Студопедия
Случайная страница | ТОМ-1 | ТОМ-2 | ТОМ-3
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатика
ИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханика
ОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторика
СоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансы
ХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника

Котеп узган гомер 6 страница

Читайте также:
  1. A) жүректіктік ісінулерде 1 страница
  2. A) жүректіктік ісінулерде 2 страница
  3. A) жүректіктік ісінулерде 3 страница
  4. A) жүректіктік ісінулерде 4 страница
  5. A) жүректіктік ісінулерде 5 страница
  6. A) жүректіктік ісінулерде 6 страница
  7. A) жүректіктік ісінулерде 7 страница

- Фатьма, - диде ул акрын гына, - бу мин, - дип баш селкеде.

- Михман, - диде Фатыйма акрын гына, - синме бу, әллә төш күрәмме?

Мин-мин, мин Фатьманы бик сагындым, - дигәнне аңлатып, йөрәге өстенә кулларын куйды.

Син безнеңчә сөйләшәсеңме - булмас, бу төш кенәдер?!

Юлай өйрәтә. - Михман Фатыйманы эчкә тартты. - Кил, мин чәй кайнаттым.

Бу нинди кием, ничек килдең?

Партизаннар киеме, чангы белән шуып килдем. - Ул аның кулларын учларына алып, күзләренә карады. - Фатьма, бәйрәм белән! - Фатыйманың кулларын ирененә китерде, йомшак иреннәр кулларга кагылу белән икесе дә тынсыз катып калдылар, икесен дә әйтеп бетергесез ләззәт утлары чорнап алды. Егет түзмәде, Фатыйманы киң кочагына алды, кайнар тыны белән аның яңагын өттереп, башын әйләндерде. Фатыйманың моның ише эштә тәҗрибәсе юк шул, тик ул да түзмәде, йомшак, җылы куллары белән аның яңагыннан сыйпады. Егет, авыр сулап, Фатыйманы тагын да ныграк күкрәгенә кысты.

Фатьма, мин үләм, сине сагынам!

Михман, мин дә үләм, сине сагынам, бүтән күрмәм дип куркам. - Фатыйманың бу сүзләре егеткә дә ошады, каршысында торган иреннәргә кагылмыйча түзә алмады, алар икесе дә беренче тапкыр үбешү тәмен татыдылар балдан баллы, шикәрдән дә татлы иде. Икесенең дә аяклары I о гмас хәлгә килде. Фатыйма бераз читкә тартылды, оялып башын борды.

Фатьма, син икенче, син бүген бик-бик матур, син матур күлмәк кигәнсең.

Михман, бу синең бүләк, - дип, Фатыйма ашыга-ашыга өстен салды. Башындагы яулыгын Михман үзе салдырды да бер адым читкә китеп басып, баштанаяк күздән кичерде.

Ай-вай минем Фатьма, - дип башын чайкады, аннан куен кесәсеннән бер төргәк чыгарып, Фатыйманың иңенә ииты. Бу бик матур яулык иде. Фатыйма шатлыктан нишләргә белмәде, бар хисләре күзенә чыкты, күзләрендә яшь ялтырады, үзе елмайган булды. Михман акрын гына йомшак иреннәре белән аның күзләреннән үпте, Фатыйма карышмады.

Фатьма, миңа китәргә кирәк, мин сине бик озак көттем, мин бит качып кына чыктым.

Тукта, чәй эч, тышта бик салкын бит, - дип, Фатыйма озгөләнә башлады.

- Юк, миңа кайтырга ерак, мин эчтем инде. Мин тагын килермен, Фатьма мине көтәрме?

- Әйе, Михман, мин көтәрмен, әйдә, озатам.

Алар төнге урамга бергә чыктылар. Кышкы салкын тынны куырып ала. Акбүре дә алар белән бергә йөгерде. Авыл башына чаклы алар бергә бардылар, аннан Михман туктап, кабат Фатыйманы кысып кочаклады, кабат кайнар иреннәр бер-берсен эзләп таптылар. Аерылу кыен иде, тик бүтән чара юк шул. Ак киемле юлчы ак кар даласында бик тиз күздән югалды, тик чаңгы шуган тавыш кына бик озак төнге тынлыкны кисеп барды. Алар аерылганда ай да каршы як тау битенә күчкән. Меңьяшәр Урал тау башындагы йөзьяшәр карагайлар башыннан яшь йөрәкләр аерылышканны күзәтә- күзәтә, акрын гына үз юлын дәвам итте.

- Әй, айкаем, мең яшә, рәхмәт үтенечемне үтәгәнең өчен. Сакла мәхәббәтемне, юлдан яздырма, кансыз җанвардан, усал кешеләрдән сакла. Әй, айкаем, мәхәббәтемнең юлларын яктырт!

Яңа ел кичәсе да үтеп китте, иртән халык әлпән-сүлпән эшкә килде. Фатыйманың бәхете ташып торганга, дәртләнеп, җырлый-җырлый эшләде. Маһинур сеңлесе дә май кояшыдай елмаеп килеп керде.

- Апа, сиңа яңалык алып килдем.

- Нинди яңалык, яхшымы начармы? - диде елмаеп.

- Мин кияүгә чыгам, - диде очынып.

- Кияүгә? Кемгә?

- Ник, кичә үзең Әхтәмгә бирдең бит.

- Мин шаярттым гына бит.

Маһинур бот чабып көләргә тотынды.

- Әй, апа, яхшы шаярттың, ә без ышандык та кушылып куйдык, - диде сеңлесе, битен каплап.

- Тукта, ничек инде кушылдык, әнидән сорамыйчамы? Туйсыз-нисез ярамыйдыр бит, туганым.

- Апа, нинди туй ди ул, эчәгеләр дә, теге үгез башы да бетте, ни белән туй ясамакчы буласың? Аннан, апа, туйдым ул өйдәге как сәкедә йоклап. Безгә Әхтәмнең әнисе түшәк салып, урын-җир әзерләп куйган иде. Иртән коймак белән чәй эчереп чыгарып җибәрде, бүген кич әниләрне чакырып алабыз, диде. Апа, әле дә син чыкмадың Әхтәмгә. Бәләкәй дип, ни, әллә ни бәләкәй дә түгел, сәкегә яткач, тигез без. Ә нинди көчле, белсәң, ул шундый итеп сыйпый, әллә ниләр эшлисе килә, үзем дә аңламыйм, шундый рәхәт, - дип,

чырык-чырык көлде, үзенең кызаруын тоеп, битен каплаган булды.

Ни сөйлисең, сеңелкәем? И Аллам, балалыктан да чыгып бетмәгәнсең бит әле, кушылдык дисең, анысын ничек аңларга инде?

Ничек-ничек, бер юрган астына кергәч, кушыласың инде шунда.

Маһинур, синең бит алмаш күлмәгең дә юк, нәрсә киеп и окладын?

- Апа, күлмәк дигәннән, теге матур күлмәкне каян алдың, ул сиңа шундый килешә, бөтен кешенең күзе шар булды. (аттар агай «Фатыймага тиңнәр юк безнең авылда», дигән, v)ни әйтә, үзем дә танымый торам, ди.

Ишектән абына-сөртенә Әхтәм килеп керде.

- Маһинур, кайда югалдың, сине эзләп хәлем бетте, әйдә, бер җиргә барып киләбез, - дип, Маһинурның биленә төртте. Тегесе иркәләнеп көлеп куйды да ияреп чыгып чапты.

Исән кешегә гомер үтә тора, бик озакка сузылган кыш га үтеп бара, биек-биек кар өемнәре басыла, тыгызлана.

I ji галарда боз калыная, балыклар да боз өстенә чыгып, һава сулап ята, тик кире төшү юлын гына белмиләр. Кешеләр каз оялары белән боз өстендәге су боткасыннан балык җыялар. Көннәр акрынлап язга тарта. Язда бөтен өмет. Фатыйма да сабыр гына язны көтте. Михман бүтән килмәде. «Исән генә булсын, килер», дип үзен юатты. Урал тауларында кар эреп, I ау битләрен ялтыратып аска, тау итәгенең буеннан-буена урнашкан авыллар аркылы Инзир елгасына юл алды. Кар суларына меңләгән вак елгалар, чишмәләр кушылды; Инзир, ярларына сыймый, ургылып өскә калыкты, зур су ташкыны үз юлында бар нәрсәне үзе белән алып китте. Инзир буендагы халыкның шөгыле - агач әзерләү, су ташкыныннан файдаланып калу. Халык кышын Ассыга китеп, агач әзерли. Язгы ташкын вакытында шуларны бәйләп, Инзир елгасы буйлап Агыйделгә сал агызалар. Көчле ташкын вакытында ир читенә агачлар өелеп, юлны яба, шул чакта солдатлар ярдәмгә килә. Карап торган бердәнбер күперне алып китмәгәе дип, халыкның коты алынып тора. Язгы ташкынны карарга бөтен авыл җыела. Фатыйма да бөтен эшен ташлап, Инзир буена торып йөгерде. Инзир елгасының аръягында солдатлар тезелешеп басканнар, бу ягында авыл халкы. Фатыйма күзләре белән таныш гәүдәне эзләде, ерактан аерып булмый шул. Фатыйма читтәрәк, тау башындарак тора иде, шулчак бер солдат читкәрәк аерылып чыкты да кул болгарга тотынды. Фатыйманың күңеленә җылы керде, йөрәге әллә кайларга ашкынып тыпырчынырга тотынды. «Исән, исән!» дигән сөенеч бар җанын биләп алды.

Гөрләвекләр агып бетте, чокыр-чакырларда гына кар сулары җыелып калды, урыны-урыны белән умырзаялар калкып чыкты, бала-чагалар тапкан бер савытын күтәреп, каен суына каенлыкка чапты. Язның килүенә җәнлекләр генә түгел, кешеләр дә сөенде: хәзер инде җир-ана ачтан үтермәс, озакламый юасы, балтырганы калкып чыгар, әнә инде кычытканы чыга да башлаган - хәлсезләнеп кышны чыккан халыкка кычыткан ашлары бик тансык та, файдалы да. Фатыйма да, көннәр җылынуга, бозауларын алып чыгып көтәрдәй җирләр карап керергә дип, Акбүресен ияртеп, тау битләренә чыгып китте. Акбүресе инде үзенең хуҗабикәсен якларлык булып үсте, таныш булмаганнарны бик якын җибәрмәде, тешләрен генә ыржайтты. Хәзер Саттар агай да шүрли, бозау абзарына кереп кычкырына башладымы, Акбүре колакларын кысып сагаеп кала. Бүреләр алар үзен рәнҗеткәнне беркайчан да онытмыйлар, үчен алмый калмыйлар. Саттар агай аны теге вакытта олактырмавына хәзер үкенә дә инде.

Фатыйма яңа кардан арынган тау итәкләрендә йөрде, җир бик уянып бетмәгән шул әле, берәр атнадан бөтен җир йөзен сары-шәмәхә умырзаялар каплар, хәзер бөтен кеше шул җырны җырлый.

Умырзая калка, умырзая чыга,

Умырзая суза сабагын.

Фатыйма үзалдына уйлана-уйлана, дөньяның матурлыгына сокланып йөреп кайтты. Киткәндә куеп киткән консерв калае каен суы белән тулган иде, әбисен сыйлыйм әле, дип, чайпалдырмый сак кына тотып, өйләренә кайтып җитте. Соңгы араларда әбисе бик йончып тора. Урам тулы бала­чага, менә кемгә иркенлек. Фатыйманың барлык эреле- ваклы туганнары да ауный-тәгәри урамда уйный, тавыклар җырлый-җырлый йомырка сала, кәҗә-сарык кычкырган тавышлар ишетелә, ата каз каңгылдый, тирә-якка сөрән сала, чөнки ана каз хәл белергә чыккан. Фатыйма тирә-ягына хәйран калып карап торды. Якында гына тавыш ишетелде, караса, өй почмагында гына иске каз оясында иң кече сеңлесе бармагын имеп утыра. «И-и, бәләкәчем, кил әле үземә», дип, тупылдатып туйганчы сөйде дә кире урынына утыртты. Өйдә

обисе сәке почмагында йокымсырап ята иде.

Дәү әни, авыз итче каен суыннан, сихәт ал тәнеңә.

И-и, бәбкәм, онытмагансың икән минем каен суын яратканымны. Бигрәкләр дә яратам шул каен суын. Мин язны бигрәк тә шуның өчен көтеп алам бугай. Әйтерсең, бөтен дәвасы шунда. Ни хикмәт, шуны эчсәм, яшәреп- терелеп китәм, гомер буе шулай булды. Бабаң да яз җитсә, миңа каен суы ташый торган иде. - Әбисе ашыкмыйча, үзе белгән догасын укый-укый, бик тәмләп тамчысына чаклы каен суын эчеп куйды.

Мин ак каеннарны кисмәдем,

Каен суы эчмәдем.

Адәм балалары кебек

Рәхәт күреп үсмәдем, - дип җырлый торган иде әнием без каен суы алып кайтсак. Бәбкәм, синең кияүгә киткәнеңне күреп үләсем килә, шуңа күрә ничек тә сәрхүшләнми генә яшәргә иде шул әле. Син, балам, бәлки өйгә күчәрсең, Маһинур урыны бушады бит. Яз көне ирләр азгынлана, сак бул, балам.

Минем бит сакчым бар, Акбүре әле дә ишек төбендә көтеп утыра.

Ярый, балам, Ходай үзе сакласын, шулай да Ходай (. акланганны саклармын, дигән.

Ярый-ярый, дәү әни, сак булырмын. Кая, чәй куеп, чәй >чик әле.

Алар икәү бик тәмләп чәй эчтеләр. Фатыйма Айбикә инәйләрнең өен исенә төшерде, үз өй эчен күздән кичергәч, оя г булып китте. Өйдәге барлы-юклы әйберләрне кояшка • I ы гарып элде, тәрәзәләрне юып булса да, шушы шыксыз өйгә ямь бирергә маташты, идәндәге саламнарны алыштырып җәйде, кулына таныш киез килеп эләккәч, йөрәге тагын гыпырчынып куйды. Үзен оныттырмас нәрсәләр, күп булмаса да, җитәрлек шул. Фатыйма өйдәге эшләре бетергәч, җыенып, үз эшенә китте. Әнисе Маһинур сеңлесенә киткән иде, әле дә кайтмый калды. Фатыйма үзенең эш урынына килеп, кичкелеккә бозауларын эчерергә җыена башлады, бер чиләген тапмыйча, тегеләй дә, болай да каранды. Күзе сәндерәгә төште, чиләк сәндерәдә тора. Фатыйма аптырап чиләкне күтәргән иде, анда олы гына бер төргәкне күреп көрәге жу итте, ашыга-ашыга актара башлады.

Михман, Михманның гына эше булыр - ап-ак шакмаклы сөлгеләр, шакмаклы таш шикәр кисәге, ярты ипи. Йә Аллам, ничек шулай әллә кайда йөреп калды соң? Ул бит килгән булган, бергәләп чәй эчәрбез, дип уйлагандыр, ә ул менә әллә кайда йөреп, күрми дә калды. Фатыйманың хәтта елыйсы килде, «бәлки ерак китмәгәндер» дигән өмет белән урамга ташланды, тик ишек белән Саттар агайны бәреп екканын сизми дә калды.

— Фатыйма, үтерәсең бит, кая шулчаклы ишекне тибәсең, - диде үрмәләп тора-тора. - Хәтта тәмәкем чыгып очты, -дип, кабызган тәмәкесен эзләп алды. Эзләгәне кәҗә бәтие түгел, папирос иде. Фатыйма ялгышмаган, Михман булган монда. «Солдатлар кая?» дип кычкырып сораудан көчкә тыелып калды. Саттар агайның дулап китүеннән куркып, эргә буенарак елышты. Саттар агай бик кычкырыр иде дә, Фатыйма кырында җоннарын кабартып утырган бүресеннән шүрләде.

— Кеше төсле йөрергә өйрән, - диде, кычкырмаса да, бик каты гына итеп. Ишек алдына килеп туктаган арба тавышы коткарды. Арбада Маһинур сеңлесе белән Әхтәм утыралар иде. Алар икесе дә шаяра-көлә арбадан сикереп төштеләр. Маһинур апасын күреп, абзар эченә тартты, Әхтәм генә тышта, Саттар агай белән торып калды.

— Апа, апа, солдатлар килгән бит. Теге синең баһадирың да килгән.

— Кайда алар? - диде Фатыйма сабырсызланып.

— Күперне рәтлиләр. Апа, бигрәкләр дә сылу егет, башларыңны югалтырлык.

— Синең башыңны Әхтәм югалтмадымыни әле?

— И-и, апа, Әхтәм - Әхтәм инде ул, әни аны бала әтәч ди, ә теге бит бөркет, чагыштырып буламыни икесен?

— Алайса, ник чыктың әтәчкә?

— Ярый инде, апа, әтәч җирдә йөри, бөркет һавада оча, сиңа гына пар ул, ә миңа шул әтәч тә ярап торыр. Апа, кара әле, - диде, кигән камзулын ычкындырып. Яңа бүлтәеп килгән корсагын сыйпап, авызын ерды. - Әтәч әтәчлеген итте, - диде дә пырхылдап көлеп җибәрде. Маһинур үзенчә бик бәхетле иде. һавадан йолдызлар тотмый, әллә кайдагы бөркетне көтми, булган әтәченә дә риза булып көнкүреше. Ул да әнисе кебек итәк тутырып бала табар. Әхтәмнәр гаиләсе вак-төяк кенә булсалар да, эшкә, дөнья көтәргә теш- тырнаклары белән ябышып яталар.

Фатыйма икенче көнне көчкә көтеп алды, иртә торып эшләрен бетерде дә, матур күлмәген киеп, Акбүресен ияртеп, пныл арты буйлап кына күпергә таба атлады. Нишлисен әле \ л үче дә белми иде, күпердән ерак түгел бер калкулыкка менде, аннан күпер өсте уч төбедәй күренә. Солдатлар ктеләй-болай кайнаша, ахрысы, бүрәнәләр алыштыралар. Фатыйма тын да алмый аларны күзәтте, кирәкле кешесен иләп тапкач, үзенең елмаеп җибәрүен сизми дә калды. Лкбүре генә әле балалыктан чыгып бетмәгән, дөнья матур, i юлын иркен, дип, Фатыйма тирәли бөтерелә-бөтерелә чабып у йнады. Солдатлар да бу күренешне күреп алдылар, бөтенесе кул болгап, үзләренә чакыра башладылар. Араларыннан оер солдат аерылып чыкты да Фатыймага таба йөгерә башлады. Фатыйманың йөрәге шатлыктан сикереп чыга язды, бөтен кеше каршысында очрашасы килмәде, ерак түгел каенлыкка таба йөгерде, солдат та шул якка юлын борды. Алар көчкә тын алып, олы каен төбендә капма-каршы килеп очраштылар, икесенең дә йөзендә әйтеп бетергесез шатлык, сагыну кычкырып тора иде.

Фатьма, Фатьма, - диде Михман, еш-еш сулыш алып, мин сине шундый сагындым, мин сине... - дип, ничекләр игеп аңлатырга белмәде, аның шатлыгы бөтен тирә-якны ик гырта. Акбүре генә бик сагаеп ырлап куйды, хуҗабикәсенә и кын җибәрергә теләмәде. Фатыйма, иелеп, Акбүресенең муеныннан кочаклап алды.

Чү, алай ярамый, кил монда, Михман, кил, -- дип, үз мнына чакырды.

Фатыйма башта үзе үрелеп, Михманның кулыннан сыйпады, бүресенә аңлатырга тырышты. Алар бер-берсенә шундый якын килеп, терәлешеп утырдылар. Михманның ак нкалы солдат күлмәгенең изүләре ычкынган, чәчләре тирләп мa I п аена ябышкан - Фатыйма аннан күзен ала алмады, коче ташып торган бу чибәр баһадирны дөньяга тудырган анага мең-мең рәхмәтләр укыды. Аның күзләрендә соклану ка гыш ярату ярылып ята. «Кем бәхетенә тудың икән?» диде пышылдап, үрелеп, йомшак куллары белән аның маңгай I ирен сөртте. Егет ул кагылуга күзләрен йомды, Фатыйманың кулын учларына алып, ирененә тидерде, Фатыйма аңламаган имдә ниндидер сүзләр тезде, ул сүзләр арасында бәхетем, мәхәббәтем дигән сүзләр дә бар иде.

Фатьма, мин синсез яши алмыйм, мин бик-бик яратам сине.

Фатыйма йотардай булып аның һәр сулышын күзәтте, аның ачык изүеннән киң күкрәкләр еш-еш калыкты. Бар җаны-тәне белән күкрәп тора, кайнар сулышы килеп бәрелә дә яңакларын өтеп-өтеп ала. Фатыйма үзенең нишләгәнен дә белмичә, аның муенына сарылды, күкрәгенә башын салып, аның көчле йөрәк тибешен тыңлады, мәңге аерылмас иде шушы йөрәктән. Яшь йөрәкләр бер-берсен йөрәк тибешеннән дә аңладылар, икесе бер уйда, бер теләктә иде алар. Озын кышкы төннәрне шушы очрашу көнен көтеп, хыялларында күпме тапкырлар бер-берсен яраттылар, хыялларда уянган көчле хисләр йокыдан яздырдылар, менә хәзер очрашкач, мөмкин идеме соң бер-береңә кагылмаска, ул татлы иреннәрне суырып-суырып үпмәскә?!

Ах, яшьлек, йөгәнсез яшьлек... Фатыйма белән Михман иртәгә тагын шушында очрашырга сөйләшеп аерылыштылар. Фатыймага, әйтерсең, канат тактылар, атлап түгел, очып кына йөрде. Гашыйк кеше яңа аткан чәчкәне хәтерләтә. Фатыйма үзе шушы килгән язны хәтерләтте. Күзгә күренеп чәчкә атты: үзе серле, үзе сөйкемле, үзенең хәтта күзләре көлеп тора. Алар икесе тирә-якларында берни күрми, пар бөркетләрдәй бер-берсен яраттылар. Кыска гына очрашулар сусынны баса алмый шул, аерылышкач та башлары әйләнеп, үзалларына елмаеп тик йөриләр, тирә-якта беркемне күрми, ишетмиләр. Әйтерсең, бөтен галәмдә алар икәү, бөтен Урал таулары өстеннән икәү генә очалар.

Кояш, көчен жәлләми җирне җылытып, язны уятты, ә яз аңа бар рәхмәтен белдереп, дөньяны чәчкәгә күмде. Кояш үлеп язга гашыйк, жәлләми җылысын да, назлап сибә нурын, гөлләр уянып чәчкә ата, иртән уянып кояшка елмая. Гашыйктыр кояш яңа туган язга, алар да аерылыша бик кыска төнгә, ай калка алмашка, ул да бик сокланып җир тирәли әйләнә. Бәлки аның да өмете бардыр сылу язда, кая инде аңа кояшка тиңләшергә. Ашыгып кояш калка, бирмәс шул үзе уяткан язны беркемгә.

Михман белән Фатыйма икенче көнне тагын шунда очраштылар, астарак уйсулык табып, үзләренә шалаш кебек нәрсә ясап куйдылар, аңа үзләре дә сокланып сөенделәр. Аны шундый яратып, матур итеп читәнләп үреп мендерделәр, ник кирәген үзләре дә әлегә аңламадылар. Ахрысы, язда очрашкан кошлардай, аларның да тизрәк оя корып, үз дөньяларын булдыру теләге иде. Шул аз гына очрашкан арада да бер-берсенә чын тормыш бүләк итәсе килгәндер. Алар бер-берсен яхшы аңладылар, сөйләштеләр, көлештеләр, киләчәк турында хыялландылар. Михман аңа үзенең ерак

Кавказы, әти-әнисе турында сөйләде, ел ярымнан хезмәте оегкәч, Фатыйманы килеп аласын һәм бергәләп Кавказга кайтып, туй ясасын, Фатыймасын бик-бик бәхетле итәргә хыяллануын сөйләде.

Фатьма, син минем белән Кавказга, Азәрбәйҗанга ки госсңме? - диде күзләренә карап.

Мин синең белән җир чигенә дә китәм, - диде Фатыйма, ой герсең, ул Кавказ Урал тавы артында гына.

Үз авылыннан беркая чыкмаган Фатыйма күзалдына да mi герә алмады ничек ташлап китәсен: авылын, туганнарын, ип ы барысыннан да ныграк яраткан карт әбисен, Акбүресен. Туган һәр көн үзенә матурлык өстәп туды, җир өстен умырзаялар каплады, алар урнашкан уйсулыкта зәңгәрле сары чәчкәләр көннән-көн күбәйгәннән-күбәйде, болай да әйләнгән башларны әйләндереп, шомырт чәчкә атты. < һдереп кошлар сайрады, оя корды. Кеше ни, кош ни, бар тере җанның йөрәге шушы язга кушылып типте. Барысы да шушы матурлыктан, шушы хуш исләрдән исерде, башлары ийләнде, бәхеткә омтылды, бар җан тик матурлыкны I ына күрде, бер-берсенә бәхет-шатлык өләшергә ашыкты. Фатыймалар шалашыннан ерак түгел кечкенә уйсулыкка I орналар килеп төште, аларны хәйран калдырып, олы торна канатларын җәеп, әни торна тирәли искитмәле матур бию Оиеде, томшыкларын шакылдатып үзенчә көй чыгарды. Михман белән Фатыйма хәйран калып бер-берсенә карап илдылар: күрче, алар да кеше сыман, муеннары белән бер- бсрсенә уралып-уралып, бер-берсен яраттылар. Әни торна, ахрысы, бик гашыйк, каршы килмәде, үзен яраттырды. Михман бик мәгънәле итеп Фатыймага карап алды да аның каршысына торып басты, кулларын көянтә күтәргәндәй Жөеп, бик матур итеп аның алдында бии башлады. Башта адымнары бик йомшак, акрын, аннан кызурак-кызурак Ьиергә тотынды, аның аякларына күз иярмәде. Ул бар җанын-тәнен биреп биеде, күзләрен сөеклесеннән алмады, i >ик озак биеде ул. Ул да торна биюен кабатлады, аннан арып, гш-сш сулап, аның алдына килеп тезләнде.

Фатьма, бул минем хатыным, без дә торналар кебек парлашып яшик.

Фатыйма каршысына тезләнгән киң җилкәле егет асылына, аның дулкынланып торган куе чәчләренә, яңак буйлап агып төшкән тир бөртекләренә, аңа текәлгән матур корән күзләргә, өскә бөкләнеп торган куе керфекләргә,

 

бөркет канатыдай куе кара кашларга һушы китеп гашыйк иде. Фатыйма, үрелеп, аның керфекләренә кайнар иреннәре белән кагылды, күзенә тулган шатлык күз яшьләрен яшерә алмады, күз яшьләре аркылы елмаеп:

- Мин риза, - дип пышылдады.

Көчле куллар аны үз кочагына алып кыстылар, сөеклесенең кагылган бер җире ут капкандай өтеп-өтеп алды. Михман Фатыйманың шомырттай кара күзләреннән, чиядәй пешеп өлгергән иреннәреннән, бит алмаларыннан, ярсып типкән муен тамырларыннан үпте. Алар икесе дә әле моңа чаклы татымаган хисләр чолгынына кереп киттеләр, икесе дә артык көчле хисләр уянудан дер-дер калтырандылар, аларга ияреп, Урал таулары да әйләнде. Михман тәненә тирләп ябышкан күлмәген салып атты, нишләргә белмичә, ерак түгел җыелып яткан күлләвек суына барып сузылды. Ахрысы, артык кызган канны суытмакчы булды, торып утырды. Йөрәгенең читлегенә сыя алмыйча типкәнен Фатыйма күреп утырды, үзе дә шул хәлдә иде. Фатыйма калтыранган куллары белән күлмәкнең изү төймәләрен ычкындырды да өстендәге күлмәген салып, кайчандыр Айбикә инәй биргән ак эчке күлмәктән генә калды, кысып үргән чәч толымын сүтеп, таратып җибәрде, озын, калын чәч бөртекләре алдын-артын, ярты гәүдәсен каплады.

- Михман, - диде акрын гына калтыранган тавыш белән.

Михман торып басты да артына әйләнде, су анасыдай чәчкә күмелеп утырган Фатыйманы күргәч, телсез калып карап торды. Фатыйма җирдә тезләнеп утырган, куллары белән тезләрен капламакчы, үзенең куллары калтырый, шомырт кара күзләр үзенә чакыра. Михман Фатыйманы җирдән каз мамыгыдай күтәреп алды да үзләре корган ояга атлады.


Дата добавления: 2015-11-26; просмотров: 65 | Нарушение авторских прав



mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.015 сек.)