Читайте также:
|
|
|
Адамзат өзінің мыңдаған жылдық тарихында мұқтаждықтарды жоғары деңгейлерге көтере алды.
Мотивтің қалыптасуына осы аталған ішкі факторлар ғана емес, сыртқы тұлғаның өз ерекшеліктері, тәрбие де ықпал етеді. Әдетте, адамның мотивациялық аясының ерекшеліктерін тұлғаның өзін талдау шегінде қарастырады. Қылмыскер тұлғасын зерттей келе зерттеушілер төмендегідей типтік мотив түрлерін бөледі:
1) мотивтердің антиәлеуметтік түрлері;
2) материалдық немесе табиғи түрткілердің рухани түрткілерден артық болуы;
3) борыштан гөрі түрткінің (ниеттің, әуестіктің) басым болуы;
4) алыс және өмірлік маңызды болашақтан гөрі жақын мақсатты түркілердің алда болуы;
5) біздің қоғамның құндылық жүйесінде түрткілердің төмен деңгейде болуы.
Бұл бұрмаланған қасиеттер, жалпы алғанда әлі де қылмыстық мотивацияның қалыптасуына негіз болмайды. Тұлғаның азғындауы оның мінез құлқында ешқашан жүзеге аспауы мүмкін. Мысалға, материалдық мүдделердің рухани мүдделерден жоғары қойылуы ол тек қана қылмыстық жолмен байиды дегенді білдірмейді; бұл мүдделер заң шеңберінде де толыққанды жүзеге асуы мүмкін.
Қылмыстық мінез-құлық механизмінде есі дұрыстықты жоққа шығармайтын аномолиялар да маңызды орын алады. Жалпы халықтың ішіндегі психикалық аномалиясы барлардың үлес салмағына гөрі олардың үлесі қылмыскердердің арасында басым болса да, кейбір кеңес дәуірінде жүргіізілген зерттеулерге орай, ол ауытқушылықтар қылмыстық мінез-құлық механизмінде басты рөл атқармайды. Психопатиялық бейімділігі бар адамдар эмоционалдық жағынан ұстамсыз, агрессивті болып келсе де, кейбір психикалық аномалиялар бейтарап қалыпта қалады.
13-сурет. В.В.Лунеевтің мотивацияның элементтері (сатылары) бойынша жасаған моделі
 | |||
       |
Дата добавления: 2015-11-14; просмотров: 205 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| Сурет. Қылмыс жасау механизмі | | | Мотивацияның деңгейлері: І - социологиялық; ІІ - әлеуметтік-психологиялық; ІІІ - психологиялық; ІҮ - психофизиологиялық. |