Дыбыстық хабарды кодтау.

Амплитуда мәндерін кодттау үшін екілік кодтау принципін қолданады. Дыбыстық сигнал электр күштерінің импульсінің тізбегі түрінде (екілік нольдер және бірліктер) көрсетілуі керек. Әдетте амплитуда мәндерінің 8,16-биттік немесе 20-биттік көрсетуін қолданады. Үздіксіз дыбыстық сигналдың екілік кодтауында оны сигналдың дискретті деңгейінің тізбегімен ауыстырады. Кодтау сапалығы дискретидациалау (бірлік уақыттағы сигнал денгейін өлшеу саны) жиілігіне байланысты. Дискредитациялау жиілігін өсіргенде ақпараттың екілік өрнектеуінің дәлдігі өседі. 8 кГц жиілікте (секундына өлшеулердің саны 8000) семплирленген дыбыстық сигналдың сапасы радиотрансляциялау сапасына сәйкес келеді, ал 48 кГц жиілікте (секундына өлшеулердің саны 48000) аудио- CD дыбысының сапасына сәйкес келеді.

Егер 8- биттік кодтауды қолданса, онда цифрлық құрылысының динамикалық диапозонынан (2⁸= 256) аналогтық сигнал амплитуда өзгеруінің дәлдігі 1/256 дейін жетуге болады.

Егер дыбыстық сигнал амплитудаларының мәндерін көрсету үшін 16- биттік кодтауды қолданса, онда өлшеу дәлдігі 256-ге өседі.

Қазіргі кездегі түрлендіргіштерге сигналдың 20- биттік кодтауын қолдану қабылданған, дыбыстың жоғары сапалы цифрлеуін алуға мүмкіндік береді.

К=2^а формуласын еске түсіреміз. Мұндағы К- дыбыстардың әр алуан саны (сигналдың әр түрлі деңгейлерінің немесе күйінің саны), оны дыбысты а битпен кодтау арқылы алуға болады.

а	К	Ескерту
		Кіріс сигналдарының ақиқаттығы үшін жеткіліксіз, өйткені үлкен сызықтық емес бұрмаланулар боладыы. Негізінен дыбыстың жоғары сапасы қажет болмаған мультимедиалық қосымшаларда қолданылады.
		Компакт- дискілерге жазу кезінде қолданылады, өйткені сызықтық емес бұрмаланулар минимумға келтіріледі.
		Дыбыстың жоғары сапалы цифрленуін қажет етеді.

Бірақ бұл деректер максимальді деңгейі 0 дБ болатын сигналдар үшін ақиқат. Егер разряды 16 бит, деңгейі 6 дБ болатын сигналды семплировать ету керек болса, онда оның амплитудасын кодтау үшін шын мәнінде 15 бит қалады. Егер деңгейі 12 дБ сигнал болса, онда 14 бит. Сигнал деңгейін өсірген сайын оның цифрлену разряды үлкейеді, яғни сызықтық емес бұрмалану деңгейі азаяды (техикалық әдебиеттерде «кванттану шуылы» деген термин бар), сондай- ақ деңгейді азайтудың әрбір 6 дБ 1 битті «жейді».

Мысал 8.

Жиіліктері

А) 44.1 кГц;

Б) 11 кГц;

В) 22 кГц;

Г) 32 кГц;

және разрядтары 16 бит болып жазылған бір минуттық цифрлық дыбыс қатты дискіде немесе кез- келген цифрлық тасымалдаушыда неше орын алады.

Шешуі.

А) Егер жиілігі 44.1 кГц, разрядтары 16 бит(2 бит) болатын моносигнал жазылса, онда анологтық цифрлық түрлендіргіш әрбір минут сайын 44100*2*60=5292000 байтты береді (шамамен 5 Мб). Яғни көлемі 5 Мб жуық аналогтық сигнал қатты дискіге жазылады.

Мысал 9.

Дыбыс сапасы орташа (11 бит, 24 кГц) болатын дыбыстың ұзақтығы 1 секунд болатын моноаудиофайлдық ақпараттың көлемі қандай?

12.а)дыбыстың екілік кодтау принципін;

Б) дыбыстың екілік кодтаудың сапасы қандай параметрлерге тәуелді екендігін сипаттап беріндер.

13. КОИ-8 қолднаып «Мама» және «Мир» сіздердің кодын анықтаңдар.

14.z=xy/x+y өрнегінің кодын жазыңдар

15. КОИ-8 қолданып «Алматы» және «2005 жыл» сөзінің кодын және көлемін анықтаңдар.

16.Егер машинкада басылған 2 беттік мәтін 2 бет=4000 байт орын алса, онда көлемі 500 КБайт дискіге неше бет мәтін жазуға болады.

Рассчитайте информационный объем (в битах, байтах и килобайтах) черно-белой и цветной картинки для экрана с разрешением 320 на 200 точек.

Черно—белое изоброжение_____________

Цветное изоброжение________________

17. 320*200 нүктелі экран үшін ақ-кара және түсті суреттің ақпатартық көлемін есептеңдер(бит.байт және килобайт өлшемімен)

Қара-ақ бейнелеу__________________

Түсті бейнелеу___________________

18. қара-ақ суреттін ақпараттық көлемін(битпен,байтпен) есептеңдер__________________

Бит,немесе_______________байт.

19. Қоғамдық тамақ өнеркәсібіндегі өнімдерді есепке алу үшін мәндері төмендегідей болатын реквизиттер қолданылады: өнеркәсіп-12 таңба, құжат номері-3, операция коды-2, өнімді алатын ішкі құрылым коды-3,өнімдердің қосындысы-7, нан,тұз және т.б.-3, қораптың қосындысы -3, жеңілдіктер қосындысы-3

Құжаттағы жолдар саны -12

Ақпарат көлемін анықтаңдар.

20. Кредтике сатылған товарларды есепке алуды машинада өңдеуде келесі реквизиттер қолданылады: сан-2, айы-2, магазин-2, операция түрі-2, міндетке алу –тапсыру номері-2, қосынды(карыз немесе төленетін)-8,ай сайынғы жарна-2,соңғы төлену айы-2.Ай сайынғы өңделетін алғашқы құжаттар көлемі -22000 жол. Ай сайынғы ақпарат көлемін анықтаңыздар.

21.Товарларды аналитикалық және синтетикалық есепке алдың машиналық өңделуі кезінде келесі реквизиттер қолданылады:сан - 2, магазин - 3, қойма - 4, операция тірі – 2, құжат номері – 4,қосынды – 9, дебет – 3, кредит – 3.Ай сайынғы өнделетін алғашқы құжаттар көлемі 1000 жолдан тұрады. Ақпарат көлемін анықтаңдар.

Дата добавления: 2015-11-03