Чындзхасты фæстæ дыккаг кæнæ æртыккаг бон чындзы цæгат сиахсы хæдзармæ хуын æрбарвиты. Хуынимæ æрбаласынц, чындзæн йемæ цы дзаумæттæ нæ арвитынц, уыдон дæр. (Кæс дæлсæргонд «Чызгæрвыстмæ цæттæ кæнын»). Хуыны æппынкъаддæр вæййы: гуыдын кæнæ стыр адджын чъири (торт), æртæ чъирийы, сæ уæлæ фыдызгъæлы хай — стуры æртæ фæрсчы кæнæ фысы æвдасарм, на уæд базыг, æртæ дзаджджын чъирийы, сæ уæлæ карк, науæд гогыз — сылгоймæгты номыл. Æртæ æртæдзыхоны, сæ уæлæ физонæг, кæд сиахсы хæдзары чысыл саби ис, уæд уымæн дзаджджын гуыл, бæгæны — дæс литры, карз нозт — фондз литры бæрц.
Хуынимæ ма рарвитынц, рагацау кæй сцæттæ кæнынц, ахæм лæвæрттæ. (Кæс дæлсæргонд «Чызгæрвыстмæ цæттæ кæнын»).
Хуындзæутты нымæц вæййы æппынкъаддæр — 7, фылдæр-фылдæр та — 15 адæймаджы, уыдонимæ:
— нæлгоймаг хистæр — сыхаг, хъæуккаг карджын адæймаг;
— сылгоймæгты хистæр — сыхаг (хъæуккаг) карджын сылгоймаг;
— карджын нæлгоймæгтæ — 2—3 хионтæй æмæ сыхбæстæй;
— карджын сылгоймæгтæ — 2—3 хионтæ æмæ сыхбæстæй;
— чызджытæ æмæ лæппутæ — 2—6 хионтæ æмæ сыхбæстæй.
Хуындзæуттæ се ’ппæт дæр хъуамæ уой уæздан, хиуылхæцгæ æмæ, æгъдæуттæ хорз чи зоны, ахæм адæймæгтæ.
Фысымтæ рагацау фæзонынц хуындзæутты нымæц æмæ, цы афон æрбацæудзысты, уый. Се ’рбацыдмæ цыдæриддæр хъæуы, уыдон сцæттæ кæнынц. Фынгæвæрд скæнынц, иуæй-иу хатт, кусарт чи акæны, ахæм фысымтæ дæр вæййы, æрхонынц хæстæг сыхбæстæй карджын нæлгоймæгтæ æмæ сылгоймæгты, чызджытæ æмæ лæппуты. Хъазт сын скæнынц. Цыбырдзырдæй, цæттæ вæййынц сæ уазджыты хорз сбуц кæнынмæ канд хæрд æмæ нозтæй нæ, фæлæ ма хъæлдзæгдзинадæй дæр.
Хуындзæуттæ куы ’рбахæццæ вæййынц, уæд фысымтæ сæ размæ æгасцуай зæгъынмæ рацæуынц æмæ уæд фысымтæ дæр æмæ хуындзæуттæ дæр фæархайынц, дæлсæргæндтæ «Чызгæрвыст» æмæ «Чындзхасты» куыд амынд у, афтæ.
Уыйфæстæ фæсивæд ацæуынц хъазтмæ, хистæрты ахонынц фынгтæм æмæ сæ хорз суазæг кæнынц. Кæд æмæ чындзæхсæв дыккаг бон фæкæнынц, ома хуындзæутты æрбацыдмæ, уæд фылдæр хатт хуындзæуттæ фæбадынц чындзæхсæвы фынгыл кæнæ сын скæнынц хицæн фынгæвæрд æмæ сын уæд семæ сыхбæстæй æмæ сиахсы хионтæй искæйты сбадын кæнынц. Хуындзæуттæ хицæн фынгыл куы фæбадынц, уæд фылдæр хатт фысымтæм æрхатынц, нæ хойы нын нæ размæ ракæнут æмæ йæ фенæм, зæгъгæ. Къухылхæцæг кæнæ æмдзуарджын кæнгæ мадимæ чындзы уæджыты цурмæ ракæнынц. Хатт æй хуындзæуттимæ фынгыл сбадын кæнынц, уыцы хъуыддаджы æвзæрæй ницы ис. Хуындзæуттимæ ма сбадын кæнынц чындзæмбæлтты дæр, уыдон фæбадынц чындзы фарсмæ.
Хистæртæ, куыд æмбæлы, афтæ скувынц, гаджидæуттæ фæуадзынц, кæрæдзийæн арфæйы нуазæнтæ фæдæттынц. Кæстæрты куы бафæнды, уæд сын хистæртæ бар раттынц хъазтмæ ацæуынæн æмæ уæд чындзы дæр семæ акæнынц.
Фысымтæ уазджыты хорз сбуц кæнынц, стæй сын сæ хуыны тæбæгъты хæйттæ нывæрынц. (Кæс сæргонд «Кувинæгтæ, хуынтæ, лæвæрттæ»).
Дата добавления: 2015-12-01; просмотров: 37 | Нарушение авторских прав