергә

разговор - сүз, сөйләшү

разговорный - сөйләү

раздаваться - ишетел-ергә

раздаться - яңгыра-рга

раздеться - чишен-ергә

раздумье - уй, уйлану

различный - һәртөрле

разломать - ват-арга, җимер-ергә

размер - зурлык, күләм; үлчәм

разнообразный - һәртөрле

разный - төрле

разобрать - алып бетер-ергә, тикшер-ергә

разобраться - аңла-рга, ачыкла-рга

разойтись - таралыш-ырга, тарал-ырга

разрешать - рөхсәт ит-әргә, хәл ит-әргә

разрешение - хәл итү, рөхсәт

разрешить - рөхсәт ит-әргә, хәл ит-әргә

разряд - төркем; разряд; бушану

разум - акыл, зиһен

разумеется - билгеле, әлбәттә

разумеваться - аңлашыл-ырга

разучивать, разучить - ятла-рга, өйрән-ергә

районный - район

раненый - яраланган, яралы кеше

ранний - иртән, иртә килгән

рано - иртә, иртүк, бик иртә

раньше - элегрәк, алда, башта

раскрыть - ач-арга, җәя-ргә, фаш ит-әргә

расписаться - кул куя-рга

расположенный - урнашкан, урнаштырылган

распорядок - тәртип

распоряжение - боерык, күрсәтмә

рассердиться - ачулан-ырга, җикен-ергә

рассказ - хикәя, сөйләү

рассказать - сөйлә-ргә, хикәя ит-әргә

рассматривать - күреп ал-ырга, кара-рга

рассмеяться - көл-әргә, көлә башла-рга

расспросить - сораш-ырга, белеш-ергә

расстояние - ара, ераклык

расстроиться - бозыл-ырга; какша-рга

рассуждать - уйла-рга, сөйләш-ергә

растение - үсемлек

растерянно - аптырап, каушап

растерять - югалт-ырга, жуя-рга

расти - үс-әргә, арт-ырга, көчәе-ргә

расходиться - таралыш-ырга, тарал-ырга

расчет - исәпләү; файда

реальный - реаль, тормышчан

ребенок - бала, нарасый

ребята - балалар, егетләр

редакция - редакцияләү; редакция

редкий - сирәк, сирәк була торган

редко - сирәк

резиновый - резина

резкий - кискен, ачы, борын яргыч

резко - кинәт, кискен итеп

результат - нәтиҗә, күрсәткеч

река - елга

ремонт - ремонт; ремонтлау

республиканский - республика, җөмһүрият...

речь - сөйләү; тел; речь

решать, решить - чиш-әргә, кара-рга, кыл-ырга

решение - чишү, карар, нәтиҗә

решенный - чишелгән, хәл ителгән

решительно - кыю, кискен; һич

решительный - кыю, кискен

рисунок - рәсем, сурәт

робко - кыюсыз гына, юаш кына

ровно - тигез, төгәл, бөтенләй

ровный - тигез, төз

род - ыру, нәсел; род

родина - туган ил, ватан

родители - ата-ана

родиться - ту-арга

родной - туган, туып-үскән

рождение - туу

розовый - ал; роза

роль - роль, тоткан урын

рост - үсү; буй; үсеш

рот - авыз; җан; тамак

рубашка - күлмәк

рубеж - чик, ара

рубль - (бер) сум, тәңкә

рука - кул

рукав - җиң; елга култыгы

руководитель - җитәкче, башлык

руководить - җитәкчелек ит-әргә

руководство - җитәкчелек итү

русский - рус

ручка - каләм; тотка

рыба - балык

рыбак - балыкчы

рыжий - җирән, җирән чәчле

ряд - рәт, саф; күп кенә

рядом - янәшә, якын гына

с

сад - бакча, җимеш бакчасы

садиться - утыр-ырга

сам - үзем, үзең, үзе

самодеятельность - үзешчәнлек

самолет - самолет, очкыч

самостоятельность - бәйсезлек

самостоятельный - мөстәкыйль

самый - нәкъ, үзе, үк, иң, үзе

сапоги - итек

сарай - сарай

сбиться - ялгыш-ырга, бутал-ырга

сбор - җыю, җыелу

свалиться - егыл-ырга, ав-арга, ишел-ергә

сведение - мәгълүмат, хәбәр

свежий - яңа, саф, иң соңгы

сверкающий - ялтырап торган

сверху - югарыдан, өстән

свет - яктылык, ут; дөнья, җиһан

светлый - якты, ачык, тонык

свидание - күрешү, очрашу

свобода - ирек, азатлык, хөрлек

свободно - иркен, иркенләп

свободный - азат, иркен, буш

своеобразный - үзенә бертөрле

свой - үз, үзенең

связанный - бәйләнгән

связь - бәйләнеш, элемтә

сдать - бирү, кайтару

сделанный - ясалган, эшләнгән

сделать - эшлә-ргә, ит-әргә

сделаться - бул-ырга, барлыкка кил-ергә

себя - үземне, үзеңне, үзен

северный - төньяк

сегодня - бүген

сегодняшний - бүгенге

седой - чал, агарган, аксыл

сей - бу, шушы

сейчас - хәзер, шунда ук

секрет - сер

секретарь - сәркатип

секунда - секунд

село - авыл

сельдь - сельдь, селедка

сельский - авыл

семья - гаилә

сено - печән

сердито - ачуланып, усал итеп

сердитый - ачулы, усал

сердиться - ачулан-ырга, ачу кил-ергә

сердце - йөрәк, күңел, бәгырь

середина - урта, урталык

серый - соры; сүрән, төссез

серьезно - җитди, чынлап

серьезный - җитди

сестра - кыз кардәш, апа, сеңел

сесть - утыр-ырга, кун-арга; бат-арга

сзади - арттан, артта

сидеть - утыр-ырга, утырып тор-ырга

сила - көч, куәт, хәл, дәрман

сильно - каты, нык, көчле

сильный - көчле, нык, каты

синий - күк

система - система, тәртип

сказанный - әйтелгән, диелгән

сказать - әйт-ергә, ди-яргә

сказка - әкият

скамейка - эскәмия

сквозь - үтәли, аркылы, аша

складываться - өелеп куел-ырга, тор-ырга

сколько - күпме, ничә, никадәр

скорее - тизрәк, җәһәтрәк

скоро - тиз, җәһәт, тиздән

скорость - тизлек

скорый - тиз, тиз йөрешле

скромный - тыйнак, гади; аз гына

скрыться - яшерен-ергә, күздән югал-ырга

скучно - күңелсез, ямансу, эч пошу

скучный - күңелсез, эчпошыргыч

слабо - буш итеп, тыгыз итмичә

слабый - көчсез, чирләшкә; салмак

слава - дан, шөһрәт

славный - атаклы; яхшы

слегка - аз гына, җиңелчә

след - эз, билге

следить - күзәт-ергә, кара-рга

следовать - артыннан йөр-ергә, бар-ырга


Дата добавления: 2015-09-30; просмотров: 39 | Нарушение авторских прав




<== предыдущая лекция | следующая лекция ==>
1. Уголовно-правовая характеристика ст. 213 УК РФ. | 1.4 Предварительный расчёт приёмника

mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.493 сек.)