Студопедия
Случайная страница | ТОМ-1 | ТОМ-2 | ТОМ-3
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатика
ИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханика
ОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторика
СоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансы
ХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника

Котеп узган гомер 5 страница

Читайте также:
  1. A) жүректіктік ісінулерде 1 страница
  2. A) жүректіктік ісінулерде 2 страница
  3. A) жүректіктік ісінулерде 3 страница
  4. A) жүректіктік ісінулерде 4 страница
  5. A) жүректіктік ісінулерде 5 страница
  6. A) жүректіктік ісінулерде 6 страница
  7. A) жүректіктік ісінулерде 7 страница

Фатыйманың елмаюы кинәт борчылуга алышынды, аптырап, Михманга текәлде. Фатыйма бүген генә тапкан бәхетен шулай кинәт югалтырга әзер түгел иде, әллә үзен, әллә бөреләнеп чәчкә атмаган мәхәббәтне кызганып, елыйсы килде. Фатыйманың күзендә яшь ялтырады. Михман гына ни булганны аңлый алмады, бер Фатыймага, бер Юлайга карап, аңларга тырышты. Юлай кулын болгый-болгый, «кайтабыз, китәбез», дип аңлатты. Ахрысы, Михман үзе дә белми иде соңгы көн икәнне.

Китәбез дим, бүтән килмибез, эш бетте, әйдә, машина көтә сине.

Ахрысы, аңа да барып җитте - Михманның йөзе кырыс, моңсу булып калды. Бермәлгә ике каш бергә кушылып, ни әйтергә белми, югалып калды. Ни әйтсен, ул ирексез кеше. Михман кесәсеннән тагын ап-ак төргәк чыгарып, Фатыйманың учына салды да кулын каты гына итеп кысты. Фатыйманың күзенә яшь тулды, ике уртада мич уты дөрләде, канма-каршы торган ике йөрәк аннан да ныграк дөрли иде. Д кызын ачып аларны күзәткән Юлай җиң очы белән күз яшен сөртеп куйды.

Кайгырма, еңгә, язга килербез, көт, - дип, үзенчә юатырга маташты. Ишектән тагын кычкырдылар, Юлай Михманның җиңеннән тартты. Михман көчкә Фатыймадан күзләрен алды, нидер әйтте дә бит, тик берәү дә аңламады. Алар икәүләшеп ишеккә йөгерделәр. Фатыйманың бер мәлгә йөрәге туктагандай булды, аннан кычкырыплар елыйсы килде. Киткән машинаны булса да карап калыйм, дип, итеккә таба титаклады, аңа Акбүресе иярде. Солдатлар озатучы бер Фатыйма гына түгел, бөтен хатын-кыз халкы чыгып тезелгән. Машинага Михман иң соңгы кеше булып менде, тик утырырга ашыкмады, баскан килеш Фатыймага карап тора бирде, бер-берсенә бәйләнгән күзләр аерыла алмады, һәрберсе кычкырып әйтмәсә дә, күңеленнән бер теләк кабатлады: берсе көт дип теләк теләсә, икенчесе Ходайдан әйләнеп кайтуны сорады.

— Хуш, - дип пышылдады Фатыйма. Машина кузгалып китеп, күздән югалгач, акрын гына артына борылып карады, җыелган халык, аңлыйбыз хәлеңне дигәндәй, барысы Фатыймага текәлгәннәр иде.

Солдатлар үзләре белән дөньяның бөтен ямен алып киттеләр, бөтен нәрсә төссез ак кардан гына торган сыман булып калды. Фатыйма да бик кадерле нәрсәсен югалткандай, юл уртасына чыгып, тирә-ягына каранды, әле күптән түгел генә дөньяның бар матурлыгын, бар ямен үзенә җыйган Урал тавы да бүген чал чәчле карт әбине хәтерләтте. Бер Фатыйма гына түгел, башкалар да кемгә дә булса гашыйк булып чыкты, алар да моңая, алар еш кына Фатыйма янына җыелып, эч-серләрен бушаталар. Кызлар матур яулыкларын язга тиклем башларыннан салып, кире сандык төбенә яшереп куйдылар. Барысының да.өмете язда, ә яз шундый ерак иде шул әле, салкын кышлар, озын-озын төннәр яшисе бар.

Фатыйма бер атна абзардан чыкмады да диярлек, өйгә бөтенләй кайтып та йөрмәде. Әбисе сеңлесе артыннан ниндидер дарулар ясап җибәрде, яра да акрынлап тартылды, тик йөрәк кенә юксынды. Көндәлек тормышта килеп туган бушлыкны һичнәрсә белән дә тутыра алмады, үзалдына уйланып, моңаеп тик йөрде. Фатыйма акрынлап үз эченә бикләнде, үзалдына елмайды, аннан елады. Эч серен бушатырга бер дусты бар - ул да булса аның Акбүресе, ул аңа эч серен сөйләде, кочаклап җылынды. Акбүресе күзгә күренеп үсте, шулай да Фатыйма куеныннан чыгарга ашыкмады. Көтмәгәндә килгән мәхәббәт көтмәгәндә китеп тә барды, үзе белән аның йөрәген дә алып китте. Бигрәкләр дә кыска икән бу бәхет дигәнең, хәтта нинди татлы шикәрне дә ашыйсы килми, истәлек итеп кенә сакларга кала.

Истәлекләр болай да күп калды аннан, иң зур истәлек ул үзе, тау бөркете Михман.

Фатыйма акрын гына атлап ферма юлыннан кайтып килгәндә, каршысына Барый абзый очрады. Абзый дип тә булмый, ул Фатыйманың әтисеннән дә олы кеше, бабай инде ул, тик шулай да әллә яхшы сакланганга, әллә ни карт күренми әле. Берәү дә Барый карт дими бит, барысы да Барый абзый дип сөйләшәләр. Барый абзый һәрвакыт чиста итеп кырынган- юынган, бик пөхтә йөри, ул әле яңа гына эштән туктады, шуңа чаклы силсәвиттә эшләде. Бөтен авыл халкының моң- зарын тыңлап, кемне кавыштырды, кемне аерды. Кыскасы, председатель Саттар агайның ярдәмчесе вазыйфасын үтәсә дә, авыл халкы яхшы белә колхозның атасы кем икәнне. Яңа суг ыштан кайткан Саттарны Барый абзый үзе сайлады үз урынына, «мин исән чакта өйрәнеп кап, бергә тартыйк йөкне», диде. Беренче елларны Барый абзый киңәшеннән башка бер генә зур эш тә башланмады. Соңгы бер-ике ел менә Барый абзый бик катышмый Саттарның эшләренә, шулай да күздән дә ычкындырмый. Саттар хатын-кыз халкын ярата, дөньясын онытып, мавыгып китмәсен, дип, Барый абзый бик йомшак, акыллы гына итеп дилбегәне тартып куя.

Саттар, хатыннар сине түгел, председательне яраталар, ничек теләсәләр, шулай биетәләр, колхоз мөлкәтен үзеңнекедәй өләшеп йөрисең, мин белми димә, кустым. - Саттар агай да борын астыннан мыгырдый, «биргәнгә генә бирәләр шул, бирмәгәнгә бирмиләр. Җен карты, каян бетен нәрсәне белеп тора», дип сукрана. Шуңа күрә Барый картның күзенә бик ташланмаска тырыша. Әле Барый абзыйның идарәдән кайтып килеше иде. Чатанлап кайтып килгән Фатыйманы күргәч, көтеп алды.

Исәнме, Фатыйма балам, яраларың төзәләме?

Яхшы, Барый абзый, төзәлә.

Айбикә инәң сине бик күптәннән көтә инде, күлмәге озер, килеп алсын, ди.

Акчам җитенкерәми шул, Барый абзый, бирер әйберем дө юк, - диде, итек башы белән җир чокып, үзе күмәчтәй кызарды.

Фатыйма балам, борчылма, баегач бирерсең, аннан, без ач у тырмыйбыз, Аллага шөкер. Ә күлмәгең бик шәп чыкты Hi Айбикә. - Фатыйма моны ишеткәч, елмаеп җибәрде, күзләренә җан керде.

Килермен, Барый абзый, - диде, шатланып.

- Ярый, балам, Айбикәгә шулай диярмен алайса, ә акчасы өчен борчылма, ярты авыл бурычлы Айбикә инәңә.

Барый абзый кузгалып киткәч тә, Фатыйма аның артыннан карап калды. Бар бит яхшы кешеләр. Дөресен генә әйткәндә, барасы, бик тә шул күлмәкне күрәсе килә, тик түләргә акчасы булмагач, моның турыда уйламаска тырыша. Яңа елга бер атна кала, яшьләр пыр тузып чыршы бәйрәменә, яңа елга әзерләнә башлагач, әбисе биргән хәер акчаларын җыеп, учына кысты да Барый абзыйлар йортына юл алды. Алар елга аръягында яшәгәнгә, аралар бик якын түгел шул. Фатыйма тиз генә эшләрен бетерде дә, өйләренә дә кереп тормыйча, туры шунда китте. Ул килгәндә, Барый абзый кичә генә яуган карны көрәп йөри иде. Фатыйманы күргәч, киң күңел белән елмаеп җибәрде.

- Ай-яй, иртәләгәнсең, уңган кыз, минем менә әле йортым да көрәлмәгән. Әйдә, уз, Айбикә инәңнең чәе дә өлгергәндер, кер әйдә, кер. - Олы кешенең шулай якын итеп гөрләп каршы алуы җанга рәхәт бирә. Фатыйма тупсаны атлап керүгә, Айбикә инәй дә аны күрүгә җанланып китте.

- Ай, бәбкәм, Фатыйма сылуым, син түгелме соң, уз-уз, әйдә, түргә уз, кил, менә монда утыр.

Фатыйма акрын гына өстен салды, үзе өйнең эчен хәйран калып күзәтте, теге көнне күп нәрсәләрне күреп бетермәгән икән әле. Сәкедән башка берни күрмәгән Фатыйманың тимер караватны да беренче күрүе иде, аны шундый матур итеп бизәгән, пар аккош чигелгән япмалар, ыргак белән үреп ясалган чуклы челтәрләр, эреле-ваклы пар күгәрченннәр, чигелгән мендәрләр... Карават шундый тигез, кырлары кулыңны кисәрлек итеп өелгән, хәтта барып сыйпап карыйсы килде. Түрдә торган олы сандык өсте дә бик матур җәймәләр белән бизәлгән, тәрәзә челтәрләре дә искитмәле ап-ак, матур итеп эленгән.

- Фатыйма бәбкәм, Барый абзыең кергәнче, менә бу чаршау артына кер дә күлмәгеңне киеп күрсәт әле, җиңнәре матур утырдымы икән, - дип, олы сандыкны ачып җибәрде. Айбикә инәй сандыкны ачуга, Фатыйма ах итте. Сандыкның буеннан буена сузылып, искитмәле матур күлмәк ята иде. Тын да алырга куркып карап торган Фатыймага карап, Айбикә инәй дә елмаеп җибәрде.

- Матурмы?

Фатыйма баш кына селкеде, әйтер сүзе юк иде, сихерләнгәндәй, күзен күлмәктән алмады.

- Менә, күрче, бәбкәм, якасын бик нечкә ыргак белән бәйләп тектем, мондый күлмәк беркемдә дә юк, мин аны шушында яшереп кенә саклыйм, башкаларныкы, әнә, почмакта эленеп тора. Фатыйма бәбкәм, мондый тукыманы мин беренче тапкыр кулымда тотам, искитмәле, үзе яхшы, үзе тыңлаулы тукыма. Син үзең бик тыңлаучан кеше бугай, андый кешенең эше дә бик җиңел эшләнә. Мин бу күлмәккә бөтен җаным-тәнемне биреп тектем, бәхет китерсен үзеңә, бәбкәм. Син киенә тор, мин чәй әзерлим, Барийкаемның гамагы кипкәндер, - диде дә бүлмәне урталай бүлеп, чәчкәле чаршау сузды. Фатыйма бераз күлмәккә кагылырга куркып торды, шатлык та, дулкынлану да килеп катышты, үзенең куллары калтырады.

- Кидеңме, ничек утыра? - дип, чаршауның читен ачып карады Айбикә инәй, Фатыйманың һаман бер урында торуын күреп, аптырады. - Ни булды, ник кимисең?

- Бигрәк матур, кагылырга куркам, төш кебек. - Айбикә инәйнең күңеленә май булып ятты бу сүзләр.

- Ки, бәбкәм, күзләр сөенсен, оста буларак, бик тә нәтиҗәсен күрәсем килә, ки, әнә, Барый абзыең да керә.

Фатыйма күлмәкне киеп, изү төймәләрен каптырды.

Булды, инәй, - диде. Айбикә инәй чаршауны ачып җибәрде.

Юк шул әле, булмады, - дип, биленә кысып билбау бәйләде, якаларын рәтләде. - Менә хәзер булды, кил әле монда, — дип, зур көзге каршысына китереп бастырды.

Бу минме, Айбикә инәй? - диде дулкынланып. Зур көзгедән үзен беренче күрүе иде шул. Моңа чаклы тыныч кына яткан чиста су өстеннән ята-ята караганы бар, ә монда чын көзге, көзгедә озын төз гәүдә, кара җирлеккә кызыллы- нклы чәчкәләр төшкән, ак челтәр якалы күлмәк, кысып үргән кара чәч тузгып, буе белән килеп төшкән. Фатыйма козгедән күзләрен ала алмады, хәтта ишектән кереп, шым гына сокланып карап торган Барый абзыйны да күрмәде, ишетмәде.

Барыйкаем, күр инде, нинди хан кызы басып тора каршыбызда. Фатыйма, борыл әле, Барый абзыең да күрсен.

Ишек төбендә өстен дә салырга онытып басып торган 1»арый абзый баш селкеде.

Кая карый бу авыл егетләре, күзләре сукырдыр аларның.

Фатыйма колак очларына чаклы кызарды, ни әйтергә белми Айбикә инәйне кочаклап алды, аннан оялып, чаршау артына кереп качты.

- Юк-юк, салмый тор әле, менә шулай утырып, бергә чәй эчик, без дә сиңа карап шатланыйк, сокланыйк.

Фатыйма шатлык-дулкынланудан һич тынычлана алмады, чәй эчкәндә куллары калтыранды, үзенең гел елмаясы гына килеп торудан уңайсызланды. Бу аның гомерендә беренче кат үзенә атап тегелгән күлмәге иде, тик кайда сакларга соң моны - өйдә ярамый, я әнисе кунакка кияр, я сеңлесе кичке уенга киеп чыгып китәр. Бозау абзарына алып барып яшерер иде - сасы ис сеңәр.

- Айбикә инәй, күлмәгемне Яңа елга чаклы булса да сездә калдырып торсам, каршы килмәссеңме? Бу минем иң зур байлыгым, саклар җирем юк. - Аннан ояла-ояла кесәсеннән әбисе тиенләп җыеп биргән хәер акчаларын өстәлгә чыгарып салды. - Айбикә инәй, акчам да бер тәңкә генә шул, калганын кайчан, ничек түләргә дә белмим, тик түләрмен, инәй, - дип, уңайсызланып, башын аска иде. Никтер үзенең шул хәленнән елыйсы да килде. Тектерергә килгәнче ни уйладың дисә Айбикә инәй? Ят та үл шунда. Фатыйма бу уйлардан тагын да бөрешеп калгандай булды, кулларын уа-уа кызартып бетерде.

- Борчылма, бәбкәм, дөнья бүгенге көн белән бетмәгән бит әле, бәлки мин дә бервакыт синең ярдәмеңә мохтаҗ булырмын. Бүген мин сиңа, иртәгә син миңа дигәндәй, борчылма, бәбкәм, гел болай яшәмәссең әле. Алла ярдәменнән ташламасын, мине шушы Барыйкаемнан аермасын. Байлык, балам, бүген бар, иртәгә юк. Берни уйлама, рәхәтләнеп ки. Күлмәгеңне шунда сандыкта гына сакларбыз, кирәк чакта килеп алырсың. Анда кечкенә тукымаң артып та калды, бәлки бик матур гына яулык та чыгар әле, үзең белән алып китәрсең.

Фатыйма кайтыр юлга чыккач та үзалдына елмаюдан туктамады. Нинди татулар, картаеп бетсәләр дә, бер- берсенә иркәләп кенә эндәшәләр. Фатыйманың өйләрендә беркайчан да әтисе белән әнисенрң бер-берсенә иркәләп эндәшкәннәрен ишеткәне юк. Ә күлмәк нинди матур! Эх, Михманы килмәсә, ничек күрсәтер соң ул аңа? Күрсен иде ул аны шушы күлмәктән. Әгәр Ходай аларны кавыштыра калса, ул аңа «Михманым минем» дип кенә эндәшер, Айбикә инәй кебек, алдында өлтерәп торыр иде. Килерме икән соң аңа андый бәхет?

Яңа ел кичәсе дә килеп җитте, яшьләр дәртләнеп үзләре ясаган кәгазь чылбырлар белән чыршы бизәделәр, шау-гөр килеп тордылар. Кызлар солдатлар шаукымын үткәреп, үз авыл егетләренә игътибарларын юнәлттеләр, алары да купыраеп киттеләр. «Шулай ул, солдатлар килделәр дә киттеләр, ә без калдык, нишләрсез икән бездән башка», дип, борын чөйгән булдылар. Шулай да матур итеп киенгән, кызарып пешкән җиләктәй кызларны күргәч, бөтен үпкәләрен онытып, күзләрен ялтыратып, үзләренә кыз сайладылар. Егетләрнең күңелләре көр, әниләренең ачы бал мичкәсенә төшеп чыкканнар. Ачы бал инде ул олы бәйрәм оңгаеннан һәркемнең мич башында, җылыда тәпәне белән купыраеп утыра, әйтерсең, бөтен бәйрәмгә ул хуҗа, v)хтәм дә әнисенең мичкәсенә кереп чыккан, яшь әтәч кебек очына да калкына, кайсына кунарга белми. Үзе вакыт-вакыт ишеккә карап ала, көткән кешесе күренми. Гармунчы да, курайчылар да килеп җитте, яшьләр үзләре әзерләгән бәйрәм концертларын да башлап җибәрделәр, кечкенә клубка яше- карты килеп тулдылар.

Фатыйма кичке эшен бетерү белән Барый абзыйлар портына йөгерде. Айбикә инәй бәйрәмчә табын әзерләгән, Ьарый абзый да матур итеп ак буйлы күлмәк киеп алган. Фатыйма өйгә үзе белән кышкы салкын, шатлык, яшьлек алып керде. Айбикә инәй почмакта намазлыкта утыра иде. Фатыйма тын да алмый аның намаз укуын күзәтте. A i(бикә инәйнең намазы беткәнче берсе дә авыз ачып сүз Катмады. Фатыйма үз әбисенең намаз укыганын хәтерләми, Ходайга ышанса да, намазга утырганы юк, ул өйдә намаз укырлык та түгел шул. Айбикә инәй намазын укып бетерде до, намазлыгын җыеп алып куйгач кына, Фатыймага борылды.

Рәхмәт, бәбкәм, намазымны бүлдермәвеңә, алайса, кайберләре керә дә үзенекен сөйли дә сөйли, намазны бүлдерү олы гөнаһ, бәбкәм. Әйдә, уз, син эштән генә киләсеңдер әле, бар, мунча кереп чык, яңа күлмәкне чиста I онгә кияргә кирәк. Мунчабыз бик шәп безнең, бар, бәбкәм, менә сиңа сөлге.

Фатыйма эчтән генә уйлап куйды: «Балалары булса, нинди бәхетле бала булыр иде». Чынлап та, мондый яхшы мунча күргәне юк иде, бүген бәйрәм икәнне дә онытып, бик озак, тирләп юынып чыкты, тик бу озын калын чәчне генә киптерү үзе бер бәла. Фатыйма мунчадан чыккач, Айбикә инәй белән Барый абзый бәйрәм өстәле кырына утырдылар. Өй эченә искитмәле тәмле бәлеш исе таралган. Фатыйманың өстәлдәге кабарып пешкән күмәчләрне, нечкә генә итеп киселгән токмачларны беренче күрүе иде.

- Инәй, ничек болай нечкә итеп кистең бу токмачны?

- дип сорамыйча кала алмады.

- Безне, балам, әниләр шулай өйрәттеләр. Белмәгәнең булса, сора, бәбкәм, өйрәтермен, син инде кияүгә чыгасы кыз, күп нәрсәләр белергә кирәк, син оялып торма, кил, сора. Ходай безгә бала бирмәде шул, кызым булсамы, әллә ниләр өйрәтер идем. Менә Барыйкаем белән сөйләшәбез әле, син бигрәкләр дә сөйкемле бала, синең безгә килеп, болай утырып китүең без ялгыз картларга үзе бер бәйрәм. Әйдә, бәлеш ашыйк та син киенеп яшьләр арасына чыгып күрен.

Барый абзый да елмайды:

- Фатыйма, бүген үзеңне урлый күрмәсеннәр тагын, сак бул.

- Әхтәмме, - диде Фатыйма көлеп, - ул бит әйләнәм ди.

- Белә егет кая үрелергә. Мин дә ишеткән идем, нәсел үзгәртергә тырыша инде, хыялланырга берәүне дә тыеп булмый шул, әйдә, хыяллансын.

Фатыйманы Айбикә инәй үзе киендереште.

- Син, бәбкәм, чәчеңне менә болай үреп, баш тирәли кәрзин итеп ура, син бит җиткән кыз.

Шулай иттеләр дә. Айбикә инәй олы кеше булса да, зәвык белән киенүне бик яхшы аңлый, Фатыйманы утыртып, чәчләрен матурлады.

- Менә хәзер син чынлап та хан кызы. - Баш түбәсенә өеп үрелгән чәч аны тагын да озынрак итеп күрсәтә иде.

- Инәй, артык кыланчык димәсләрме соң?

- Кием кешене ничек кыланчык күрсәтсен инде, үзе кыланчык булмаса. Гәүдәм озын дип бөкрәймә, гәүдәңне төз, башыңны горур тот.

- Әйе, теләсә нинди кәтүк буе Әхтәмнәр үрелмәс ул чакта,

- дип куйды Барый абзый, - табылыр әле үз тиңең.

Фатыйма, Айбикә инәйләрдән чыкты да, коштай очына- очына үз өйләренә таба боз өстеннән генә йөгерде. Матур күлмәген күрсәтеп, әбисенә мактанасы килде, эш киемнәрен дә калдырып чыгасы бар. Тышта чатнама салкын, күк йөзе ул яратканча ап-аяз, күктә йолдызлар җемелди. Фатыйма Инзир ci 11 асы өстеннән салынган сукмактан яшь колындай уйнаклап, сикерә-сикерә йөгерде. Тирә-як ап-ак, ай яктысында анда- монда кар юрганы җемелди. Фатыйма кинәт шып туктап калды, «тулган ай күрсәң, теләкләр телә, ул синең теләгеңне үтәр», ди әбисе. Бүген аның бар нәрсәсе дә бар, тик Михманы ■ына юк. «Әй айкаем, - диде Инзир елгасының уртасында туктап, - кая минем Михманым, безне тагын бер генә тапкыр булса да очраштыр, айкаем, ишетәсеңме?» Фатыйма бит алмаларын салкын тешләвен тоеп, тагын торып йөгерде. Аның шатлыгы күкрәгенә сыймый иде, килер, килми калмас, язга чаклы түзәргә кирәк... Фатыйма өйгә кайтып кергәндә, обисе бала-чага белән утыра иде.

Дәү әни, - дип килеп кочаклап алды, — кара, мин сиңа нәрсә күрсәтәм. - Фатыйма өстендәге фуфайкасын, башындагы алама шәлен салып атты да өй уртасында әйләнә башлады.

- Тукта, тукта, балам, башымны әйләндерәсең, синме соң бу, Фатыйма бәбкәм? Каян алдың мондый матур күлмәкне, син бит гел шәһәр кызларына әйләнгәнсең, кем болай киендерде сине?

Айбикә инәй. Килешәме, дәү әни?

Шаклар катмалы, балам. Бар инде, клубка чыгып күрен, анаңнар күптән киттеләр, мәктәп балалары концерт куялар, ди.

Фатыйма клубта җыенның иң кызган вакытына килеп керде, уртада яшьләр пыр тузып бииләр, кул чабалар. Фатыйма эчкәрәк үтте дә өстендәге алама фуфайкасын өелеп я I кан киемнәр өстенә салып атты. Каршысына килеп баскан i)хтәм тел шартлаткач, үзе дә сизмәстән елмаеп җибәрде.

Фатыйма, Фатыйма, - диде үрелә биреп, - ай Аллам, бигрәкләр дә сылу булып килгәнсең, әйдә, бергә марш биергә чыгабыз.

Марш биюенә парлап тезелеп чыгып бастылар. Халык Фатыйманы күргәч, бермәлгә тынсыз калды: «Бәй, Садрый кызы Фатыйма түгелме соң бу? Бигрәк килештереп киенгән, и бу Әхтәмне күрче, кая үрелә». Фатыйма оялып чыгып чабарга да әзер иде, Айбикә инәйнең сүзен искә төшергәч, кабат аркасын турайтып басты. Нигә, ул кемнән ким, алар ипи ашап та үсми калганнар, минем монда ни гаебем бар? Әхтәм аяк очына баса-баса Фатыйма белән тиңләшергә п.фышты, тик кызның иңбашына да җитә алмады. Яшьләр п.шыр-тыпыр клуб идәнен төйделәр. Фатыйма әнисенең елмаеп карап утырганын күреп торды. Бөтен курыкканы - кеше алдында кычкырып, «кем күлмәге?» дип кенә сорамасын. Аңа үз өе ни дә, колхоз өе ни, үзен кайда да бер хис итә. Кулын болгап чакырганын күреп торды, ярый, бәласеннән башаяк, тизрәк чыгып сызарга кирәк дип, тиз генә өс киемнәрен кулына эләктерде дә чыгып чапты. Тышка чыккач, күкрәк тутырып һава сулады, беркайчан да болай рәхәт итеп биегәне юк иде әле. Артыннан кемнеңдер йөгергәнен ишетеп, борылып карады, өстенә дә киенмәгән Әхтәм Фатыйманы куып җитте.

- Фатыйма, ник болай тиз кайтып китәсең, тукта инде, минем сиңа әйтәсе сүзем бар.

- Әхтәм, беләм мин синең ни әйтәсеңне.

- Фатыйма, чык миңа кияүгә!

- Әхтәм, синең нәсел үзгәртәсең килә, ә минем менә бер дә ваклыйсым да, үзгәртәсем дә килми.

- Сиңа барыбер миннән башка беркем дә өйләнми, синең бу колга буеңа... Фатыйма дим, әйдә, бул миңа хатын.

Ал арны көтмәгәндә Маһинур куып җитте: «Апа кая чабасың, әни чакыра!»

- Әхтәм, менә, Маһинурга өйлән, яхшылап ашатсаң, ул миннән дә озын булачак.

Әхтәм бераз аптырап Маһинурга борылып карады.

- Бәләкәй бит әле ул.

- Ә син аны үзең үстереп ал, ашат, киендер, бер дигән нәсел бирәчәк, - диде дә Фатыйма, көлә-көлә борылып китеп барды.

Әхтәм белән Маһинур урам уртасында аптырашып басып калдылар. Фатыймага бүген буй җитешле түгел иде, Айбикә инәйнең тырышлыгы бушка китмәде. Фатыйма өйгә кереп эш киемнәрен генә алды да бозаулар абзарына, үзенең йомшак сәндерәсенә китте. Эре-эре адымнар белән тиз-тиз абзарга, Акбүресе янына ашыкты. Ишекне ачып килеп керүгә, мич алдында утырган ак киемле кешене күреп, тез буыннары бөгелеп, егылып китә язды, Акбүресе килеп аягына сарылмаса, ул бөтенләй беткән иде. Ак кеше урынынан торып, Фатыйманың каршысына килеп баскач та, Фатыйма ни кычкыра, ни тын ала алмыйча торды.


Дата добавления: 2015-11-26; просмотров: 73 | Нарушение авторских прав



mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.018 сек.)