Жүрек-тамыр жүйесіне әсер ететін дәрілер.

Қан айналымын реттейтін дәрілер медицинада жүрек қызметі бұзылғанда және қан тамырларының қысымы өзгергенде қолданылады. Олар бірнеше топқа бөлінеді:

І. Жүректің қызметі бұзылғанда қолданылатын дәрілер:

1. Жүректің қызметі төмендегенде

2. Жүректің соғуының ырғағы бұзылғанда

3. Миокардты қанмен қамтамасыз ету нашарлағанда.

ІІ. Артериялық қысымның өзгеруіне әкелетін және әртүрлі бұзылыстық жағдайларда қолданылатын дәрілер:

4. Артериялық гипертензия

5. Гипотензиялық жағдайлар

7.1.Жүрек гликозидтері.

Жүрек гликозидтері өсімдік дәрілерге жатады. Оларды миокардтың дистрофиясына байланысты жүректің қызметі бұзылғанда қолданады. Жүрек гликозидтері екі бөлімнен тұрады: қантты (гликон) және қантсыз (агликон). Жүрекке әсер ететін агликондар. Гликозидтердің ерекшелігі - ерігіштігі және ұлпаларға байланысуы гликондарға байланысты. Гликон байланыстардың белсенділігіне және улылығына әсер етеді. Медицинада көп қолданылатын жүрек гликозидтері келесі өсімдіктерден алынады.

1. Оймақгүл гликозидтері – дигоксин, ацетилдигоксин, лантозид, дигитоксин;

2. Строфанта Комбо гликозидтері – уабаин (строфантин К);

3. Меруертгүл гликозидтері - коргликон.

Жүрек гликозидтері жүректің өткізгіштік жүйесіне тікелей әсер етеді. Қыдырмалы жүйкені күшейтіп, қоздырудың жылдамдығын төмендетеді, аралығы алшақтайды.

Кардиотоникалық әсері бұлшық еттің талшықтарындағы мембранасының Са²⁺^,К⁺, АТФ-засын басып, жасуша ішіндегі Са²⁺ көбейтіп, ал К⁺ азайып, жасуша ішіндегі Са²⁺ көтерілуін жасуша сыртындағы иондық Са-ның алмасуын күшейтеді.

Жүрек декомпенсациясы кезінде жүрек гликозидтері көк тамырда қанның іркілуін азайтады. Нәтижесінде көк тамыр қысымы төмендеп, ісік баяу жойыла бастайды. Артериолдық қан өзгермейді немесе қысымы сәл көтеріледі, торшалардың қанмен қоректенуі, оксигенациясы жақсарады, ішкі мүшелердің қызметі қалпына келеді, зәр шығаруы жоғарылайды. Жүрек гликозидтері денеде жиналуға бейім болады. Әсер етуі ұзарған сайын жиналуы да көп болады.

Оймақгүлдер соның ішіндегі дигоксин, дигитоксин көбінесе созылмалы жүрек ауруларында, оның ішінде асқынған жүрек-қан тамыр жетіспеушілігіне тиімді әсер етеді. Жүрек гликозидтердің ішінде ең жылдам жүрекке әсер көрсететіндері строфантин мен коргликон болады.

Бұлар қан айналым жетіспеушілігінің жедел түрлерінде және созылмалы жетіспеушіліктің ауыр түрлерінде қолданылады.

Дәрілердің мөлшерін арттырып жібергенде, жүрек соғуының бұзылуы байқалуы мүмкін.

Енді бұларды жүрек пен қан тамырларының органикалық өзгерістерінде, жедел стенокардитте, эндокардитте, ауыр кардиосклерозда қолдануға болмайды.

Дигитоксин (Дигофтон және т.б.) – жедел және созылмалы жүрек ауруларында қолданылады.

Жанама әсерлері – жүрек айну, құсу, тәбет қашу, ұйқы бұзылу, брадикардия, қарыншаның дірілдеуі. Атриовентрикулярлық блокада және миокард инфаркты кезінде қолдануға болмайды.

Диготоксин түймедақ түрінде мөлшері 0,0001 г-нан және балауызы 0,00015 г. қолданылады. Бірінші күні тәулік мөлшерінен ⅓ беріледі. Әр адамға өтиісті мөлшерін ұсыну керек. Орташа мөлшерге жеткен соң мөлшерін азайту керек, содан соң 1 – ½ түймедақтан күніне 1-2 рет, ұзақтығы 10-12 күнге дейін беріледі. Улы әсері байқалса (брадикардия және т.б.), әрі қарай қолдануды тоқтатқан жөн, содан соң атропин, кофеин, панангин және унитиолды беру керек.

Rp.: Digitoxini 0,0001

D.t.d. № 10 in tab

S. кесте бойынша.

Дигоксин (Ацетилдигоксин β және т.б.) мөлшері 0,00025 г үлкендерге және 0,0001 г балаларға түймедақ түрінде ішуге және 0,025% ерітіндісі 1 мл-ден егуге арналған.

Бұның систолалық әсері өте күшті. Жүрек ритмі баяулайды және зәрді жақсы айдайды. Дигитоксинмен салыстырғанда улылығы аз келеді, өйткені қандағы белоктармен шамалы байланысады.

Тек созылмалы қан айналымы жетіспеушілігінің І-ІІА және І-ІІ Б сатысында қолданылады. Жүректің ритмі бұзылғанда (жыбыр аритмиясының тахикардиялық түрінде).

Rp.: Sol. Digoxini 0,025% - 1 ml

D.t.d. 10 in amp.

S. 0,5 мл-ден глюкозамен бірге тамырға егуге.

Целанид (Ланатозид С т.б.) мөлшері 0,00025 г түймедағы және 0,05% ерітіндісі 10 мл тамшысы; 0,02% ерітіндісі 1 мл егуге.

Бұл дәрі басқа оймақгүлдің дәрілеріне қарағанда жылдам әсерін тигізеді және қан көп жиналмайды. Басқа әсерлері дигоксинге ұқсас.

Rp.: Sol. Celanidi 0,05% -10 ml.

D.S. 5-10 тамшыдан күніне 2-3 рет.

Строфантин (Строфантидин ацетаты) - 0,025% және 0,05% ерітіндісі 1 мл-ден глюкозамен қан тамырға егуге – қан айналымы жетіспеушілігінің жедел және созылмалы жетіспеушілігінің ауыр түрлерінде қолданылады.

Мөлшерін арттырып жібергенде жүрек соғысының бұзылуы байқалуы мүмкін.

Жүрек пен қан тамырларының органикалық күрделі өзгерістерінде, жедел стенокардитте, эндокардитте, ауыр кардиосклерозда қолдануға болмайды.

Rp.: Sol. Strophanthini 0,05%-1 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. 0,5 мл-ден глюкозамен бірге тамырға.

Уабаин (строфантин G, йенафарм) жүрек гликозид дәндерінен алынған (салалы стровант және строфант Комба), күре тамыр егуге арналған, жылдам әсері 2–20 мин., ең жоғарғы әсері 30 – 120 мин., созылмалы әсері 1 – 3 күнге дейін.

Коргликон 0,06% ерітіндісі 1 мл ампуласы глюкозамен қан тамыр арқылы егіледі. Қолдануы және басқа әсерлері строфантинге ұқсас, бірақ ықпалы ұзақ уақытқа созылады.

Меруертгүлдің түнбасы басқа да жүрек гликозидтермен бірге жеңіл-желпі жүрек қызметінің жетіспеушілігіне пайданылады.

Rp.: T-rae Convallarae

T-rae Valerianae

Adonisidi aa 10 ml.

M.D.S. 15-20 тамшыдан күніне 2-3 рет.

Панангин (паматон) құрамында йондық калия және магния. Жұрек гликозидтермен және зяр айдайтын дәрілермен уланғанда (гипокалиемия) қолданылады.

Rp.: Tab. Pananginum N.50

D.S. 1 – 2 таблеткіден күніне 3 рет.

Аспаркам (аспангин) панангинге ұқсас, электролитік балансты (йондық калия және магния) бір қалыпта ұстап тұрады. Гипокалиемия жағдайда өте қажетті дәрі.

Rp.: Asparcamum 5 ml N. 10

D.S. Күре тамырға егуге қантпен бірге

2. Гликозидтық емес кардиотоникалық дәрілер.

1. β₁– адренорецепторлық агонистер:

а/ β₁- адреномиметик – Добутамин;

б/ дофаминомиметик – Дофамин;

2. III типті фосфодиэстеразды тежегістер – Амринон, Милринон;

3. Сенситайзер кальциясы – Левосимендан

Амринон (инокор) жасанды кардиотоникалық стероидтық емес дәрі. Созылмалы жүректің жетіспеушілікке қолданылады, тек қысқа оқытқа, жүректің соғысын байқап отыру керек. Алдыңғы мөлшері 0,5 мг/кг секундысына, содан соң 5-10 мкг (0,005-0,01 мг) / кг минутына. Ампула түрінже 0,5% - 20 мл. Бала емізіп жүрген және жүкті әйелдерге беруге балмайды.

Милринон ( примакор ) құрамына қарай амринонға ұқсас келеді. Қалданылуы тек жедел жүректің жетіспеушілікке, алдымен «таңдалы» мелшерін белгілеп алу керек, содан соң кұре тамырға 50 мкг/кг (0,05 мг/кг) 10 минтың ішінде. Бұл кезде кұре тамыр қысымын байқап отыржан жөн. Ампула түрінде 0,1% ерітіндісі 10 мл.

Левосимендан (симдакс) гликозидтық емес кардиотоникалық дәрі, миокардтың жиырлуын иондық кальция арқылы кұшейтеді. Жедел миокардтың инфаркт кезінде күре тамыр арқылы 6– 24 мкг/кг қантың ерітіндісімен бірге қолданылады.

Rp.: Sol. Levosimendani 0,25% -10 ml.

D.S. Күре тамыр арқылы 5% глюкозамен бірге.

Симптоматикалық емі жүректің ритмі бұзылғанда (прокаинамид, лидокаин, дифенин, амиодарон, соталол, верапамил, дилтиазем, аденозин), өкпе ісінгенде (морфин, этиловый спирт, кислородотерапия), созылмалы жүректің жетіспеушілігінде:

1. АПФ тежегіштері (эналаприл, лизиноприл, фозиноприл, периндоприл)

2. Диуретіктер (фуросемид, спиронолактон)

3. b-адреноблокаторлар (метопролол, бисопролол, а также карведилол)

4. Жүрек гликозидтері (дигоксин)

5. Вазодилататорлар (изосорбида динитрат и гидралазин)

7.2. Жүректің ырғағы бұзылғанда қолданылатын дәрілер (аритмияға қарсы).

Жүректің аритмиясы әртүрлі себептерге - миокард ишемиясы, жүрек ақауы, қышқылды-негізді тепе-теңдіктің бұзылуы, химиялық заттармен улану, жұқпалы ауруға байланысты пайда болады. Бұл кезде автоматизм мен өткізгіш жүйенің, жүрек бұлшық еті жасушасының өткізгіштігі бұзылады. Автоматизм бұзылған жағдайда ырғақ жүргізушілерінің (синоатриалды түйін) қызметі бұзылады.

Жүректің жиырылу ырғағының бұзылуын емдеу және алдын алу үшін көптеген аритмияға қарсы дәрілер қолданылады, әсер ету механизміне қарай мынандай жүйелерге бөлінеді:

I. Жүрекке тікелей күшті әсер ететін дәрілер.

А/ миокардтың торша мембранасын тұрақтандыратын дәрілер.

1-топша: (хинин және хинидин тәрізді дәрілер) хинидин сульфаты, новокаинамид және т.б.

2-топша: лидокаин, дифенин.

Б/ кальций каналын тежейтін дәрілер: верапамил.

В/ іс-әрекет потенциалының ұзақтығын арттыратын дәрілер: амиодарон.

Г/ әртүрлі дәрілер: калий хлориді, панангин, аспаркам, жүрек гликозидтері (дигитоксин және т.б.).

II. Жүректің эфференттік иннервациясына әсер ететін дәрілер:

А/ адренергиялық әсерді әлсірететін дәрілер: адреноблокаторлар – анаприлин және т.б.

Б/ адренегиялық әсерді күшейтетін дәрілер: адреномиметиктер: изадрин, адреналин гидрохлориді; симпатомиметиктер: эфедрин гидрохлориді.

В/ Холинергиялық әсерді әлсірететін дәрілер: М-холиноблокаторлар: атропин сульфаты және т.б.

Г/ Холинергиялық әсерді күшейтетін дәрілер: антихолинэстераздық дәрілер: эдрофиний, a-адреномиметиктер – мезатон.

Жүрекке тікелей күшті әсер ететін дәрілер. Бұл топқа жататын дәрілердің әсер етуі нәтижесінде жүрек торшаларының автоматизмі төмендейді. Бұл негізнен диастолалық депляризацияның созылуымен байланысты. Аритмияға қарсы қолданылатын дәрілер, мысалы: хинидин, новокаинамид өткізгіштікті төмендетеді.

Жүрек жиырылу ырғағы бұзылғанда ең көп қолданылатын жүрек миокардының торша мембранасын тұрақтандыратын дәрілер: хинидин сульфаты, новокаинамид және т.б. болып табылады.

Хинидин сульфаты - әртүрлі аритмияға жақсы әсерін тигізеді, басқа дәрілермен салыстырғанда тиісті ықпалдығы жоғары. Аритмиялардың алдын алу үшін және ұстамалы түрінде қолдану ыңғайлы. Түймедақ түрінде 0,1 және 0,2 г-нан ас қабылдар алдында күніне 6 реттен, өйткені ұзақтығы 4 - 6 сағат. Ырғақтың қалпына келуі тек, 2-3 сағаттан кейін болады.

Жанама әсерлері де жеткілікті, өкінішке қарай кейде “хинидинді шок”, бөртпе, құсу, тыныс алудың нашарлауы мүмкін.

Миокард инфаркты, жүкті әйелдерге, атриовентрикулярлық тоқырау кезінде қолдануға болмайды.

Rp.: Chinili sulfatis 0,1

D.t.d. № 20 in tab

S. 1 түймедақтан күніне 3 рет.

Новокаинамид (Прокаинамид және т.б.) мөлшері 0,25 және 0,5 г түймедақ түрінде және 10% ерітіндісі 10 мл флаконда егуге арналған. Бұл дәрі новокаинге ұқсас, жергілікті жансыздандырғыш әсері бар, өмірге өте қауіпті жүректің соғу жиілігі бұзылған кезде қолданылады.

Қосымша жалпы жанама әсерлерінен шаршау, бас ауыру, жүрек айну, құсу және т.б. өзгерістер болады. Алдымен бір реттік мөлшерін беріп байқау керек, аллергиялық серпіліс пайда болу мүмкін.

Новокаинамидті қолдануға кері көрсеткіштер: новокаинге аллергия болғанда, атриовентрикулярлық тоқырау, жүректің жетіспеушілігі, қан қысымының төмендеуі және т.б. жүрек-тамырдың бұзылыстары кезінде.

Rp.: Novocfinamidi 0,25

D.t.d. № 20 in tab..

S. 1 түймедақтан күніне 3 рет.

Екінші топшаның дәрілері – лидокаин, дифенин, верапамил, амиодарон, калий хлориді және т.б.

Лидокаин (Ксикаин және т.б.) – алдында айтылып кеткендей ең жақсы және күшті жергілікті анестетик ретінде пайданылады. Лидокаиннің тағы бір әсері жүрек бұлшық еті мен Пуркинье талшығында диастолалық поляризацияның жылдамдығын төмендетіп, автоматизмді нашарлатады. ЭКГ көрсеткішінде Q-Т интервалы қысқарады. Бұл дәрі қарыншалар аритмиясы, операциядан кейінгі аритмияларда қолданылады.

Аритмиялар кезінде 6 мл 2% ерітіндісін 60 мл изотоникалық натрий хлоридімен араластырып көк тамырға жылдам 3-4 минут ішінде беру керек. Тәулігіне осы 0,2% ерітіндісін 1 литр (мөлшері 2 г) енгізуге болады. 10% ерітіндісін 2-4 мл бұлшық етке 3 сағат егуге пайданады. Қан тамыр арқылы қолданғанда байқап отыру керек, өйткені күре тамыр қысымы төмендеп есінен танып қалуы мүмкін (Жергілікті анастетиктерді қараңыз).

Rp.: Sol. Lidocaini 10% - 2 ml

D.t.d № 10 in amp.

S. 2-4 мл бұлшық етке егуге.

Дифенин (Фенитоин т.б.) – қояншық ауруына қарсы әсерінен басқа аритмиялық белсенділігі жақсы, сондықтан бұны көбінесе жүрек гликозидтерімен улану кезіндегі аритмияға қарсы қолданады ал әсер етуі лидокаин сияқты.

Rp.: Diphenini 0,1

D,t.d. № 20 in tab.

S. 1 түймедақтан күніне 3-4 рет.

Верапамил (Изоптин және т.б.) – кальций каналдарын ттежейтін дәрі. Ол торша сыртындағы иондық Са-ді ішке кіруін қиындатады, атриовентрикулярды түйіндегі рефлекстерді кезеңді көбейтіп, өткізгіштікті жояды. Сөйтіп, ол құлақшалардың қарыншаларға келетін стимулын тоқтатып, жұмысын қалыпқа келтіреді.

Алдын ала стенокардия ұстамасында, экстрасисталияда, әр түрлі аритмияларда және артериялық гипертензияда қолданылады.

Ұстамалы стенокардияда немесе аритмияда 5-10 мг верапамилді 2 минуттің ішінде көк тамыр арқылы егу керек. 2 мл - 0,25% ерітіндісін 100-150 мл изотоникалық натрия хлоридтің ерітіндісіне немесе 5% глюкоза араластырып жүйелік егу пайданылады.

Қолданған кездегі жанама әсері: бас айналу, кұсу, беті қызару, шеткі ісіну, аллергиялық серпіліс т.б., ал мөлшері асынқырап кетсе күре тамыр қысымының төмендеуі және жүрек жетіспекшілік болуы мүмкін.

Бұл дәріні қолдануға болмайды: кордиогендік шок кезінде, брадикардия, гипотензия, жүкті әйелдерге т.б. күрделі жағдайларда.

Rp.: Verapamili 0,04

D.t.d. № 30 in tab

S. 1 таб күніне 3 рет.

Амиодарон – коронарлы қан айналым жетіспеушілігі кезінде жақсы әсер береді. Аритмияға қарсы әсері адренергиялық ықпалын әлсіретумен байланысты. Стенокардия ауруында ол миокардтың қажеттілігін төмендетеді. Амиодарон жүрекке адренергиялық әсерді төмендетіп, глюкагонның антогонисті болып табылады. Жүректің соғуын баяулатып, аритмия қысымын төмендетеді.

Rp.: Amiodaroni 0,2.

D.t.d. № 20 in tab.

S. 1 түймедақтан күніне 3-4 рет.

Калий хлориді – қан плазмасында, миокардта К иондары мөлшерінің азаюы кезінде жақсы ықпал тигізеді. Калий иондары жүрекке ацетилхолин тәрізді әсер етіп, кезбе жүйкені тітіркендіреді. Олар жүректің жиырылу ырғағын баяулатып, миокардтың өткізгіштік. автоматизм және қозуын нашарлатады.

Rp.: Kalii chloridi 0,5

D.t.d. № 10 in tabull.

S. 0,5 стакан суға 1 түймедақтан күніне 2 рет.

3. Миокардты қанмен қамтамасыз ету нашарлағанда, яғни стенокардия кезінде қолданылатын дәрілер.

Стенокардиялық синдром пайда болғанда миокардтағы оттегінің алмасуы мен оған жеткізілуі бұзылады. Бұндай жағдайдың болуы созылмалы жүрек аурулары кезінде жүректің оттегін өзіне артық жұмсауынан болады, сол кезде жүрек тамыры түйіліп қалады. Стенокардиялық синдромның ұстамалы кезінде, алдын ала және емдік ретінде қолданылатын дәрілер келесі топқа бөлінеді:

1. Нитроглицериндік дәрілер - жүрек қысылған кезінде жедел көмек көрсететін аз оқытқа әсер ететін дәрілер (нитроглицирин, нитрогранулонг, нитроперкутен, тринитролонг, сустак және т.б.)және ұзақ оқытқа емдеуге қолданылатын дәрілер - (изосорбида динитрат, изосорбида мононитрат, молсидомин).

2. Кальций арықты – тежегістер (верапамил, дилтиазем, нифедипин, амлодипин)

3. Калии арықты белсендіргіштер (амиодарон, никорандил).

4. b-адреноблокаторлар (селективтік емес – пропранолол және селективтік - атенолол, метопролол, бисопролол, талинолол.).

5. Жүрек тамырын кеңітетін дәрілер (дипиридамол) және (валидол), антиагрегантар, (аспирин (ацетилсалициловая кислота), клопидогрел и тиклопидин) және фибринолитиктер (стрепокиназа, алтеплаза и урокиназа).

6. Брадикардиялық дәрі (ивабрадин и др.).

7. Кардиопротекторлық дәрі (триметазидин).

V. Гиполипидемикалық дәрілер (аторвастатин и др).

Нитроглицерин (Нитрогранулонг, Нитроперкутен, Сустак мите, Сустак форте, Тринитролонг және т.б.) органикалық нитрат тобының туындысы. Бұл дәрі миокардтың оттегіні пайдалануын азайтады және жүректің қан айналымын жақсартады. Ол сол жердегі қысылып тұрған тамырға оттегі өтуін көбейтеді.

Нитроглицерин тек жүрек қан тамырларын ғана емес, сонымен қатар басқа да қан тамырларын кеңітеді. Көбінесе өкпе, ми және бет алды тамырларды кеңейтеді, сондықтан жылдам тамыр қысымы төмендейді, бас айналады, жүрек соғуы жылдамдайды, 5–10 минуттің ішінде мұндай әсерлері кетеді, бірақ көпке дейін бас ауырады.

Нитроглицерин тез (1-2 минуттің ішінде) және қысқа уақытқа (30 минутқа дейін) әсер тигізетіндіктен, түймедақ ретінде және спиртті ерітіндісі қанттың бір бөлігімен 1-2 тамшысы тіл астына беріледі. Нитроглицериннің созылмалы әсер ететін дәрілері – сустак мите, сустак форте, түймедағын ішкенде әсері 10-15 минуттан басталып әсері 4 сағатқа созылады. Нитронг – бұл да ұзаққа әсер ететін нитроглицериндік зат, алдын ала беруге арналған, тиісті әсер уақыты 7-8 сағатқа созылады.

Rp.: Sol. Nitroglycerini 1% - 5 ml

D.S. 2-3 тамшыдан тіл астына 1 бөлшек қантпен.

Нитросорбид (Изосорбид динтрат және т.б.) – негізгі емдеу және алдын алу үшін және т.б. жүрек ауруларында (шеткі вазодилятатор ретінде, өте ауыр түріндегі жүрек жеткіліксіздігінде, эндартериитте қолданылады). Нитросорбид түймедақ түрінде 0,005; 0,01 және 0,02 г ас алдында күніне 3-4 рет беріледі. Басқа да осы топқа жататын дәрілер – изосорбид мононитраты (Isosorbide mononitrate), эринит (Erynitum). Бұлар нитросорбитке ұқсас келеді, бірақ әсері көпке созылады.

Rp.: Nitrosorbidi 0,005

D.t.d № 10 in tab.

S. 2 түймедақтан күніне 3-4 рет.

Валидол - құрамында тітіркендіргіш ментол заты бар, сол арқылы, тіл астындағы шеткі жүйке талшықтарды қозады, сондықтан рефлекстік әсерімен, жүрек қан тамырлары босайды. Валидолды 0,06 г мөлшерде тіл астына түймедақ ретінде немесе 5 мл флакондағы ерітіндісін тамшы ретінде жаңадан басталған ұстамалы стенокардияға қолданады. Ал бұл дәрінің көмегі болмаса, оның орнына нитроглициринді қолдану керек, аурудың ауыр түрінде валидолдың күші жеткіліксіз болады.

Rp.: Validoli 5 ml

D.S. 4-5 тамшысын қанттың бір бөлшегімен тіл астына.

Анаприлин ( Обзидан және т.б.) таңдамайтын тежеуші адреноблокатор, b₁- және b₂- адренорецепторларға әсерін тигізеді, сондай-ақ симпатикалық жүйке жүйесінің ықпалы төмендейді. Жүректің күші және жүректің соғу жиілігі бәсеңдейді, миокардтың жұмысы баяулап, оттегіні пайдалануы азаяды. Қан қысымы төмендейді. Анаприлин көбінесе жүрек тамырының қысымы жоғарылағанда, ырғағы бұзылғанда және әртүрлі гипертониялық ауруларда қолданылады. Күніне 20 мг-нан 3-4 рет, ал әсері төмен болса, мөлшерін байқап біршама көтеру керек.

Атенолол – таңдамалы (селективтік) b₁ – адренорецепторларға, яғни тек жүрек адренорецепторларына әсерін тигізеді. Уақыты бойынша әсері 6-9 сағатқа созылады. Сондықтан күніне 1-2 рет түймедақ ретінде жүрек қысылғанда беріледі.

Верапамил (изоптин және т.б.) – иондық кальцийдың каналдарын бөгейтін дәрі, сондықтан миокардың жиырылуын азайтады және жүрек тамырларын кеңейтеді, қан айналым жақсарып, оттегін пайдалануы азаяды. Бұл дәрі көбінесе жедел көмек беруге ыңғайлы, ұстамалы жағдайлардан жылдам шығарады, сонымен қатар пароксизмальды тахикардия және гипертониялық кризде қолданылады. Содан соң созылмалы жүрек жетіспеушілігінде және тахикардияға бейім кезде алдын алу ретінде пайданылады. Аурудың жеңіл-желпі кезінде 40-80 мг, ауыр жағдайда 240 мг дейін тағайындалады, содан кейін сүйемелдеу мөлшерге түсіреді.

Фенигидин (нифедипин және т. б.) – тиісті әсері верапамилге ұқсас келеді, айырмашылығы шеткі тамырларды жақсы кеңейтеді, оның ішінде күре тамырға әсері басым келеді, сондықтан қан қысымын жақсы төмендетеді. Миокардтың оттегін пайдалануын азайтады. Фенигидин көбінесе жүректің қан айналымы нашарлағанда, қан қысымы көтерілгенде, оның ішінде бүйрек гипертензиясы кезінде қолданылады. 10 мг тіл астына жүрек қысылудың ұстамасы кезінде, емдеу ретінде 10-30 мг күніне 3-4 рет 1-2 айға, кейде ұзақ уақытқа созылуы мүмкін.

Rp.: Phenyhydini 0,01

D.t.d. № 40 in obd. рет.

S. 1-3 түймедақтан күніне 3-4

Дипиридамол (курантил) тромбоциттердің агрегациясын тежейді, сонымен қатар қанның ұюына кедергі жасайды. Негізгі әсері жүрек қан тамырларының қысымын төмендетеді, сондықтан жүрек қан айналымы жақсарады және оттегінің алмасуы аса түседі. Бұл дәрі жүрек қан тамырларының атеросклерозы жоқ кезінде ғана беріледі. Жедел көмек беру үшін қолдануға болмайды.

Rp.: Dr. Dipyridamoli 0,025

D.t.d. № 50

S. 2 дражеден күніне 3 рет.

Триметазидин кардиопротектор, жүрек қан тамыры тарылған кезінде, миокардты гипоксиядан қорғау үшін қолданады. Жүректің қан айналымына әсері жоқ. Әртүрлі жүрек қысылған кезде қосымша басқа дәрілермен бірге пайданылады.

7.4. Қан қысымын төмендететін (гипотензиялық) дәрілер.

Артериялық қысымды төмендететін дәрілер гипотензивті дәрілер деп аталады. Мұндай дәрілерді негізінен артериялық гипертензияға қолданады. Артериялық қысым деңгейі жүрек жұмысына, шеткі тамырлар қысымы және икемділігіне, көлеміне, қан айналымындағы электролиттер құрамына және сұйықтығына байланысты. Міне осылардың барлығы нейрогуморальдық бақылауда болады.

Қан қысымын төмендететін дәрілердің әсері артериялық қысым жүйесін реттейтін әртүрлі физиологиялық жүйелерге бағыттылған. Ең маңызды қызмет вазоконстрикторлы адренергиялық әсерін төмендететін нейротропты заттар болады. Нейротропты заттар вазомоторлы орталыққа, сонымен бірге адренергиялық (симпатикалық) иннервацияның шеткі бөлімдеріне – ганглийлерге, постганглийлерге, адренорецепторларға – төмендеткіш әсер етеді. Мұндай орталықтардың жұмысы төмендеген соң қан тамырлары кеңейе түседі. Осы заттың гипотензиялық ықпалы жүректің жұмысын төмендетеді.

Күре тамырдың қысымы төмендететін тағы бір жол, бұл қан айналымындағы қанның электролиттік құрамын және көлемін өзгерту болып табылады. Артериялық гипертензияны емдеуге қолданылатын гипотензиялық заттардың жіктелуі жоғарыда берілген пікірлерге негізделген.

I. Жүрек – тамыр жүйесіне адренергиялық иннервацияның әсерін төмендететін дәрілер.

1/ вазомоторлы орталықтың қысымын төмендетін дәрілер: клофелин (Clophelinum),, метилдофа (Methyldopa), және т.б.

2/ вегетативті ганглийлерді бұзатын дәрілер (ганглиоблокаторлар): пирилен, пентамин, бензогексоний және т.б.

3/ адренергиялық нейрондарды пресинаптикалық деңгейде төмендететін дәрілер (симпатолитиктер): октадин, резерпин.

4/ Шеткі адренорецепторларды бөгейтін дәрілер (адреноблокаторлар):

а/a-адренорецепторларды бөгейтін дәрілер: фентоламин, тропафен және т.б.

б/ b-адренорецепторларды бөгейтін дәрілер: анаприлин, атенолол және т.б.

в/ a- және b-адренорецепторларды бөгейтін дәрі: лабеталол

II. Тамыр салалы бұлшық еттерін босататын (миотропикалық спазмолитиктер) дәрілер:

1/ ұсақ күре тамырларды кеңейтетін дәрілер: апрессин (Apressinum), миноксидил (Minoxidilum).

2/ ұсақ күре тамырлар мен ұсақ көк тамырларды кеңейтетін дәрілер: натрий нитропруссид (Natrii nitroprussidum) және т.б.

3/ Әртүрлі миотроптық дәрілер: дибазол, магний сульфаты және т.б.

III. Кальций каналын тежейтін дәрілер (кальций антагонистері): фенигидин және т.б.

IU. Ренин – ангиотензин жүйесіне әсер ететін дәрілер:

1/ ангиотензин - II жасанды ингибиторы: каптоприл және т.б.

2/ ангиотензин рецепторларын бөгейтін дәрілер: саралазин және т.б.

U. Су-тұз алмасу жүрісіне әсер ететін дәрілер (диуретиктер): дихлотиазид, фуросемид, спиронолактон және т.б.

Клофелин (Гемитон және т.б.) имидазол туындысы, орталық жүйкеге әсер ететін гипотензиялық дәрілерге жатады. Ол постсинаптикалық a– адренорецепторлардың белсенділігін арттыру нәтижесінде вазомоторлы орталықты нашарлатады. Бұл сопақша мидағы тамыр қысымын реттеуіне қатысатын нейрондарды жояды. Ал ол преганглийлерді симпатикалық талшықтардың эфферентті импульсінен бірден тоқтатады. Ұзаққа созылатын гипотензия жүректің жұмысын баяулатады (брадикардия пайда болады), шеткі тамырлардың қарсылық көрсеткішін төмендетеді. Клофелин қосымша тәбетті ашып, сілекей бездердің белсенділігін төмендетеді.

Клофелин негізгі әртүрлі қалыпты артериялық гипертензия, эклампсия, гипертониялық ауру, бүйрек жетіспеушілігі кезінде қолданылады. Клофелинді қолданғанда жанама әсерлері міндетті түрде байқалады: тахикардия, бас ауыру, бас айналу, лоқсу, құсу, дене қызуының көтерілуі, терлегіштік, терінің зақымдануы. Атеросклероз және шеткі невропатия кезінде клофелин қолданбайды. Тек емханада ғана егу түрінде пайдалануға болады, өйткені есінен танып қалған жағдайда қажетті аспаптармен тез жедел көмек көрсету керек болады. Өте аз мөлшермен әсері жақсы көрінеді. Күніне 2-4 рет, 0,075 мг бастау керек, содан соң мөлшерін 0,15-0,3 мг көтеруге болады.

Rp.: Clophelini 0,000075

D.t.d. № 30 in tab.

S. ½ түймедақтан күніне 3 рет.

Метилдофа (Альдомет және т.б.) орталық a₂– адренорецепторларды белсендіреді, содан соң жоғарыдан келе жатқан симпатикалық импульс тежеледі, сондықтан артериялық қысым төмендейді. Метилдофа гипертензиялық аурудың IIа және IIб сатысында қолданылады, күніне 0,25 г-нан 2-3 рет, қажет жағдайда мөлшерін 1,5-2 г көтеруге болады.

Ганглиотежегіштер: пентамин, пирилен, гигроний және т.б. Әсерлері қысқа дәрілер (гигроний) күре тамырларға хирургиялық операциялар өткізу кезінде қысымды тез түсіру үшін қолданады. Басқа дәрілерді (пентамин) гипертензиялық кризде қолдануға болады. Пириленде тек емдік ретінде басқа да гипотензиялық дәрілермен қосып тағайындалады.

Симпатолитиктер: октадин, резерпин және т.б. – гипертониялық ауруды емдеу үшін қолданады. Олар шеткі адренергиялық ұштарында эфферентті импульстерді бөгейді, сөйтіп жүректің жұмысын, шеткі тамырлардың қысымын төмендетеді.

Адреноблокаторлар: a-адренорецепторларды тежейтін (фентоламин, тропафен; және осы топқа әсері бірыңғайлы жақын түратын дәрі - a және b -адреноблокатор: лабеталол). Бұлардың ерекшелігі шеткі күре тамырдың қысымын жылдам және өте күшті төмендетеді, ал лабеталол және b-рецепторлар арқылы жүректің де қысымын бәсеңдетеді. Өздігімен b-адреноблокаторлар (анаприлин, атенолол) жүрек жұмысының өте күштілігінен пайда болған гипертензияға (үлкен спортпен айналысқан адамдарда болады) гипотензиялық жақсы әсер тигізеді.

Миотропты спазмолитиктер (апрессин, диазоксид, миноксидил, натрий нитропрусиді және т.б.).

Апрессин (Гидрозалин және т.б.) шеткі вазодилататорлар, ұсақ тамырлардың (артериолалар) қарсыластық әсерін азайтады және артериялық қысымды төмендетіп, содан соң миокардқа түсетін жүк азаяды және жүректің қан айдау қызметі арта түседі. Апрессиннің құрамындағы гидрозиндық топқа байланысты қантамырды кеңейтуге себеп болатын шарт - азот тотығын (NО) бұздырмай біраз уақыт сақтап тұрады, сондықтан бұның спазмолитикалық тамырға беретін ықпалы байқалады. Бұл дәрі прекапиллярлы ұсақ тамырларды кеңейтіп, қан қысымын төмен түсіреді де, рефлекторлы түрде жүрек ырғағы жиілейді.

Апрессин әртүрлі артериялық гипертензия, гипертензиялық криз және гипертензиялық аурумен қосымша бүйректің жетіспеушілігі кезінде қолданылады.

Rp.: Apressini 0,01

D.t.d. № 20 in obd.

S. 1 түймедақтан күніне 2-3 рет.

Миноксидил (Ригейн және т.б.) шеткі вазодилататорлық әсерінен жүйелік күре тамырдың қысымын төмендетеді және миокардтың артық күш түсуін азайтады. Бұл дәрінің тамырды кеңейтетін тағы бір әсері тамырдағы салалы бұлшық еттің калий каналын ашады. Миноксидилді тек өте ауыр түріндегі артериялық гипертензияда қолданады. Мөлшерін 5 мг-нан бастап 2-3 күннен, 10-25 мг жеткізеді, содан кейін қан қысымы бір қалыпқа келгенде мөлшерін баяу төмендету керек.

Rp: Minoxidili 0,01

D.t.d. № 20 in tab.

S. 1 түймедақтан күніне 3 рет.

Натрий нитропруссиді (Нипрутон және т.б.) – ықпалы өте күшті шеткі вазодилататор, қан тамырға енгізгенде әсері жылдам және күштілігі басым келеді, көрсеткіштігі біршама уақытқа созылады. Қосымша басқа дәрілермен бірге беріледі, көбінесе жедел көмек ретінде жүрек жетіспеушілігі кезінде, өкпе ісінуінде және қан айналымы бұзылғанда қолданылады. Егу ретінде пайдаланғанда қан қысымын қадағалап қарап отыру керек, кейде жылдам төмен түсіп кетсе, қалпына келтіру қиынға соғады. Мұндай улану көрсеткіші цианидтік улануға ұқсайды. Тамыр арқылы енгізгенде 3 мкг/кг минуттан асырмау керек, тамыр қысымы 30-40 артық төмен түспеуі тиіс.

Rp.: Natrii nitroprussidі 0,05

D.t.d. № 10 in amp.

S. Алдымен ерітіп, қан тамырға егуге.

Ренин-ангиотензин жүйесіне әсер ететін дәрілер.

а) Ангиотензин ферментінің таңдамалы тежегіштері жатады. Оларға каптоприл жатады. Ол ангиотензин-конверттеуші ферментіне жоғарғы сезімтал. Каптоприл ангиотензин - II синтезін төмендетеді. Нәтижесінде бүйрек үсті бездерінің қыртысты қабаты мен тамырлардың белсенділігін төмендететіндіктен, альдостерон минералокортикоидтар азаяды. Сөйтіп денедегі иондарды ұстап қала алмағандықтан экстрацеллюлярлы сұйықтықтың көлемі де азаяды. Каптоприл брадикининнің инактивациясын нашарлатып, тамырдың кеңеюін тудырмайды. Сонымен бірге саралазин да осы топқа жатады.

Каптоприл (Капотен және т.б.) ангитензинді өзгертетін ферментті тежейді, сол арқылы шеткі тамырларды кеңейтеді, содан соң қан қысымы төмендейді. Гипертониялық ауруда бірінші кезде 0,0125 г мөлшермен бастау керек 2-3 рет тәулігіне, керегінде 0,05 г апаруға болады, ал балаларға 1-2 мг/кг күніне тағайындалады.

Эналаприл (Энап, Энаприл және т.б.) белсендігі каптаприл мен салыстырған күшті және әсері ұзаққа созылады (24 сағаттан асады). Қалған көрсеткіштері каптоприлге ұқсас келеді.

Такие же, как у каптоприла, а также при диабетической нефропатии, вторичном гиперальдостероизме, болези Рейно, склеродермии. Начальная доза 5 мг в день однократно, затем дозу подбирает индивидуально. 0,005; 0,01 және 0,02 түймедақ түрінде және 0,125% ерітіндісі 1 мл-ден ампуласы.

Периндоприл (Престариум және т.б.) – қан қысымын төмендету үшін және жүрек қызыметі жетіспеушіліктік жағдайда, қосымша диабетиалық ангиопатия кезінде қолданылады. Негізі қан тамырдағы ренин-ангиотензин ағза гормондарын азайтады, соның арқасында миокардтағы гемодинамикалық жүрістер жеңілденеді.Бұны көбінесе артериальдық гипертензияға және созылмалы жүрек қызыметінің жетіспеушілігіне 4 мг түймедақ түрінде қолданылады.

б) Блокаторы рецепторов ангиотензина ІІ (АТ₁-рецепторов) – пептидное соединение близки по структуре к ангиотензину ІІ и является его конкурентным антагонистом. Они являются более эффективными и специфическими блокаторми ренин-ангиотензивной системы, чем ингибиторы ангиотензинпревращающего фермента (АПФ). По переносимости блокаторы АТ₁-рецепторов превоходит ингибиторов АПФ, не уступая им в антигипертензивной эффктивости.

Лозартан (Презартан және т.б.) ангиотензин рецепторға антагонист болып табылады, сондықтан тамыр қысымын төмендетеді, жүрекке күш түсірмейді.Гипотензивті ретінде қан қысмын төмендетеді және жүрекке күш береді басқа да дәрілермен бірге қолданылады. Түймедаға 25 және 50 мг.

Валсартан (диован) - ренин-ангиотензин - альдостерондық үлпа гормондарын төмендетеді және жүрек қысымын босатады.

Гипертониялық ауруға және жүрек қызметі төмендегенде қолданылады. 80 және 160 мг капсула түрінде беріледі.

Су-тұз алмасу жұмысына әсер ететін дәрілерге диуретиктер (дихлотиазид, фуросемид) жатады. Диуретиктердің негізгі гипотензиялық әсері экстрацеллюлярлы сұйықтықтың көлемін төмендетеді. Нәтижесінде жүректің жиырылуы баялайды. Диуретиктер тамырлардың вазоактивті заттарына әсер етеді, депрессорлық дәрілердің күші жоғарылап, прессорлық норадреналин, ангиотензин - II нашарлайды.

7.5. Қан қысымын жоғарылататын дәрілер.

Күре тамыр қысымның төмендеуі жүрек жетіспеушілігіне және тамырлардың кеңеюіне байланысты болуы мүмкін. Емдік дәрілер қолданбас бұрын қан қысымының неге байланысты төмендегенін біліп алу керек. Күре тамыр қысымының төмендеуі жүректің қан айдау жұмысының және шеткі қарсыласудың төмендеуіне байланысты болғандықтан, негізгі гипертензиялық дәрілерді мынандай топтар түрінде көрсетуге болады:

3. Миотропты әсер ететін дәрілер: ангиотензинамид, мидодри н және т.б.

1.Жүректің қан айдауын және шеткі тамырлар қысымын жоғарлататын дәрілер: a- және b–адреномиметиктер - адреналин және т.б., бірен-саран a- және b -адреномиметик - норадреналин.

2.Шеткі тамырлар қысымын жоғарлататын дәрілер: a-адреномиметик – мезатон, добутамин және т.б.

Ангиотензинамид (Гипертензин және т.б.) – тамырларды тарылтып, күре тамырға миотропты әсер етеді. Әсіресе ішкі мүшелердің, тері жамылғысы мен бүйрек тамырларын тарылтады. Ангиотензинамид альдестеронның шығуына тікелей әсер етіп, электролиттік алмасуды өзгеріске түсіреді. Сонымен бірге бүйрек үсті безінің милы қабатынан адреналиннің шығуын күшейтеді. Бұл дәрінің әсері 2-3 минуттан аспайды, сондықтан қан тамыр арқылы егу ретінде тамшылатып бірнеше сағат, кейде тәулік бойы енгізу қажет болады. Бұны тек қан қысымы төмен, есінен танып қалған, әртүрлі күрделі аурулармен науқастарға қолданады. Бастау мөлшері 5-20 мкг/минутына, өте нашар жағдайда 50-60 мкг/минутына, артериялық қысым 90-100 мм сын. бағ. болуы керек.

Rp.: Angiotensinamidi 0,001

D.t.d. № 40

S. 1000 мл ерітіндісі тамыр арқылы егуге.

Мидодрин (Гутрон және т.б.) - фармакологиялық қасиеті бойынша адреналинге ұқсас сипатомиметикалық дәрілерге жатады. Прессорлық (қысымдық) әсері күшті, тамырларды қысып ұстап тұрады, ал жүрекке әсері төмен. Әртүрлі гипотензиялық жағдайларда қолданылады. Гипертензия, феохромацитома, тиреотоксикоз, глаукома және т.б. шеткі тамырлардың қысымы жоғарылауымен көрінетін аурулар кезінде қолданбайды. Түймедақ ретінде 2,5 мг күніне 2 рет, ал 1% ерітіндісі 7 тамшыдан күніне 2 рет, 0,25% ерітіндісі 2 мл көк тамырға күніне 2 рет егіледі.

Rp.: Midodrini 0,0025

D.t.d.№ 20; 50 in tab.

S. 1 түймедақтан күніне 2 рет.

1. Средства, применяемые при недостаточности коронарного

кровообращения или антиангенальные средства.

Патологическое состояние, обусловленное недостаточностью коронарного кровообращения, обозначаются как ишемическая болезнь сердца или стенокардия (грудная жаба от angina pectoris). Лекарственные средства применяемые при стенокардии обозначают как антиангенальные. Клиническая форма ишемической болезни сердца проявляется приступами загрудинных болей сжимающего характера, локализованных за грудинной, а также в левую лопатку и руку. Она возникает при несоответствии между потребностью миокарда в кислороде и возможностями кровоснабжения его отдельных областей.

Антиангенальные средства классифицируется в соответствии с механизмом действия и их влиянием на дисбаланс потребности и доставки кислорода к миокарду:

I. Средства, понижающие потребность миокарда в кислороде и повышающие доставку кислорода к миокарду;

1. Препараты нитроглицирина и органические нитраты другой структуры (нитроглицирин, нитрогранулонг, нитроперкутен, тринитролонг, сустак и др., а также препараты длительного действия - изосорбида динитрат, изосорбида мононитрат, молсидомин)

2. Блокаторы кальциевых каналов (верапамил, дилтиазем, нифедипин, амлодипин)

3. Активаторы калиевых каналов (амиодарон, никорандил).

II. Средства, понижающие потребность миокарда в кислороде.

1. b-адреноблокаторы (неселективый – пропранолол и селективные - атенолол, метопролол, бисопролол, талинолол.).

2. Брадикардические средства (ивабрадин и др.).

III. Средства, повышающие доставку кислорода к миокарду.

1. Коронарорасширающие средства миотропного действия (дипиридамол) и антиагреганты (аспирин, клопидогрел,)

2. Коронарорасширающие средства рефлекторного действия (валидол).

IV.Кардиопротекторные средства (триметазидин).

V. Гиполипидемические средства (аторвастатин и др).

I. Препараты нитроглицирина (нитрогранулонг,нитроперкутен, тринитролонг, сустак и др., а также препараты длительного действия - изосорбида динитрат, изосорбида мононитрат, молсидомин).

Нитроглицерин (масленый раствор органического нитрата) сокращает потребности миокарда в кислороде, оно связано с ослаблением работы сердца за счет снижения нагрузки на миокард. Нитроглицирин является донатором NO, в результате чего происходит уменьшение тонуса коронарных сосудов. NO – как эндотелиальный релаксирующий фактор вырабатываются эндотелиоцитами капилляров в системный кровоток в период гипоксии. Кроме того NO приводит к снижению содержания кальция в гладкомышечных клетках и расслаблению ангиомиоцитов, а также к увеличении внутриклеточного содержания циклического гуанилмонофосфата, а это приводит к уменьшению работы сердца и потребности его в кислороде.

Кроме антиангенального действия нитроглицирин обладает антиагрегантной и спазмолитической активностью на гладкие мышцы внутренных органов.

Типичное побочное действие нитроглицирина – гипотензия, вплоть до коллапса, головокружение, головная боль, покраснение лица и ощущение жара. При длительном применении наступает привыкание в виде уменьшение антиангенального действия

Нитроглицирин (Nitroglycerinum), нитрогранулонг, нитроперкутен, тринитролонг, сустак и др.

Препараты нитроглицирина широко применяют как для купирования, так и для профилактики приступов стенокардии. Для купирования приступов стенокардии используют капсулы нитроглицирина сублингвально с 1% масляным или спиртовым раствором и другие формы. Для профилактики и лечения стенокардии применяют пролонгированные формы нитроглицирина в дозе 0,0005 и 0,001 г (макрокапсулярные таблетки, пленки, мазь и трансдермальные системы).

Rp.: Sol. Nitroglycerini 1% - 5 ml

D.S. По 2-3 капли на кусочек сахара под язык.

Нитрогранулонг – таблетки нитроглицирина длительного действия по 2,9 и 5,2 мг.

Нитроперкутен – пластырь нитроглицирина длительного действия 35 см²по 74,9мг.

Тринитролонг – пленки на полимерной основе нитроглицирина для аппликации на слизистую оболочку полости рта по 1 и 2 мг.

Сустак -пролонгированные, микрокапсулированные таблетки нитроглицирина по 2,6 мг(Сустак мите) и по 6,4 мг (Сустак форте).

Изосорбида динтрат (нитросорбит)и его пролонгированные формы изосорб ретард, кардикет. Изосорбида динтратявляется одним из основных органических нитратов, как периферический вазодилататор для перорального применения (таблетки и капсулы по 10 - 30 мг на прием).

Rp.: Nitrosorbidi 0,005

D.t.d N.10 in tab.

S. По 2 таблетки 3-4 раза в день.

Изосорбида мононитрат (изомонат) в виде пролонгированной форме. Препарат обладает более высокой биодоступностью и продолжительностью действия до 12 и более часов (таблетки и капсулы по 10 – 40 мг на прием).

Молсидомин (сиднофарм) - производное сиднонимина, периферический вазодилятатор, обладает нитратоподобным действие, который связен с тем, что в процессе метаболического изменений в печени преобразуется в нестойкий метаболит непосредственно выделяющий NО. Основном применяется для лечения ишемической болезни сердца, легочной гипертензии и застойной сердечной недостаточности в дозе 1 – 2 мг 2 – 3 раза в день.

1. Блокаторы кальциевых каналов (верапамил, дилтиазем, нифедипин, амлодипин). Подробно см.. Антиаритмические средста.

Блокаторы кальциевых каналов препятствуют перемещению ионов кальция через кальциевые каналы. Воздействуют на кардиомиоцитов, тем самым уменьшают сократимость миокарда; подавляют образование и проведение электрических импульсов в проводящей системы сердца; снижают тонус коронарных и периферических сосудов.

3. Активаторы калиевых каналов (амиодарон. Подробно см.. Антиаритмические средста., никорандил)

Амиодарон обладает смешанным механизмом действия. Замедляет реполяризацию, что приводит к увеличению продолжительности потенциала действия и последующей к блокаду калиевых каналов. Амиодарон эффективен при желудочковых тахикардиях и экстрасистолии во время приступы стенокардии.

Никорандил (коронель). Препарат обладает нитратоподобными свойствами и способностью открывать калиевые каналы. За счет открытия калиевых каналов никорандил вызывает гиперполяризацию клеточной мембраны, а нитратоподобный эффект заключается в увеличении внутриклеточного содержания циклического гуанилмонофосфата. Эти фармакологические эффекты приводят к расслаблению гладкомышечных клеток и обеспечивают защитное действие на кардиомиоциты при ишемии.

II. Средства, понижающие потребность миокарда в кислород.

1. b-адреноблокаторы - неселективый (пропранолол и др.) и селективные (атенолол, метопролол, бисопролол, талинолол). Подробно см. Адренергические средства.

b-адреноблокаторы локализованы в водителях ритма и кардиомицитах желудочков. При их блокаде снижается проводимость, автоматизм, возбудимость и увеличивается эффективный рефрактерный период во всех отделах сердца. Они эффективны при желудочковых тахикардиях во время приступа стенокардии.

2. Брадикардические средства (ивабрадин и др.). Ивабрадин угнетает автоматизм синусового узла, в результате чего снижает частоту сердечных сокращений и эффект брадикардии уменьшает потребность миокарда в кислороде.

III. Средства, повышающие доставку кислорода к миокарду

1. Коронарорасширающие средства миотропного действия (дипиридамол), антиагреганты (аспирин (ацетилсалициловая кислота), клопидогрел и тиклопидин) и фибринолитики (стрепокиназа, алтеплаза и урокиназа).

Дипиридамол (курантил). Коронарнорасширающий эффект связан с способностью дипиридамола повышать содержание аденозина в миокарде, в результате чего расшираются коронарные сосуды и увеличивает доставку кислода к миокарду.Какантиагрегантное средство, дипиридамол применяютдля предупреждения тромбоэмболических осложнений. К ним также относятся аспирин (ацетилсалициловая кислота), клопидогрел и тиклопидин. Антиагреганты снижают агрегацию тромбоцитов, тем самым предотвращают образование тромбов в артериальных сосудах. К фибринолитикам относятся стрепокиназа, алтеплаза и урокиназа. Их применяют при коронарном тромбозе.

Rp.: Dr. Dipyridamoli 0,025

D.t.d. N. 50

S. По 2 драже 3 раза в день.

2. Коронарорасширающие средства рефлекторного действия (валидол).

При нанесении валидола на слизистые оболочки вызывает раздражение нервных окончаний, сопровождающееся ощущением холода, легкого жжения и покалывания, оказывает легкое местное обезболивающее действие и рефлекторно снимает приступы стенокардии в начальной форме. В состав входит ментол – как раздражающее средство.

Rp.: Validoli 5 ml

D.S. По 4-5 капли на кусочек сахара под язык.

IV. Кардиопротекторные средства (триметазидин)

Триметазидин (предуктал) и др. Триметазидин сдвигает окислительные реакции в метахондриях в сторону окисление глюкозы, тем самым обеспечивает более полноценный синтез АТФ и восстановливает ее запасы. Это приводит к нормализации трансмембранных ионов токов, что положительно сказывается на сократимости миокарда.

V. Гиполипидемические средства (аторвастатин и др).

Аторвастатин найболее эффективный препарат среди статинов, вызывает противоаритмическое действие и увеличение сердечного выброса, связаны с улучшением коронарного кровообращения, что приводит к стабилизацию

и обратное развитие атеросклеротических бляшек.

2. Противоаритмические средства.

Противоаритмические средства классифицируется по применению и механизма действия:

1. Средства, применяемые при тахиаритмиях и экстрасистолии (мембраностабилизаторы).

Класс I– блокаторы натриемвых каналов.

Класс IА - хинин и хинидиноподобные средства - хинидин, прокаинамид (новокаинамид), дизопирамид (ритмодан).

Класс IВ - лидокаин, мексилетин, фенитион (дифенин).

Класс IС - пропафенон, флекаинид, морацизин (этмозин), этацизин.

Класс II - b-адреноблокаторы (кардиоселективные) – атенолол, талинолол, метопролол и (неселективные) пропранолол.

Класс III – блокаторы калиевых каналов – амиодарон (кордарон), соталол (соталекс), брителия тозилат (орнид) и др.

Класс IV – блокаторы кальцевых каналов – верапамил (изоптин), дилтиазем (кардил).

Другие средства, применяемые при тахиаритмиях и экстрасистолии – аденозин, дигоксин, панангин и аспаркам.

1. Средства, принимаемые при брадиаритмиях и блокадах.

- М – холиноблокаторы – атропин и др.

- b – адреномиметики – изадрин и др.

Нитрогранулонг – таблетки нитроглицирина длительного действия по 2,9 и 5,2 мг.

Нитроперкутен – пластырь нитроглицирина длительного действия 35 см²по 74,9мг.

Rp.: Nitrosorbidi 0,005

D.t.d N.10 in tab.

S. По 2 таблетки 3-4 раза в день.

2. Блокаторы кальциевых каналов (верапамил, дилтиазем, нифедипин, амлодипин). Подробно см.. Антиаритмические средста.

3. Активаторы калиевых каналов (амиодарон. Подробно см.. Антиаритмические средста., никорандил)

II. Средства, понижающие потребность миокарда в кислород.

3. b-адреноблокаторы - неселективый (пропранолол и др.) и селективные (атенолол, метопролол, бисопролол, талинолол). Подробно см. Адренергические средства.

Дата добавления: 2015-08-29; просмотров: 1035 | Нарушение авторских прав

<== предыдущая лекция	\|	следующая лекция ==>
Одесский Национальный университет имени И.И. Мечникова	\|	Ошибки топ-менеджеров ведущих корпораций. Анализ и практические выводы 1 страница

mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.121 сек.)