Тақырып: Жылу реттелуі. Зерттеу әдістері.

Мақсаты:

- Жылу реттелуі физиологиясының теориялық материалдарын меңгерту.

Оқыту міндеттері: Студенттерге дене температурасын өлшеуді үйрету.

Сабақтың өткізу түрі: тақырып бойынша кеңес

Тақырып бойынша тапсырмалар:

1.Бақылау сұрақтарына өзіндік дайындық

2. Термометрия әдісімен танысу Әдебиет (№2, 183 бет, 3 жұмыс).

Үлестірілетін материал:

Дене терінің түрлі жеріндегі температурасын көрсететін(терінің температурлық

топографиясы) сурет.

Әдебиет:

Негізгі:

1. Сәтбаева Х.К., Өтепбергенов Ә.А., Нілдібаева Ж.Б.Адам физиологиясы (Оқулық). – Алматы.Издательство «Дәуір»,2005, 382-390 бб.

2. Қалыпты физиология. Студенттерге арналған әдістемелік нұсқаулар. – Алматы, 2007, 9бөлімі, 3 жұмыс, 183 б.

Қосымша:

1. Рымжанов К.С., Төленбек И.М. Адам мен жануарлар физиологиясы. Алматы, 2000.

2. Физиология человека: Учебник /Под ред.В.М.Покровского, Г.Ф.Коротько. –М.:Медицина, 2003.

3. Агаджанян Н.А., Тель Л.З. Физиология человека. - М.:Медицинская книга,

Новгород, 2005.

4. Иванов К.П. Основы энергетики организма. Т.1. Общая энергетика, теплообмен, терморегуляция. – Л.:Наука, 1990.

5. Физиология человека. Пер. с англ./Под ред.Р.Шмидта и Г.Тевса. – М.:Мир. – 2005

6. Коробков А.В., Чеснокова С.А. Атлас по нормальной физиологии. –

М.: Высшая школа, 1986.

Бақылау сұрақтар, тесттер:

1. Химиялық терморегуляция.
2. Физикалық терморегуляция
3. Тер бөлу.
4. Тер мөлшері мен құрамы.
5. Тер бөлудің нейро-гуморальдық реттелісі.
6. Гипотермия и гипертермия.
7. Дене бітінің әртүрлі аймақтарындағы температура тұрақтылығын қамтамасыз етуде қанайналымының ролі.

Бақылау тесттері:

1. Жылықанды жануардың немесе адамның дене температурасының табиғы немесе жасанды түрде түсұі
1. гипертермия
2. гомойотермия
3. гипотермия
4. гипотензия
5. пойкилотермия

2. Физикалық және химиялық реттелуімен қамтамасыз етілетін дене температурасының және ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығы:
1. гипертермия

2. изодинамия
3. изотермия
4. гипотермия
5. пойкилотермия

3. Конвекция – бұл:
1. қозғалмалы ортамен (ауа, су) жылудың тасымалдануы
2. жылудың тері бетімен жанасатын заттарға берілуі
3. жылудың бөле жүретін ағзаның экзотермиялық реакциялардың жиынтығы
4. инфрақызыл диапазондағы жылуды сейілдіру
5. тері бетінен және шырышты қабықтардан тердің және судың бөлінуі

4. Радиация –бұл:
. 1. қозғалмалы ортамен (ауа, су) жылудың тасымалдануы
2. жылудың тері бетімен жанасатын заттарға берілуі
3. жылудың бөле жүретін ағзаның экзотермиялық реакциялардың жиынтығы
4. инфрақызыл диапазондағы жылуды сейілдіру
5. тері бетінен және шырышты қабықтардан тердің және судың бөлінуі

5. Жылу өткізгіштік – бұл:

1. қозғалмалы ортамен (ауа, су) жылудың тасымалдауы
2. жылудың тері бетімен жанасатын заттарға берілуі
3. жылудың бөле жүретін ағзаның экзотермиялық реакциялардың жиынтығы
4. инфрақызыл диапазондағы жылуды сейілдіру
5. тері бетінен және шырышты қабықтардан тердің және судың бөлінуі

6. Физикалық жылу реттелуінің механизмдері:

1. қозғалыс артқан кезінде жылу өндіру үрдісін күшейту:
2. жылудың тері бетімен тікелей жанасқанда ауаға немесе басқа заттарға берілуі
3. жылудың бөле жүретін ағзаның экзотермиялық реакциялардың жиынтығы
4. инфрақызыл диапазондағы жылуды сейілдіру
5. тері бетінен және шырышты қабықтардан тердің және судың бөлінуі

7. Химиялық жылу реттелуінің үрдістер:

. 1. қозғалыс артқан кезінде жылу өндіру үрдісін күшейту:
2. жылудың тері бетімен тікелей жанасқанда ауаға немесе басқа заттарға берілуі
3. белокқа бай тамақты ішкеннен кейін зат алмасу қарқыны мен жылу

өндіру деңгейінің күшеюі
4. инфрақызыл диапазондағы жылуды сейілдіру
5. тері бетінен және шырышты қабықтардан тердің және судың бөлінуі

8. Дене температурасының сипаттамасы мен тәуліктік уақыты арасындағы сәйкестікті табыңыз:

А. температурасының ең төменгі деңгейі

Б. температурасының ең жоғарыі деңгейі

1. таңғы 3-4 сағат

2. таңертеңгі 7-9 сағат

3. күндізгі 11-13 сағат

4. кешкі 16-18 сағат

5. түнгі 22-24 сағат

9. Дененің мүшесі мен температурасы арасындағы сәйкестікті көрсетіңіз:
А. бауыр
Б. тік ішек
1. 22^о2. 29,5^о-33,9^о3. 36,5^о-36,9^о 4. 37,5^о-37,9^о 5. 38,5^о-39,5^о

10. Дененің аймағы мен оның температурасы арасындағы сәйкестікті:
А. аяқтың башпайлары, мұрынның ұшы
Б. қолдың саусақтары, алақан

1. 22^о – 24^о
2. 29,5^о-33,9^о
3. 36,5^о-36,9^о
4. 37,5^о-37,9^о
5. 38,5^о-39,5^о

11. Мүше мен сол мүшеде түзілетін жылу мөлшері арасындағы сәйкестікті көрсетіңіз:

А. бауыр мен асқорыту ағзалары

Б. жолақ еттер
1. 1-5%
2. 10-20%
3. 20-30%
4. 60-70%
5. 80-90%

12. Тыныштық кезінде қолайлы температура жағдайдағы жылу шығару жолы мен бөлінетін жылудың мөлшері арасындағы сәйкестікті көрсетіңіз:
А. конвекция

Б. радиация
1. 0,7% 2. 3,5 – 4%3. 15%4. 66%5. 75%

Дата добавления: 2015-08-27